Alþýðublaðið - 11.08.1939, Blaðsíða 3

FÖSTUDAG 11. ÁGÚST 1939
KLM&UBIMm
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
JUTSTJÓBI:
F. R. VALDRMARSSON.
í fjarveru hana:
&TEFÁN FÉTURSSON.
AFOREIDSL A:
ALÞÝÐUHÚSINU
(Inngangur frá Hverfiagðtu).
SÍMAR:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (innl. fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: V. S. Vilhjálms (heima).
4905: Alþýðuprentsmiðjan.
4906: Afgreiðsla.
5021: Stefán Péturssen (heima).
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
Innflutnings-
höftin.
HEILDSALABLAÐIÐ Vísir
var í gær að reyna að bera
í bætifláka fyrir síðustu hótan-
ir sínar um að segja upp s'tjórn-
arsamvinnunni, ef heildsalarnir
fengju ekki þá „réttingu11, eins
og það kemst að orði, á innflutn-
ingshöftunum, sem þeim sjálf-
um þóknaðist að l'ara fram á.
Og blaðið gérir það með því að
bera fyrir sig gamla gagnrýni
Alþýðuflokksins á innflutnings-
höftunum um það leyti, sem
verið var að koma þejm á, án
þess þó að geta þess með einu
orði, hvaða leiðir það voru, sem
Alþýðublaðið taldi bæði þá og
endranær öruggara að fara til
þess að tryggja þjóðina gegn á-
byrgðarlausum innflutningi og
endalausri skuldasöfnun erlend-
is.
Slíkar hártoganir eru heild-
, salablaðinu að sjálfsögðu vel-
komnar, enda mjög vel við þess
hæfi. En þær eru engin afsökun
fyrir sérhagsmunakröfur heild-
salaklíkunnar og hótanir henn-
ar um uppsögn stjórnarsam-
vinnunnar, ef ekkf verði á þær
fallizt. Alþýðublaðið hefir enga
ástæðu til þess að draga neina
fjöður yfir það, að það hefði
heldur kosið, að farin væri leið
landsverzlunar í stað innflutn-
ingshaftanna til þess að tryggja
afkomu þjóðarinnar í viðskipt-
unum við útlönd. Og það sagði
síðast í fyrradag, að „engum
hefði dottið 1 hug að telja irtn-
flutningshöftin rteitt keppi-
kefli“. En það var augljóst, að
þjóðarbúinu yrði ekki bjargað í
áföllum viðskiptakreppunnar og
því stórkostlega markaðshruni,
sem fór í kjölfar hennar, néma
því aðeins, að innflutningurinn
til landsins yrði takmarkaður
að miklum mun, þangað til tek-
izt hefði að auka útflutninginn
svo á ný, að hann gæti staðizt
straum af frjálsum innflutningi
erlends varnings. Og í þeirri vit_
und hefir Alþýðuflokkurinn
ekki vikið sér undan þeirri á-
byrgð að styðja innflutnings-
höftin um skeið, enda þótt hann
teldi þau allt annað en æskileg
og áliti sjálfur öruggara að taka
upp hreina og beina landsverzl-
un.
En slík hugsun um hag' og af-
komu þjóðarheildarinnar liggur
heildsölunum bersýnilega fjarri.
Fyrir þeim vakir ekkert annað
en sérhagsmunir þeirra sjálfra
af viðskiptunum við útlönd,
hvað sem hag þjóðarheildarinn-
ar og afkomu hennar út á við
líður. Og þegar innflutningur-
inn hafði af knýjandi nauðsyn
verið takmarkaður með inn-
flutningshöftunum, tóku þeir
bara upp aðra aðferð til þess að
skgra eld að sinni köku: okurá-
lagningu á vörurnar í skjóli
innf lutningshaf tanna.
Það var meðal annars þetta,
sem Alþýðuflokkurinn sá fyrir
og gerði það að verkum, að hann
vildi heldur fara leið lands-
verzlunar en innflutningshaft-
anna. En það er ekki honum að
kenna, að ekki voru um leið
og innflutningshöftin voru sett
gerðar ráðstafanir til þess að
verja þjóðina fyrir slíkum verzl-
unarháttum heildsalanna, því
að hann benti þá strax á nauð-
syn þess að koma samtímis á
skörpu eftirliti með verðlagi á
innfluttum vörum, ef almenn-
ingur ætti ekki að standa varn-
arlaus gegn okri heildsalaklík-
unnar.
En eins og kunnugt er, er það
ekki fyrr en nú í allra seinustu
tíð, að þessi nauðsyn, sem Al-
þýðuflokkurinn benti þá á, hef-
ir verið viðurkennd af öðrum
flokkum, þannig að að minnsta
kosti nokkur vottur af viðleitni
hafi verið sýndur í þá átt að
hafa hemil á álagningu heild-
salanna. En það er þó vissulega
engin tilviljun, að þessi sérhags.
munaklíka hefir nú í stöðugum
hótunum við þjóðarheildina, ef
ekki verði látið undan kröfum
hennar um afnám innflutnings-
haftánna, eða „réttingu í þeim
efnum“ eins og Vísir kýs heldur
að orða það en að segja hisp-
urslausan sannleikann.
Úm hitt spyr þessi sérhags-
munaklíka ekki, hvaða útlit er
á því í dag, eins og nú horfir um
síldveiðarnar, aðalútfiutnings-
atvinnuveg þjóðarinnar, að
þjóðarbúið þoli slíkt. Það er
þýðingarlaust fyrir heildsala-
blaðíð að ætla' að reyrta að
blekkja fólk með skírskotun til
„bræðraflokka Alþýðuflokksins
í nágrannalöndunum“ og Stau-
nings, sem það ge.rir sig svo
hlægilegt að telja ,,í sömu af-
stöðu til þessara mála“ og
Sj álfstæðisflokkinn hér. Vísir
veit, ofur vel, að Stauning og
stjórn hans hélt fast við inn-
flutningshöftin í Danmörku
meðan gjaldé'yrisástæður
dönsku þjóðarinnar voru nokkuð
svipaðar því, sem þær eru hér
nú. Og það er allt öðru máli að
gegna, þótt Danir, sem eiga nú
aftur hundruð milljóna í er-
lendum gjaldeyri, geti leyft sér
að slaka verulega á innflutn-
ingshöftunum, eða við, sem
skuldum við hver áramót tugi
milljóna fyrir ógreiddar erlend-
ar vörur.
el|i keri-
biriðir tii eiBS irs.
OSLO í gærkveldi. FB.
TT ORNBIRGÐIR Norðmánna
nema nú 200000 smálestum,
og ætti sá fiorði að duga þjóðinni
x eitt ár. Frá því í haust verða
tilbúnir geymslustaðir fyrir 50000
smálestir til.
Þegar heimsstyrjöldin brauzt
út 1914, höfðu Norðmenn aðeins
kornbirgðir til nokkurra vikna.
NRP.
Víkingar
héldu Fritz Buchloh, þjálfara
síirum kveðjusamsæti í fyrrakvöld
í Oddfellowhúsinu. Guðjón Ein>
arsson, formaðux Vikings, þakk-
aði Buchloh fyrir starf hans og
afhenti honum íslendingasögurn
ar í þýzkri útgáfu að gjöf frá
félaginu. Einnig héldu ræður Er-
lingur Pálsson yfirlögregluþjónn
varaformaður I. S. í., ólafur Sig-
urðsson, formaður Vals, Einar
Björnsson, fulltrúi K. R. R., Gísli
Sigurbjömksson forstjóri og loks
talaði Buchloh sjálfur. Samsætið
var fjölmennt og fór hið bezta
fram.
200 pús. Tékbar fluttlr i
þrældóm tll Þýzkalands
4--—
Ætlunin er að útrýma tékknesku þjóðinni og
láta Þjóðverja nema land í Bæheimi og Mæri
AÐ eru ekki margar sögur,
** sem hingað til hafa farið
af stjórn Hitlers á hinu nýja
„verndarríki“ hans, Bæheimi og
Mæri, eða „Tékkíu“ eins og það
er nú kallað.
Einstöku fregnir hafa þó bor-
izt um flótta tékkneskra herfor-
ingja og flugmanna til Póllands,
morð bæði á þýzkum og tékk-
neskum lögregluþjónum í Bæ-
heimi, hernaðarástand í þekkt-
um borgum þar og brottrekst-
ur heilla bæjarstjórna úr emb-
ættum, sem sýna, að Þjóðverj-
ura gengur ekki eins vel að fá
Tékka til að þýðast vernd þeirra,
eins og þeir ef til vill hafa hald-
ið.
En nú hefir ameríski blaða-
maðurinn Húbert Knickerbock-
er nýlega komið með þær upp-
Iýsingar í grein, sem birtist í
mörgum útlendum blöðum, að
harmleikur tékknesku þjóðar-
innar fari nú ekki lengur fram
aðeins innan hinna gömlu landa-
mæra Bæheims og Mæris, held-
ur einnig úti um allt Þýzkaland,
þangað sem tékkneskir feður og
synir hafi nú þegar verið fluttir
til raunverulegrar þrælkunar-
vinnu svo hundruðum þúsunda
skiptir. Hingað til segir hann að
um 200 000 Tékkum hafi þann-
ig vei-ið dreift út um Þýzkaland.
Þessir þjóðflutningar, eða rétt-
ara sagt þrælaflutningar, eru
aðeins upphafið að því, sem
þýzka nazistastjórnin ætlast
fyrir með tékknesku héruðin
Bæheim og Mæri: að útrýrna
tékknesku þjóðinni þar og flytja
Þjóðverja inn í staðinn til þess
að gera þau fyrir fult og allt að
þýzku landi.
Grein Kniokerbockers er á þessa
!eið:
Það, sem Hitler hefir x hyggju
íað gera ákvarðar i dag pólitík
allra Evrópulanda. Skilningur Ev-
rópumanna á fyrirætlunum „for-
ingjans", er byggður á verkum
hans, en ekki á orðum. Ekki ein-
asta skoöun manna á því, hvar
óg hvenær hann ætli að hefja
stríð, heldur einnig á því, hvað
hann ætli sér að gera við þjóð,
senx hann hefir lagt undir sig.
Af þessum ástæðum hafa menn
veitt nána athygli framkomu naz-
istanna í „vemdarríki“ þeirra,
Bæheimi og Mæri. Og nú er
svo komið, að allar þær ríkis-
sijórnir, sem ekki eru fasistiskar,
em þeirrar skoðunnar, að fram-
koma nazfstanna við sigraða þjóð
yrði ekki beinlínis til þess að
staöfesta fuliyrðin;gu Sir Norman
Angells: „það borgar sig ekki
að leggja undir sig lönd“.
Enn fxemur: Enda þótt það
sé máske satt, að „Hitler vilji
ekki stríð“, þá virðast þó flestir,
sem fylgjast með málunum, sann
færðir urn það, að Hitíer vilji
leggja undir sig . ný lönd. Því
að hann hefir — að minnsta kosti
sem stendur — hagnazt vel á
því að ieggja Tékkóslóvakíu und
ir sig. Hann befir náð gróða
af því fyrirtæki með aðferðum,
sem Norman Angell hefði álitiö
að enginn rnaður notaði „á vor
um tímum“.
I Nobelsverðlaunabók sinni
Hin mikla sjálfsblekking, segir
Angeli: „Þar sem hin eina að
ferð, sem sigurvegari getur við-
haft á vorum dögixm, er sú að
lita íbúa hins sigraða Iands búa
von Neurath, landstjóri Hitlers
Bæheimi og á Mæri eða
„verndari tékknesku þjóðarinn-
ar“ eins og nazistar kalla hann.
að auðlegð lands sins, þá er það
ekkert annað en blekking áð á-
líta, að þjóð geti aukið velmegun
sína á þann hátt að auka land-
flæmi sitt.
Sarnt sem áður játar Angell í
bréfi til gagnrýnanda eins, ,,að
ef svo fari að stjórnmálastefná
Frakka og Englendinga verði í
nánustu framtíð hin sama og
hún hefir v~ríð síðustu ar, þá
sé ekki vafi á því að Þjóðverjar
sendi þýzka íbúa til hinna sigr-
uÖu landa, með því að reka í-
búa, sem þar áttu heima, í út-
legð, eða gera þá að þrælum.
Þær skýrslur, sem borizt háfa
út frá hinu undirokaða riki,
þrátt fyrir bréfaskoðanir, sanna
það, að yfirráð nazistanna eru
þannig, að þeir hneppa íbúana
í þrældóm eða setja þá í fanga-
búðir og leggja undir sig eign-
ir þeirra.
Það hafa fengist skýrslur um
10,000 manneskjur, sem sitja í
fangabúðum.
Þýzkir hermenn segjast fyrir-
lita harðstjórn og •— þótt það
hafi ekki tekizt — hafa þeir
reynt að tengjast vináttuböndum
við hina innfæddu íbúa. Öll of-
beldisverk eru framin af Gestapo,
hinni leynilegu ríkislögreglu.
Til þessa dags hefir verið reikn
að út að um 200,000 Tékkar hafi
verið fluttir í þegnskylduvinnu
hér og þar í Þýzkalandi. Þessir
menn og skyidulið þeirra líta
á sig sem þræla.
Sumir þessara manna eru látnir
vinna að uppskeru, en aðrir
vinna að víggirðingunum við
austurlandamæri Þýzkalands,
gegn Póllandi. Þeim er skipt í
smáhópa, sem eru það litlir, að
þeir eru ekki færir um að gera
uppneisn, og er sagt að meðferð
á þeim sé sæmileg svo lengi
sem þeir ekki skorast undan
vinnu eða reyna að strjúka. Fyr-
ir vinnu sína fá þeir lágmarks-
laun.
Búizt er við að þessum tékk-
nesku verkamönnum verði fjölg-
að töluvert jafnvel á friðartímum,
en ef til stríðs kæmi, myndu
verða gerðar tilraunir til að
neyða flesta vinnufæra menn í
Bæheimi og Mæri til vinnu í
Þýzkalandi, og þannig leysa Þjóð
verja til herþjónustu. Þjóðverj-
ar álíta, að þeir með þessu rnóti
geti fengið 1,000,000 jarðyrkju-
rnanna, en Tékkar halda því
fram, að hver viöleitni í þessa
átt muni stranda á andstöðu
þeirra og skemmdarstarfsemi.
Dr, Karl Frank, einn af leiðtog-
um nazista í Súdetahéruðunum,
sem skipaður hefir verið vara-
maður von Neuraths.
Undir venjulegum kringumstæð
um yrði það að teljast ógern-
ingur, að skipa á svo mörgum
jarðyrkjujnönnum gegn eigin
vilja þeirra. En hugsazt gæti, að
nauðugúnx verkamönnum, undir
þvingandi eftirliti, mætti takast;
að komast hjá vinnunni með mót-
þróa og myndu heldur vilja fara
í fangabúðirnar. En hingað til
hefir það sýnt sig, að aðferðir
Gestapo hafa getað hnekkt slík-
um mótþróa jafnvei meðal hinna
harðsnúnustu uppreisnarmanna.
Við þetta dæmi um „þrælaflutn
ing“ bætist svo athyglisverður
listi unx herteknar eignir, sem
verður nú æ stærri og stærri,
samkvænxt staðfestum opinberum
og hálfopinberum þýzkum upp-
Iýsingum.
Efstur á þessum lista er liinn
frægi tekkneski gullforði, sem
nemur 8 millj. punda (allt aó
220 rnillj. ísl. króna), sem Prag-
stjórnin fól til varðveizlu hinum
alþjóðlega banka í Basel, einmitt
í því skyni, að koma í veg fyrir
að hann félli Þjóðverjum í hend-
Ur. Þar eð bankinn taldi sig þess
þó ekki umkominn að varðveita
gullið fól hann það aftur Enig-
iandsbanka. En eftir að Þjóð-
verjar tóku Prag í marz, afhenti
Englandsbanki gullið þýzku
stjórninni, þrátt fyrir ákveðin
mótmæli vina Tékkóslóvakíu.
Þar næst er hinn geypilegi
forði tékkneskra vopna og sprengi
efna, sem Hitler hefir gefið urn
opinbera skýrslu, og sem nú er
talinn allt að 1000 millj. króna
v'iröi. Deutsche Wehr, hið þýzka
heiTnála-tímarit, skráir 6 tékk-
neskar vopna- og sprengjuefna-
verksmiðjur meöal hinna verð-
mætustu eigna, sem fallið hafá
Þýzkalandi í hendur. Að jafnaði
vinna þarna um 26 900 rnanna.
Þessar verksmiðjur áttu höfuð-
stól, er nam allt að 200 millj.
punda.
Forði sá af hráefnum til iðn-
aðár, sem Þjóðverjar fengu, er
áf enskurn sérfræðingum virtur
á 270 millj. punda. Fjöldi véla,
sem enginn veit tölu á, .hefir
verið tekinn frá tékkneskum og
slóvakiskum verksmiðjum og
fluttar tií Þýzkalands- Öl) lönd-
in, Bæheimur, Mæri og Slov-
akía, hafa nú verið svipt yfir-
ráðum yfír ökrum sínurn, en
Slovakía ein hefir sent 27,000
vagnfarma af hveiti til Þýzka-
lands.
Fyrir nokkurn hluta þessa þýf-
is hefir verið goldin lágmarks-
þóknun, en líklega hefir mikið af
því verið hernumið eða grein
með ávísunum, sem ekki er hægt
að leysa inn. Nokkuð af þessu,
sem og aðrar eignir, var áður
eign Gyðinga, en allar eignir
Frh. á 4. síöm.
Hraðferðlr Stelndóra
tll Akureyrar um Akranes erus
Frá Reykjavík: Alla mánud., miðvikud. ©g Histud.
Frá Akureyri: Alla mánudaga, fimtud. og laugarrdag*.
AVgreiðsla okkar á Akureyri «r á foif-
relðastoð Oddeyrar, slmi 260.
M.s. Fagranes annast sjéleidlna.
Nýjar upphitaðar bifreiðar með útvarpi.
Bifreiðastðð Steindðrs
Símar: 1580, 1581, 1582, 1588, 15M.
okinardropar
Á.V.R.
Rommdropar.
Vanilludropar.
Citrondropar.
Möndludropar.
Cardemommudrepar.
Smásöluverð er tilgr&int á hverju glasi.
Öll gl5s með áskrúfaðri kettu.
ÁVengisverzlun rfklslns