Alþýðublaðið - 11.09.1939, Blaðsíða 1

m
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
KX. ÁRGANGUR
MÁNUDAGUR 11. SEPT. 1939.
208. TÖLUBLAÐ.

S„ii, DjMieHajMið liiii telí 2 *£•'K
Brezka stjórnin miðar allar ráðstafanir sinar
vlö, að stríðið standi að minnsta kosti í pr|A ár.
Saibomnlag sjö
laiina 09 Atgerð
armanna.
limskipafélagsskipin
sifllda á laugardagskvöld
O AMKOMULAG komst á
^ milli sjómannafélaganna
og útgerðarfélaganna um
tryggingu sjómanna og á-
hættupeninga þeirra kl. um
11 á laugardagskvöld. Höfðu
aðilar þá setið á fundi ásamt
ríkisstjórninni frá því kl. um
6 um daginn.
Gullfoss beið hér ferðbúinn í
eina klukkustund eftir því að
samkomulag næðist, og voru
allir farþegar komnir um borð.
KI. 11,30 sigldi skipið héðan úr
höfn. Lagarfoss beið á Fáskrúðs-
firoi og sigldi einnig strax og
skipshöfnin hafði fengið að vita
um samkomulagið.
Brúarfoss sigldi hins vegar
frá Kaupmannahöfn á laugar-
dag, enda höfðu sjómannafélög-
in engar hömlur sett á það, að
skipin, sem voru í erlendum
höfnum, færu af stað heim.
Selfoss er á leiðinni frá Eng-
lándi, en Dettifoss bíður enn
eftir að fá í sig vörur, og munu
enn vera einhverjir erfiðleikar
á því að fá þær.
Samkomulag milli sjómanna
Frh. á 4. siðu.
Tveir pólskir hermenn á verði við eina af hinum stóru fallbyssum Pólverja við Varsjá.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. Kaupmannahöfn í morgun.
SÓKN ÞJÓÐVERJA á Póllandi hefir nú stöðvazt rétt fyrir norðan og vestan Var-
sjá. Stöðugar orustur hafa staðið yfir þar síðan á laugardag og hver loftárásin
eftir aðra verið gerð á horgina, en árangurslaust. Borgin er öll á valdi pólska hersins.
Hins vegar hafa Þjóðverjar síðan á laugardag tekið borgirnar Posen (Poznan) og
Lodz, eina mestu iðnaðarhorg landsins, sem báðar eru miklu vestar en Varsjá. Hinar nýju
varnarstöðvar pólska hersins liggja meðfram Weichselfljóti, norðan frá Varsjá og suður
undir Karpatafjöll. Pólska herstjórnin lýsti því yfir í gær, að hún væri að búa sig undir
langa vörn höfuðborgarinnar.
Striðsráðuneytið í London hélt fund síðdegis á laugardaginn og samþykkti að miða allar ráð-
stafanir sínar við þær líkur, að stríðið muni standa að minnsta kosti í þrjú ár.
Þing Kanada hefirnú samþykkt að segja Þýzkalandi stríð á hendur, og er allt brezka heims-
veldið þar með komið í stríð við Þýzkaland.
Önnur í Reykjavik, hin á Akureyri.
---------------_,—*—«—_
Lelkfðng eOa njésnastððvar?
T
VÆR LEYNILEGAR
útvarpsstöðvar hafa
fundizt hér á landi og verið
gerðar upptækar síðustu
daga.
Önnur þeirra fannst hér í
Reykjavík, á Nönnugötu 1,
og var eigandi hennar Sigurð
ur Breiðfjörð Finnbogason
rafvirki. Hin f annst á Akur-
eyri, og var eigandi hennar
Þórhallur Pálsson, sonur
Páls Skúlasonar kaupmanns.
Grunur leikur á um, að
fleiri leynilegar stöðvar séu
til hér á landi.
Stöðvarnar fundust með út-
varpsmiðunum. Stöðvarnar, sem
þegar hafa fundizt, hafa verið
gerðar upptækar og eigendur
þeirra teknir til yfirheyrslu.
Þeir gefa þá skýringu, að þeir
séu meðlimir í alþjóðlegu „ama-
töra"-félagi og að stöðvar þeirra
hafi aðeins verið leikfang. Hafa
meðlimir þessa félags gert til-
raunir til þess að ná sambandi
hver við annan víðs vegar um
heim, og hefir það tekizt, því
að enda þótt stöðvar þeirra séu
mjög litlar, eru þær þó lang-
drægar og ná nærri því um alla
la.
Sigurður Finnbogason hefir
undanfarið, nærri því mánaðar-
lega, fengið kort um pósthúsið
frá meðlimum þessa félagsskap-
ar víðs vegar um heim, þar sem
þeir segja frá því, að þeir haíi
heyrt til hans, og er hann á
þessum kortum nefndur í sam-
bandi við stöð hans. Hann hefir
því ekki farið neitt dult með
þetta, og heldur því fram, að
þessi starfsemi sé leyfileg alls
staðar nema hér. Hann jfir
starfrækt þessa stöð síha und-
anfarin 2 ár. Hafði hann feng-
ið áminningu, en ekki skeytt
henni.
Slíkar stöðvar sem þessar
munu alls staðar vera bannað-
ar, a. m. k. á ófriðartímum, og
hér er starfræksla þeirra brot á
einkaleyfislögum útvarpsins.
Það iiefir ekki sannazt neitt
um það, að hér hafi verið um
óleyfilega njósnastarfsemi að
ræða, en rniklar sögur hafa
gengið hér í bænum síðustu
daga um það, að önnur stöðin
hafi starfað fyrir nazista og hin
fyrir kommúnista. En þessar
sögur muííu vera gripnar úr
lausu lofti.
Þjóðverjar éta of mikið
af kjðti, segir Göring.
.— ?----------------
Ef þeir borða minna af því, verða þeir
bara fallegri á vöxt og þurfa minna í f öt!
Brezkt eftirlit með sigl
Ingnm talutleusra ppða
?-----------------
íslenzk skip verða að koma við i Kirkwali á Shet-
laadseyjiM eins og öan nrða að gera í siðasta striði
REZKA stjórnin hefir
sett á eftirlit með
siglingum hlutlausra þjóða
til þess að koma í veg fyrir,
að þau flytji bannvörur til
óvina Stóra-Bretlands. Hefir
hrezka stjórnin sent íslenzku
ríkisstjórninni tilkynningu
um þetta.
Þetta hefir þau áhrif, að öll
íslenzk skip verða að koma
við að líkindum í Kirkwall á
Shetlandseyjum (Hjaltlandi),
eins og þau urðu að gera í
síðasta ófriði. — Eru skipin
alvarlega áminnt um að fara
eftir þessu.
Tilkynningin um þetta, sem
ríkisstjórnin hefir gefið út, er
svohljóðandi:
„Samkvæmt tilkynningu frá
danska sendiráðinu í London og
Reykjavík, hefir brezka ríkis-
stjórnin tilkynnt þá ætlun sína
að reyna að tálma sem minnst
hlutlausa verzlun í ófriði þeim,
sem Stóra-Bretland á nú í, eftir
því sem slíkt er samrýmanlegt
þeirri ákvörðun hennar að
koma í veg fyrir, að ófriðarbann
vörur (contraband) komist í
hendur óvinum Stóra-Bretlands.
Brezka ríkisstjómin telur sig
verða að beita að fullu réttind-
um sínum sem ófriðaraðili, en
jafnframt tjáir hún sig reiðu-
búna til þess að taka til vinsam-
legrar athugunar tillögur frá
ríkisstjórnum hlutlausra landa,
sem miðaað því að auðvelda
verzlun þeirra, sem gerð er í
góðri trú (bona fide).
Til þess að ná þessu takmarki
sínu hefir brezka ríkisstjórnin
Frh. á i. 8Íou.
f hernaðartilkynningu frönsku
stjómarinnar i gærkveldi er
sagt frá því, að Frakkar hafi
enn sótt fram á vesturvígstöðv-
unum í Saar. Gagnsóknir Þjóð-
verja hafi aðallega verið um 45
ikm. fr"á Saarbniicken, nálægt
landamærum Luxemburg, en
hafi ekki borið árangur.
Talið er, að Frakkar séu nú
komnir yfir landssvæði það,
sem aðskilur Maginotlínuna
frönsku og Siegfriedlínuna
þýzku^ hafi tekið sér stöðu and-
spænis framvirkjum Siegfried-
línunnar og séu nú að rannsaka,
hvar hún muni vera veikust fyr-
ir áhlaupi.
Franski f lugherinn, sem vinn-
ur í sambandi við her Frakka á
vesturvígstöðvunum, hefir tek-
ið nákvæmar ljósmyndir úr
lofti af Siegfriedlínunni, og tel-
ur franska herstjórnin sig nú
hafa í höndum ítarlegt yfirlit
yfir gerð Siegfriedlínunnar.
Rússar draga saman lið
að baki Pðiverjnm.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
Rússneskar varaliðssveitir
hafa verið kallaðar til þjónustu
og sendar fast upp að pólsku
landamærunum austanverðum.
Tala þessara varaliðsmanna er
ekki kunn.
f Moskva er verið að taka
hesta og bifreiðar í þjónustu
hersins, og sala á benzíni hefir
verið takmörkuð.
í Tyrklandi hafa varaliðs-
menn einnig verið kallaðir til
þjónustu, og er svo ákveðið á, að
það skuli fyrst um sinn aðeins
vera til 6 vikna.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
GÖRING marskálkur, flug-
málaráðherra Þýzkálands,
flutti ræðu í dag í stærstu
vopnaverksmiðjunni í Berlín, og
var ræðunni endurvarpað um
allt Þýzkaland. Réðist hann að-
allega á Bretland. Hann sagði
meðal annars: „Sigur okkar í
Póllandi er miklu stærri en sig-
urinn við Tannenberg, og á
minna en 4 vikum myndu Þjóð-
verjar algerlega geta hreinsað
til í Póllandi, og það þýðir það,"
Danir undirbúa brottflutn-
ing fólks úr Kaupmanna^
hofn af ótta við loftárásir
------------------»
SkSmmtnB á Sllam helztn nanðsynjnm t afeini.
I
KHÖFN í gærkveldi. FÚ.
DANMÖRKU er verið að
ganga frá áætluninni um að
flytja 250 000 manns burtu úr
Kaupmannahöfn vegna ótta við
loftárásir og koma þeim fyrir
til bráðabirgða, þar sem árása-
hættan er minni. í Danmörku
er einnig verið að ganga frá á-
ætlunum um skömmtun á
brauði, korni, kaffi, sykri, eldi-
viði, og hámarksverð verður sett
á f jölda vörutegunda.
sagði Göring, „að við getum
snúið okkur af alvöru til vest-
urs og sent þangað til viðbótar
ekki minna en 70 herfylki."
Hann sagði, að Þýzkaland hefði
öll nauðsynleg skilyrði til pess
að heyja styrjöldina með sigri.
Nóg er af úrvalsfólki og hráefn-
ttm, en hins vegar myndu Þj6Ö-
verjar verða að neála sér um
marga hluti. Hann kvað&t játa
að gervivörur væru ekki eins
góðar eins og hinar raunverulegu
vörur, en ef nauðsynlegt væri,
þá myndu Þjóðverjar ganga í
baðfötum, ef ekki væru til önn-
ur kiæbi, heldur en tapa striðinu.
„Brauð", sagði hann, „er nauð-
synlegasta fæðan, og af pví er
nög til. Hitt er alkunnugt mál,
að Þióðverjar éti núkið af kjöti,
og ef peir borða minna af því,
þá hefir pað ekki aðrar afleiðing-
ar en þær, að þeir verða grennri
og fallegri á vöxt og þurfa minna
jefni í föt, og er það aðeins tíl
góðs fyrir þjóðina". Göring hélt
því fram, að bœzkt hafnbann gæti
ekki orðið Þýzkalandi eins erf-
itt nú. eins og það var í síðustu
styrjðld vegna þess að svo marg-
Enska stjórnin hefir numið l ir af nágrönnum Þýzkalamls
úr gildi hömlur þær, sem hingað
til hafa gilt um fiskútflutning
Dana til Englands,
væra hlutlausir. .
Þá sagði hann, að ástæðan til
frfc i 4. aflki,