Alþýðublaðið - 18.08.1939, Blaðsíða 1

Berjaferð
Alþýðuflokks*
félaganaa verð
ur á sunnudaginn
Nánar angl. ð morgun.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
UTGEFANDI: ALÞYÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
FÖSTUDAGUR 18. ÁG. 1939
188. TÖLUBLAÐ
tyíðflfiokksfriðgm
eina til berjaferðar
að Trðilafossi
og i Skálafell
á suimudag.
Álþýðnf lofcksf élðo-
in fara skemmtifor
að Trðliafossi.
Alþýðuflokksfé-
LÖGIN efna til
skemmtiferðar fyrir með-
limi sína og gesti þeirra að
Tröllafossi og Skálafelli á
sunnudag.
Farið verður frá Alþýðu-
húsinu við Hverfisgötu kl.
10 og kl. 1. í hlíðum Skála-
fells er gott berjaland.
Nánar sagt frá för þess-
ari í blaðinu á morgun.
Sumarferðanefnd Ai-
þýðuflokksfélaganna.
Aðalfnndur Sildarðt-
vegsnefndar.
AÐALFUNDUR Síldarútvegs
nefndar hefst á Siglufirði á
morgun. Á fundinum mæta 75
fulltrúar, þar á meðal 4 full-
trúar frá Alþýðusambandi ís-
lands.
Nefndin hefir ákveðið, að út-
gerðarmenn hafi aðgang að
fundinum með málfrelsi og til-
lögurétti.
Fyrir fundinum liggur skýrsla
frá Erlendi Þorsteinssyni skrif-
stofustjóra um starfsemi nefnd-
arinnar reikningsárið 1938—
1939.
Hvað er að aerast i síld-
arverksmiðlnmálunum?
Eysteinn Jónsson fær fellt í bankaráði Útvegsbankans,
gegn atkvæði Alþýðuflokksfulltrúans, að veita Siglu-
fjarðarbæ lofaðan stuðning tii síldarverksmiðjubyggingar!
Ætlar Fraansóknarflokkurinn að konia í veg iyr-
ir aauðsynlega aukningu sfifidarverksmiljanna ?
INS og kunnugt er sótti Siglufjarðarbær í vor um leyfi
atvinnumálaráðherra til þess að byggja nýja síldar-
verksmiðju, sem afkastaði 5000 málum á sólarhring. Hafði
Utvegsbankinn lofað því í maímánuði að veita bænum
nauðsynlega fjárhagslega aðstoð til slíkrar verksmiðjubygg-
ingar.
Þessari umsókn svaraði atvinnumálaráðherra nú loks-
ins í fyrrakvöld og veitti Siglufjarðarbæ leyfi til þess að
byggja verksmiðju, sem afkastaði 2500 málum á sólarhring.
Þá bregður svo einkennilega við, að bankaráð Útvegs-
bankans er í gær, að undirlagi Eysteins Jónssonar við-
skiptamálaráðherra, sem bankamálin heyra undir, kallað
saman á fund, og var þar samþykkt, gegn atkvæði Alþýðu-
flokksfulltrúans, að neita Siglufjarðarbæ um þá fjárhags-
legu aðstoð til verksmiðjubyggingarinnar, sem bankinn
hafði þó lofað í vor!
Menn munu nú eftir þessi ó-
trúlegu tíðindi spyrja, hvað
það sé, sem er að gerast í síldar-
verksmið j umálunum.
Stjórn síldarverksmiðja ríkis-
ins er á einu máli um það, að
vegna hinnar miklu aukningar
Frækilegt bjðrgnnarafrek
átján ára pilts i Keflavtk.
4------
Brengur vakiim til Ififs eftir að
Biafa legið yffir 10 mfadtur fi s]ó.
LAUGARDAGINN þ. 12. þ.
m. féll 7 ára gamall dreng-
ur út af svonefndri Grófar-
bryggju í Keflavík.
Enginn sjónarvottur var að
slysinu nema 9 ára gamall
drengur, sem var að vaða í fjör-
unni þar nokkuð frá. Hann fór
þó ekki samstundis til þess að
láta vita um slysið, heldur
klæddi sig í sokka og skó, gekk
síðan eftir fjörunni og til
manna, sem voru að vinna rétt
ofan við nefnda bryggju, og
sagði þeim að Ægir, en svo heit-
ir drengurinn, sem féll í sjóinn,
hefði dottið út af bryggjunni.
Meðal þeirra, sem þarna voru
að vinna, var faðir Ægis, Björg-
vin Magnússon að nafni. Fór
hann í skyndi niður á bryggj-
una og sá eftir nokkra stund
hvar drengurinn lá á grúfu á
sjávarbotni, en dýpi er þarna
rúmir tveir metrar. Þótt Björg-
vin væri ekki vel syndur, kast-
aði hann sér 1 sjóinn og tókst að
ná í drenginn. En er þeir komu
upþ á yfirborð sjávarins, var
honum um megn að halda
drengnum (sem var gersamlega
meðvitundarlaus) uppi, náði
ekki sundtökum og missti hann.
Drengurinn sökk þá samstundis
til botns, en Björgvin tókst rétt
Björgunarmaðurinn, Gunnar Þor-
steinsson.
að komast sjálfur að bryggj-
unni. í þessum svifum kom
hlaupandi Gunnar Þorsteinsson,
18 ára gamall piltur, sem var við
vinnu alllangt frá bryggjunni,
en sá að eitthvað myndi þar
vera að. Kom hann strax auga
á drenginn á sjávarbotninum,
steypti sér og kom eftir ör-
skamma stund með hann að
bryggjunni, þar sem.menn tóku
á móti þeim báðum. Beið Gunn-
ar nú ekki boðanna, en hóf
lífgunartilraunir' eftir Holger
Nielsen aðferðinni strax á
Frh. á á. síiSu.
síldarflotans í sumar sé knýj-
andi nauðsyn á því að auka af-
köst síldarverksmiðjanna um
10 000 til 11 500 mál á sólar-
hring. Enginn ágreiningur hefir
verið innan verksmiðjustjórnar-
innar um það. Hins vegar hefir
verið nokkur ágreiningur um
það, hvar þessi aukning skyldi
leyfð. Minnihlutinn hefir viljað
leyfa Siglufjarðarbæ að byggja
5000 mála verksmiðju, eins og
bærinn sótti um, en meirihlut-
inn lagt til, að ríkisverksmiðj-
urnar fengju alla aukninguna.
Atvinnumálaráðherra, Ólafur
Thors, hefir í allt sumar dregið
að taka endanlega afstöðu til
þessa máls og svara beiðni Siglu-
f jarðarbæjar um að fá að byggja
hina fyrirhuguðu síldarverk-
smiðju. Hins vegar lofaði Út-
vegsbankinn því þegar í maí í
vor að ábyrgjast fyrir Siglu-
fjarðarbæ erlent lán til verk-
smiðjubyggingarinnar og lána
honum að auki fé til hennar
sjálfur.
Það átti því að vera tryggt,
svo fremi að atvinnumálaráð-
herra veitti hið umbeðna leyfi,
að Siglufjarðarbær gæti byggt
verksmiðjuna fyrir næstu síld-
arvertíð, því að bærinn hafði
fengið tilboð frá norskri verk-
smiðju um vélar og lán til verk-
smiðjunnar fyrir öllu erlendu
efni.
En nú þegar leyfi atvinnu-
málaráðherra er loksins fengið,
að vísu ekki til þess að byggja
5000 mála verksmiðju, en þó að
minnsta kosti 2500 mála verk-
smiðju, bregður svo undarlega
við, að Eysteinn Jónsson við-
skiptamálaráðherra lætur í
skyndi kalla saman fund í
bankaráði Útvegsbankans og
fær það samþykkt þar, gegn at-
kvæði Alþýðuflokksfulltrúans,
að neita Siglufjarðarbæ um
þann fjárhagslega stuðning til
verksmiðjuhyggingarinnar, sem
lofað hafði verið!
Hvað kemur til, að loforð
bankans skuii þannig vera tekið
aftur, og hvað er yfirleitt að
gerast í síldarverksmiðjumálun-
um?
Lánið til Banfarhafnar-
verksmiðjnnnar einnig
úr sögnnni?
Fyrir nokkru birti blað Fram-
sóknarflokksins, Tíminn, þá
frétt, að fé væri fengið til þess
að byggja nýja síldarverksmiðju
á Raufarhöfn. Sama frétt hafði
áður verið birt í Alþýðublaðinu
og þá höfð eftir einum ráðherr-
anna.
En nú er sagt, að svo hafi skip-
azt, að það fé, sem ríkisstjórnin
hélt sig hafa til Raufarhafnar-
verksmiðjunnar, fáist ekki, og
byggingu hennar sé enn frestað
um óákveðinn tíma.
Hvað er nú ætlunin að gera?
Er meiningin að hindra Siglu-
fjarðarbæ í því að byggja hina
nauðsynlegu viðbót, sem eng-
inn neitar þó, að nauðsynleg sé
og þurfi að framkvæmast fyrir
næstu síldarvertíð?
Því hefir verið haldið fram,
að hið erlenda lán, sem Siglu-
fjarðarbær á kost á, sé mjög ó-
hagkvæmt. En er það þá ætlun
Framsóknarráðherrans að fara
nú að útvega ríkinu þetta ,,ó-
hagkvæma“ lán? Eða er það
ætlun hans að stöðva allar við-
bætur á síldarverksmiðjunum?
Það er sannarlega ótrúlegt.
Því jafnvel þótt síldin brygðist
í ár, þá eru þess engin dæmi og
engin ástæða til þess að gera
ráð fyrir því, að hún bregðist
ár eftir ár. Og ef ekki eru tök á
því að taka við síldinni, þegar
Frh. á 4. sttu.
Bústaður Hitlers í Berchtesga ien, þar sem einræðisherraiu*
heldur sig nú tii þess að ráða það við sig, hvort heldur skuli
verða: stríð eða friður í Evrópu.
Æsingar út af landa~
mæraárekstrum Pól
verfa og Pjóðverfia.
----«---
Alvarleg ókyrrð er farin að gera
vart við sig meðal þýzku þjóðarinnar.
LONDON í morgun. FÚ.
/pSINGARNAR út af at-
■*-®-'á burðunum við landa-
mæri Þýzkalands og Pól-
lands í Scblesíu hafa ekki
hjaðnað — frekar hið gagn-
stæða. Landamærin eru lok-
uð áfram, og fregnir í gær-
kveldi og morgun hermdu, að
rnikill hernaðarlegur viðhún-
aður ætti sér stað Þýzka-
landsmegin landamæranna.
Reutersfréttastofan til-
kynnir einnig, að mikill
Blaðamennlrnir skoða sildar
verksmiðjnrnar á SigMröi.
..4 --
Á morgan fara pelr til SauOár-
kráks og paðan f bflum ftdngað.
D LAÐAMÖNNUNUM,
sem komu til Siglu-
fjarðar í morgun, fannst,
þrátt fyrir góðar viðtökur, að
þeir gripi í tómt. Mjög fá
skip voru á höfninni, og þó að
gengið væri um göturnar og
litið í allar áttir, var enga
síld að sjá, og alls staðar var
talað um síldarleysið.
Og flestir luku upp einum
muuni um það, að síldin vwri
farin og að ekki væri nein von
á nýrri göngu. Einstaka menn
ha£a þó von um að eitthvað
glæðist.
Einn togaraskipstjóri sagðist
hætta upp úr helginni, ef ekki
veiddist, og altalað er, að allir
togarnir hætti, ef útlitið batnar
ekki upp úr helginni.
Verksmiðjurnar eru svo að
segja tómar, en í morgun voru
Arii. á 4. odCn.
hernaðarlegur viðbúnaður sé
í Danzig og meira af her-
gögnum sé nú flutt til horg-
arinnar að næturlagi en áður.
Brezkur tréttaritari í Berlín
símar, að þess verði vart í
ýmsu, að þýzka þjóðin sé farin
að ókyrrast, og sé mjög uggándi
vegna hinna daglegu fregna
þýzkra blaða um ofsóknir Pól-
verja í garð þýzkra manna í
pólsku Schlesíu og víðar í Pól-
landi. Er hrottalegri og ómann-
úðlegri meðferð Pólverja á Þjóð
verjum lýst átakanlega í þýzk-
um blöðum. Fréttaritarinn seg-
ir, að þýzka stjórnin óttist, að
fregnir berist um þessa ókyrrð
meðal þjóðarinnar. til annarra
landa.
Weisner, leiðtogi ungra Þjóð-
verja í pólska hlutanum af
Schlesiu, sem tekinn var fastur
í fyrradag ásamt mörgum félög-
um sínum, var aftur látinn laus
í gær, en það var gert með því
skilyrði, að hann — og aðrir fé-
lagar hans, er látnir væri lausir,
gerði lögreglunni aðvart dag-
lega um dvalarstað sinn.
Pólsku yfirvöldin hafa lokað
skrifstofum margra þýzkra fé-
laga í Schlesiu, og í Helm, bæ
þar í héraðinu, var gerð hús-
rannsókn í þýzkum banka. —
Fannst þar mjög mikið af pólsk-
um smápeningum, en á þeim
hefir verið hörgull að undan-
Fife. á á