Alþýðublaðið - 22.06.1939, Blaðsíða 2

FIMTUDAGINN 22. JONI 1939.
ALÞYÐUBLADIÐ
UMRÆÐUEFNI
Góðviðrisdagar. Sigurður
Sigurðsson frá Arnarholti og
sólarkvæði hans. Ungur og
heitur á Battaríinu. — Merk-
ing reiðhjóla. Tölusettir
knattspy rnumenn.
ATHUGANIR HANNESAR
Á HORNINU.
SIGURÐUR SIGURÐSSON frá
Arnarholti er farinn að eldast, en
þó ber hann aldurinn jafnglæsi-
lega og æskuárin sín. Hár og tign-
arlegur gengur hann hér um göt-
urnar eða við höfnina með stafinn
í annari hendinni og hattinn í
hinni. Ennið er hátt og bjart og
svipurinn mikill og sterkur.
UNDANFARNIR DAGAR hafa
verið sannkallaðir góðviðrisdagar,
veðurblíðan hefir iljað öllum. Mér
finst að fáir hafi ort eins fallega um
sólina og Sigurður, eða finst þér
ekki þetta erindi hans fagurt:
„Sól! Stattu kyr, þó að kalli þig
sær
til hvílu, ég elska þig heitar.
Þú blindar mín augu, en þú ert
mér svo kær,
og eins hvort þú skín eða bæn
minni neitar.
Ég sæki þér nær, þótt þú færir
þig fjær,
þótt þú fallir í djúpið mitt hjarta
til geislanna leitar."
„HVENÆR OG HVAR varstu
þegar þú ortir þessa fögru vísu?“
sagði ég við Sigurð, er ég hitti
hann nýlega í góða veðrinu. Hann
svaraði: „Hvenær það var man ég
ekki nákvæmlega, en þegar ég orti
þetta, þá var kvöld og þá var sól-
arlag við Reykjavík. Ég stóð ung-
ur og heitur á Battaríinu og var
altekinn af hrifningu." „Hefirðu
ort nokkuð nýlega um sólina?“ „Já,
ég er hér með eina vísu, ef til vill
fellur þér hún ekki, en hafðu hana
samt.“
DAGSINS.
að búið sé að minnast á þetta hvað
eftir annað bæði í dálkum þínum
og annara blaða, virðist enginn
skriður vera kominn á þetta mál
af lögreglunnar hálfu enn. Það
hlýtur því að vera krafa allra reið-
hjólaeigenda, að þetta verði gert
sem fyrst, því fyr geta þeir ekki
verið óhræddir um reiðhjól sín.
eins og fjölda mörg dæmi sýna. Og
það er auðvitað ekki nægilegt að
merkja aðeins reiðhjól 5. Reykja-
vík sjálfri, heldur í öllu nágrenni
Reykjavíkur, þ. á. m. Hafnarfirði,
því að í fyrsta lagi mætti búast við
að reiðhjólaþjófnaðurinn færðist
til þessara staða ef hjólin þar væru
ómerkt, og í öðru lagi yrði það ó-
þægilegt fyrir hjólreiðamenn það-
an, er þeir kæmu til Reykjavíkur
á ómerktum hjólum, því að lög-
reglan gæti þá álitið að þau væru
stolin.“
OG HAFNFIRÐINGUR heldur
áfram:
„Hvers vegna taka knattspyrnu-
félögin í Reykjavík ekki upp þann
sjálfsagða sið, að tölumerkja kapp-
liðsmenn sína á kappmótum? Er-
lendis er það algeng Venja, ef
dæma má af því, sem sést á kvik-
myndum, að stórar tölur eru festar
á bak knattspyrnumannanna. Þetta
er mikið skemtilegra og þægilegra
fyrir áhorfendur, því að mikill
hluti þeirra þekkir venjulega ekki
hvern keppenda fyrir sig, sem þá
þó langar oftast til. En með þessu
væri- auðvitað bætt úr því. Gætu
knattspyrnufélögin þá gefið út
leikskrá með nöfnum og númerum
keppenda. sem seld yrði á nokkra
aura, og gæti það jafnvel orðið
tekjugrein hjá þeim, eða að núm-
erin væru nefnd með nöfnum
keppenda í blöðunum áður en
keppa ætti.“
Hannes á horninu.
í sama bili kom aldinbori fljúgandi. Hann kom auga á hana
og í sama bili greip hann hana í klærnar.
Og hann flaug með hana upp í tréð. En græna blaðið flaut niður ána og fiðrildið
flaut með, því að það var bundið við blaðið.
Kb

lftlÉl§§
■I y > •/'•) '< ■ /
llli

. : :■:■:■ ■.

:
ívXvÍÍTOJl

■áM.
-

wí
En hvað Þumalína litla varð hrædd, þegar aldinborinn flaug með hana upp í tréð, en hún
var samt harmþrungnust vegna fiðrildisins. En aldinborinn setti hana á grænt blað uppi
í trénu og gaf henni sæt blóm að borða.
Litil nerskveiði
á GskiH í vor.
FRÁ ESKIFIRÐI er blaðinu
skrifað eftir farandi.
Hér eru nú skip að búast á
síldveiðar. Eitt þeirra, mk. Birkir,
er þegar farið. Á förum eru vb.
Reynir og vb. Víðir; verða þeir
tveir um eina nót. Einnig verður
gert héðan út færeyskt vélskip,
„Nellie“, stærð 51 tonn, á því
verða 12 menn héðan og af Reyð-
arfirði.
Mjög lítið hefir borist hér á
land af þorski á þessu vori, en
því veldur að langmestu ieyti
beitusíldarleysi. Samt er fiskverk-
un hér með mesta móti, því tölu-
vert var flutt hingað af óverk-
uðum fiski frá Vestmannaeyjum
og Faxaflóa.
Tíðarfarið hefir verið með ein-
dæmum gott, það sem af er
þessu ári. Var byrjað að slá
garða við hús síðast í maímánuði
og túnasláttur er þegar hafinn
fyrir 5 dögum.
f ^
.* É
Argentínsskák-
mátíð.
V FYRRAKVÖLD var ákveðið
hvaða skákmenn skyldu
mæta vegna íslands á alþjóða-
skákþinginu í Buenos Aires í
sumar.
Þessir fara: Ásmundur Ás-
geirsson, Baldur Möller, Jón
Guðmundsson, Guðmundur
Arnlaugsson og Einar Þorvalds-
son.
OG VÍSAN, sem Sigurður fékk
mér, er á þessa leið:
„Sól á himni hinum megin
hnattar verð ég lítið feginn.
Hún er öðrum dráttur dreginn,
draumsjón, lýsir hinum veginn,
björt að vísu, en ei mín eigin.
Hjátæk er mín ást og nátæk,
aldrei smátæk eða fátæk.“
ÞAÐ ER DÁLÍTIÐ öðruvísi tónn
í þessu sólarkvæði Sigurðar en því,
sem hann orti þegar hann var ung-
ur og frá sér numinn á Battaríinu,
en þó er léttur tónri í því og birta
stafar af því og hlýja.
HAFNFIRÐINGUR skrifar mér:
„Mér þætti vænt um ef þú vild-
ir koma tveimur eftirfarandi
spurningum á framfæri í dálkum
þínum:
Hvenær má búast við að lögregl-
an byrji að númera reiðhjól? Þó
Ódýrt
Hveiti í 10 lb. pokum 2,25
Hveiti í 20 lb. pokum 4,25
Hveiti í lausri vigt 0,40 kg.
Strásykur 0,65 kg.
Molasykur 0,75 kg.
Spyrjið um verð hjá okkur.
BREKKA
Símar 1678 og 2148.
TjarnarbúSin. — Sími 3570.
Útbreiðið AlþýðuMaðið!
Hringferð Ferðafélags Islands
1939.
Austur og norður um land.
Lagt af stað kl. 9 að kvöldi 5.
júlí með es. „Súðinni". 1. dagur
6- júlí: Um Vestmannaeyjar; farið
í land, ef unt er. 2. dagur 7. júlí
til Hornafjarðar, ekið upp í Al-
mannaskarð, ef tími vinst tii.
Ferðinni haldið áfram um Djúpa-
vog og Fáskrúðsfjörð til Reyðar-
fjarðar. 3. dagur 8. júlí: Frá
Reyðarfirði um Egilsstaði að
Hallormsstöðum og dvalið þar
nálægt sólarhring. 4. dagur 9.
júlh Frá Hallormsstað um Eyða
að Skjöldólfsstöðum. 5. dagur 10.
júlí: Frá Skjöldólfsstöðum til
Skinnastaðar. 6. dagur 11. júlí:
Frá Skinnastað til Húsavíkur. 7.
dagur 12. júlí: Frá Húsavík til
Mývatns. 8. dagur 13. júlí: Frá
Mývatni til Akureyrar. 9. dagur
14. júlí: Verið um kyrt á Akur-
eyri og þá líka farnar ferðir inn
bg út í Eyjafjörð. 10. dagur 15.
júli: Frá Akureyri til Hóla í
Hjaltadal og til Blönduóss. 11.
dagur 16- júlí: Frá Blönduósi að
Reykholti í Borgarfirði- 12. dagur
17. júlí: Frá Reykholti um Húsa-
fell, Kaldadal og Þingvöll til
Reykjavíkur. — Komið verður
við á öllum merkustu stöðum á
leiðinni, þótt flestra þeirra sé
hér ekki getið. — Áskriftarlisti
liggur frammi á skrifstofu Kr. Ó.
Skagfjörðs, Túngötu 5, Reykja-
vík, til 29. þ. m. og aðrar upp-
lýsingar um ferðirnar.
Sundhöll Reykjavíkur
hefir nú undanfarið látið bera
ínn á hvert heimili hér í bænum
upplýsingarit um starfsemi Sund-
hallarinnar, og hefir það verið
prýtt með myndum af baðlífinu
þar. I því geta menn séð, hve-
nær sundhöllin er opin; þá er
þar verðskrá, upplýsingar um
sundkensluna og einnig kort yfir
stæúsvagnaferðir að ogfráSund-
höllinni. Enn fremur var látin
fylgja með sérstök auglýsing
um afsláttarmiða Sundhallarinn-
ar, sem jafnframt er nokkurs
konar happdrættismiði, og þurfa
menn eigi annað en að skrifa
nafn sitt á auglýsinguna, senda
hana síðan í Sundhöllina, þá
hafa þeir möguleika til að vinna
12 afsláttarmiða að Sundhöllinni.
Þeir, sem ætla að taka þátt í
þessu, verða að senda miða
þessa í Sundhöllina fyrir 25. þ.
m. Fyrst um sinn geta þeir bað-
gestir Sundhallarinnar, er farið
hafa á mis við auglýsingarit
þetta, fengið það í miðasölu
Sundhallarinnar.
Stúlkur! Ef ykkur vantar
kaupavinnu, hússtörf eða síld-
arvinnu, þá leitið upplýsinga
hjá Vinnumiðlunarskrifstof-
unni, sími 1527.
CHARLES NORDHOFF og JAMES NORMAN HALL:
Uppreisnin á Bounty.
4. Karl ísfeld íslenzkaði.
— Hvaða leið ætlið þér að fara, herra? spurði ég. Umhverfis
Kap Horn?
— Ég ætla að reyna það, enda þótt árstíð hinna austlægu
vinda verði lokið, þegar þangað kemur. Heimleiðis frá Tahiti
förum við fram hjá Indlandseyjum og Góðravonarhöfða.
Móðir mín Ieit á 'mig, þegar við stóðum upp frá borði. Svo
yfirgaf hún okkur. Meðan Bligh braut valhnoturnar og dreypti
á madeira föður míns, spurði Bligh mig á sinn vingjarnlega
hátt um málakunnáttu mína. Að lokum virtist hann ánægður,
tæmdi glasið og hristi höfuðið, þegar stúlkan ætlaði að hella
aftur í glasið hans. Hann var hófsmaður á vín á þessum tíma,
þegar allir liðsforingjar á flota Hans Hátignar drukku sér til
dómsáfellis. Loks tók hann til máls.
— Ungi maður, sagði hann með alvörusvip — hvernig myndi
yður lítast á það að sigla með mér?
Frá því hann minntist á þetta ferðalag í fyrsta sinn, hafði
ég ekki um annað hugsað, en að það væri það dásamlegasta.
sem ég gæti hugsað mér að fá að vera með, en þegar hann
sagði þetta, varð ég ruglaður.
— Er yður alvara? stamaði ég. Gæti það komið til mála?
— Þér og móðir yðar ráðið því. Það væri mér sönn ánægja
að veita yður rúm meðal minna ungu herramanna.
Sumarkvöldið var jafnmilt og dagurinn hafði verið, og þeg-
ar við gengum út í garðinn, þar sem móðir mín var, ræddi
hún við Bligh um ferðina. Ég vissi, að hann beið eftir því, að
ég minntist á uppástungu hans, og þegar hlé varð á samræð-
um þeirra herti ég upp hugann.
—• Móðir mín, sagði ég. Bligh skipstjóri hefir verið svo vin-
gjarnlegur að bjóða mér með sér.
Hafi hún orðið undrandi, þá tókst henni að minnsta kosti
að dylja það. Hún snéri sér stillilega að gesti okkar og sagði:
Það er mikill heiður, sem þér sýnið Roger, en getur óreynd-
ur unglingur orðið til nokkurs gagns á skipi yðar?
— Hann verður áreiðanlega góður sjómaður, frú, óttist það
ekki! Ég sé það á göngulagi hans, eins og yið segjum sjómenn-
irnir, og tungumálagáfa hans getur komið mér að góðu gagni.
— Hversu lengi verðið þér að heiman?
— Tvö ár, býst ég við.
— Hann átti reyndar að fara til Oxford, en ég held, að það
geti beðið. Hún snéri sér að mér og sagði í hálfgerðu gamni:
Jæja, góði minn, hverju svarar þú svo?
— Ef þú leyfir það, þá óska ég mér einskis fremur.
Hún brosti til mín 1 rökkrinu og klappaði á hönd mér: Þá
skaltu fara, sagði hún, — sízt af öllu vildi ég verða þröskuldur
á vegi þínum. Ferðalag til Suðurhafseyja! Væri ég karlmaður,
og ef herra Bligh vildi hafa mig með sér, þá myndi ég gjarn-
an strjúka að heiman, til þess að geta fylgst með honum.
Bligh hló sínum stutta, kaldranalega, einkennandi hlátri og
horfði aðdáunaraugum á móður mína. Þér hefðuð orðið fyrir-
taks sjómaður, frú, sagði hann — ekki hrædd við neitt, það
þyrði ég að veðja um.
Það var ákveðið, að ég skyldi fara um borð í Bounty í Spit-
head, en það tók svo langan tíma að koma farmi og birgðum
um borð, að það var liðið langt fram á haust, áður en skipið var
ferðbúið. í októbermánuði kvaddi ég móður mína og fór til
Lundúna, til þess að kaupa einkennisbúninga, tala við Erskina,
lögfræðing okkar, og heimsækja Sir Joseph Banks.
Einhver skýrasta endurminning mín frá þessum dögum er
kvöldið, sem ég dvaldi á heimili Sir Josephs Banks. Hann var
1 mínum augum rómantískt fyrirbrigði — fallegur, rauðbirk-
inn maður um fjörutíu og fimm ára, forseti vísindaakademis-
ins, félagi hins ódauðlega Cooks, vinur innfæddra prinsessna
maður, sem hafði rannsakað Suðurhöf og Labrador. Þegar við
höfðum neytt matar fylgdi hann mér inn í vinnusal sinn, þar
sem veggirnir voru prýddir vopnum og minjagripum frá fjar-
lægum löndum. Hann tók handrit af borðinu.
— Þetta er orðaskrá mín yfir tungu Tahiti-búa, sagði hann.
Ég hefi látið taka þetta afrit. Eins og þér sjáið, er hún stutt
og ófullkomin, en samt getur hún orðið yður að gagni. Gerið
svo vel og veitið því athygli, að það þarf að breyta réttritun
okkar Cooks. Ég hefi hugsað mér, og Bligh er mér sammála
um það, að betra og einfaldara væri að rita orðin, eins og ítalir
myndu stafa þau, einkum með tilliti til hljóðstafanna. Þér
kunnið ítölsku, er ekki svo?
— Já, herra.
— Það er ágætt! hélt hann áfram. Þið munið dvelja í nokkra
mánuði á Tahiti, meðan þið eruð að safna plöntunUm. Bligh
mun sjá um, að þér fáið næði til þess að vinna að orðabók-
inni, sem ég vona, að ég geti gefið út, þegar þér komið heim.
Tahitiskar mállýzkur eru talaðar víðsvegar um eyjar Suður-
hafsins, og orðasafn, ásamt málfræðiságripi, mun eftir nokkur
ár verða sjómönnum, sem þangað sigla, nauðsynlegt. Um þessar
mundir hugsum við um Suðurhafið, eins og það væri aðeins
lítið eitt nær en tunglið, en því megið þér treysta, að hvala-
mergðin og gróðursældin mun draga að sér athyglina, ekki sízt
eftir að við höfum mist hinar fögru ameríkönksu nýlendur.
— Það er margt sem truflar mann á Tahiti. hélt hann áfram
eftir stundarþögn. Gætið yðar, svo að þér glatið ekki tíman-
um. Og — framar öllu öðru, verið gætinn í vali hins innfædda
vinar yðar. Þegar skip varpar akkerum í Matavain-flóanum,
koma hinir innfæddu um borð í stórum hópum, og sérhver
þeirra leggur áherzlu á, að eignast einhvern vin, eða „taio“
meðal skipshafnarinnar. Gefið yður góðan tíma, kynnið yður
ástandið í landi, og veljið yður „taio“ meðal valdamanna í
landi. Slíkur maður getur orðið yður til ómetanlegs gagns. Sem