Íslenzk sagnablöð - 21.04.1824, Blaðsíða 15

29
1824-25
30
fínum í þeirri fvo kölludu Indíu fyrir
auftan Ga nges-fljótid , einkum med fyrr-
umgétnum landeignaskiftum vid Konúng
hinna fameinudu Nidurlanda. pegar x 818
höfdu Eníkir byggt nýa borg, ad nafni
Sínkapore, á ytfta íkaga hálfeyunnar
Malakka; fafnadiz þángad brádum mikill
fjöldi verdslunarfólks af allskyns þiódum
og trúarbrögdum, jafnvel frá Kína og
nálægum löndum; hét fvo ad ftadr þcfli í
öndverdu hefdi férlega fríftjórn, enn núfyri
íkömmu er hún afmád, enn borginn og
hennarumdæmi ordinn eign Bretakonúngs.
Milli hálfeyunnar Malakka og Englands
eigna í Auftindíum liggr Birmananna
Keifaradæmi, fem innifelur paumiklu fyrr-
verandi Konúngsríki Ava, Pegú og Arrakan
afamt fleirum minni; tvöfaldt er þad ftærra
enn Fránkaríki, enn hefur þó vart fleiri
enn 17 (fumir meina jafnvel 10) Milliónir
innbúa; famt hefir þad margskonar gjædi
og landskofti til ad bera, af hvörjum Bret-
um þó meft mun finnaz til ftóríkóga þeirra
fem þar eru af tómum Tekvidi; vidur
fa er varanlegari enn eikitré, og einkar
vel fallinn til ftórlkipasmídis, enn vex ej
til muna nema í heituftu löndum auíturálf-
unnar; fagt er og ad hér fe gnægt ad fá af
edalfteinum og ýmislegum dýrindis- málmi.
Innbyggiarar ríkifins dýrka afgudinn B ú d d a
eda Bód a (hvörn nockrir meina vera hinn
fama í öndverdu fama fem Ódinn vorní
fjá Sagnabladanna sdu Deild bls. 49) í
fleftum vífindagreinum eru þeir mjög fá-
fródir, enn fleftir eru þeir íamt leíandi og
íkrifandi, eptir férlegu ftafrofi fem í þeim
löndum er tídkad; klerkar kunna þarad
auk eldra mál og letur, í hvörju helgar
ritníngar þeirra eru famdar, og nefniz Palí
edr Balí. Sú Keifaraætt, fem nú ríkir í
Birma er komin frá Alom Pra, fem ádr
var íléttr og réttr almúgamadr, er tídkadi
dýraveidar, enn kom til valda í upphlaupi
mót konúnginum af Pegú, fem hafdi unn-
id landid Birma edr Ava (hvörju Pegú ádr
lengi hafdi tilheyrt). Birmanar eru fagdir
nockud grimmúdugir, enn hrauftir og hardir
í ftrídi. Eníkir áfökudu þá í fyrra fyrir
áfælni og ágengni í landaþrætum , enn
Birmanar klögudu yfir vidtöku ftrokufólks
úr þeirra ríki í þeim eníku löndum. Á
næftlidnu fumri (í öndverdum Maji mán-
udi) brautft kíf þettad út í opinbert ftríd,
hvört landftjórnari Breta, Lord Amherft,
þó er áfakadr fyrir ad hafa ftofnad án næg-
ilegrar forfjálnis edr undirbúnings. Hann
fendi flota mikinn mót þeim mikla íjóftad
R a n g ú n, hvar kaupverdslun var meít vid
útlendar þjódir, og nádu Eníkir honum
einnig ad þrautalitlu, þá fleftir borgarar
voru úr honum flúnir; fagt er ad þeir þar
og £ nálægu plátíi hafi komiz yfir ógrynni
gulls og filfurs, hvarmed einftök hof edr
godahús voru prýdd, edr fem í þeim höf-
du lengi geymd verid (á vidlikan hátt, og
fyrrum íkédi íSvíþíod vid haug Yngvífreys