Alþýðublaðið - 14.06.1939, Page 2

MISYIKTISAGINN 14. júni 1939.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
UMRÆÐUEFNI
Mataræði Reykvíkinga. Til-
laga um morgunverð. Við
eigum að útrýma kaffinu.
„Oslo-frokosten.“ Mölin yfir
vilpuna við Thorvaldsens-
bazar. Bréf um stelpurnar á
haf narbakkanum. Bréf frá
Sigurði skáldi Sigurðssyni.
ATHUGANIR HANNESAR
Á HORNINU.
MATARÆÐI okkar Reykvíkinga
stenður á lágu stigi, eftir því, sem
sagt er og víst er um að á því er
hægt að gera miklar og nauðsyn-
legar umbætur. íslendingum hefir
lítið verið kent í matargerð og vali
matvæla, svo að það er varla von
á góðu, — en nó á að fara að
vínna að þessum málum á vísinda-
legan hátt af hinum beztu mönnum
— og ber að fagna því. Um þessi
mál hef ég fengið nýlega mjög
gott bréf frá „Laktus", er sjálfsagt
að veita því góða athygli, en til-
lögu hans um appelsínuna þyrfti þó
að breyta eins og það gengur að
útvega þá vöru. Bréf „Laktusar“ er
á þessa leið:
„ÉG VEIT VINUR MINN, að þú
lætur þig miklu skipta mataræði
og þjóðþrif. En ef mér segir rétt
hugur um, þá neytir þú mikils
kaffis eins og ég. Ég byrja daginn
venjulega með því að drekka kaffi
og borða brauð með og venjulega
er „margaríni“ ofan á brauðinu."
„NÚ ER ÉG að’verða-leiður á
þessum morgunverð, og dettur í
hug hvort ekki væri rétt að fara að
dæmi Norðmanna og taka upp sér-
stakan morgunverð, Norðmenn
kalla sinn „Oslo-frokost.“ Hann
saman stendur af:
1. V3 ltr. nýmjólk.
2. Vz appelsína.
3. 1 skonrok eða „knekkebröd,“
eða flatbrauð, með smjöri
(ekki smjörl.) og mysuosti of-
an á.
4. Gróft brauð (kjarnabrauð)
með smjöri og mysuosti, magn
eftir lyst.
5. Að lokum hráa gulrót eða
hluta úr gulrót. Eða Vz epli.“
„HUGMYNDINA um „Oslo-fro-
kosten” kom prófessor Carl
Schjötz með árið 1926 og ráðlagði
að þessi morgunverður yrði inn-
leiddur í barnaskólum, einstökum
heimilum, matsöluhúsum og öðrum
opinberum veitingastöðum, Norska
þjóðin hefir tekið á móti þessari
hugmynd tveim höndum. Rannsókn
ir gerðar á skólabörnum í Oslo hafa
leitt í ljós, að ,.Oslo-frokosten“ er
einkar holl máltíð. Tölur verða að
bíða.“
„NÚ VIL ÉG að þú beinir því til
hinnar nýskipuðu nefndar er at-
huga skal mataræði þjóðar vorrar,
hvort ekki væri rétt að vinna út
„uppskrift" yfir einhvern „íslands-
morgunverð,“ er matsöluhús og
einstök heimili tækju upp í staðinn
fyrir „kaffi-brauð margarín-mál-
tíð“ þá, sem nú er svo almenn hér
DAGSINS.
í bæ. Ég kveð þig í þeirri von, að
þú sért einn af tilvonandi áhang-
endum „íslands-morgunverðarins.“
MÖL VAR BORIN yfir vilp-
una við Thorvaldsensbazar strax
daginn eftir að skrifað var um
hana. Lagaðist þarna nokkuð við
það, en þó ekki nægilega. Þakkir.
TVENN HJÓN skrifa mér í gær
bréf um stelpurnar í skipunum og
þó að mér sé ekki um þetta bréf
að öllu leyti, t. d. ekki kröfuna um
að birta nöfn stelpnanna, þá set ég
bréfið hér samt sem áður. Það er
svohljóðandi:
„VIÐ VORUM BEÐIN að út-
vega 4 stúlkur í sveitavinnu, langt
austur á land, en við treystum
okkur ekki til þess, vegna þeirrar
hættu, sem hvílir nú á kvenþjóð-
inni, og okkur er betur en svo við
beztu héruð landsins, en að við
viljum stofna þeim í hættu.“
„VIÐ EIGUM ÞRJÁR DÆTUR,
sú elzta er bráðum 12 ára (í skóla).
Námsgreinar eru þar margar. Er
ekki leyfilegt, að foreldrar megi
óska, að í skólum sé lögð áherzla
á, að börnin læri meira um guð og
góða hegöun, og kunni eitthvað úr
passíusálmum Hallgríms Péturs-
sonar? Megum við ekki óska, að
biskupinn sjái um, að börnin séu
prófuð í þessu, helzt með stuttu
millibili? Er leyfilegt að leyna
barnafólk hér og alla þjóðina
nöfnum á þessum lauslátu stúlkum,
sem hafa það fyrir atvinnu, að vera
mikið með útlendum og innlendum
sjómönnum? Hvernig geta foreldr-
ar forðað sér og börnum sínum frá
því að vera með þessum stúlkum,
meðan breitt er yfir nafn og númer
þeirra? Geta ekki allir skilið, að
það yrði léttara starf fyrir þá
menn, sem skipaðir væru til að
laga þennan ósóma, ef nöfn stúlkn-
anna væru auglýst? Mundu þær þá
ekki leggja þennan ósóma niður?“
„VIÐ HJÓNIN ERUM þakklát
þeim blöðum, sem um þetta hafa
skrifað. Tíminn skrifar bezt um
það. Er ekki nauðsynlegt að láta
nöfn slíkra kvenna strax til lækna
og á ráðningarstofur fólks? Meg-
um við ekki bera svo gott traust
til okkar góðu ráðhérra, að þeir af-
stýri þessu þjóðarböli, og geri öll-
um ljós nöfn þeirra, sem haga sér
svívirðilega?“
„SIGURÐUR SIGURÐSSON
skáld frá Arnarholti hefir skrifað
mér á þessa leið: „Fáni íslendinga
hefir hvorki notið þeirrar ástar
né virðingar hérlendis sem erlend-
is, minna um hann hugsað, enda
enginn bjargað honum úr óvina-
höndum né látið lífið fyrir hann.
Það er því ekki að undra, þótt al-
menningur sakni hans ekki, svo að
hann hafi orð á því, á sumum opin
berum byggingum, sem hann ætti
að prýða, svo sem Listasafn Einars
Jónssonar.“
„VÆRI VEL, að landsstjórnin
heiðraði vorn fræga snilling og
Hendrik de lai
forseti belgíska
Algýðnfiokksins.
t stai Emil Vaadervelde,
sem andaðist i vetnr.
Hraðferðlr Steindörs s
Allar okkar hraöferöir til Akureyrar eruum Akranes.
fM REVKJIVÍK: Alla raánuR., miðvlbud. og fðstud.
FR& tKDREYRI: illa mánudaga, firatnd. og Iangardaga.
M.s. Fagranes annast sjóleiðina. Nýjar
upphitaðar bifreiðar nieð útvarpi.
verk hans með því að senda hon-
um klofinn fána með rétti til af-
nota, svo sem konungur Danmerk-
ur og íslands heiðraði Jacobsen, er
hann gaf honum hinn klofna fána
Dana, þá fögru Dannebrog, til af-
nota á listasafnið mikla, Glypto-
tekið í Kaupmannahöfn. Ef til vill
er þetta einhverjum annmörkum
bundið að forminu til, en naumast
svo, að þessi sjálfsagði heiður mætti
ekki hlotnast Einari Jónssyni."
Hannes á horninu.
Útbreiðið Alþýðublaðið!
Þar rann stór og breið á, en rétt við bakka hennar var fen,
og þar bjó froskurinn með syni sínum. Og — svei, sá var
nú ekki parfríður til höfuðsins.
Við skulum setja hana út á ána á stóru blaði.
Og þaðan getur hún ekki flúið, og á meðan út-
búum við heimili handa ykkur.
Og hann gat ekki sagt annað en koox, koox,
ke — ke — kex, og ekki varð honum annað
að orði, þegar hann sá fallega konuefnið sitt.
Talaðu ekki svona hátt, annars vaknar hún,
sagði froskurinn. — Hún gæti hæglega hlaup-
ið frá okkur, hún er svo létt á fæti.
HENDRIK DE MAN, fyr-
verandi fjármálaráðherra
í samsteypustjórn jafnaðar-
manna, frjálslynda flokksins og
kaþólska flokksins í Belgíu, hef-
ir verið kosinn forseti belgiska
Alþýðuflokksins í stað Emil
Vandervelde, hins gamla, fræga
Toringja flokksins, sem andaðist
í vetur.
Hendrik de Man var áður
varaforseti flokksins, en Delat-
tre, fyrverandi vinnumálaráð-
herra, var nú kosinn varaforseti
í hans stað.
De Man er einn af þektustu
stjórnmálamönnum og fræði-
mönnum jafnaðarstefnunnar á
okkar dögum og meðal annars
einn af helztu forgöngumönn-
um þeirrar hugmyndar að
skipuleggja þjóðarbúskapinn
samkvæmt áætlun, sem svo
mjög hefir rutt sér til rúms í
seinni tíð.
Þektasta fræðirit de Mans um
jafnaðarstefnuna er „Sálfræði
jafnaðarstefnunnar“, sem þýdd
hefir verið á fjöldamörg tungu-
mál, þar á meðal dönsku.
]Vf AÐURINN SEM HVARF
55.
fundið hinn rétta mann, — sinn rétta maka, en sem þrátt fyrir
það, gat aldrei vænst þess að fá að njóta hans. Hún vissi, að
þessar hugsanir voru barnalegar. Ef einhver vökumaður þarna
niðri á jörðinni, kæmi auga á flugvélina, sem æddi gegn um
loítið og gegn um nóttina, mundi hann þá ekki virða hana fyrir
sér, sem tákn um frið og fegurð og samræmi. Svo horfði hún
á ríkisstjórann. Hann sat þögull og byrstur á svip og starði
fram undan sér. Hinar lotnu herðar Blakes báru vott um angist
hans og sálarkvalir og henni fanst stálgreipar læsa sig urn
hjartað, þegar hún sá að augu lögreglumannsins kvikuðu ekki
frá Jim, en fingur hans fitluðu eins og í hugsunarleysi við
skammbyssuna á beltinu.
Enginn í flugvélinni mælti orð frá vörum alla leiðina. Þau
flugu yfir sundið og settust svo á all stórum velli, skamt frá
landssetri Blakes. Hvorki ríkisstjórinn eða lögreglumaðurinn
höfðu spurt Blake til vegnar. Ríkisstjórinn hafði sýnilega látið
einkaritara sinn hringja til flugmannsins strax og þu lögðu af
stað frá skrifstofunni til flugvallarins í Albany — og látið hann
gefa nákvæmar fyrirskipanir um ferðina.
Þegar vélin var sezt, steig ríkisstjórinn fyrstur út úr henni.
„Murray, viljið þér gera svo vel og gæta ungfrúarinnar og
þessa manns vel“, sagði hann vil lögreglumanninn. „Þér sku'luð
koma með þau nokkrum skrefum á eftir mér og sjá um að ekki
verðí sagt eitt einasta orð á leiðinni." i ■
Hann gekk á undan þeim í myrkrinu í slæmum hliðarvegi.
Það var engu líkara, en að hann væri þaulkunnugur á þessum
slóðum. En allt í einu nm hann staðar og snéri sér að Blake:
„Ég er ekki alveg viss um hvar við erum stödd, — hvaða leið
eigum við nú að fara?“
Blake benti til vinstri — og svo héldu þau áfram. Þau hertu
nú ganginn eftir því sem þau nálguðust staðinn. Charlottu
fanst það eins og martrö ðeða hræðilegur draumur að ganga
um þessa landareign undir þvílíkum kringumstæðum, —
heyra sandinn marra undir skósólunum og sjá tröllskugga
Blaketon hallarinnar stíga fram úr myrkrinu.
Það leið töluverð stund áður en umsjónrmaðurinn lét á sér
bæra.
„Fyrst hann er umsjónarmaður, er hann vitanlega sofandi,“
tautaði ríkisstjórinn ergilegur.
En þegar umsjónarmaðurinn kom loksins fram á sjónar-
sviðið, var hann sýnilega vel vakndi. — Sterkur geisli úr
vasaljósi hálfblindaði augu ríkisstjórans, og samtímis því sá
hann blika á skammbyssuhlaup.
„Þessi landareign tilheyrir herra Blake, er það ekki rétt?“
spurði ríkisstjórinn ofur-róelga.
„Að minsta kosti tilheyrði hún honum einu sinni.“
„Hvar eru hundarnir hans geymdir?“
Vasaljósið og skammbyssuhlaupið færðist nær andliti rík-
isstjórans.
„Hver eruð þér með leyfi að spyrja?“
„Ríkisstjórinn.“
Ljósið lék fram og aftur um andlit hans.
„Nú, — er það alt og sumt? Og ég sem hélt það væri Rússa-
keisarinn fyrverandi að minsta kosti.“
Blake gat ekki annað en skemt sér við það, hve ríkisstjór-
anum gekk illa að sanna hver hann væri.
„Þér þurfið ekki að efast um orð mín. Ég er ríkisstjórinn
og ég fiaug hingað beina leið frá Albany.“
,,Já, — sussu já, — þetta er svo sem ákaflega trúlegt. —
Þér hafði flogið frá Albany til þess að vita hvernig hundun-
um liði, — á þessum tíma sólarhringsins.“
,.Ég skal játa að það virðist eins og hver önnur fjarstæða,“
svaraði ríkisstjórinn. „En þó mun yður þykja það ennþá ó-
sennilegra, að hera Blake er sjálfur í fylgd með mér.“
„Nei, nú færist skörin upp í bekkinn. — En í alvöru talað
skal ég láta yður vita það, maður minn, að þér verðið að fara
eitthvað lengra upp í sveitina með þessa sögu,“ svaraði um-
sjónarmaðurinn með djúpri fyrirlitningu.
„Já, en þetta er satt, Patrick, þetta er Blake sjálfur. Hann
er ekki dáinn. — Hann er lifandi,“ sagði Charlotta áköf.
Umsjónarmaðurinn beindi ljósinu á andlit hennar.
,.Guð minn góður! — Þetta eruð þá þér, ungfrú Hope!“
„Horfið þér á hann, Patrick,“ sagði Charlotta biðjandi. „Vit-
ið hvort þér ekki þekkið hann þó hann sé breyttur.“
Umsj ónarmaðurinn beindi ljósinu að lögreglumanninum og
Blake. — Hann virtist verða ennþá brúnaþyngri og skamm-
byssan hófst ógnandi á loft.
„Ef þessir herrar eru yður eitthvað til óþæginda, ungfrú
Hope, þá skuluð þér segja mér frá því. Mig klæjar blátt áfram
í fingurna.“
„Við erum komin til þess að fá að sjá Tinker,“ tók nú rík-
isstjórinn aftur til máls. „Ef þér trúið því, sem ungfrú Hope
s*gir, þá getur hún sagt yður ð það «r rétt, s#m ég