Alþýðublaðið - 02.06.1939, Síða 1

BtjkJavitau
heícSur skemtifuud
á lauflardagsfepöld
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
0TC1FABUM: M^ÝMJFLÖMMSSSM
SX. ÁEGANGUB
FÖSTUDAGINN 2. JÚNÍ 1939
134. TÖLUBLAÐ
Skemtifundur
Alþýðuflokks
félaganna.
Alþýðuflokksfé-
LÖGIN hér í bæn-
um gangast fyrir skemti-
fundi í Alþýðuhúsi Reykja-
víkur annað kvöld. Verður
þetta síðasta skemtikvöld
félaganna á þessu starfsári.
Fjölda margt verður til
skemtunar. — Guðbrandur
Jónsson flytur erindi, Sig-
urður Maríasson verka-
maður segir skémtisögur.
Kjartan Ólafsson les upp
óprentuð kvæði eftir Örn
Arnarson, en auk þessa
verður ýmislegt annað til
skemtunar.
Þá verða boðnir upp
bögglar og seldir hæstbjóð-
anda. Skorað er á flokks-
fólk að fjölmenna á þessa
ódýru og góðu skemtun.

i
ítalirnlr á Spáni lobs-
ins ð heimleið.
Vopiin skilln eftlr.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
ITÖLSKU „SJÁLFBOÐALIÐ-
ARNIR“ á Spáni lögðu af
stað frá Cadiz í morgun á átta
herilutnlngaskipum. Með þeim
fara 3000 spánskir fótgönguliðs-
menn.
t gærkvöldi fór fram úthlutun
heiöursmerkja af hálfu Franoos,
Dg var hermönnunum þökkuð að-
stoðin. Flugmenn ttala eru enn á
Spáni, en munu leggja af stað
heimleiðis í næstu viku. Fall-
byssur og ýms önnur hergögn
og mikið af flugvélum skilja
Italir eftir á Spáni.
Drottningin
er væntanleg til Kaupmanna-
hafnar á morgun.
Fé ótvegað til bvggii
NaaiabÉstaða í sumar i Rejtkja vil
---♦----
Rikisstjórnin skrifaði í gær stjórn Bygging-
arsjóðs verkamanna og tilkynnti henni það.
H
UNDRUÐ MANNA bíða með óþreyju eftir því, að sjá*
hvort Verkamannabústaðir verða byggðir á þessu
sumri. Það eru nú 2 ár liðin síðan flutt var inn í nýjustu
bústaðina og 3 ár síðan byrjað var á því að byggja þá.
Hefir mörgum þótt lítið verið gert að því að knýja fram
nýjar byggingar síðan og hefir formaður Byggingarfélags-
ins sætt harðri gagnrýni fyrir sofandahátt í þeim málum,
en hann hefir haft annir sér til afsökunar. Með samningum
Alþýðuflokksins í vor við stjórnmálaflokkana Framsókn og
Sjálfstæðisflokkinn var það trygt að lagt verður til verka-
mannabústaða 1 Reykjavík hálf milljón króna á þessu ári.
Var það eingöngu fyrir atbeina Alþýðuflokksins að þetta
fókst fram.
Sir Stafford Cripps
fær ekbi ipptbki
fyrst nm sinn.
í gær skrifaði félagsmálaráð-
herra stjórn Byggingarsjóðs
verkamanna og tilkynti henni
að ríkisstjórnin hefði þegar út-
vegað lán til sjóðsins að upp-
hæð 300 þúsund krónur til
bygginga verkamannabústaða í
Reykjavík. Voru 150 þúsundir
króna útvegaðar hjá Brunabóta-
félagi íslands og 150 þúsundir
hjá Tryggingastofnun ríkisins.
Jafnframt tilkynti félagsmála-
ráðherra stjórn sjóðsins að rík-
isstjórnin væri tilbúin að greiða
öll sín lögboðnu gjöld til sjóðs-
ins (2 kr. af hverjum íbúa í
Reykjavík og ágóðann af Tó-
bakseinkasölunni) og vonandi
greiddi Reykjavíkurbær einnig
öll sín lögboðnu gjöld.
Enn fremur var það tekið
fram í bréfinu, að það félag
eitt, sem starfaði samkvæmt
lögunum um verkamannabú-
staði og þeim breytingum, sem
gerðar hafa verið á þeim með
bráðabirgðalögunum, hefði rétt
á láni úr sjóðnum. Loks var það
tekið fram, að ríkisstjórnin
myndi fljótlega tilnefna for-
mann Byggingafélagsins.
Með þessu á að vera orðið ör-
ugt að nýir verkamannabústað-
ir verði bygðir í sumar, en ekki
er hægt að segja með neinni
vissu hve margar íbúðir er hægt
að byggja.
Verður vonandi hafist handa
hið fyrsta í þessu máli svo að
íbúðirnar geti verið tilbúnar
næsta vor og að íbúðareigendur
geti hagað sumratvinnuáætlun-
um sínum samkvæmt þessu, en
að sjálfsögðu verður íbúðareig-
endum, eða réttara sagt íbúðar-
kaupendum, gefinn kostur á að
vinna sjálfir við byggingu bú-
staðanna.
H
LONDON í morgun. FÚ.
INN nýi forseti fram-
kvæmdastjórnar brezka
Alþýðuflokksins hefir ákveðið
að fresta ákvörðun um endur-
upptökubeiðni Sir Stafford
Cripps og félaga hans.
Á þingi enska Alþýðuflokks-
ins í Southport var feld með
meira en tveggja milljóna at-
kvæða meirihluta ályktun við-
víkjandi samfylkingu jafnaðar-
manna við samvinnumenn, —
frjálslynda og kommúnista, og
var hún á þá leið, að jafnaðar-
menn skyldu um stundarsakir
vinna með þeim í utanríkismál-
um.
Vikingir vam Frai.
-----♦.---
Úrslitakappleikurinn er annað
kvöld milli K. R. og Vals.
'lwJrEÐUR var óhagstætt í gær-
" kvöldi til knattspyrnu-
keppni, sunnan stormur og
rigning öðru hvoru.
Leikurinn byrjaði alveg
stundvíslega, eins og vera ber.
Dómari var Mr. Divine, var
hann strangur á smámunina,
en svo slepti hann aftur oft
,,flugstökkunum“ eins og t. d.
hægri bakvörður Víkings var
allt of gjarn á. Því að á þann
hátt er það oft, sem mesti háski
myndast.
Víkingar léku undan, en
þrátt fyrir það hófu Framarar
strax sókn og héldu henni nær
óslitið í fyrstu 15 mínúturnar.
Á þeim tíma fengu þeir sín
beztu tækifæri á að skora, sem
gafst í leiknum, og ef skotmenn-
irnir Jón S. og Þórhallur hefðu
hugsað um að læða knettinum í
netið, hefði Fram átt að hafa 2:0.
En þeir vildu láta hvína í því
— og einmitt á því, hefir
svo mörgum framherjanum mis-
tekist hér á sínu stærsta augna-
bliki.
Ef til vill var það af því, að
ekkert mark var gert, en þau
hressa jafnt upp á leikmenn sem
á áhorfendur, að manni finst
þetta vera einhver leiðinlegasti
hálfleikur mótsins, því hvorugt
liðið náði nokkrum samleik,
sem heitið gæti, og leikmenn
virtust blátt áfram oft og einatt
latir. Þó hafði Fram heldur yf-
irhöndina og lék betur og átti
yngri kynslóðin sinn góða þátt
í því.
2. hálfleikur. Nú léku Fram-
Frh. á 4. síðu.
Stðrfenglep hálíðahöld sjá-
manna á snnmdaglnn.
Mjog merkileg sjómennskiisýii*
ing verður opnuð um morguninn.
Q JÓMANNADAGURINN
^ verður á sunnudaginn
kemur og verður þá mikil
viðhöfn. Dagskráin er mjög
fjölbreytt, einnig verður
merkjasala, Sjómannablaðið
selt á götunum og fánar
dregnir að hún á skipunum,
en það, sem sennilega mun
vekja mesta athygli, er sjó-
mannasýningin í Markaðs-
skálanum.
Um allan undirbúning Sjó-
mannadagsins sér sérstakt sjó-
mannaráð, sem í eru fulltrúar
frá öllum starfsgreinum sjó-
mannastéttarinnar. f fyrra var
sjómannadagurinn 6. júní, og
var þá fyrsti sjómannadagur,
sem hér hefir verið haldinn há-
tíðlegur.
Klukkan tíu á sunnudagsmorg-
uninn verður sjómannasýningin
•opnuð í Markaðsskálanum. Verð-
ur hún hin fjölbreyttasta og sýnir
í- stórum dráttum þróunina á
sviði sjómenskunnar hér við land
frá upphafi til þessa dags.
Verður sýningin í fimm deild-
um, vélstjóradeild, loftskeyta-
deild, matsveinadeild, skipstjóra-
og stýrimannadeild og deild al-
mennrar sjóvinnu.
I vélstjóradeildinni verða sýnd-
ar alls konar vélar, mótorar og
gufuvélar, og verða hafðar í
gangi fyrir sýmngargesti.
Lloyd George við eina af umræðum neðri málstofunnar í enska
þinginu um samningana við Rússa.
Slðasta tUboð Breta og
Frakka til Rússa er um
gagnkvæmt bandalag.
-----»■.
Brezkir sí,jénamálameBiii ekki von
lausir enn, að samningar takizt.
t loftskeytadeildinni verða ýmis
konar loftskeytatæki, m. a. fyrsta
loftskeytatæki, sem notað var
hér á landi, og fyrsta loftskeyta-
tæki, sem notað var í skipi hér
við land, auk þess sjónvarp. í
matsveinadeildinni verða ýmis
konar áhöld viðkomandi starfi
matsveinanna.
í deild skipstjóra og stýri-
manna verður stjórnpallur með
tilheyrandi skipstjórnartækjum,
en framan við stjórnpallinn hefir
verið settur upp stór viti. í deild
almennrar sjóvinnu verða t. d.
ýmis konar veiðarfæri og sjó-
fatnaður og margt fleira.
Á sýningunni verða enn fremur
líkön af alls konar tegundum
skipa, alt frá víkingaskipum til
þeirra skipa, sem notuð eru á
vorum dögum, og er tilgangurinn
með sýningunni, eins og áður er
sagt, að sýna þróun sjómensk-
unnar frá elztu tímum til vorra
daga.
Sýningin, sem verður í alla
staði hin myndarlegasta og fróð-
lþgasta, verður opin í hálfan
mánuð, og má búast við því, að
hún verði mjög fjölsótt.
Dagskrá sjómannadagsins verð-
ur sem hér segir:
Kl. 8: Fánar dregnir að hún á
skipum. Merkjasala og sala Sjó-
mannadagsblaðsins hefst. Kl. 10:
Frh. á .4. síðu.
LONDON 1 morgun. FÚ.
ENDA ÞÓTT hinar sameig-
inlegu uppástungur Breta
og Frakka, sem sendar voru
Rússum, hafi ekki verið birtar,
er talið, að í þeim sé gengið út
frá gagnkvæmri aðstoð, ef
1) nokkurt þeirra þriggja
ríkja. sem að þríveldasamtök-
unum standa, verður fyrir árás
í Evrópu,
2) nokkurt þríveldanna lend-
ir í styrjöld vegna skuldbind-
inga sinna um samtökin gegn á-
gengni,
3) nokkur aðili bandalagsins
fer til aðstoðar ríki, sem orðið
hefir að, grípa til vopna gegn
innrás.
Brezkir stjórnmálamenn líta
svo á, að Molotov, forsætis- og
utanríkismálaráðherra Sovét-
Rússlands, hafi ekki í ræðu
sinni í gær vkið máls á neeinu
triði, sem þurfi að spilla því,
að íullnaðarsamkomulag náist
milli Breta, Frakka og Rússa.
Er á það bent, að gagnrýni
Molotovs lúti frekar að forms-
og fyrirkomulagsatriðum, en
grundvallaratriðum. Vilja Bret-
ar líta svo á, að í sínum upp-
runalegu tillögum hafi Pólland
og Rúmenía sérstaklega verið
tilnefnd, vegna þess, að þeim
var helzt ógnað, er málinu var
hreyft við Rússa.
Stjórnir Bretlands og Frakk-
lands bíða nú eftir hinu opin-
bera svari sovétstjórnarinnar.
EjstrasaltslSndio enginn
ásteitin yar steinr.
Ummæli Molotovs um
Eystrasaltsríkin hafa vakið
talsverða athygli í London, með
því að talið er, að brezka
stjórnin hafi fyrir nokkru byrj-
að viðræður við ríkisstjórnir
þessara landa, lútandi að þess-
um málum. Meðal stjórnmála-
manna í London, sem fylgja
ríkisstjórninni, kemur fram sú
skoðun, að til ágreinings muni
ekki koma milli Breta og Rússa
veegna þeirra ríkja, sem nefnd
hafa verið í smkomulagsumleit-
unum, með því að makrmiðið
með þessum sáttmála sé það, að
koma í veg fyrir ágeengni, hvar
sem hún komi fram.
„RAssar láta ekki sviða
á sér fingurna tjrir aöra
44
í ræðu sinni lagði Molotov á-
herzlu á, að bandalagið yrði ein-
göngu varnarbandalag, að öryggi
allra nágrannaríkja Rússlands
væri ábyrgst og að gengið væri
Frh. á 4. síðu.
Leitað að kafbát ðti fyr-
ir Lijerpool í aHa nðtt.
— ♦-------
Hann kafaði þar í gær og kom ekki
fram aftur fyrr en í morgun.
i LONDON í rnorgun. FO.
EINN af nýjustu kafbátum
Bretlands, „Thetis“ með
að minsta kosti 78 manns inn-
anborðs, kafaði í gær í Liver-
pool Bay á æfingum. Var þetta
nokkru eftir hádegi. Kafbátur-
inn kom ekki upp aftur, og er
menn vóru farnir að óttast, að
eitthvert óhapp hefði komið fyr-
ir, var gripið til víðtækra ráð-
stafana um það, að leita kafbáts-
ins og bjarga honum, ef mef
þyrfti.
Fjölmörg herskip voru tekin ti
Frh. á 4. síðu.