Alþýðublaðið - 04.07.1939, Blaðsíða 2
ÞRIÐJUDAGINN 4. JÚLl 1939.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
— Það er von þér segið það, sagði hagamúsin. ■—- Hvaða
gagn hefir fuglinn af söng sinum, þegar veturinn kemur?
Þumalína sagði ekkert, en þegar hin tvö snéru baki að henni, laut hún ofan að fugl-
inum og kyssti á auga hans. — Máske hefir það verið þú, sem söngst svo vel fyrir
mig í sumar, sagði hún.
Moldvörpungurinn tróð nú í gatið aftur og og breiddi það yfir fuglinn, svo að honum
fylgdi svo gestum sínum heim. En um nótt- væri ekki eins kalt.
ina gat Þumalína ekki sofið. Hún fór á
fætur og fléttaði brekán úr sefi og fór með
það ofan í jarðgöngin
Dorsteinn ísaksson
verkamaður.
Minningarorð.
HINN 9. júní andaðist hér í
sjúkrahúsinu í Seyðisfirði
eftir stutta legu, en að afstöðn-
um uppskurði, Þorsteinn ísaks-
son verkamaður.
Þorsteinn heitinn var fæddur
að Stóra-Steinsvaði í Hjalta-
staðahreppi 29. nóvember 1877.
Foreldrar hans voru hjónin
Guðrún Bjarnadóttir og ísak
Benediktsson, mestu dugnaðar-
og atorku-hjón; var Guðrúnar
sérstaklega getið að makleikum
fyrir mikið vinnuþol á fæti og
og 1 sæti.
Þorsteinn misti föður sinn er
hann var 9 ára, varð Guðrún þá
að bregða búskap, þar sem efni
voru mjög takmörkuð, en fyrir
fimm börnum að sjá, var Þor-
steinn þeirra yngstur. Fór hún
þá í vinnumennsku með hann
og voru þau á nokkrum bæj-
um á Héraði, og alls staðar vel
liöin, þar sem það kom snemma
í ljós, hvílíkur afburða verk-
maður Þorsteinn mundi verða.
1911 kvæntist hann eftirlif-
andi konu sinni, Guðfinnu Jóns-
dóttur. Áttu þau tvö börn,
Margréti, heitmey Haraldar
Sveinssonar sjómanns hér í bæ,
og Þorstein, í foreldrahúsurn;
ólu þau upp bróðurson Guð-
finnu, Sigurjón Sigurjónsson,
sem verið hefir bifreiðarstjóri í
Reykjavík, en nú er orðinn
vitavörður á Snæfellsnesi.
Árið 1912 reistu þau Guð-
finna og Þorsteinn bú að Ekru
í Hjaltastaðahreppi og bjuggu
þar dágóðu búi til 1924, að þau
sögðu jörðinni lausri og fluttu
hingað til bæjarins. Þegar Þor-
steinn kom hingað, fór hann að
stunda almenna vinnu, og gerð-
ist þá félagsmaður í verkalýðs-
félaginu „Fram“ og hefir starf-
að þar síðan, sem einn af þess
beztu félögum, því Þorsteinn
var þannig skapi farinn, að
hann kvikaði ekki frá settu
marki, og var hugsjón og starfi
sínu trúr.
Eins og áður er getið, var Þor-
steinn sál. með afbrigðu n góður
verkmaður, og hafði þá fögru
hugsun, að menn ættu ekki að-
eins að vinna fyrir kaupinu, —
heldur af dyggð og fullri vel-
vild. til þeirra er verkið þiggja.
Þeir, sem vinna með því hugar-
fari, eru sjálfum sér til sóma,
en landi og þjóðfélaginu til ó-
metanlegs gagns.
Þau hjónin Guðfinna og Þor-
steinn, hafa verið góðir meðlim-
ir í Alþýðuflokknum — ög engu
skeytt, þótt pólitískir hvirfil-
vindar hafi sett skörð í fylk-
inguna, en jafnan staðið þá sem
traustustum fótum: við eigum,
því miður, of fáa slíká.
Allir þeir, sem kyntust Þor-
steini heitnum, eiga hlýjar og
góðar endurminningar um
hann. Þeir minnast hins glað-
lynda og greiðvikna manns, er
öllum vildi að liði verða. Kona
og börn syrgja ágætan eigin-
mann og föður, og við seyð-
firskir verkamenn sendum hon
um hinztu kveðju með þökkum
fyrir góða samvinnu.
Þorsteinn sál. var jarðsung-
inn mánudaginn 21. júní við svo
mikið fjölmenni, að ég minnist
ekki, að hafa séð það meira,
þegar almúgamaður hefir ver-
ið til moldar borinn, og er það
ljóst dæmi þess, hvað hann var
vel liðinn í þessum bæ.
,,Far þú í friði, friður guðs
þig blessi, hafðu þökk fyrir allt
og allt.“
Seyðisfirði, Einar Long.
Loðdýrarœktin
fer ðrt vaxaadi.
Samtals ern nú taldir á
laedina 425S silfurrefir
99 777 blárefir.
ÐALFUNDUR Loðdýrarækt-
arfélags Islands var haldinn
í Reykjavík 27. f. m. Voru á
fundinum rædd ýms mál, er
mikiu var'ða fyrir loðdýraræktina
og ályktanir gerðar um þau.
Þegar formaður hafði minnst
Þorbergs sál. Þorleifsspnar' al-
þingismanns, er sæti hafði átt í
varastjórn félagsins, og fundar-
menn hyllt hinn látna með því að
rísa úr sætum, var gengið til
dagskrár fundarins.
Gaf formaðurinn, H. J. Hólm-
jám, skýrslu um starf félagsins á
liðnu starfstímabiii, og skýrði
m. a. rækilega frá fyrirkomulagi
merkinga og refasýninga s. 1,
haust.
Samkvæmt talningu merkinga-
manna reyndust vera á landinu
4258 silfurrefir og 777 blárefir.
Minkar vom ekki taldir á sama
hátt, en láta mun nærri, aÖ þeir
hafi í haust verið um 1500.
Um fraintíðarhorfur loðdýra-
ræktarinnar hér á landi sagði
formaður aö lokum:
„Við höfum hér á landi heppi-
legra loftslag og ódýrara fóður
en flestir aðrir. Við eigum góðan
loðdýrastofn og iággengi íslenzku
krónunnar ætti að vera stór hjálp
einmitt fyrir þennan atvinnuveg.
Það, sem á ríður, er að hafa út-
hald til þess að komast yfir byrj-
unarörðugleikana. Þá mun áreið-
anlega verða góð uppskera af
því brautryðjendastarfi, sem loó-
dýraræktarmenn hafa hafið hér á
landi.“
I stjórn féiagsins voru kosnir
H. J. Hólmjárn og Tryggvi Guð-
mundsson bústjóri á Kleppi.
Voru báðir endurkosnir. I vara-
stjórn voru kosnir: Steingrímur
Steinpórsson búnaðarmálastjóri,
Hanres Jónsson og Sigurður Arn-
alds.
Farsóttir og manndauði
í Reykjavík vikuna 28. maí til
3. júní (í svigum tölur næstu
viku á undan): Hálsbólga 54 (75).
Kvefsótt 76 (97). Gigtsótt 0 (1).
Iðrakvef 4 (8). Influenza 0 (5).
Kveflungnabólga 1 (0). Taksótt 0
(1). Hlaupabóla 3 (0). Heima-
koma 1 (0). — Mannslát 3 (4).
— Landlæknisskrifstofan. FB.
Samtíðin.
6. hefti yfirstandandi árgangs
er nýkomið út. Efni: Jónas
Kristjánsson læknir: Holl fæða er
lífsnauðsyn, Til íhugunar, Skyr-
bjúgur, Merkir samtíðarmenn,
Vaxmyndasafn frú Tussaud's,.
Vilhelm Moberg: Bókavörðurinn,
Málpípa Mussolinis, Þórunn
Sveinsdóttir: Gulifoss, Sagan
endurtekur sig, Hjalti Haralds-
son: Ég gekk yfir- landið, Gaman
og aivara o. fl.
Meðal larpega
á Dr. Alexandrine frá Höfn í
gærmorgun voru: Ellen Bene-
diktsson og 2 böm hennar, Leif
Miiller, Agnete Þorkelsson, frú
. Jóns Leifs með 2 dætur. Páll
Sigurgeirsson, Brynhildur Jó-
hanr.esson, Gygja Jónsdóttir, Ótto
Tulinius, Vaigerður Tulinius, Sig.
J. Benediktsson, Svanhildur Þor-
steinsdóttir, ófeigur Ófeigsson, ói
afur Þorsteinsson, Kristín Guð-
mundsdóttir, Sigríður Björnsdótt-
ir, Ragna Ragnars, Rebekka
Magnúsdóttir, Baldur Gís’ason,
Sigurður Jóhannsson, Gísli Her-
mannsson, Skúli Gíslason, Hallur
Hallsson, Oddur Þorleifsson, Þor-
leifur K. Þorleifsson, Nanna Jóns
dóttir, Kristín Guðnason, I ngi
Gíslason, Gunnar Skaptason, Stef
án Ólafsson og margir útlend-
ingar.
Færesringnnnm fagn-
að á Garði í gœr-
kvðldi.
Fyrsti bappleiknr peirra
i kTðid.
|Z V ATTSP YRNUFÉL AG
Reykjavíkur fagnaði
hinum færeysku gestum sín-
um með samsæti að hótel
Garði í gærkveldi. Voru þar
mættir allir hinir færeysku
knattspyrnumenn ásamt
Dam bæjarstjóra í Tveraa og
lögþingsmanni.
Erlendur Pétursson formaður
K.R. bauð gestina velkomna
með snjallri ræðu, og Dam far-
arstjóri þakkaði fyrir móttök
urnar og gat þess m. a. í ræðu
sinni, að fyrrum hefði verið
mikil samvinna millum íslend-
inga og Færeyinga, og Færey-
ingar litu alltaf til íslendinga
sem fyrirmyndar í þolgæði og
áræði í þeim málum, er mætti
verða þjóð þeirra til blessunar.
Sambandið milli landanna hefði
verið allt of lítið á undanförnum
árum, en nú virtist sem íþrótt-
irnar væru að skapa nýja sam-
vinnu og samhyggð mili þjóð-
anna, sem hann vonaði að
myndi vaxa með ári hverju. Var
ræðan mjög snjöll, enda er Dam
talinn einhver bezti ræðumaður
í Færeyjum.
Hinir færeysku knattspyrnu-
menn eru 16 að tölu að farar
stjóranum meðtöldum, og þrátt
fyrir það, þó að þeir hafi átt
við erfiðari skilyrði að búa en
knattspyrnumenn okkar, þá sást
það á leikjunum við K.R. í
fyrra, að þeir kunna knatt-
spyrnu og draga ekki af í sókn
eða vörn, og það er vitað, að
þeim hefir farið mikið fram
síðan.
Fyrsti kappleikur þeirra verð-
ur í kvöld kl. 8Vz, og keppa þeir
þá við K. R. Má búast við fjör-
ugum og mjög skemmtilegum
leik.
Útbreiðið. Alþýðublaðið!
CHARLES NORDHOFF og JAMES NORMAN HALL:
Uppreisnin á Bounty.
13. Karl ísfeld íslenzkaði.
1 land og ná í eitthvað af því víni, sem hefir gert þessa eyju
fræga og þykir nærri því jafn gott og Lundúna-madeira.
Meðan við dvöldum þarna, var engu saltkjöti útbýtt, en í stað
þess fengum við nýtt kjöt úr landi. Saltkjötið, sem við urðum
að leggja okkur til munns í Bounty, var það versta saltkjöt, sem
ég hefi nokkru sinni þurft að borða. En kjötið, sem við fengum
frá Teneriffa, var ennþá verra. Skipverjar fullyrtu að það væri
af sjálfduðum hrossum og múlösnum. Þeir kvörtuðu yfir þessu
við stýrimanninn og sögðu að þetta væri hið mesta óæti. Fryer
bar kvörtunina fyrir Bligh. Skipstjórinn varð öskuvondur og
sagði, að skipverjar yrðu að hakka í sig pestarkjötið eða svelta
ella. Að lokum fór svo, að meirihluta kjötsins var lætt út fyrir
borðstokkinn, til þess að eitra fyrir hákarlinn. Bligh varð þung-
ur á brúnina, er hann sá þessar aðfarir.
Ég var svo heppinn, að ég komst í land. Bligh tók mig með
sér einn daginn í kurteisisheimsókn til Landstjórans, Branche-
forté markgreifa. Að fengnu leyfi landsstjórans fór Nelson á
hverjum degi upp í hlíðarnar og leitaði að jurtum og ýmsum
sjaldgæfum náttúrufræðilegum fyrirbrigðum. Vinur hans, lækn-
irinn, sást aftur á móti aðeins einu sinni á þilfari þessa fimm
daga, sem við lágum við festar. Bakkus gamli hafði pantað geysi-
miklar einkabirgðir af víni, svo miklar, að þær hefðu nægt
nafna hans, vínguðinum, í heilt ár. Læknirinn treysti ekki bát-
unum frá landi, þegar um svo dýrmætan farm var að rseða.
Hann hafði því fengið leyfi skipstjórans til þess að senda litla
skipsbátinn að bryggjunni. Einn skipverja brá sér undir þiljur
og tilkynti lækninum, að hinn dýrmæti farmur hans lægi við
skipshliðina. Þá hökti læknirinn upp á þilfar. Báturinn lá við
skipshliðina með farm sinn. Þegar öldurnar riðu undir bátinn
var Bakkus gamli kvíðafullur á svipinn. — Verið nú varkárir,
ef þið brjótið ekkert, fá allir rommblöndu. Þegar allur farm-
urinn var kominn undir þiljur, létti Bakkusi gamla stórum. Ég
stóð rétt hjá honum og sá hann líta snöggvast í land. Hann
leit því næst á mig og sagði: — Það eru allar eyjar eins. Svo
tók hann upp vasaklút og snýtti sér hreppstjórasnýtu. Að því
búnu hökti hann undir þiljur og settist við krúsalög.
Þegar við sigldum frá Teneriffa, skipti Bligh okkur í þrjár
vaktir, gerði Christian að liðsforingja og gerði hann að yfir-
manni þriðju vaktar. Bligh hafði þekkt Christian um nokkur
ár í förum sínum til Vestur-Indíum og þóttist vera velgerða
maður hans. Vinátta Blighs var í því fólgin, að hann bauð
Christian til miðdegisverðar eða kvöldverðar annan daginn,
til þess að geta ávítað hann þunglega í áheyrn skipshafnar-
innar hinn daginn. En í þetta skipti gerði Bligh honum raun-
verulega stóran greiða. Það var sem sé ekki vafi á því, að
flotamálaráðið staðfesti útnefningu Christians, ef ferðin gengi
vel. Þá yrði Christian fastlaunaður yfirmaður á flota Hans
Hátignar. En Fryer fyltist bræði gagnvart Bligh og öfund
gagnvart Christian, sem áður hafði verið lægra settur en hann.
Þannig er nú einu sinni mannlegt eðli.
Það vantaði heldur ekki, að ýmislegt óþægilegt kæmi fyrir
á leiðinni frá Teneriffa til Kap Horn. Fæðið á brezkum skip-
um var alltaf bæði illt og lítið. Það var þess vegna, að svo
margir flýðu af enskum skipum yfir á þau ameríkönsku. En
í Bounty var fæðið verra og minna en tíðkaðist, jafnvel á
enskum skipum. Bligh skipaði öllum upp á þilfar og aftur í
skut, þegar hann las upp útnefningu Christians sem starfandi
lisðforingja. Jafnframt gat hann þess, að vegna þess, hve orðið
væri áliðið og veðrátta því jMsöðug, væri ekki víst að hann
kæmist fyrir Kap Horn. Það yrði því að minnka brauðskammt-
inn um þriðjung. Skipverjar skildu, að það var nauðsynlegt að
fara sparlega með matinn, en þeir voru óánægðir með salt-
kjötið og fléskið.
Einkaritari Blighs hét Samúel. Það var lítill júði. Ekki að
ástæðulausu var hann álitinn njósnari Blighs meðal skips-
hafnarinnar, enda var hann hataður af öllum. Og ef einhver
lét í ljós andúð sína á Samúel, átti hann á hættu að komast
í ónáð hjá Bligh. Það var eitt af störíum Samuels að útbýta
matvælunum til matsveinanna, í hvert skipti, sem saltkjöts-
tunna var opnuð valdi hann úr beztu bitana handa skipstjór-
anum. Hinu, sem var naumast mannamatur, var útbýtt til
mötuneytanna, án þess það væri vegið. Samuel skrifaði t. d. í
vasabók sína: fjögur pund, enda þótt það næmi ekki þremur
pundum.
Sjómenn fyrirlíta fátt jafn mikið og nízku. Og þeir bera ekki
mikla virðingu fyrir nízkum yfirmanni. Þeir geta umborið
strangan skipstjóra, en þeir líða honum ekki að auðga sjálfan
sig á þeirra kostnað. ,
Og svo bar nokkuð við, sem gaf skipshöfninni ástæðu til að
gruna Bligh um að vilja auðga sig á kostnað skipshafnarinnar.
Veðrið var ágætt og einn morguninn voru hlerarnir teknir af
lestinni og ostbirgðir okkar bornar upp á þilfar, til þess að
viðra þær. Bligh leit eftir öllu og var oft svo smásmugulegur,
að það sæmdi illa stöðu hans á skipiau.