Alþýðublaðið - 30.06.1939, Blaðsíða 1
XX. ÁBGANGTO
FÖSTUDAGINN 30. JCNÍ 1939.
147. TÖLUBLAÐ
RITSTJéRl: F. R. VALDEMARSSON
ÚTOBVANÐi: AUÝINIIUMEBXIHMI
retlased, segir taann, er staðráðið I þvi, að taeita tafar-
pvi waldi, sem pað á tii, gegn frekara ofbeldi
ezkí llðtinn er ósigrandi og loítflotinn parf engan að hræðast
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. London í morgun.
T ORD HALIFAX, utanríkismálaráðherra Breta, hélt
ræðu í gærkveldi við hina árlegu miðdegisveizlu kon-
unglegu brezku utanríkismálastofnunarinnar. Var ræðunni
útvárpað um allt Bretaveldi, Bandaríkin og mörg önnur
lönd, og vekur hún hvarvetna geysilega athygli.
Lord Halifax gaf í þessari ræðu heiminum þá hátíðlegu
yfirlýsingu, að Bretland væri, svo fremi að til nýrra árása
og ofbeldisverka kæmi, „staðráðið í því,“ eins og hann komst
að orði, „að beita tafarlaust öllu því valdi, sem það á yfir að
ráða“ til þess að verja þau lönd, sem fyrir árásinni yrðu, eins
og það hefði lofað.
Þessi yfirlýsing brezka utanríkismálaráðherrans er tal-
in alvarlegasta aðvörunin, sem Þýzkalandi, Italíu og Japan
hefir verið gefin síðan þau hófu þá ofbeldisstefnu, sem nú
í mörg ár hefir einkent alla framkomu þeirra út á við.
„Við vitum,“ sagði Lord Hali-
fax, „að ef önnur lönd eru svift
öryggi sínu og sjálfstæði, þá
stendur Bretlandi einnig alvar-
LORD HALIFAX
leg hætta af því.“
Brezki flotinn,
sagði hann
LAUSARTATNSMéTSfl:
Ennt Larsson talaði nm sam-
vlnnn Norðnrlanda í gærkveldi.
_ ——i-----—
Samsinna NorðnrlandaMððanna, sagði bann, bygg-
ist fyrst «g fremst á samvinnn albýtnsamtahanna.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins.
LAUGARVATNI í morgun.
||" NUT LARSSON vara-
forseti Viggbyholmar-
anna og ritari Tréiðnaðar-
mannasambandsins í Sví-
þjóð, flutti kl. 6 í gær á Laug-
arvatni erindi sitt um sam-
vinnu Norðurlandaþjóðanna.
Hóf hann erindi sitt á því, að
sýna fram á skyldleikann milli
Norðurlandaþjóðanna og sagði
im. a.:
Síldveiði treg
enn þá.
ÍLDVEÍÐíN virðist mjög treg
enn þá, enda þótt vart hafi
oröið bæði á Skagafirði og við
Grímsey.
Síldin ,sem veiddist á Skaga-
firði í gær, óð svo grunt, að
mörg skip rifu vörpurnar við að
ná henni.
Fengu nokkur skip þar slatta,
og það hæsta fékk 300 mál.
Tvö skip fengu slatta við
Grímsey í gær.
Flugvélin flaug austur með
landi í gær, en sá enga síltl.
Veður er sæmiiegt í dag á
Siglufirði.
Við erum náskyldir og tungur
okkar eru mjög skyldar, jafnvel
svo mjög, að þrjár þjóðirnar,
Danir, Norðmenn og Svíar,
skilja svo að segja fullkomlega
hver aðra.
Þá sýndi hann fram á það,
að sömu straumar mörkuðu
hiná andlegu nútímaþróun
Norðurlandaþjóðanna, þjóðfé-
lagslegar umbætur, aukið lýð-
ræði, vaxandi alþýðufræðsla.
Þessir straumar eru skapaðir
fyrst og fremst af alþýðusam-
tökunum og einmitt af þessari
ástæðu horfir umheimurinn
með aðdáun til Norðurlanda-
þjóðanna, þetta er þeirra her-
væðing.
Þá talaði Larsson allmikið um
þá samvinnu, sem á sér stað
milli verkalýðssamtakanna á
Norðurlöndum: Verkalýðssam-
tökin eru skyldari en nokkur
önnur samtök, enda eru þau
byggð upp ár frá ári eftir
reynslu hvers lands. Verka-
lýðssamtökin hafa og sam-
vinnunefnd, sem starfar að
sameiginlegum hagsmunamál-
um, og inn á við, innan verka-
lýðssamtakanna, hefir þessi
samvinna haft mikla þýðingu
Frh. á 4. síðu.
enn fremur, er ósigrandi, og
loftflotinn, sem er í stöðugum
vexti, er nú þegar orðinn nægi
lega sterkur til þess, að liann
þarf ekkert að óttast úr neinni
átt.
Landherinn er að vísu ekki
stór, en engu að síður voldugt
vopn til varnar okkar eigin
frelsi og jafnvel einnig frélsi
annara þjóða. Og að baki þess-
um vígbúnaði okkar stendur
einhuga þjóð og hinn mikli iðn-
aður og auðæfi, sem hún á yfir
að ráða.
„En engin þessara öflugu
vopna verða notuð,“ sagði Lord
Halifax, „nema til varnar gegn
árás. En ef til frekari árása eða
ofbeldis skyldi koma, vil ég að
allur heimurinn viti það, að
Bretland er staðráðið í því, að
standa við skuldbindingar sín-
ar með öllu því valdi, sem það
hefir yfir að ráða.“
Á eftir Lord Halifax talaði
Albert Alexander, sem var
flotamálaráðherra Breta í öðru
ráðuneyti MacDonalds. Sagði
hann meðal annars, að þess væri
óskandi, að yfirmenri vissra er-
lendra stórvelda vildu leggja sér
þau aðvörunarorð, sem brezki
utanríkismálaráðherrann hefði
nú látið falla, vel og rækilega á
hjarta.
Mac Bride (Daily Herald).
Eru brennuvarg-
ar að verki í
London?
Scotland ¥ard Mfð að
rannsaba brunana.
I
LONDON í gærkveldi. FÚ.
DAG kom enn upp eld-
ur í London á tveim stöð-
um í vöruhúsahverfinu í
austurhluta borgarinnar, og
brann fjögra hæða vöru-
skemma og önnur bygging,
sem notuð var sem verkstofa
og timburgeymsla.
Aðstoðarinnanríkismálaráð-
herra Bretastjórnar skýrði
neðri málstofu þingsins frá því
í dag, að rannsókn værin hafin
á þessum óvenjulegu brunum í
austurhluta London, og hefði
Scotland Yard verið fengið til
þess að aðstoða við rannsóknina.
Kvaðst hann þó vera þeirrar
skoðunar, að hér væri ekki um
glæpastarfsemi að ræða, því að
stórbrunar hefðu oft áður orð-
ið á þessum slóðum.
Fram hefir unnið 14
V
1
en tapað 7
Danmðrku.
Vaan í Tðnder með 6:
1
]0 RAM lék í gærkveldi 4. og
síðasta leik sinn í Dan-
mörku. Léku þeir við Tönder-
búa á Suður-Jótlandi og sigruðu
þá með 6 mörkum gegn 1.
Var þetta úrvalslið Suður-Jóta.
Hafa þeir þá unnið samtals 14
mörk í Danmörku, en tapað 7.
RorgnnMaðið í klipn ðt a!
ranpi sinu nm sildarleitina.
-----*-----
Er blaðið búið að gleyma sínum elg-
in fréttaflutningi frá því í fyrrasumar?
fUT ORGUNBLAÐIÐ spyr i
*■ dag, hvers vegna hafi ekki
verið leitað að síld með flugvél
í fyrra. Ritstjórarnir virðast hafa
gleymt því, að flugvél danska
flotans, sem höfð var við land-
mælingar hér í fyrra, stundaði
mjög mikið síldarflug með ágæt-
um árangri. Enn fremur var fiug-
Frh. á 4. siðu.
lllllÉlltlll
Íffi*É
Brezki flotinn og herinn er viðbúinn. Hermenn úr hrezka land
hernum í heimsókn á einu nýjasta herskipi Breta.
Pólland ráðið i að verja
aðgang sinn að sjónom.
-----■»..
Yfirlýsing pólska lýðveldisforsetans
í útvarpsræðu, sem hann flutti í gær.
•»-—..—
•---:----------:-—
LONDON í gærkveldi. FÚ.
ORSETI Póllands, Moscicki
flntti í dag útvarpsræðu í
tilefni af hinni svonefndu flota-
viku Póllands.
Hann sagði, að Gdynia og
Danzig væru ákaflega þýðing-
armiklar borgir fyrir Pólland og
að pólska hliðið væri sjálf líf-
taugin í fjárhags og viðskifta-
lífi Póllands og þar með grund-
völlurinn undir sjálfstæði þess.
Mætti hezt sjá þeíta af því, að
þrír fjórðu hlutar af öllum inn-
flutningi og útflutningi lands-
ins færu fram gegnum pólska
hliðið og Ðanzig.
Hann sagði, að Pólland væri
búið tii þess að leggja á sig
hvaða fórn sem væri til þess að
varðveita aðgang sinn að sjón-
um.
Flotavika þessi hófst með hóp-
göngu 70 000 manna í Gdynia,
og voru meÖal þeirra margir
menn frá Danzig. Voru ýmsar
ræður haldnar fyrir þessum
mannfjölda, og lofaði mannfjöld-
inn því hátíðlega í heyranda
hljóði, að vera jafnan á verði um
það, að varðveita framtíð Pól-
lands og gera alt, sem í hans
valdi stæði, tíl þess að efla fram-
farir og áhrif pólska ríkisins og
vera pólskum manni jafnan
'hjálplegur, hvar sem væri og
hvernig sem á stæði.
SkemtiferÖ verkakvennafélaganna
Allar upplýsingar viðvíkjandi
ferðinni eru gefnar í síma 2931
frá 4—6 og 3249.
Ný aðferð RAssa tíl
að spilia fyrir samn-
ingom.
Einn trúnaðarmaður Stal-
ins iútinn tortryggja
Breta og Frakka i biaða-
skrifnm.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
LAÐIÐ „PRAVDA“ í
Moskva birtir í gær ofr-
síðúgrein eftir Shdanoff, for-
seía utanríkismálanefndar og
yfirmann blaða- og úthreiðslu-
málaráðuneytisins. Lætur hann
í grein þessari efa sinn í ljósi um
hreinskilni Breta og Frakka í
samningaumleitunum þeirra við
Rússa og segir, að Bretar og
Frakkar vilji komast að samn-
ingum, sem tryggi það, að allrí
byrðinni verði velt yfir á herðar
Sovét-Rússlands, Hann tekur
það þó fram, að þetta sé aðeins
persónuleg skoðun hans sjálfs
og þurfi ekki að vera skoðun
samherja hans,
Á það er þó bent, að greín
þessi hafi verið skrifuð áður en
brezka stjórnin sendi Sir Wílli-
am Seeds, sendiherra sínum í
Moskva, hin nýju fyrirmæli,
sem frá hefir verið skýrt í frétt-
um.