Alþýðublaðið - 01.09.1939, Blaðsíða 1

ALÞtÐ UBLAÐIÐ
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
UTGEFANDI: ALÞYÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
FÖSTUDAGUR 1. SEPT. 1939.
200. TÖLUBLAÐ
Frá fréttariíara Alþýðublaðsins.
KAUPMANNAHÖFN um hádegi í dag.
|M iTLEH iiefir eiú rofiS allar samningau mleitanir tíl friðsainlegrar lausnar á deil-
unni um Elanzig og pólska hliðið og hafið stríðið gegis Póllandi.
i»ýzkar sprengjuflugvélar réóust í nótt fyrirvaraiaust ©g án stríósyfirlýsingar á
flmm pélskar stórfoorgirs Gdynia, Kattowitz, Kraká, Lodz ©g Vilna, ©g vörpuðu spreíigi-
kúium yfir þær.» Klukkan níu í morgun geróu þær loftárás á sjjáifa höfuöhorgina, Var-
sjáo Engar fréffir hafa @nn horizt af því, hvaða tjón hefir orðið af árásunum.
Pýzkur her ruddist í morgun inn yfir landamæri PóBiands á mörgum stöðunt, ©g
blóöugir bardagar eru hyrjaöir. Pólskar fiugvélar láta sprengikúium rigna yfir innrás-
arherinn.
Moscieki Péiiandsforseti gaf í morgun út ávarp til póisku þjóöarinnar og skor-
aði á hana að taka manniega á móti og Eeggja ekki niður vopnin, fyrr en árás Pýzka-
lands væri hrundiö ©g fullur sigur unninn.
Þýzka n'kisþingiö var kallaö saman klukkan níu í morgun og samþykkti í einu
hljóði lög, sem iýsa yfir innlimun Danzig í Þýzkaland. í langri ræðu, sem Hitler hélt,
sagðist hann nú vera ráðinn s því að tala við Pólverja máli stálsins og bað andstæð-
inga Pýzkaiands að gera sér það Sjóst, að Þýzkaland og Rússland myndu framveg-
is ekki berjast hvort á móti öðru, heldur hvort með öðru, ef á þyrfti að halda.
Frakkland var s morgun, eftir stríðsfréttirnar frá Berlín og Varsjá, lýst s' hern-
aðarástanci og allsherjarhervæðing fyrirskipuð. England fyrirskipaði allsherjarhervæð- I
væðingu hrezka flotans, landhersins og lofthersins seinnipartinn í gær.
Úrslitakostirnir voru, eins og
fyrr segir, í sextán liðum, og
hljóða þeir þannig:
1. Danzig verði sameinuð
Stór-Þýzkalandi, án þess að
nokkur skilyrði séu sett.
2. Þjóðaratkvæði skuli fara
fram í pólska hliðinu, um hvort
það skuli áfram vera hluti af
Póllandi eða sameinast Þýzka-
landi,
3. Rétt til atkvæðagreiðslu
hafa allir Þjóðverjar, sem bú-
settir voru í þessum héruðum
1. jan. 1918, og þeir, sem síðan
hafa farið þaðan, hafa rétt til
þess að koma þangað aftur til
atkvæðagreiðslunnar, einnig
þeir, sem vísað hefir verið úr
landi. — Þjóðaratkvæðinu á að
haga líkt og atkvæðagreiðslunni
í Saar. Alþjóðanefnd skipuð full
trúum Rússa, Breta og ítala, tek
ur að sér stjórn pólska hliðsins,
en lögregla Pólverja, ríkislög-
regla og herlið á að hverfa það-
an þegar í stað.
4. Gdynia verði pólsk áfram
undir öllum kringumstæðum.
Landamæri Gdynia verði ákveð-
in með samkomulagi, ef Pól-
land fær þýzka hliðið, en náist
ekki samkomulag, sker alþjóða-
nefndin úr.
5. Þjóðaratkvæði fari fram að
i einu ári liðnu, enda nauðsyn-
legt, að það sé undirbúið. Þar
til atkvæðagreiðslan er um garð
gengin, stiórni alþjóðanefndin
héruðunum.
6. í þjóðaratkvæðinu ráði ein-
faldur meirihluti úrslitum.
7. Þennan tíma skulu Þjóð-
verjar hafa til afnota járnbraut-
ir og þjóðvegi, vegna flutninga
til Austur-Prússlands og frá því.
8. Ef Pólverjar halda hliðinu,
fá Þjóðverjar rétt til þess að
leggja járnbraut og bílabraut
þvert yfir hliðið til Austur-
Prússlands. — Svæðið verði einn
kílómetri á breidd, nægilegt fyr-
ir bílabraut og fjórar samhliða
Úrslitakosttr, sem hvorki
England né Polland hðfðu
Vengið að s|á fyrr en i gær.
í stað þess að svara síðustu orðsendingu Englands x
gær, lét þýzka stjórnin í gærkveldi birta í þýzka útvarpinu
úrslitakosti til Pólverja í sextán liðum, sem sagt var að sett-
ir hefðu verið fram við England fyrir tveimur sólarhring-
um, án þess að nokkuð svar hefði borizt, og liti þýzka
stjórnin því svo á, að þeim hefði verið hafnað.
Þessi yfirlýsing kom brezku stjórninni, sem búizt hafði
við skriflegu svari frá Berlín og áframhaldandi samninga-
umleitunum um friðsamlega lausn deilunnar, algerlega á
óvart, og lýsti stjórnin því yfir strax í gærkveldi, að henni
hefði aldrei borizt neinir úrslitakostir og pólska stjórnin
befði heldur ekki fengið að sjá þá, fyrr en þeir voru birtir
í þýzka útvarpinu.
Moscicki Póllandsforseti skriifar undir bandalagssáttmála Pól-
lands og Englands.
Taisambandmu viði
Enoland slitið.
BREZKA stjómin sleit í
nótt talsambandinu milli
Englands og íslands, enda
mun síminn þegar hafa ver-
ið settur undir stjóm hers-
ins.
Búast má við því, að tal-
sambandinu við önnur lönd
verði einnig slitið, en því
verður reynt að halda opnu
svo lengi sem mögulegt er.
járnbrautir. Þetta kílómeters-
breiða svæði skal vera eign
Þjóðverja og hlíta þeirra stjórn
í öllu. Fái Þjóðverjar hliðið, fá
Pólverjar hliðstæð réttindi, að
því er Gdynia snertir. — Sér-
stök ákvæði skulu gerð um lagn-
ingu brautanna, þannig, að hin-
um aðilanum verði ekkert óhag-
Frh. á 4. síðu.
Hitler talar í þýzka ríkisþinginu. Á bak við hann sést Göring,
forseti ríkisþingsins.
ðejrsimikil siidveiði nnd-
anfarna tve sðlarhringa.
--------—-—--
FJðldi skipa er á leidiiiiil inn
til verksmiðJasiBia meá fullfermi
-----------—
Tuttugu skip bíða lðndunar á Siglufirði.
rjEYSIMIKIL síld hefir
borizt til svo að segja
allra síldarverksmiðjanna í
gær, í nótt og í morgun.
Um 20 skip biðu í dag um
kl. 11 við verksmiðjurnar á
Þrjár millj. manna fluttar
bnrt úr brezknm borpm.
Bretar gera stórkostleg innkaup á
hveiti í Kanada og fleski í Danmðrku*
B
LONDON í morgun. FÚ.
ROTTFLUTNINGUR fólks
ir stórborgunum á
Englandi hófst í morgun.
Verða fyrst flutt á brott
skólabörn, sjúkt fólk og
aldrað og svo aðrir þeir, sem
forgangsréít hafa samkvæmt
fyrirfram ákveðinni tilhögun.
Fólkið verður flutt til ýmissa
staða í Sussex, Kent, Suffolk
og fléiri greifadæmum. Brott-
flutningurinn fer í dag fram úr
Frh, á 4. slðu.
Siglufirði, og voru þau öll
með fullfermi. Unnið hefir
verið stanzlaust við verk-
smiðjurnar síðastliðinn sól-
arhring og fjöldi skipa, sem
öll vor umeð fullfermi, af-
greiddur.
Ef mikið berst enn af síld, þá
er talið víst, að löndunarstöðvun
verði. Tii Djúpuvíkur konni í
gær Jón Ólafsson og Surprise.
Hafði .Tón Ólafsson 2100 mál og
Surprise 1800 mál.
Þegar Alþýðublaðið hafði tal
af fréttaritara sínum á Djúpu-
vík í morgun, var löndun í full-
um gangi úr bátum, og þá voru
5 togarar á leiðinni inn með
fullfermi.
Til Hialteyrar komu í gær
Gulltoppur með 2100 mál og
Gyllir með 2100 mál.
Ótal fleiri skip, þar á meðal
togarar, voru á leiðinni inn með
mikinn afla.
Verksmiðjurnar á Hjalteyri
Frh. á 4- síöu, '
Pýzka rlkispingið lýsti i morgun yHr Innlimun Danzig i Þýzkaland.
> ■■ ■ ■». ■ 1
llsherjarhervJBðlng á Englandl og Frakklandf.