Íslenzk sagnablöð - 21.04.1824, Blaðsíða 19

37
1824-<25
38
frelfisftrídfins hellfta íjdnarpláts. Öndverd-
lega á þeflu tídinda-ári tdk hinum fpaníka
her ad vegna betur, enn lengihafdi verid
ad undanförnu , og var höfudftadurinn
Líma af honum tekinn. Litlu ádr hafdi
herflokkr blámanna, er var á frílandsftjdrn-
arinnnr mála í hinum örugga kaftala Kal-
Jad, ofurgéfid hann med fvikrádum í Span-
íkra hendur. Bdlívar vard þannig ad
víkja undan um tím a, enn litlu fídar £)örd-
iz deiníng medal hinna fpöníku hershöfd-
íngja út af breytíngu ftjdrnarforms heima
á Spáni. Einn þeirra, Ólaneta, fagdi fig
med lid fitt úr þeirra flokki og um fömu
mundir féck Bdlívar nýtt hjálparlid frá
hinum frílöndunum. Med ftyrk þeftum
vann hann mikinn figur yfir fjandmönnum
sínum á völlunum vid Júnin þann 6ta
Ágúfti 1824, enn veikum hauftidtil Líma,
fem aptr géck honumá vald og tdkft hann
þar frílandfins ædftu ftjórnarrád á hendur.
Nú beraz þær fregnir ad í fjærveru hans
hafi hershöfdínginn Súkre (Sucre) unnid
einn hinn frægafta figur þann gda December,
vid Gúamangilla (Guamanguilla) yfir
fpaníka adalhernum, fem gjörfamlega var
yfirunninn og höfdíngjar hans allir höndum
teknir, medal hvörra férílagi nefnaz Undir-
konúnginn la Serna, hershöfdíngiarnir
Kanterak (Canterac) Vafdez 0g fleiri.
pdttiz Bdlívar fvo algjörlega hafa endur-
reift þá Perúaniíku frílandsftjórn og lofadi
ad útrýma öllum Spöníkum frá meginlandi
C
Vefturhálfunnar á því nú yfirftandanda ári,
án férlegrar hjálpar ádurnefndra frílanda.
5) Gvatímala edr Mid-Amerika, fem
hefír 1800,000 íálna ad Fdlkstölu; ej var
hér á þeflú ári frítt fyrir innvortis d da af
blökkumanna kyni. 6) Mexíkó naut ej
heldur, íöndverduþefla tímabils, algjörlegr-
ar rdfemis, þar margir ennþá voru leyni*
legir áhángendur hins affetta Keifara Itúr-
bídes (edr Ágúftíns hins íta) og áttu von
á komu hanns, fem einnig uppfylitiz, þdtt
hún yrdi þeim ad litlu gagni. Hann veik
fnemma furnars 1824 á kaupíkipi ftóru frá
Lundunum, med konu íTna, og lendti huldu
höfdi í öndverdum Júlímánudi vid þær
Mexíkaniíku ftrendur. Hann géck á land
upp, og ferdadiz upp til fveita án nockurs
herflocks, enn vard brádum uppgötvadur,
handtekinn fem Iandrádamadr, dæmdr til
dauda og ftrax íkotinn í hel (rétt vidlíka
og þeim fyrrveranda konúngi, Jóakim
Múrat, ádr hafdi gengid í Neapólis-ríki).
Eckju hans var þó af ftjdrninni géfinn tölu-
verdr árlegr forlagseyrir. Sídann hefir téd
veldi fridarins notid; er þad nú afEnglandi
vidurkénnt og íkiptiz í 15 fjerleg frílönd
edr umdæmi, fem ad miklu leiti eru fjálf-
rád enn ftanda einúngis ad nockruleiti und-
ir fameginlegri fambandsftjórn, og er þad
ftjórnar-form lagad eptir því fem vidtekid
er í Nordur-Ameríku frílöndum. Sá nafn-
frægi hershöfdíngi Vittóría er, nú fem
ftendr, forfeti hins Mexíkaniíka frílanda-
2