Alþýðublaðið - 24.06.1939, Blaðsíða 3
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Breytlngar á sjúkratrygglngar
lðgunum eru i undirbúningi.
---4---
Fulltrúafundur sjúkrasamlaganna, sem nú er
lokíð, samþykkti ýmsar ályktanir þar að lútandi.
LAUGARDAGINN 24. IÚNÍ 1930.
*------------------------1
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSQN.
í fjarveru hans:
JÓNAS GUÐMUNDSSON.
AFGREIÐSLA:
ALÞÝÐUHÚSINU
(Inngangur frá Hverfisgötu).
SÍMAR:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (innl. fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: V. S. Vilhjálms (heima).
"‘.96: Jónas Guðmunds. heima.
4905: Alþýðuprentsmiðjan.
4906: Afgreiðsla.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
*------------------------♦
Sækjast sér
um líkir.
ILÍTT skiljanlegri bjartsýni
hafa ýmsir meðal lýðræð-
isþjóðanna í Vestur- og Norður-
Evrópu allt fram á þennan dag
alið þá von í brjósti, að Sovét-
Rússland myndi, þrátt fyrir allt,
sem á milli bæri, ekki neita því,
þegar á ætti að herða, að leggja
sitt fram til þess að stöðva yfir-
gang og ofbeldisverk fasista-
ríkjanna í Evrópu, með því að
bindast samtökum um varnar
bandalag við England og Frakk-
land til verndar þeim nágranna-
ríkjum Þýzkalands og ítalíu, —
sem ógnað er.
Að vísu má segja, að með til-
liti til allra þeirra stóru orða,
sem valdhafarnir í Moskva og
erindrekar þeirra úti um heim
hafa haft um þýðingu Sovét-
Rússlands fyrir verkalýðs-
hreyfinguna, smáþjóðirnar og
lýðræðið í baráttunni við fas-
ismann, hafi ekki verið ástæða
fyrir neinn að' ætla það, að
þetta land myndi bregðast svo
gersamlega á stund neyðarinn-
ar eins og nú er að koma á dag-
,inn. En þeim, sem vel hafa
fylgst með þróun Sovét-Rúss-
lands undir einræði Stalins, —
kemur það hvergi nærri á ó-
vart, þótt lítið verði um efndir
á öllum þeim fögru loforðum,
sem sovétstjórnin hefir gefið
verkalýðshreyfingunni og lýð-
ræðinu úti um heim. Því heima
fyrir hefir stjórn Stalins fyrir
löngu sagt skilið við allar þær
hugsjónir, sem hún út á við fram
á þennan dag hefir þótzt vera
að berjast fyrir. Hugsjónamenn
rússnesku byltingarinnar eru
flestir komnir undir græna
torfu, og ekki allir á sem nátt-
úrlegastan hátt, og rússneska
þjóðin er í dag fjær því frelsi,
sem hún barðist fyrir í bylt-
ingunni, en nokkru sinni áður.
Stalin hefir enga samúð með
frelsinu og lýðræðinu. Hitler og
Mussolini standa hjarta hans
miklu nær.
Fyrir þá, sem vel hafa fylgst
með úrkynjun sovétstjórnarinn-
ar undir einræði Stalins, kemur
það því alls ekkert á óvart, þótt
hann taki nú í útrétta hönd hins
þýzka stéttarbróður síns og
heiti honum bæði hlutleysi og
vinsamlegum viðskiftum, ef að
í harðbakka skyldi slást milli
fasismans og lýðræðisins annars
staðar í Evrópu: Hinn rússn-
eski harðstjóri mun hugsa sem
svo, að hann hafi ekkert að ótt-
ast af Iiitler í dag, og fyrir aðra
sé ástæðulaust að „svíða á sér
fingurna,11 eins og Molotov
hafði eftir honum í jómfrúræðu
sinni sem utanríkismálaráðherra
súvétstjórnarinnar ekki alls
fyrir löngu. Má vel vera, að
hann sé ekki með öllu vonlaus
um það, að geta hagnast eitt-
hvað sjálfur á óförum annara
og hirt aftur að launum fyrir
hlutleysið einhvern hluta þeirra
landa, sem undan Rússlandi
gengu í heimsstyrjöldinni og
borgarastyrjöldunum á eftir
henni, Það væri þá heldur ekki
í fyrsta sinn í sögunni, sem
Þýzkaland og Rússland kæmu
sér saman um það, að skipta
upp á milli sín svo óþægilegu
nágrannalandi eins og Póllandi.
Og það er áreiðanlega engin til
viljun, að Ivan grimmi, Pétur
mikli og jafnvel Alexandrarnir
og Nikulásarnir eru nú aftur í
hávegum hafðir í sögukennslu-
bókum Stalins, síðan nöfn eins
og Trotzki, Bukharin, Rykov
og Sinovjev hafa verið þurrkuð
út af blaðsíðum þeirra, Það eru
frelsishugsjónir byltingarinnar,
sem þar með hafa verið bann-
færðar, og yfirdrottnunarstefna
keisaranna, sem aftur hefir ver-
ið sett í hásætið.
En ekki eru það glæsilegar
horfur fyrir friðinn, frelsið og
lýðræðið í Evrópu, sem nú eru
að opnast við það að sovét-
stjórnin lætur þannig grímuna
loksins falla. Hingað til hefir þó
óvissan um afstöðu Sovét Rúss-
lands verið nokkur hemill á
yfirgangi Hitlers. En nú virðist
sá tími hinsvegar óðum vera að
nálgast, að hann þurfi ekki ein-
asta að vera algerlega óhrædd-
ur við alla bakskelli frá sálu-
félaga sínum og stéttarbróður,
Stalin, austur í Moskva, heldur
muni hann þvert á móti eiga
þar hauk í horni um aðdrætti á
olíu, stáli og öðru því, sem hann
vanhagar um til að geta gert
nágrannalönd Þýzkalands hinn-
ar nazistisku siðmenningar að-
njótandi.
Það má mikið vera, ef árang-
urinn af þessum breyttu við-
horfum á ekki eftir að sýna sig
áður en langt um líður í Dan-
zig.
finli Tékkóslóvakín
afhent Þýzkalandi!
Alnjéðabankion i Basei
gerði Jiað án vitnndar
bankaráðsins!
LONDON i gærkveldi. FO.
RANSKIR BANKAR hafa
strengilega mótmælt því,
að gull Tékkóslóvakíu hefir ver-
ið afhent Þýzkalandi, og gerir
Bonnet, utanríkismálaráðherra
Frakka, þannig grein fyrir mót-
mælunum, að afhendingin hafi
verið ákveðin af forseta alþjóða-
hankans í Bazel, án þess að tal-
að væri við bankaráðið, þar sem
Frakkar eiga fulltrúa.
Forseti alþjóðahankans er
brezkur maður.
Nýlega kom mál þetta til um-
ræðu í brezka þinginu, og skýrði
fjármálaráðherra Bretlands; sir
John Simon, svo frá, að ákvarð-
anir um afhendingu og meðferð
þessa gulls yrðu aðeins teknar af
stjórn alþjóðabankans, og berzka
stjórnin hefði ekkert vald til að
láta það mál til sín taka.
PULLTRÚAFUNDI
Sjúkrasamlaganna var
slitið síðdegis á miðvikudag.
Heimsóttu fulltrúarnir að
fundinum loknum skrifstof-
ru Sjúkrasamlags Reykja-
víkur og Tryggingarstofnun-
ar ríkisins, en síðan komu
þeir allir saman í sameigin-
legu hófi.
Alþýðublaðið hefir áður skýrt
lauslega frá þeim málum, —
sem rædd voru á fundinum.
Voru þau öll auk þess rædd ná-
kvæmlega í hinum ýmsu nefnd-
um og ályktanir þar gerðar
sem fundurinn síðan tók afstöðu
til.
Aðalályktanir fundarins verða
samlögin eða stjórn Tryggingar-
stofnunar ríkisins að ræða við
alþingi og ríkisstjórn, enda
verða t. d. tillögur fundarins um
breytingar á lögunum um al-
þýðutryggingar auðvitað að
leggjast fyrir alþingi.
Iðgjöld sjómanna.
Undanfarið hefir verið á-
greiningur um iðgjaldagreiðslur
sjómanna. Samkvæmt siglinga-
lögunum ber útgerðarmönnum,
eins og kunnugt er, að bera
kostnað af sjúkdómum sjó-
manna meðan þeir eru skráðir
á útveg þeirra. Sjómenn hafa
hins vegar víðast hvar orðið að
greiða fult iðgjald til sjúkra-
samlaganna til þess að njóta
fullra réttinda í þeim. Sjúkra-
samlögin, og raunar sjómenn
líka, vilja koma því svo fyrir,
að útgerðarmenn greiði iðgjöld-
in fyrir sjómennina fyrir þann
tíma, sem þeir eru skráðir og að
samlögin greiði síðan kostnað
við sjúkleika þeirra, en útgerð-
armenn beri auðvitað eftir sem
áður aðra áhættu samkvæmt
siglingalögunum. Um þessi mál
hafa ekki tekist samningar milli
útgerðarmanna og samlaganna
og samþykti fundurinn áskorun
á alþingi um að breyta lögunum
um alþýðutryggingar á þá leið
að það geti ekki orðið neitt
vafamál, að útgerðarmönnum
beri að greiða til samlaganna
iðgjöld lögskráðra sjómanna.
Óhæfilegur kostnaður við
sérlyfin.
Þá var allmikið rætt um það
á fundinum, að kostnaður sam-
laganna við sérlyf og vitamin-
lyf sé orðinn ískyggilega hár og
fer hann sífelt vaxandi. Nam t.
d. kostnaður af vitaminlyfjum
10% af öllum lyfjakostnaði
Sjúkrasamlags Rvíkur s.l. ár
og hefir farið vaxandi síðan. —
Fulltrúafundurinn ákvað að
fela Tryggingarstofnun ríkisins
að gera ráðstafanir til þess að
notkun þessara lyfja og
annara sérlyfja verði tak-
----------4----------
mörkuð. Til eru önnur lyf, sem
eru samsett á sama hátt og þessi
svokölluðu sérlyf og gera sama
gagn, en eru margfalt ódýrari.
Hellbrigðisstjórnin hefir gefið
út skrá um þessi lyf og er nú til-
ætlunin að framvegis greiði
samlögin aðeins % verðs þess-
ara tilsvarandi lyfja, sem eru
jafngóð og hin svokölluðu sér-
lyf.
Lyfin þurfa að lækka.
Þá skoraði fulltrúafundurinn
á alþingi að fella niður tolla á
lyfjum og á heilbrigðisstjórnin
að lækka lyfjataxtana. Um
sambandið milli sjúkratrygg-
inganna og slysatrygginganna
var og mikið rætt. Hölluðust
fundarmenn að því fyrirkomu-
lagi að samlögin taki að sér alla
sjúkrahjálp hinna slysatryggðu
manna, sem í samlögunum eru,
en slysatryggingarnar greiði
síðan aftur þennan kostnað til
sjúkratrygginganna.
Kynsjúkdómarnir og sam-
lögin.
Þá hefir verið ágreiningur
milli sjúkrasamlaganna og rík-
isframfærslunnar um það,
hverjum beri að greiða kostn
aðinn við kynsjúkdómasjúk-
linga. Sjúkrasamlögin telja sig
ekki eiga að bera þennan kostn-
að. Skoraði fulltrúafundurinn
eindregið á alþingi að breyta
orðalagi laganna um alþýðu-
tryggingar svo, að það verði al-
veg tvímælalaust, að kostnaður
við kynsjúkdómasjúklinga hvíli
hér eftir sem hingað til á ríkis-
framfærslunni.
Varasjóður samlaganna.
Fundurinn samþykti að
stofna varasjóð sjúkrasamlag-
anna og eiga 3% af heildartekj-
um sjúkrasamlaganna að renna
í þennan varasjóð. — Verður
sjóðurinn geymdur í vörzlum
Tryggingarstofnunar ríkisins.
Er gert ráð fyrir, að þetta
hundraðs gjald gangi til þess að
mynda varasjóði fyrir hin ein-
stöku samlög til viðbótar sjóðs-
eignum þeirra nú, og sé þessi
hluti varasjóðanna geymdur í
vörzlu Tryggingarstofnunar rík-
isins. Jafnframt samþ. fundur-
inn, að leita til ríkisstjórnarinn-
ar um að nota heimild alþýðu-
tryggingalaganna til að koma á
fót Jöfnunarsjóði sjúkrasamlaga
með tillagi frá atvinnurekend-
um, þar sem varasjóðir samlag-
anna ekki verða nægilega styrlc-
ir fyr en eftir nokkur ár.
Þróun alþýðutrygginganna.
Það hafði kostað Alþýuflokk-
inn fjölda mörg ár að berjast
fyrir alþýðutryggingum, áður en
lögin voru samþykkt á alþingi
— og andstöðuflokkarnir sér-
staklega Sjálfstæðismenn sýndu
þessu mikla hagsmunamáli al-
þýðunnar fullan fjandskap með-
an nokkur kostur var — og þar
til að Alþýðuflokkurinn hafði
unnið málinu svo mikið fylgi, að
þjóðin var yfirleitt orðin með
málinu.
Því var hins vegar yfir lýst
hér í blaðinu daginn eftir að lög-
in voru samþykkt og í ræðu
Haralds Guðmundssonar á al-
þingi nóttina, sem þau náðu
samþykki, að það væri langt
frá því. að lögin væru þann veg,
sem Alþýðuflokkurinn hefði
helzt kosið. Hinsvegar væri nú
grundvöllurinn lagður að trygg-
ingunum og nú hæfist baráttan
fyrir því, að fá þeim breytt í
fullkomnara horf.
En jafnvel eftir það, að lögin
voru samþykkt, var þeim sýnd-
ur fullur fjandskapur úr vissri
átt og er það í ferskustu minni,
þegar Vísir birti níðkveðskap
eftir eitt leirskáld sitt um trygg-
ingalögin. Smátt og smátt, jafn-
hliða því, sem almenningur
hefir kynst betur lögunum, hefir
skilningur hans farið vaxandi
á þeim. — Alþýðuflokkurinn
mun, eins og hingað til, berjast
fyrir fullkomnari tryggingum
svo að æfi þeirra sem verst eru
settir í lífinu, verði nokkuð ör-
uggari en áður var.
Er það gott, að fulltrúafund-
ur sjúkrasamlaganna hefir lagt
nokkurn skerf til þessarar um-
bótabaráttu.
Eiríkor finðJénssoB
skésmiðir 75 ára.
EIRÍKUR GUÐJÓNSSON
I dag er 75 ára Eiríkur Guð-
jönsson skósmiður á Hverfisgötu
98 A, en skósmíðavinnustofu sína
hefir hann á Laugavegi 76. —
Þrátt fyrir öll þessi mörgu ár,
ber Eiríkur ellina vel og vinnur
dagleg störi sín af elju og dugn-
aði. Hann er enn ungur í anda
og fylgist með í opinberum mál-
um, eins og maður, sem er ungur
og fullur af fjöri. Hann hefir alla
tíð verið göður Alþýðuflokks-
maður og lesandi Alþýðublaðsins
frá því fyrsta sem það kom út.
yill biaðið í dag færa honum al-
úðarfyllstu hamingjuóskir með
þökkum fyrir öll liðin ár.
Mferðir Steindðrs;
Allar okkar hraðferðir til Akureyrar eru um Akranes.
Frá Reykjavík: Alla mánud., miðvikud. og föstud.
Frá Akureyri: Alla mánudaga, fimtud. og laugardaga.
Ms. Fagranes annast sjóleiðina. Nýjar upphitaðar bifreiðar
með ú t v a r p i .
Stelndér,
Símar: 1580, 1581, 1582, 1583, 1584.
Landssýning baraaskólanna
verður opnuð sunnudaginn 25. júní í Austurbæjarskólanum.
Kl. IV2 hefst skrúðganga skólabarna frá leikvangi Mið-
bæjarskólans. í fararbroddi skrúðgöngunnar ganga
skátar, leikfimi- og söngflokkar frá barnaskólunum.
Kl. 2 á leikvangi Austurbæjarskólans: ,
1. Hópsöngur barna (frá nokkrum skólum).
2. Ræður:
Jakob Kristinsson, fræðslumálastjóri.
Guðmundur Ásbjörnsson, forseti bæjarstjórnar.
Ásgeir Ásgeirsson, bankastjóri.
Sig. Thorlacius formaður S. í. B.
3. Leikfimisýningar (skólabörn).
4. Hópsöngur barna.
Aðgöngumiðar að leikvangi Austurbæjarskólans kosta 1,00
kr. fyrir fullorðna og 0,25 kr. fyrir börn, og gilda þeir einn-
ig að skólasýningunni á sunnudag. Skólabörn, sem taka
þátt í skrúðgöngunni, hafa ókeypis aðgang að leikvanginum.
Akraies — Borgarnes.
Áætlunarferðir alla þriðjudaga og föstudaga strax «ftir
komu Ms. Fagraness. Frá Borgarnesi kl; 1 e. h. Fagra-
nesið fer til Reykjavíkur á þriðjudögum kl. 9 síðdegis.
Mapnús Gunniaupsson, bifreiðarstjðri.
Hraðferðir B. S. A.
Alia daga nema mánudaga.
um Akranes og Borgarnes. — M.s. Laxfoss annast sjó-
leiðina. Afgreiðslan í Reykjavík á Bifreiðastöð ís-
sími 1540.
Bifreiðastðð Akureyrar.
Bilsðngrabókin
styttir leiðina um helming. Er seld á götunum, hjá Ey-
mundsen, Bókav. ísafoldarprentsmiðju og við brott-
för bíla úr bænum.