Alþýðublaðið - 21.06.1939, Page 1

MTSTJÖM: F. E. YMJÍEMAESSON
útgsfanðk:
XX. ÁEQANGÍJR
MIÐVIKUDAGINN 21. júní 1939.
139. TÖLUBLAÐ
Starfsfélkl itvarps
ios sagt npp!
RÁÐUNEYTI kenslu-
málaráðherra, en und-
ir það heyrir Ríkisútvarp-
ið, hefir ritað öllu starfs-
fólki Ríkisútvarpsins og
sagt því upp starfi þess frá
áramótum. Þá hefir at-
vinnumálaráðuneytið sagt
upp öllu starfsfólki við at-
vinnudeild liáskólans.
Alþýðublaðið hafði í dag
tal af forsætisráðherra og
spurði hann hvaða ástæður
lægju til þessara upp-
sagna.
Forsætisráðherra sagði,
að fjárveitinganefnd al-
þingis og alþingi hefðu
óskað eftir að hafa ó-
bundnar hendur um
breytingar á starfi við Rík-
isútvarpið og ýmsar aðrar
stofnanir, og uppsagnir
starfsfólksins stöfuðu ein-
göngu af þessum ástæðum.
iefii Jéfi. StefáHS-
soa á ferðaiapi norð-
anlands.
lír i
aSrsQB stððHM.
TEFÁN JÓH. STEFÁNSSON
félagsmáiaráðherra er nú á
ferðaiagi um Norðurland og
heldur flokksfundi á ýmsum
stöðum. 1 fyrrakvöld hélt hann
fund með trúnaðarmönnum Al-
þýðuflokksins á Blönduósi og í
gærkveldi á Sauðárkróki. Mun
hann halda siíka fundi á rnörg-
um stöðum, en á sunnuda,g mætir
hann á kynningarmóti Alþýðu-
flokksféiaganna við Eyjafjörð og
á Húsavík, sem haidið verður í
Sigríðarstaðaskógi í Ljósavatns-
skarði í Suður-Þingeyjarsýslu.
— Aiþýðuflokksfélögin efndu í
fyrsta s'inni til slíks móts í fyrra
sumar, og sótti það mikill fjöldi
manna. Er búist við góðri þátt-
töltu, og er mikill undirbúningur
meðai félagsmanna.
Nýtt íslenzkt farþegaskip
fyrir 4,5 imlljónir króna.
miHi Iiisis mýja iarþegasidps Eim-
sMpafélagsiiis var atráðin i gær<

ir-
valsilðið í kvðid.
Orvalslið Reykvíkinga keppir í
kvöld kl. 8V2 við Bretana. Verð-
ur úrvalsliðið skipað eins og
skýrt var frá í blaðinu í gær,
nema hvað Guðmundur Jónsson
úr K. R. keppir á kanti í stað
Jóns Sigurðssonar úr Fram, sem
er lasinn. Þrátt fyrir það, þó að
Jón hafi verið einn af snjöllustu
útframherjum okkar, er talið að
liðið styrkist allmikið við þessa
breytingu.
Liði Bretanna verður nokkuð
breytt í þessum leik. Hefir bak-
varðalínan verið styrkt og sami
markmaður keppir ekki og kepti
á móti K. R. — Má úrvalsliðið
sýna góðan leik, ef það á að
standa sig betur en K. R.
fj- ÍÐ NÝJA SKIP Eim-
skipafélags íslands verð-
ur hraðskreiðasta og full-
komnasta farþegaskip í för-
um milli íslands oog annara
landa. Það verður smíðað í
skipasmíðastöð . Burmeister
& Wain í Kaupmannahöfn,
mun kosta um 4,5 milljónir
ísl. króna og á að vera til-
húið í mars-apríl 1941.
Skipið á að ganga 16—17
sjómílur á vöku, vera 3 sól-
arhrixiga beina leið milli
Kaupm.hafnar og Reykjavík-
ur, 11 tíma milli Reykjavík-
ur og ísafjarðar. Skipið á að
íaka 224 farþega á þremur
farþegarúmum.
(Sjá viðtal við forstjóra
Ferðaskrifstofunnar á 3. síðu).
Frá stjórn Eimskipafélags ís-
lands hefir Alþýðublaðinu bor
izt eftirfarandi:
í nóvember s.l. leitaði stjórn
Eimskipafélags íslands tilboða
erlendra skipasmíðastöðva um
smíði farþega- og farmskips
handa félaginu, sem skyldi vera
miklu stærra og hraðskreiðara
en þau skip, sem nú eru í för-
um milli íslands og útlanda.
Niðurstaða útboðsins var sú, að
af 25 skipasmíðastöðvum í 8
löndum, sem leitað var tilboða
hjá, fengust 8 tilboð frá 3 lönd-
um (Stóra-Bretlandi, Hollandi
og Danmörku). Lang hagkvæm-
asta tilboðið var frá skipasmíða-
stöð A/S. Burmeister & Wain og
var það £: 168—400—0—0.
Eftir að tilboðin voru komin,
fór framkvæmdastjóri félagsins
til útlanda í byrjun febrúar s.l.
til nánari samningaumleitana og
lánsútvegana. Dvaldi hann í
þeim erindum nokkurn tíma í
Englandi, Hollandi og Dan-
mörku. Varð niðurstaðan af
störfum hans í ferðinni, að hag-
kvæmast væri að semja við
A/S. Burmeister & Wain um
smíði skipsins, bæði að því, er
snerti verð og borgunarskil-
mála.
Eftir heimkomu framkvæmda-
stjóra snéri félagsstjórnin sér á
ný til atvinnumálaráðuneytis-
ins um málið og hefir ráðuneyt-
ið með bréfi, dags. í gær, heitið
félaginu því, að styðja að því
við Alþingi, að félagið fái styrk
til reksturs skipsins, annað-
hvort sem fjárstyrk á fjárlög-
um sem svari rúmlega ríkis-
sjóðsgjöldum af skipinu eða
sem gjaldfrelsi fyrir skipið um
greiðslur gjalda í ríkisstjóð. Tel-
ur félagsstjórnin að ekki muni
vera teljandi meiri reksturshalli
á skipinu, en nemur áætluðum
gjöldum til ríkissjóðs. — Auk
þess hefir hafnarreglugjörð
Reykjavíkur verið samkvæmt
tilmælum félags vors breytt á
þá leið, að hafnargjöld skipsins
í Reykjavík lækka um hér um
bil 20 þús. kr. á ári frá því, sem
áætlað var.
Greiðsluskilmálar A/S. Bur-
meister & Wain eru þannig, að
greiða skal 30% af skipsverðinu
meðan á smíði stendur. Hefir
framkvæmdastjóri í utanför
sinni útvegað félaginu afborg-
analaust reikningslán hjá Ham-
brosbanka í London með 5%
Teikning af hinu nýja skipi Eimskipafélags íslands
ársvöxtum, að upphæð £:
50.000—0—0, sem varið verður
til greiðslu téðra 30% af skips-
verðinu. Eftirstöðvar kaupverðs-
ins, 70%, skal greiða A/S. Bur-
meister & Wain á tíu árum talið
frá afhendingu skipsins, sem
gjört er ráð fyrir að verði í
marz-apríl 1941. Skal fyrstu 4
árin afborga árlega 5% af
skipsverðinu, 5. og 6. árið 6%,
7. árið 8% og síðustu 3 árin
10%. Ársvextir skulu vera 5%.
Á þeim grundvelli, sem nú hef-
ir verið lýst, hefir félagsstjórn-
in samþykkt að taka tilboði A/S
Burmeister & Wain um smíði
skipsins og falið framkvæmda-
stjóra félagsins að undirrita
hér að lútandi samning.
Lýsiiifl ð skiplai.
Stærð skipsins á að verða: Lengd
342 fet á þilfari, en lengd í dýpstu
sjólínu (b. p. p.) 320 fet, breidd
46 V2 fet, dýpt 27 fet og djúprista
þess 16 fet og 10 þuml. Til sam-
anburðar má geta þess, að „Gull-
foss“ og ,,Goðafoss“ eru 230 fet
á lengd, — en „Brúarfoss" og
„Dettifoss“ 237 fet.
Skipið verður mótorskip með
einni vél, 12 cylindra, með 5800
hestöflum.
Hraði skipsíns í reynsluför með
fullfermi af stykkjavöru (% dw) á
að verða 1714 míla á vöku. Með
þessari stærð skipsins og hraða í
Frh. á 4. síðu.
Tvö brezk skip á leiAimt
til Tientsin með matvæli.
------------
Japanir færa sig nú upp á skaftið í Suð~
ur-Kína og setja her á land hjá Swatow.
------».....
LONDON í morgun. FÚ. I tekið ey eina milli Koo-lang-su
'T' VÖ BREZK GUFUSKIP
fóru frá Shanghai í
gærkv. með matvæli handa
brezka og franska forrétt-
indahverfinu í Tientsin.
í morgun lögðu 100 kon-
ur og börn af stað frá forrétt-
indahverfinu brezka áleiðis
til sumardvalarstaðar þar í
nánd, án þess að þau yrðu
fyrir nokkrum óþægindum
af Japönum.
Enda þótt brezkt skip gæti
í gær sett á land nokkuð af mat-
vælum í hinu einangraða hverfi,
eru matvælavandræðin enn all-
alvarleg, og Japanir hafa nú til
dæmis stöðvað að fullu aðflutn-
inga mjólkur. Eitt af aðalblöð-
um Japana segir, að Japanir
hafi hafnað þeirri málaleitun
Breta, að þeir linuðu nokkuð á
samgöngubanninu við forrétt-
indasvæðið, og hafi Arita utan-
ríkismálaráðherra í gær tilkynt
þetta sendiherra Breta í Tokio,
Sir Robert Craigie.
í Suður-Kína tóku Japanir í
dag að færa sig upp á skaftið,
með því að þeir settu hersveitir
á land á þrem stöðum í nánd við
Swatow, hér um hil 270 km.
norðaustur af Hongkong, og
eins er frá því skýrt, að þeir hafi
Mr. Strang gerir úrslitatilraun
til ad komast að samkomulagi
mm liandalagvið sovétstjórnina
---—--—
Bretar óttast að Hitler hefjist handa í Danzig,
ef frekari dráttur verður á samningunum.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. LONDON í morgun.
iyr R. WILLIAM STRANG, sendimaður Chamberlains til
Moskva, gerir nú ýtrustu tilraunir til þess að leiða
samkomulagsumleitanir Breta og Rússa til lykta með form-
legu varnarbandalagi hið allra fyrsta.
Líta stjórnmálamenn í London svo á, að alvarleg hætta
sé á því, að Hitler hefjist handa um innlimun Danzig í
Þýzkaland nú þegar, ef ekki tekst að ná samkomulagi við
Rússa, og sé því engum tíma að spilla.
í gærkveldi voru brezku gegn árás af hálfu Þýzkalands,
voru
stjórnmáiamennirnir óvenju-
lega vongóðir um það, að þessar
síðustu samkomulagstilraunir
Mr. Strang myndu bera árang-
ur, og væntu þess jafnvel, að
búið yrði að ganga frá samn-
ingum fyrir lok þessarar viku.
Ennþá hefir þó ekkert feng-
ist látið uppi um það opinber-
lega, hvort tekist hafi að jafna
þann ágreining, sem verið hefir
milli Breta og Rússa um það,
hvaða ákvæði bandalagssátt-
máli milli þeirra skyldi hafa
inni að halda um vernd fyrir
Eystrasaltsríkin og Finnland
en eins og kunnugt er hafa þessi
lönd öll neitað því að þiggja
nokkra slíka vernd og talið hana
ósamrýmanlega hlutleysi sínu,
en Rússar hinsvegar látið í
veðri vaka, að án þess að varn
arbandalagið næði einnig til,
þeirra, gætu þeir enga samninga
gert við Breta.
Mr. Strang átti í gær lang
ar viðræður bæði við sendi-
herra Breta og sendiherra
Frakka í Moskva, og er talið,
að þeir muni hafa gengið frá úr.
slitatillögum, sem lagðar verði
fyrir Molotov, utanríkismála-
ráðherra sovétstjórnarinnar
dag eða á morgun.
Mac Bride (Daily Herald)
Engar umræðnr í Moskva
um Ausíur-Asiumálin.
í sambandi við fregnir, sem
birzt háfa í London um það, að
viðræðurnar um öryggissáttmála
milli Bretlands, Frakklands og
Sovét-Rússlands séu nú einnig
farnar að snúast um Austur-
Asíumálin, er lýst yfir því á
hæstu stöðum i London í dag,
að þessar viðræður og samninga-
umleitanir snúist eingöngu um
málefni Evrópu, og að ekkert
þeirra þriggja ríkja, er hlut eiga
að máli, hafi einu sinni stungið
upp á því, að samningaumleitanir
eða væntanlegir samningar yrðu
einnig látnir taka til Austur-Asíu-
inálanna. FO.
Lúðrasveit Reykjavíkur
leikur í kvöld kl. 9 í Skemti-
garðinum við Lækjargötu.
og meginlandsins.
Sum ítölsku blöðin í gær gera
gys að brezku stjórninni fyrir
skort á hugrekki til að grípa til
gagnráðstafana í Tientsinmál-
inu. „Giornale d Italia“ tekur
3Ó aðra afstöðu, og í gær flutti
aetta blað grein með fyrirsögn-
inni: „London breytir skynsam.
lega og sáttfúslega.“
Héðinn neit-
ar enn.
Guðmundur í. Guð-
mundsson hæstaréttar-
málaflutningsmaður skrif-
aði fyrir nokkru hinni svo-
kölluðu stjórn Byggingar-
félags alþýðu bréf, þar
sem hann fór fram á það
að honum væru afhent
skjöl og skilríki félagsins
svo að hann gæti tekið við
formannstörfum í félaginu
og látið fara fram löglega
stjórnarkosningu. í gær
svaraði hin gamla stjórn
félagsins bréfi Guðmundar
og neitaði að afhenda um-
beðin plögg. Neitun Héðins
og félaga hans er bygð á
því, að ríkisstjórnin hafi
ekki staðfest breytingarn-
ar, sem samþyktar voru á
lögum félagsins, og á nieð-
an hafi hvorki félagið rétt
til lánveitingarinnar, né
Guðmundur rétt til for-
mensku í félaginu, sérstak-
lega er því yfirlýst í bréf-
inu, að stjórnarkosning,
sem Guðmundur léti fram
fara, yrði talin marklysa
af hálfu H. V.
^*###########^########^»^^^#^^^^#o
TF-Örn hóf sfldar-
lití
PLUGVÉLIN TF.-ÖRN hefir
verið leigð til sildarleitar í
sumar fyrir Norðurlandi. Þeir
aðilar, sem hafa leigt flugvélina,
eru ríkisstjömin, síldarútvegs-
nefnd og einkaverksmiðjutnar
allar.
Verður flugvélin fyrir norðan í
tvo mánuði eða til 20 ágúst, og
hefir aðalbækistöð sína á Akur-
eyri og Ölafsfirði.
Flýgur hún daglega, þegar
veður leyfir, og flýgur um 3
klukkutíma á dag.
Flaug hún fyrsta leitarflugið í
gær, en fann enga síld.
Öm Johnson flugmaður verður
með flugvélina.
Nýr hæstaréttarmálaflutnings-
maður.
Guðmundur I. Guðmundssor
hefir nýlega lokið prófi, serr
veitir honum réttindi til þess a?
flytja og verja mál fyrir hæsta-
rétti.