Haukur - 01.05.1914, Blaðsíða 10

HAUKUR.
skapað sterka og innilega samábyrgðar-
tilfinningu ( brjóstum landsmanna. Eins
og kunnugt er, skiftist Sviss í 22 fylki, og
hefir hvert þeirra sína stjórn út af fyrir
sig. I flestum fylkjunum er stjórnin í hönd-
um fylkisþings, er kosið er til innan fylkis,
og fámenns stjórnarráðs, en í sumum
minni fylkjunum koma allir atkvæðisbærir
menn saman á þjóðfund, og ráða ráðum
sínum, ræða og greiða atkvæði um öll
þau mál, er snerta stjórn fylkisins. Þar er
lýðstjórn í orðsins fyllstu merkingu. Aður
fyrri var hvert fylki um sig sjálfstætt lýð-
veldi, og sambandið milli fylkjanna mjög
lauslegt. En 1848 var sambandinu breytt
í svipaða átt og hjá Bandaríkjum Norður-
ameríku. Sambandsþingið er í tveim deild-
um. Til annarar þeirra kjósa fylkin s(na
tvo mennina hvert, eða samtals 44 þing-
menn, og eru fylkin sjálfráð um það,
hvernig þau kjósa þá, og til hvað margra
ára þeir eru kosnir. Sumstaðar eru þeir
því kosnir af fylkisþingunum, en sumstaðar af öllum atkvæðis-
bærum mönnum fylkisins. Til hinnar deildarinnar eru kosnir
167 menn með almennum kosningum í smákjördæmum, 1 —
15 ( hverju kjördæmi, og eru þeir kosnir til 3 ára. Fram-
kvæmdarvaldið er ekki falið einum manni, eins gert er í
„Skýjakljúfarnir" í New-York.
munandi. Vjer flytum hjer mynd af þjóðfundi í Glarus.
Glarus er eitt þeirra fylkja, sem ekki hefir neitt fulltrúaþiug*
Þar eru allir atkvæðisbærir menn kallaðir á þjóðfund f
apríllok á hverju ári, og ræðir sá fundur og greiðir atkvseði
um alt það, er snertir stjórn fylkisins. Höfuðborg fylkisins
heitir Clarus, eins og fylkið. Kjósendut
fylkisins safnast saman á aðaltorgi borg'
arinnar, og taka sjer sæti í „hringnuffl •
Sætin eru í hrtngum, hverjum utan yfir
öðrum, og fara hækkandi eftir því seffl
utar dregur. Fundarstjóri og skrifarar sitja
1 ( miðju. Allir kjósendur hafa jafnan rjett
til þess að koma með frumvörp til laga>
og til að ræða þau og greiða atkvseði
um þau.
Starfandi slökkvibátur.
Bandaríkjum Norðurameríku, heldur 7 manna stjórnarráði,
sem kosið er á sameiginlegum fundi beggja þingdeildanna
til 3 ára í senn. Á slíkum sameiginlegum fundi er og kos-
inn forseti og varaforseti til eins árs í senn, og eru meðlimir
stjórnarráðsins einir kjörgengir ( þær stöður. Forseti og vara-
forseti hafa þó ekkert meira vald, heldur
en hinir aðrir meðlimir stjórnarráðsins, er
annast hver um sig um sína stjórnarskrfi-
stofu eða ráðherraembætti. Þeir hafa rjett
til þess að mæta á fundum beggja þing-
deildanna, en ekki — eins og í Bandaríkj
um Norðuramertku — rjett til þess, að
heimta að mál, sem þegar hafa verið
samþykkt, sjeu tekin fyrir aftur. Ákveðin
tala kjósenda eða fylkja hefir rjettt til að
krefjast þess af sambandsþinginu, að lög,
sem það hefir samþykt, sjeu borin undir
kjósendur í öllum fylkjunum, og skera
þeir þá úr því með almennri atkvæða
greiðslu, hvort lögin skuli ganga 1 gildi
eða ekki. Og ekki getur sambandsþingið
breytt stjórnarskipunarlögunum, nema
bæði meíri hluti allra kjósenda og líka
meiri hluti allra fylkjanna greiði atkvæði
með breytingunni. Eins og áður er sagt,
er stjórnarfyrirkomulag fylkjanna mis-
New-York, eins og westurfo*"'
’ arnir sjá hana fyrst. Þegar fjr'
j þegaskipin stóru, sem flytja vesturfarana
í til Ameríku, koma upp í Húðsonsfljotið/
og eru komin fram hjá standmyndinffl
risavöxnu, sem nefnd er „frelsisgyðjan .
> þá blasir mikilfengleg sjón, eða rjettara
! sagt hrikaleg sjón, við augum vesturfat'
anna; það eru húsa-ferlíki heimborgarinn
ar, „skýjakljúfarnir", sem svo eru kallaðffl.
Þeir standa þar í röð, hver öðrum hærri. Yzt til vinsf1
handar sjást húsakynni umboðsstjórnarinnar í NewYork, er
hafa kostað um 60 miljónir króna. Fremst á myndinni gnfflfir
Woolworth-byggingin við himin, hæsta kaupsýsluhús í heirffl’
er kostað hefir um 20 miljónir króna. Turninn með hvol
Sjóleiðin ti! Berlínar.
— 115 —
116 —