Alþýðublaðið - 06.07.1939, Síða 2
FIMMTODAG 6, JÚLt 1939
MMVUBUWW
— Vertu sæll, litli, fallegi fugl, sagði hún. —< Vertu sæll og
þakka þér fyrir fallega sönginn þinn í sumar, þegar öll tré
voru græn og sólin skein.
Svo lagði hún höfuðið að brjósti fuglsins, en
varð hrædd um leið, því að hún heyrði tik-tak
inni í brjóstinu. Það var hjarta fuglsins.
Fuglinn var ekki dauður, hann la aöeins 1
dvala, og nú var honum farið að hlýna.
Á haustin fljúgá allar svölur til hlýrri landa,
en ef einhver fuglinn verður of síðbúinn, þá
verður honum svo kalt, að hann fellur til
jarðar og liggur í dvala og snjórinn breiðist
yfir hann.
Þumalína titraði af ótta, því að fuglinn var og sótti blað, sem hún hafði breitt yfir sjálfa
svo stór, en hún var svo lítil. En hún herti sig og breiddi það yfir höfuð fuglsins.
upp hugann og hlúði betur að svölunni
Ralt sumar í Noregi.
Veðráttan er ekki enn eins sum
arleg og að venju í Noregi. —
Hinn kunni veðurfræðingur Wass
erfall, •— en veðurspár hans all-
langt fram i tímann hafa oftast
rætzt —- spáir köldu sumri og
röku. F.B.
Fiskiskipið Björnevik
er komið heim af íslandsmið-
um og hafði meðferðis brak úr
skipi, sem íslenzkir fiskimenn
fundu 20. júní. Talið er ekki ó-
sennilegt, að brakið sé úr sel-
veiðiskipinu Nyken, og verður
það nú sent tii Tramsö til at-
hugunar. F.B.
Gustav Svíakonungur
opnaði í gær hina norrænu
iista ungu í Málmey. Viðstadd-
pr var fyrir Islands hönd Sveinn
Björnsson sendiherra. Á sýning-
unni eru allmörg verk íslenzkra
manna. F.Ú.
„Göteborgsavisen“
birtir viðtal við Svein Björns-
son sendiherra um íslenzka list
í tilefni af þátttöku íslendinga í
norrænu listasýningunni. Á sýn-
ingunni eru 30 íslenzk listaverk,
sem vakið hafa mikla athygli.
F.Ú.
Anna Borg í konunglega
leikhúsinu.
Næst komandi föstudag kl.
19,10 eftir íslenzkum tíma verð-
'ur leikið í danska útvarpið leik-
rit Rindoms, „Endalok harðstjór-
ans“, og leikur Anna Borg aðal-
hlutverkið. Á laugardaginn kl.
.17,35 les Carl Hoyer upp í
danska útvarpið erindi, sem hann
nefnir: „Frá grafreit skipanna.
Ferðalag meðfram suðvestur-
strönd íslands.“ FÚ.
UMRÆÐUEFNI
ATHUGANIR HANNESAR
Á HORNINU.
Götugerðin og rykið. Vai^d-
ræði húsmæðranna. Bréf um
móðurmálið. Áætlunarferðir
í nýbýlahverfið í Fossvogi.
Skemtileg og eftirtektarverð
leið.
ÉG HEFI VERIÐ í sumarfríi
undanfarna daga. Þess vegna hefi
ég ekki sézt hér í dálkum blaðsins
undanfarið. Ég vil þakka öllum
þeim, sem hafa skrifað mér bréf,
og mun ég nú fara að taka þau til
athugunar.
„SKATTGREIÐANDI" skrifar
mér:
„Ég hefi aldrei séð minnzt á það
í blöðunum, að fólk hafi neitt yfir
því að kvarta, hvernig gengið er
frá götunum í þessum bæ. Það
hlýtur að valda þér eins og mér
og öllum öðrum mikilla óþæginda
þetta sandfok, sem þyrlast inn um
alla glugga, þegar nokkur blástur
er og þurrt veður.“
„ÉG VIL með þessum línum
spyrja þig, ef þú skyldir geta frætt
mig á því, til hvers þetta er gert,
að moka þessum létta salla ofan á
nýlagðar götur, sem gerir ekkert
gagn, heldur ógagn, fýkur inn um
alla glugga, jafnvel þótt lokaðir
séu, því svo smeygir þessi salli sér
inn í ibúðirnar, að ekkert er til að
verjast honum, þótt húsmæður taki
það bragð að neita sér um frískt
loft og loka gluggunum, til að allt
fari ekki í kaf inni í íbúðunum.“
„MÉR ER SPURN: Er þetta gert
til þess að minna okkur skattgreið-
endur þessa bæjar á að greiða út-
svar okkar til að þessu moldkasti
geti haldið áfram inn á heimili
okkar? Mest ber á þessu við hinar
nýju götur, eða í svokölluðum
villuhverfum bæjarins. Ég bjó um
tíma í húsi, sem ekki var búið að
leggja götu hjá; þar var ég laus við
þetta moldarryk, en um leið og
gatan var lögð og því var lokið,
hófst moldarrykið, sem aldrei linn-
ir, þegar nokkur blástur er og þurrt
veður. Kona mín hefir ekki við að
sópa út moldinni úr íbúðinni.“
„ÉG VIL AÐ LOKUM láta það
álit mitt í ljós, að við eigum
heimtingu á að þessir verkfræðing-
ar, sem settir eru til að inna þessi
verk af höndúm, geri það sóma-
samlega og kynni sér sín verksvið,
hvernig gert er í borgum erlend-
is, og hagi sér eftir því að nokkru
leyti, en ekki láti sér detta ein-
hver vitleysan í hug, sem er að
öllu ósamrýmanleg við það, sem
tíðkast hjá siðuðum mönnum. Væri
mér ekkert kærara en að fleiri
tækju til máls um þetta, ef það
skyldi geta orðið til þess, að opna
augu þessara ráðandi manna og
þeir svo sjá sóma sinn og breyta
þessu til hins betra.“
DAGSINS.
ÉG VÍSA þessu máli til bæjar-
verkfræðings. Rykið er hvimleitt,
en mölin er ef til vill nauðsynleg.
„A. H.“ skrifar:
„Er ég las grein unnanda móður-
málsins nýlega, vaknaði hjá mér
þessi spurning: Hvers vegna er
alltaf verið að ráðast á þuli út
varpsins? Ég fann ekki svarið. Eig-
um við ekki að reyna að rita mál
okkar rétt? Hvers vegna koma
ekki fram aðfinnslur, þegar blöð
og tímarit sýna okkur hverja rit-
villuna og hugsanavilluna eftir
aðra?“
„OKKUR ER KENNT að bera
fram íslenzka tungu eftir stafsetn-
ingu. Allir vita hvernig stafsetn-
ing blaða og tímarita er. Hve oft
eru ekki notuð orð í rangri merk-
ingu, án þess að sé fundið? Allir
kannast við orðið guðaveigar, en
út yfir tekur, þegar i íslenzkt tíma-
rit er ritað, án þess leiðrétt sé, „að
kona sé kvænt“. Þó mun ritstjór-
inn hafa háskólapróf í íslenzku.
Meðan ritmálinu er misþyrmt, sem
á að geymast sem arfur til kom-
andi kynslóða, hvað þá með hið
talaða orð? Að síðustu: Hvers
vegna ritaði ekki unnandi ís-
lenzkrar tungu aðfinnslu sína á ís-
lenzkú, án þess að nota erlend
orð?“
M. A. SKRIFAR mér bréf um
nauðsynina á því, að strætisvagn-
ar taki upp áætlunarferðir um ný-
býlaveginn í Fossvogi. Þetta virðist
vera knýjandi nauðsyn, því að
mikill fjöldi manna dvelúr dagT
langt við nýbýlin auk þeirra, sem
eiga þar heima, og þar er nú sem
óðast að rísa upp álitleg byggð. M.
A. telur nauðsynlegt að fastar ferð-
ir séu á þennan stað kl. 8 á morgn-
ana og kl. 6—6%, þegar fólk losn-
ar úr verzlunarbúðunum og af
skrifstofunum. Ég vil vinsamlegast
biðja strætisvagnafélagið að at-
huga möguleikana fyrir því, að
þessar ferðir verði uppteknar sem
fyrst.
ÞEIR MUNU EKKI VERA marg-
ir hér í bænum, sem hafa farið
leiðina upp Grafning á Þingvelli,
frá aflstöðinni við Sog. Ég fór
þessa leið á mánudaginn í fyrsta
skipti á æfinni, og það var ákaf-
lega skemmtilegt. Þarna er stór-
brotið landslag og athyglisvert, og
þó að vegurinn sé á köflum frem-
ur erfiður, þá er hann vel fær.
Þessa leið er gott að fara fyrir þá,
sem ekki þurfa að flýta sér mjög
mikið, því að alls staðar eru grös-
ugar brekkur, lautir og hólar. Og
þó að stormur sé, er alltaf hægt að
finna þar skjól. Þá eru á þessari
leið stórir og einkennilegir gígar,
sem sjálfsagt er að skoða vel og
vandlega.
Hannes á horninu.
Bindmdismðlafnndnr
ð Rangðrvðlinm.
Bindindismálafundurinn, sem
stúkan Frón nr. 227, hér í bæn-
um, boðaði til og haldinn var á
Rangárvöllum sunnudaginn 2.
þ. m., fór mjög hátíðlega fram,
og sátu hann rúmlega 350
manns. Auk Rangæinga sóttu
fundinn menn úr Árnessýslu og
Vestur-Skaftafellssýslu, enn-
fremur um 60 manns úr Reykja-
vík og Hafnarfirði, aðallega úr
st. Frón.
Meðal annars, sem samþykkt
var, var áskorun, undirrituð af
mörgum fundarmönnum úr
ýmsum héruðum, til þeirrar 15
manna nefndar, sem sett var á
Þingvallafundinum 15. ágúst
1937, að hún undirbúi og gang-
ist fyrir næsta Þingvallafundi
um bindindismál sumarið 1940.
Meðal farþega
með „Brúarfossi“ til Islands eru
Tryggvi Sveinbjörnsson sendiráðs
ritari, Benedikt G. Waage, for-
seti Iþróttasambands Islands, ís-
lenzku knattspyrnumennirnir, sem
verið hafa á ferð í Danmörku
og Einer Andersen lektor ásamt
flökki danskra skólanemenda.
F.O.
Orðsendmg
til kaupenda út um iand.
Muniö að Alþýðublaðið á að greiðast fyrirfram
ársfjórðungslega. — Sendið greiðslur yðar á
réttum gjalddögum, svo sending blaðsins trufl-
ist ekki vegna greiðslufalls.
Þeir, sem óska, geta fengið blaðverðið krafið
með póstkröfu.
GHARLES NORDHOFF og JAMES NORMAN HALL:
Uppreisnin á Bonnty.
15. Karl ísfeld íslenzkaði.
handleggnum. Svo saug hann tóbakið upp í aðra nösina, hnerr-
aði, snýtti sér og fylti pjáturkrúsina sína af víni.
— Skál, herrar mínir, sagði hann og tæmdi pjáturkrúsina,
án þess að honum svelgdist á. Peckover horfði undrandi á
vin sinn.
— Heyrðu, Peckover, sagði læknirinn. Það er ekkert, sem
mann þyrstir jafnmikið af og saltkjöt. Gefðu mér magran
saltkjötsbita og þá máttu eiga steikina og kóteletturnar fyrir
mér. Hamingjan góða! Hugsaðu þér, að skipið færist og okkur
ræki upp á eyðiey matarlausa. Þá gæti ég tekið upp tóbaks-
dósirnar mínar og fengið mér máltíð, en þið mættuð hungra!
Ha! Ha!
-— Ha! ha! heyrðist bergmálið frá skyttunni, sem hló frá
eyra til eyra.
Harðstjórn.
AG NOKKURN síðdegis í molluhita sendi Bligh þjón
sinn til mín, til þess að bjóða mér að borða með sér. Eins og
hefir verið skýrt frá, átti að nota stóru káetuna fyrir jurta-
garð á heimleiðinni. Skipstjórinn borðaði því í klefa á lágþilj-
unum. Ég bjó mig sem bezt ég gat til borðhaldsins, og þegar
ég gekk aftur eftir, komst ég að raun um það, að Christian
hafði líka verið boðið. Læknirinn og Fryer mötuðust jafnan
með Bligh, en Bakkus gamli var löglega forfallaður þetta
kvöld.
Það var ríkmannlegur borðbúnaður á borði skipstjórans, en
ég sá, að Bligh hafði ekki á sínum borðum betri mat en skips-
höfnin fékk. Við fengum saltkjöt, en það var nóg af því, og
auk þess voru það beztu bitarnir úr tunnunni. Auk þess feng-
um við vont smjör og ennþá verri ost. Loks fengum við saltað
kál, sem átti að varna skyrbjúgi, og baunastöppu.
Herra Bligh var mesti hófsmaður á vín, en hann réðist að
matnum eins og hungraður úlfur. Fryer var að vísu gróf-
gerður sjómaður, en borðsiðir hans voru stórum mun hæversk-
legri en borðsiðir skipstjórans. Christian, sem fáeinum dög-
um áður hafði aðeins verið annar stýrimaður, borðaði mjög
kurteislega — enda þótt maturinn væri slæmur. Christian
sat við hægri hlið skipstjórans, Fryer vinstra megin og ég
beint á móti honum. Það var rætt um skipshöfnina á Bounty.
— Skollinn hirði þá alla saman, sagði Bligh. Þetta eru níð-
latir og svikulir þorparar. Það veit sá sem allt veit, að skip-
stjóri hefir nóg við að stríða, þó að hann hafi ekki aðra eins
skipshöfn og þessa. Það er úrhrakið frá öllum knæpunum. —
Hann kingdi stórum munnbita og tróð upp í sig á ný. Hvað
hét hann nú, þessi náungi, sem ég lét strýkja í gær, herra
Fryer?
— Burkitt, svaraði stýrimaðurinn, dálítið rjóður í kinnum.
— Já, Burkkitt, sá ósvífni þrjótur. Og þeir eru ekki betri
hinir. Ég þori að fullyrða, að þeir þekkja ekki stefni frá skut.
— Ég er yður ekki sammála. skipstjóri, sagði stýrimaður-
inn. Ég held, að Smith, Quintal og Mc Coy séu ágætis sjó-
menn. Og jafnvel Burkitt, þó að þetta henti hann.
— Sá ósvífni þrjótur, endurtók Bligh reiður. Ef ég fæ veður
af því, að Burkitt geri eitthvað af sér aftur, þá skal hann eiga
mig á fæti. í næsta skipti skal hann fá fjötutíu og átta vandar-
högg í stað tuttugu og fjögurra.
Christian leit í augu mér meðan skipstjórinn lét dæluna
ganga. — Ef ég má láta í ljós álit mitt, sagði hann rólega —
þá held ég, að Burkitt sé þannig skapi farinn, að betra sé að
fara að honum með góðu en illu.
Bligh hló kaldranalegum, ruddalegum hlátri. — Þvaður,
herra Christian! Hamingjan góða! Þér ættuð að sækja um
kennarastöðu við kvennaskóla. Þér segið, að bezt sé að fara að
honum með góðu. Farið heim og skríðið í vögguna aftur. Þér
yrðuð dálaglegur skipstjóri, ef þér vörpuðuð ekki þessum hug-
myndum út fyrir borðstokkinn, Sjómennirnir skilja ekki mann-
gæzku fremur en grísku. Það er óttinn einn, sem þeir skilja.
Ef þeir væru ekki hræddir, myndu þeir gera uppreisn og hefja
sjórán.
— Já, sagði Fryer, eins og hann sæi eftir því, sem hann
hefði sagt. — Það er.eitthvað til í því.
Christian hristi höfuðið: — Ég er ekki sammála, sagði hann
kurteislega. Sjómennirnir okkar eru ekki öðruvísi en aðrir
Englendingar. Það er satt, að sumum þarf að halda í skefjum
með hótunum, En það eru til menn, sem myndu fylgja réttlátum
og djörfum foringja í dauðann.
— Eigum við nokkiur slík skrauteintök hér á skipinu? spurði
skipstjórinn hryssingslega.
•— Samkvæmt minni skoðun, sagði Christian á sinn prúð-
mannlega hátt —- eru hreint ekki svo fáir ágætir sjómenn hér
á skipinu.
—- Það var einkennilegt! Nefnið einhvern!
— Purchell, timburmeistarinn!