Alþýðublaðið - 14.08.1939, Blaðsíða 2

MÁNUDAGINN 14. ÁG. 1939
AL£»YÐUBLAÐIÐ
— Faðir minn, láttu mig fá hest, hrópaði Hans klaufi. •—
Mig er farið að lan'ga til að kvænast.

—Ef hún vill mig, þá vill hún mig, og ef hún —- Þú færð engan hest! Þú getur ekki einu
vill mig ekki, þá kvænist ég henni samt — sinni talað. En bræður þínir! Það eru nú karl-
Þetta er nú bara þvaður, sagði faðir hans. ar í krapinu.
á ég þó sjálfur, og hann getur áreið-
þorið mig. Og svo settist hann á bak
hafrinum og barði fótastokkinn
og þaut af stað eftir þjóðveginum. — Hér kem
ég, sagði Hans klaufi, og svo söng hann svo að
undir tók.
Hlnar vlnsæln hraðterðir
Stelndðrs
m Aficure^rar iam &kranes ©rras
Frá Keykjavik: Alla mánudaga miðvikudaga
fðstudaga og sunnudaga.
Frá Akureyri: Alla mánudaga, fimtudaga
laugardaga og sunnudaga.
Afgreiðsle okkar á Akcreyri er á bif-
reiðastðð Oddeyrar,
M.s. Fagraiaes arnaasf sJéfieMliraa.
Nýjar upphitaðar bifreiðar með útvarpi.
Allar okkar hraðfeiðir eru um Akranes.
I nestið
Niðursuðuvörur alls konar.
Harðfiskur.
Steinbítsriklingur.
Lúðuriklingur.
Smjör.
Egg-
Tómatar
o. m. fl.
Komið eða símið!
TSpTTr* VSpafek WFW 1»
SSISKKA
Símar 1678 og 2148.
rjarnarbúSin. — Sími 3670.

,0uldómHt‘ Arnðrs Sgurjóns
suuar yflr sjálfum sór.
—. . . ♦-....
Arnór sigurjónsson,
fyrrum skólastjóri, núver-
andi ritstjóri Nýs lands, hefir
tekið sér fyrir hendur í Þjóð-
viljanum síðastliðinn föstudag
að sýna fram á með ljósum rök-
um og reyndum kennarahæfi-
leikum, hvernig ekki á að skrifa
ritdóma. „Ritdómurinn“ sem
hann skrifar í tilraunaskyni,
heitir: „Duldómur yfir samtíð-
inni og sjálfum sér“ og á að vera
um bók Ólafs við Faxafen: Allt
í lagi í Reykjavík.
Til þess að greinin sýnist vera
fyrsta flokks vara, stimplar Arn-
ór hana með frægum ljóðlínum
eftir Ibsen á þann hátt, að Ibsen
gamli myndi sennilega snúa sér
við í gröfinni, mætti hann
skynja. Auðvitað þarf ekki að
geta þess, að Arnór lætur svo
lítið að minnast Jónasar í þess-
ari grein, eins og öðrum grein-
um, sem hann ritar, enda þótt
lítt sé skiljanlegt, hvað Jónas
kemur við ritdómi um nefnda
bók.
Með töluverðum sárindum
sprottnum af persónulegri
reynslu, kallar Arnór höfund
bókarinnar: „uppgefinn og von-
svikinn stjórnmálamann.“ Ekki
þarf greinarhöfundur að skrifa
langt mál til þess að koma upp
um sjálfan sig. Þarna eiga áreið-
anlega við orð Ibsens, sem grein-
arhöfundur velur að einkunnar-
orðum: „At digte det er at holde
dommedag over sig selv.“ Það
er engin furða, þótt Arnór sé
orðinn bæði „uppgefinn“ og
,,vonsvikinn“ stjórnmálamaður,
með allri þeirri pólitísku
reynslu, sem hann á að baki.
Hann hefir af þeim sannfæring-
arhita, sem hann er þekktur að,
fylgt að málum fjórum af þeim
stjórnmálaflokkum, sem nú @ru
uppi í landinu og auk þess um
skeið verið „stikkfrí“ í hinum
tveim flokkunum, sem eftir eru,
eða meðan hann var ritstjóri
málgagns Bændaflokksins. —
Slíkt myndi þreyta þolnari
mann en Arnór Sigurjónsson,
enda þótt hann ætti yfir
jafnmörgum sannfæringum að
ráða.
Arnór segir í „ritdómi" sín-
um: „Menn hafa leitað að skáld-
skap, sem þar er ekki til.“ Við
mann, sem hefir þessar hug-
myndir um bókmenntir, er ekki
vert að deila um, hvað sé
skáldskapur og hvað ekki. En
Arnór hefir sennilega átt við
góðan skáldskap og ekki fundið
hann, af því að hann hefir ekki
viljað finna hann, þegar hann
vissi, hver höfundurinn var. En
annars er bezt að fræða Arnór
á því, fyrst hann veit það ekki,
hvernig sæmilega menntaðir og
siðaðir ritdómarar haga vinnu-
brögðum sínum. Þegar þeir
hafa lesið bók og setjast niður
til þess að dæma hana, þá spyrja
þeir fyrst: hvað hefir bókarhöf-
undur ætlað sér að gera, og
hvernig hefir honum tekizt það?
Höfundur umræddrar bókar
hefir sjálfur sagt það á prenti,
að hann hafi ætlað sér að skrifa
skemmtilega bók. Og þetta hefir
honum tekizt á þann hátt, að
jafnvel Arnór Sigurjónsson ját-
ar hálft í hvoru, að svo sé, og má
þá Ólafur við Faxafen sannar-
lega vera ánægður.
Enn fremur segir Arnór í „rit.
dóminum:
„Það er kunnara en svo að frá
þurfi að segja, að Ólafur lék eitt
sinn það hlutverk, að vera upp-
reisnargjarn umbótamaður. . . “
Það er nú svo með það. Sagan
á eftir að dæma starf Ólafs
og starf Arnórs í þágu íslenzkr-
ar alþýðu, og mun Ólafur ekki
þurfa að vera undirleitur fyrir
þeim dómstóli, þ. e. a. s„ svo
framarlega, sem Arnór skrifar
ekki söguna. En höldum áfram
hinni „skáldlegu“ líkingu Arn-
órs, Á hinu pólitíska leiksviði
hefir Óíafur aldrei kpmið fram
nema í einu gervi og farið vel
með hlutverk sitt. Aftur á móti
hefir Arnór komið fram í mörg-
um gervum, og er flestra mál, að
ekkert þeirra hafi farið hon-
um vel, nema ef vera skyldi
skoffínsgervi það, sem hann hef-
ir varpað yfir sig nú, og hann
mun sennilega ekki losna við.
Að lokum þetta. Arnór segir
um ádeilur þær, sem svokallað-
ur Sameiningarflokkur alþýðu
hefir orðið fyrir frá hinum á-
byrgu stjórnmálaflokkum í
landinu: „Svona æpa ekki aðrir
en þeir, sem eru örvita af sam-
vizkiikvöl, eða vita ekki sitt
rjúkandi ráð og fuma í skelf-
ingu.“
Grein Arnórs, sem hér hefir
verið lítillega gerð að umræðu-
efni, er eitt langdregið Rama-
vein.
En af hverju æpir Arnór? Það
skyldi þó aldrei vera af „sam-
vizkukvöl“?
Ab.
Srangeyjafsund
Hauks Einarssouar.
Athugasemd.
Ur af ummælum í 180. télu-
blaði Alþýðublaðsins um
viðtal mitt við útvarpið um of-
angreinda sundþraut, vildi ég
biðja blaðið fyrir eftirfarandi
athugasemd.
Herra Ásgeir Magnússon
fréttaritari útvarpsins sýndi
mér þá kurteisi í þessu samtali
að spyrja mig, hvort sundtími
minn á þessari leið, sem út-
varpinu hafði verið gefinn upp,
væri réttur.
Kvað ég svo vera, en bætti
því við, að ég hefði ekki farið
sömu leið og Haukur að Reykj-
um, eftir því sem fréttaritarinn
var búinn að skýra mér frá,
vegna þess að mótvindur með
straumi og kviku hefði hamlað
mér frá að ná þar landi, og hefði
ég því orðið að halda lengra inn
með ströndinni og komið að
landi þar sem heitir Krossavík-
urnef, og mundi það veta nokk-
uð á annan kílómetra fyrir inn-
an Reykjanes. Taldi ég, að ár-
angur á langsundum í sjó sem
þessu væri jafnan að verulegu
leyti kominn undir straumi og
veðri. Jafnframt tók ég það
fram, að mér þætti þetta sund
Hauks mjög glæsilegt, og að það
hefði verið leyst af hendi á þann
hátt, sem ég áliti, að Drangeyj-
arsundum sæmdi bezt, m. a. að
Haukur kom aldrei við bátinn,
þáði ekkert á leiðinni og notaði
ekki gleraugu, því að eigi hafði
Grettir forðum notað nein slík
hjálparmeðul. Útvarpið var
frjálst að því að birta af sam-
talinu við mig það, sem því
sýndist. En orsökina til þess, að
það birti ekki ummæli mín um
sund Hauks, hygg ég vera þá, að
fregnin, er það flutti um það,
var í sama anda og þau. Hins
végar kemur mér það undarlega
fyrir sjónir, að það skuli valda
andúð nokkurs, þó látnar séu í
té að gefnu tilefni sannar og
réttar upplýsingar um íþrótta-
mál.
Erlingur Pálsson.
Kaupið Alþýðublaðið!
QHARLES NORDHOFF og JAMES NORMAN HALL:
Uppreisn&n á Bounty.
42. Karl ísfeld íslenzkaði.
gæfunnar. En ég á samt ekki von á því, að þeir komist nokkurn
tíma heim til Englands.
Tinkler sat á þóftu. Nelson og Peckover, skyttan, og Elphin-
stone og allir hinir voru í meir en þrjú þúsund mílufjórðunga
fjarlægð frá þeim stað, sem næst var hjálpar að vænta. Um-
hverfis þá voru eyjar, byggðar hinum grimmustu villimönnum,
sem aðeins var hægt að halda í skefjum með skotvopnum. Það
virtist nær því óhugsandi, að nokkur þeirra kæmist lífs af.
X.
SBEí
Þeir, sem fylgdu Bligh í stóra skipsbátnum voru:
John Fryer, stýrimaður.
Thomas Ledward, aðstoðarlæknir.
David Nelson, grasafræðingur.
William Peckover, skytta.
William Elphinstone, aðstoðarliðþjálfi.
William Purchell, timburmeistari.
Thomas Haward
John Hallet
Robert Tinkler
John Norton
Peter Lenkletter
liðsforingjaftfni.
varabátsstjá/ar.
Thomas Burkitt
M. Quintal
John Summer
John Millward
William McCoy
Henry Hillbrandt
Alexander Smith
John Williams
Thomas Ellison
Isaac Martin
Richard Skinn»r
Matthew Thompso*
hásetar.
George Simpson, aðstoðarvarabátsetjóri.
Lawrence Lebgue, seglgerðarmaður.
Mr. Samúel, ritari skipstjóra.
Robert Lamb, slátrari.
Þeir. sem eftir urðu á Bounty,
inni, voru:
Edward Young
George Stewart
en tóku ekki þátt í ufpreisa-
liðsforingjaefni.
FLETCHER CHRISTIAIf.
Skipverjar á Bounty skiptust nú í tvo hópa. Og enda þótt
hin sameiginlegu örlög tengdu okkur saman, þá átti þó ýmis-
John Smith
Thomas Hall
matsveinar.
Meðal þeirra, sem urðu eftir um borð í Bounty, höfðu eítirfar-
andi menn tekið þátt í uppreisninni:
James Morrison, aðstöðarbátsstjóri.
Joseph Coleman, ryðmeistari.
Charles Norman, timbursveinn.
Thomas Mclntosh, timbursveinn.
William Musprott, háseti.
legt fyrir okkur að liggja. Ég efast um, að nokkru sinni, fyrr
eða seinna, hafi skip lagt úr enskri höfn, þannig að skipshöfnin
hafi dreifzt út um öll lönd heimsins á líkan hátt og skipshöfnin
á Bou*ty.
Fletcher Christian, settur liðsforingi.
John Mills, aðstoðarskytta.
Charles Churcbill, liðþjálfi.
William Brown, garðyrkjumáður.
Enn fremur Michael Byren, hálfblindi sjómaðurfnn, og ég.
Wilfiam Muspratt hafði um stund látið svo, sem hann væri
einn af uppreisnarmönnunum, og hafði tekið við byssu af
Ohurchill. Hann haJSi heyrt Fryer segja, að hann vonaðist