Alþýðublaðið - 19.06.1939, Blaðsíða 1

xx. Aboangvb
MANUDAGINN 19. JÚN! 1939.
137. TÖLUBLAÐ
EITSTJÓSI: F. S. VALDEMAKSSON
ÚTGWANIH: ALÞÝBUFLOKKURBOi
Annar Sulltnlafundur sjúkrasamlaganna
var seftnr Biér í bænum f mornun.
—------O-------
Viðtal við Harald Guðmundsson for«
stjóra Tryggingarstofmmarinnar.
AVNAR FULLTRÚAFUNDUR sjúkrasamlaganna var
settur í morgun kl. 10 í Oddfellowhúsinu. Er fundur-
inn sóttur af fulltrúum allra sjúkrasamlaga á landinu, eða
12.íuljtrúum. auk forstjóra Tryggingarstofnunarinnar, Har-
aldrar'Guðmundssonar, tryggingalækninum Jóhanni Sæ-
mundssyni, deildarstjóra við sjúkratryggingarnar, Jóni
Blöndal, tryggingarráðsmeðlimunum Kjartani Ólafssyni,
Brynjólfi Stefánssyni og Helga Jónassyni lækni, auk ým-
HARALDUR GUÐMUNDSSON
ÓMUR var í morgun
kveSinn upp í hæsta-
rétti, sem mun áreiðanlega
vekja mikía athygli, Málið
reis út af bifreiðarslysinu að-
xaranótt 2. maí 1937, þegar
bifreiðin R. 11 fór út af
Sprengisandi í sjóinn og
íveir menn drukknuðu, bif-
reiðarstjórinn, Gunnleifur
Bjarnason og Geir Sigurðs-
son lögregluþjónn.
Ekkja Geirs Sigurðssonar,
frú Kristín Björnsdóttir. stefndi
eiganda bifreiðarinnar, frú
Hólmfríði Baldvinsson, en hún
hafði selt bifreiðina Gunnleifi
Bjarnasyni, þó með eignarheim-
ildarfyrirvara, til greiðslu dán-
arbóta að upphæð kr. 24 000,
þar af kr. 12 000 til Kristínar
sjálfrar, kr. 8000 til barns
Kristínar og Geirs heitins, og
kr. 4000 til móður Geirs, Sig-
ríðar Steingrímsdóttur. Þá
krafðist hún einnig 5% árs-
vaxta frá 1. maí 1937 til
greiðsludags og málskostnaðar.
Það skal tekið fram, að Gunn-
leifur tók við bifreiðinni 1. maí.
eða daginn áður en slysið varð.
Undirréttur leit svo á, að hin
stefnda, Hólmfríður Baldvins-
son, ætti að vera sýkn af kröf-
um stefnanda.
í forsendum hæstaréttar-
dómsins segir sv®:
issa gesta.
Um það leyti, sem full-
trúafundurnn var að hefjast
í morgun, hafði Alþýðublað-
ið tal af Haraldi Guðmunds-
syni um verkefni fundarins
og fórust honum orð á þessa
leið:
„Þetta er annar fulltrúa-
fundurinn, sem haldinn hefir
verið. Sá fyrri var haldinn sum-
arið 1937 á Akureyri. Verkefni
„Það þykir verða að fallast á
það með héraðsdómaranum, að
stefnda hafi borið hina al-
mennu eigandaábyrgð á bifreið-
inni R. 11 aðfaranótt 2. maí
1937 þar sem eigendaskiptin
voru eigi skráð fyrr en 3. maí s.
á. Téð bifreið var að vísu á ferð í
þágu lögreglunnar, þegar slysið,
sem í máli þessu getur, vildi til,
en henni var ekki stofnað 1 þeirri
ferð af hálfu lögreglunnar í
nokkra óvenjulega hættu, og
verður því eigi talið, að það
leysi stefndu undan áðurnefndri
ábyrgð í þessu máli, þótt bifreið-
in, er verður talin hafa þá ver-
ið í almennri notkun, væri á
ferð í þágu lögreglunnar.
Kröfur áfrýjanda eru í þrem-
ur liðum:
I. Krónur 12.000.00 til handa
henni sjálfri.
II. Krónur 8000.00 til handa
barni hennar, Geirs, og manns
hennar, Geirs Sigurðssonar lög-
regluþjóns, er missti lífið í slysi
því, er í máli þessu getur. Var
barnið nálægt eins árs að aldri,
er slysið varð.
III. Kr. 4000.00 til handa
móður Geirs Sigurðssonar, Sig-
ríði Steingrímsdóttur, sem talin
er hafa verið 65 ára gömul, er
slysið varð.
Um I. Samkvæmt því, sem
fram hefir komið í málinu, hef-
ir áfrýjandi fengið kr. 3000,00
frá Tryggingarstofnun ríkisins
og kr. 1670,00 í árleg eftirlaun
úr bæjarsjóði Reykjavíkur.
Eftir upplýsingum trygginga-
fræðings ættu eftirlaun þessi
Prh. á 4. sffiu.
íundarins er að ræða um sjúkra-
tryggingalögin og framkvæmd
þeirra, bera saman reynslu
hinna ýmsu samlaga, þannig að
hvert geti lært af öðru og ráðg-
ast um hvaða breytingar þurfi
að gera á lögunum, hvernig eigi
að bæta framkvæmd þeirra og
koma fastara skipulagi á sam-
starf hinna einstöku samlaga.
Tryggingalöggjöf okkar, þar
á meðal lögin um sjúkratrygg-
ingar, er svo að segja alveg ný.
Sjúkrasamlögin voru flest
stofnuð á árinu 1936 og tóku
ekki til starfa fyr en seint á því
ári, eða í ársbyrjun 1937, og
sum enn síðar. Það hefir tekið
aðrar þjóðir, sem fremst standa
í þessum málum, áratugi, jafn-
vel mannsaldra, að koma trygg-
ingamálum sínum 1 nútímahorf,
og þar á meðal sjúkratrygging-
unum. Við eigum því mikið
verkefni fyrir höndum. Þótt
löggjöf okkar sé í höfuðatriðum
í samræmi við sjúkratrygginga-
löggjöf nágrannaþjóða okkar,
en þær hafa einmitt forystuna
í tryggingamálum, vantar þó
mikið á, að sjúkratryggingarn-
ar sé fullskapaðar enn hjá okk-
ur. Við getum að vísu mikið
lært af þeirra reynslu, en okkar
eigin reynsla, í sambandi við
framkvæmd laganna, verður þó
ávalt öruggasti lærimeistarinn.
Takmark sjúkratrygginganna
er það að veita meðlimum sín-
um sem allra víðtækaata hjálp í
veikindum, án þess að iðgjöldin
verði óeðlilega há eða erfið.
jafnfrarnt því sem fjárhagur
samlaganna er trygður.“
— Samlögin eru nú alls 12
á landinu.
„Já, samlög eru nú í öllum
kaupstöðum, Reykjavík, Akur-
eyri, Hafnarfirði, Vestmanna-
eyjum, Seyðisfirði, Norðfirði,
Siglufirði og ísafirði, Þá er sam-
lag á Akranesi og þrjú í sveit-
um.“
— Hve margir eru í samlög-
unum?
„Meðlimatala sjúkrasamlags-
meðlima með fullum réttindum
er nú komin yfir 31 þúsund, auk
barna, svo að segja má, að lítið
vanti upp á að í sjúkrasamlög-
unum sé nú um helmingur
Frh. á 4. stðu.
Ekkja Iðgregluþjðnsins fær
3500 krénrf dánarbætnr.
Mæsfaréffardéitiifir i morgiiaa út
af slfsiiiii pefgar Ii$gr®gliAp|ésasi
Imt 0ff l»ilsf|érlem druknuðu®
—----+----
Láta Bretar herskip sin rjúfa
hafnbann Japana í Tíentsin?
----♦---—
Eða framselja peir Kínverjana fjéraf
----4--
ákvilrðnn er tekin i London i dag.
Fyrsti kappleiknr
inn víð Englend-
iigana í kvðid.
Mr. Smith, fararstjóri
enska knattspyrnuflokksins.
ENSKI knattspyrnuflokkur-
inn. Islington Corinthian,
kom hingað fyrir hádegi á laug-
ardag. Sama dag kl. 3Va var
flokknum haldið móttökusam-
sæti að Garði, þar sem flokkur-
inn gistir meðan hann dvelur
hér. Formaður móttökunefnd-
arinnar, Björgvin Schram, bauð
flokkinn velkominn með stuttri
en ágætri ræðu, og fararstjóri
Englendinganna svaraði. Sigur-
jón Pétursson gjaldkeri ávarp-
aði gestina fyrir hönd Í.S.Í.
í gær kyntu gestirnir sér
borgina, skoðuðu sundhöllina, L
þróttavöllinn og fleiri staði. í
kvöld er fyrsti kappleikur
þeirra við K.R.
Útlit gestanna gefur manni
beztu vonir um að hér séu
snillingar á ferðinni. allir eru
þeir knálegir, snarir í hreyfing-
um og ákafir að sjá, er frægð
flokksins líka mikil — og það
er að líkindum aðeins varnagli
hjá fararstjóranum, þegar hann
segir, að flokkurinn sé ekki eins
sterkur nú og oft áður.
K.R.R, hefir nú loksins sett
saman úrvalslið til að keppa við
gestina og eins og að líkum læt-
ur eru menn óánægðir með það.
Liðið á að vera þannig skipað:
Markmaður: Hermann úr Val,
varaímaður Anton, K.R. Bak-
verðir: Grímar og Frímann,
báðir úr Val, varamaður Sig.
Ólafsson. Framverðir: Ellert úr
Val, Þorsteinn Ólafsson úr Vík-
ing, Þorsteinn Einarsson úr K.
R.. Hans Kragh úr K.R. og Jón
Sigurðsson úr Fram. Varamenn
framvarða og framherja eru:
Gísli Guðm., Ólafur Skúlason
og Guðmundur Jónsson, allir úr
K.R., og Magnús Bergsteinsson
úr Val, Mesta óánægju vekur,
að Jón Sig. skuli vera á kant-
inum, þar væri rúmið bezt skip-
að Guðmundi Jónssyni, sem nú
er einhver bezti framherji hér.
Hefir og heyrst að Jón Sig.
muni ekki leika.
Drottnfngin
fer í kvöld kl. 6 áleiðis til
Kaupmannahafnar.
*Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. LONDON í morgun.
REZKA STJÓRNIN kemur saman á fund í dag til þews
að taka úrslitaákvarðanir um, hvað gcra skuli gagn-
vart hafnbanni Japana á alþjóðahverfinu í Tientsin, en um
800 Bretar eru nú einangraðir þar og fá enga aðflutninga á
matvælum.
Eins og nú er komið málum þar eystra, virðist mönn-
um ekki vera um annað að ræða en áð brezka stjórnin ó-
kveði á fundi sínum annaðhvort að gefa brezku herskipun-
um í Austur-Asíu fyrirskipun um að rjúfa hafnbann Jap-
ana með valdi og flytja vistir til alþjóðahverfisins, eða láta
undan kröfum Japana og framselja Kínverjana fjóra eins
og japanska herstjórnin í Tientsin krafðist í upphafi, en
þeir eru af Japönum sakaðir um að hafa myrt japanskan
lækni fyrir nokkrum vikum síðan,
Bretar grðtt leiknir.
Alþjóðahverfið hefir síðan
því var lokað af Japönum ekki
fengið neina aðflutninga á mat-
vælurn, og tilraunir til þess að
koma svo litlu sem grænmeti
inn í það verið stöðvaðar af
varðbátum Japana á fijótinu,
sem rennur í gegnum borgina.
Það er þó ekki talið, að beinn
matvælaskortur sé enn í al-
þjóðahverfinu, en útlendingarn-
ir þar hafa þegar orðið að grípa
til þess varaforða, sem þeir
höfðu af niðursoðnum matvæl-
um.
Hins vegar verða Bretar, sem
reyna að komast út úr alþjóða-
Frh. á 4. síðu.
Fast fréttasam- ;
band við Loidon!
ALÞÝÐUBLAÐIÐ hef- !;
ir nú fengið fast ;;
; skeytasamhand við Lond- !;
; on, og mun fréttaritari ;
þess, Mr. Mac Bride, rll»- ;
; stjóri erlendra frétta við ;
| stórblaðið „Daily Herald“, ;
; síma því um alla þýðing- ;
; armestu viðburði, sem ger- !
!; ast úti í heimi, !;
Þá hefir blaðið og trygt :
; sér einkaskeyti frá Kaup- J;
mannahöfn við og við, «ns ;
i; og áður.
La Guardia sagði:
Ég skila kveðju frá stærstu
borginni til merkustu þjóð-
arinnar í heiminum.
MátiðahiHdin i New York 17. Jáni
AMKVÆMT símskeyti, er
ritara framkvæmdanefndar
Islandssýningarinnar, Ragnari
E. Kvaran. hefir borist frá New
Yorlt, hefir hátíð íslendinga á
heimssýningunni tekist mjög
vel, og landinu í því sambandi
verið mikill sómi sýndur,
Feryskeytið hér á eftir:
Kl. 10,30 lagði stjórn íslands-
sýningarinnar ásamt ýmsum úr
stjórn Bandaríkjasýningarinn-
ar, fulltrúar Bandaríkjastjórnar
og New York borgar af stað með
lögreglufylgd frá Hótel Savoy
Plaza áleiðis til sýningarstaðar-
ins.
Þegar þangað kom var skot-
ið 17 heiðursskotum fyrir full-
trúum íslands á heimssýning-
unni. Var þeim opinberlega
fagnað í Peryton Hall og höll
sýningarstjórnarinnar og Court
of Peace (Friðarflötinni) fyrir
framan höllina.
Stjórnendur heimssýningar-
innar efndu til hádegisverðar
fyrir íslendingana kl. 12,45
(New York tími), en kl. 2,15 fór
hátíð fram í sýningarsölum ís-
lands og var því prógrammi
endurvarpað hér heima.
Ræðurnar, sem fluttar voru,
voru með ágætum, og meðaí
annars mælti La Guardia, að
„hann flytti kveðjur frá verald-
arinnar mestu borg til merkustu
þjóðarinnar í heimi“.
Kl. 4.30 voru nokkur hund-
ruð menn viðstaddir sérstaka
móttökuhátíð, sem heimssýn-
ingarstjórnin hélt fyrir fulltrúa
íslands.
Frá kl. 7—10 um kvöldið
höfðu íslendingar boð inni í
sýningarsölunum fyrir ýmsa
gesti, og voru þar margar ræð-
ur fluttar og mikill söngur fór
fram.
Blöðin hafa sagt mikið frá
hátíðahöldum þessum, flutt út-
drætti úr ræðum og birt marg-
ar myndir.
Þess skal getið, að forsætis-
ráðherra íslands sendi forseta
heimssýningarinnar skeyti í til-
efni af deginum; borgarstjórinn
í Reykjavík sendi einnig skeyti
til borgarstjórans í New York.