Alþýðublaðið - 13.06.1939, Qupperneq 1

ALÞÝÐUBLA
BSTS1V6B1: F. R. VALÐRMARSSON
ÚTGEFANÖI: AU»fDVIf54NDEIMCBIIf
RX. AK6iU«eUR
ÞRIÐJUDAGINN 13. JONÍ 1939.
132. TÖLUBLAÐ
Kraftni' i fttnerðar-
mÉlni Vestmanna-
. ifWTt.:.-. T. iliBirtlM)
ejfinga.
Stefsta skip sem smfðað
liefir veríð hér i landi
hlejpnr at stekknuini
nmstn minaðamét.
í'U^íít— i"
Frá f. éttaritara Alþýðublaðsins
VESTM.EYJUM í morgun.
ffJVENJUMIKIL þátttaka
í síldarvertíðinni verð-
ur frá Vestmannaeyjum að
þessu sinni. Margir bátar eru
þegar farnir norður, on aðrir
eru að biia sig út 'g fara
þessa daga.
Alls verða 28 bátar ftá Vest-
mannaeyjum á herpinótaveiðum
með 21 herpinót; í fyrra voru
l'átarnir 18 með 13 herpinætur.
iiinn af þessum bátum mun. þó
ekki verða tilbúinn fyr en um
næstu mánaðamót, en það er
skip, sem ekki enn jtá hefir verið
gefið nafn, en er í smíðum og
mun \era stærsta skip, sem fram
að þessu hefir verið smíðað hér
á landi, eða nokkuð yfir 100
smáiestir að stærð. Eigandi þess
er Helgi Benediktsson útgerðar-
maður, en yfirsmiður hefir verið
tiunnar Maiel Jönsson, skipa-
smiðut’ í Eyjum.
Þegar síldarsöltun byrjar.mun
til viðbótar við þennan flota fara
nokkrir bátar á rekneta\’éiðar.
Þátttaka í dragnótaveiðum í
Vestmannaeyjum er með mesta
möli og afli hefir verið sæmi-
legur, sérstaklega hjá þeim bát-
um, sem fariö hafa í útilegur,
t- d. má nefna, að vélbáturinn
Von kom nýlega með 150 kassa
af kola, eftir rúmlega tveggja
sólarhringa útivist. Nokkrir bát-
Frh. á 4. síðu.
fieÉ Héðin
verkamamabést
Ef byggingarfélag alÞýðn br ey tir ekkilðg
nnum á fnndinum í kvðld tapar pað rétt-
indum til að byggja verkamannabástaði.
Allir löglegir meðlimir félagsins
verða að sækja fundinn í kvöld.
Sildarlaust fjrrir ðlln
Norðuilandi.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins.
SIGLUFÍRÐI í morgun.
'Fyrir Norðurlandi er nú bezta
veður, skýjað loft og stillilogn.
Eru síldveiðiskipin í sfldarleit frá
Horni til Langaness, en verða
hvergi síldar vör, og er alger
'daixði á öllum miðum.
Búist er við ,að síldin komi
með næsta straumi eða kringum
17. eða 18. þ. m. Um líkt leyti
byrjar flugvélin að leita síldar.
Nýkomið er til Siglufjarðar
fyrsta tunnuskipið með um 15
þúsund síldartunnur til síldarút-
vegsnefndar.
STJÓRN Byggingarfélags alþýðu hefir boðað til félags-
fundar í kvöld. Samkvæmt auglýsingunni er fundar-
efnið bráðabirgðalögin, það er breytingarnar á lögunum um
verkamannabústaði, og tillögur um breytingar á lögum fé-
lagsins. Fundurinn á að vera í Iðnó og hefjast klukkan 8.
Aðgöngumiða að fundinum á að afhenda í skrifstofu Bygg-
ingarfélagsins í dag kl. 4—7 og við innganginn.
Ýmsar sögur ganga milli meðlima byggingarfélagsins
um það, að stjórn félagsins, Héðinn Valdemarsson og kump-
ánar hans ætli að leggjast á móti því, að lögum félagsins
verði breytt í samræmi við bráðabirgðalögin. Þetta er ákaf-
lega ótrúlegt, en þó það óviturlegt, að það væri ekki ólíkt
Héðni Valdimarssyni að snúast þannig við málinu.
Danfnr kappleikur
li K. R. ob ¥als
í
Afmæliskappleikur K. R. og
Vals var háður í gærkveldi og
lauk með sigri Vals, 4 gegn 1.
Var leikurinn allur mjög dauf-
ur og var samleikur K.-R.-inga
Frh. i 4. síðu.
Hvaða áhrif hefði það, ef
Byggingarfélag alþýðu tæki
þessa afstöðu? Áhrifin yrðu
þau, að þeir meðlimir Bygging-
arfélagsins, sem enn hafa ekki
fengið íhúðir, fengju þær ekki
eftir sínum númerum í þessu
félagi og alls ekki nema að
stofna með sér annað félag, sem
starfaði samkvæmt landslögum
og hefði þar með rétt á lánum
úr byggingarsjóði og styrkjum
frá hæ og ríki.
Með því að breyta ekki lög
um Byggingarfélagsins sam-
kvæmt landslögum fyrirgerir
Lord Halifax varar Hitler enn
pá við illis ofbeldi I Danzig.
--------
Það myndi leiða til miskunarlausrar styrj-
aldar, sem Bretar tækju þátt í af alefli
LONDON í morgun. FÚ.
SVARI við fyrirspurn í
enska þinginu í gær um
það, Iivað hæft væri í fregn
uni þcim, sem daglega bærust
um vaxandi aðgerðir Þjóð-
verja í Danzig, sagði Lord
Halifax, að hann vildi leggja
áherzlu á fyrri yfirlýsingu
Chamberlains, sem var á þá
■löið, að ef nokkur tilraun
yrði gerð til þess að breyta
stöðu Danzigborgar með
valdi og ógna þannig sjálf-
stæði Fóllands, þá myndi
miskunarlaus styrjöld brjót-
a ;t út og Bretar kasta sér inn
í hana af Öllu afli.
Þá var Lord Halifax spurður,
hvað liði samningumun við
Rússland, og svaraði hann á þá
leið, að brezka stjórnin hefði
þegar tekið sína stefnu og
myndi ekki verða frá henni
vikið, In hann kvaðst álíta, að
það væri ekki hægt og ekki
heldur skynsamlegt að gefa
frekari yfirlýsingar um það mál
nú.
Bretar betnr viðbúiir
nú en úrlð 1914.
í ræðu, sem Lord Halifax
flutti í þinginu á undan þessum
fyrirspurnum, bar hann á móti
því að hann hefði í ræðu sinni í
síðustu viku verið að boða
nokkrar breytingar á utanríkis-
málastefnu Bretlands. Hún
væri sú sama og verið hefði.
Bretar ógnuðu engum, en þeir
vildu gera það öllum ljóst, að
þeir, sem beittu ofbeldi, myndu
hitta sjálfa sig fyrir. Hann
sagði enn fremur, að brezka
þjóðin stæði betur sameinuð nú
og betur viðbúin en 1914.
Loks sagðist Lord Halifax
Þjrzkir stormsveií-i
armenn streyma tili
Danzig.
OSLO í gærkveldi. FB.
¥TILEFNI af íþrótta-
hátíð streymir nú'
mikill fjöldi þýzkra storm-
sveitarmanna til Danzig
frá Austur-Prússlandi. —
Borgin er líkust því, sem
hún væri í umsátursástandi,
(NRP.)
vilja taka það fram, að ef engin
tilraun yrði gerð til að beita of-
beldi, þá myndi brezka stjórn-
in beita öllu afli sínu til þess
að fá leyst úr ágreiningsmálum
Frh. á 4. s!6u. \
það rétti sínum um lán úr bygg-
ingarsjóði og s'tyrkjanna og get-
ur því ekki framvegis hyggt
verkamannabústaði. Hins vegar
getur það að líkindum starfað
áfram, sem félagsskapur þeirra
manna, sem þegar hafa fengið
íbúðir.
Þá myndi slík afstaða einnig
hafa þau áhrif, að tefja mjög
fyrir því, að undirbúningur að
byggingu verkamannabústaða í
sumar geti hafizt. Fyrir atheina
fulltrúa Alþýðuflokksins liggur
fyrir tilhoð til félagsins um
nægilegt fé til að hægt sé að
hefja byggingu 90—100 íbúða á
þessu sumri. Ef byggingarfélag-
ið breytir ekki sínum lögum í
samræmi við bráðabirgðalögin,
getur það ekki fengið þetta fé.
Það er því ákaflega nauðsyn-
legt, að allir meðlimir bygging-
arfélagsins sæki fundinn í kvöld
og bíði þar eftir þeim atkvæða-
greiðslum, sem fram eiga að
fara. Það mun ætlun stjórnar
félagsins með því að auglýsa
umræður um bráðabirgðalögin
sérstaklega áður en umræður
um lagabreytingar hefjast að
þreyta fólk, svo að margir verði
farnir af fundinum áður en at-
kvæðagreiðsla færi fram.
Það er sjálfsagt að taka það
fram, þó að það sé líkt Héðni
Valdimarssyni að fara ekkert
eftir því, að það er skýrt tekið
fram í lögum Byggingarfélags-
ins, að félagið skuli allt af og
ætíð starfa í samræmi við
lanáslög og sérstaklega lögin
um verkamannabústaði, eins og
þau séu á hverjum tíma. Sam-
kvæmt því er skylt að breyta
lögum félagsins samkvæmt
bráðabirgðalögunum. í kvöld
sést það:, hvort H. V. gengur
gegn þessum ákvæðum.
Þegar séð er á fundinum í
kvöld, hvaða afstöðu Bygging-
arfélag alþýðu tekur, mun fé-
lagsmálaráðherra vafalaust
skipa formann þess félags, sem
dæmd. ? (Frh. á 4. síðu.)
Kafbátsslysið við England
TkTÝJUSTU fregnir af tilraun-
L » unum til að ná upp enska
kafbátnum „Thetis", sem sökk
á dögunum við norðurströnd
Wales með um 100 manna á-
höfn, herma, að enskir kafbáta-
sérfræðingar séu komnir á þá
skoðun, að ómögulegt muni
verða að ná honum upp.
Á myndinni sést aðstaða kaf-
bátsins fyrst eftir slysið. Hann
sökk á 60 metra dýpi, en stóð
lóðrétt upp í sjónum, þannig að
skuturinn náði upp úr yfirborði
sjávarins við fjöru. En stefnið
grófst 22 metra niður í leðjuna
á sjávarbotninum. Eftir fyrsta
flóðið sökk skuturinn einnig og
skaut aldrei upp aftur.
Tölurnar á myndinni sýna
hin einstöku hólf kafbátsins. 1)
Olíugeymar. 2) Vélarúm. 3)
Dælurúm, þar sem vatni er
dælt út úr kafbátnum. 4)
Geymslurúm fyrir samanþjapp-
að loft. 5) Eftirlitsherbergi. 6)
Skipstjórnarherbergi. 7) Útsýn-
isútbúnaðurinn. 8) Rafmagns-
geymarnir, sem við innstreymi
saltvatnsins framleiddu hið
eitraða klórgas, en það er talið,
að áhöfnin hafi kafnað af því.
9) Björgunarherbergið. Út-
göng’udyr úr því eru eins
og myndin sýnir, niðri í leðj-
unni, — en um þær björguðust
þó með björgunarvestum þeir
f jórir, sem af komust. 10) Tund-
urskeytahlaupín.
Fjallkona Vestur tslendinga og
ungfrú Amerika og Kanada
á Þingvollum annan júli n.k.
—— ------——
Fyrirkomulag ¥estuivíslendingadagsins
\T ESTUR-ÍSLENDINGA-
V DAGUR er ákveðinn
að Þingvöllum 2. júlí næst-
komandi. Er þetta í fyrsta
skifti í sögunni, sem slík
þjóðhátíð er haldin hér á
Iandi.
Tilgangur hátíðahaldanna
er í stuttu máli sá, að auka
skilning og samúð milli þjói
arbrotanna vestan hafs c
austan, tengja sterkari bön
milli þeirra qg skapa öfln
samtök milli íslendinga.
Vestur-Íslendíngar, sem hin
að eru komnir hafa veg <
vanda af þessiun hátíð
(Frh. á 4. sfói