Alþýðublaðið - 11.09.1939, Blaðsíða 3

MÁNUDAGUR 11. SEPT. 1939.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
*---------------------------■< ,
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRI:
F. R. VALBEMARSSON.
í fjarveru hans:
STEFÁN PÉTURSSON.
AF©REI»SíLA:
ALÞÝÐUHÚSINU
(Inngangur frá Hverfisgötu).
SÍMAR:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (innl. fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: V. S. Vilhjálms (heima).
4905: Alþýðuprentsmiðjan.
4906: Afgreiðsla.
5021 Stefán Pétursson (heima).
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
*---------------------------4
Ejrðið ekki sumar-
kaupiiin í ðfengi!
SKIPIN eru nú sem óðast að
hætta síldveiðunum ogkoma
hieim. Heimilin biða vonglöð eftir
heimilisföðurnum, syninum eða
dótturinni, sem hafa verið „í síld-
f'.nni“ í s'umar. Við atvinnu þessa
og afrakstur bennar er tengd
vonin um afkomu heimilisins
næstu mámiðina. Á hafnarbakk-
anum er tekið á móti þeim, sem
heim koma, með opnum örmum
og glöðu brosi barnanna og ann-
arra skyldmenna, sem nú eftir
rnargar vikur fá að sjá ástvini
sína aftur.
En framundan eru kannske
margar vikur með atviinnuleysi
fyrir þá, sem heim feoma.
Næstu dagana verður „gert
Upp“ kaupiö eða hluturinn, og
það, sern eftir er af afrakstri
sumarsins, verður greitt.
En yfir öllum þeim, sem neyta
áfengis, vofir hætta — störhætta.
Hún er sú, að því fé, sem meðal
annars skapar gleði konu og
barna við heimkomuna, verði
eytt til kaupa á áfengi, sem í
stað gleðinnar leiðir sorg og ó-
gæfu inn á heimilin.
Verið því á verði fyrir öllum
þeim fneistingum, sem ykkar
bíða, er þið stígið hér á land.
Munið, að það fé, sem þið fáið,
er ekki eingöngu ykkar eigið,
það er líka fé konunnar ykkar og
barnanna eða móður og ,-syst-
kina.
Og nú er það enn meiri nauð-
syn en nokkru sinni fyrr, aö ver-
ið sé á verði á þessu sviði. Nú
er hafinn ófriður, sem einnig
mun ná til okkar hér á ýmsan
liátt, þó að við verðum ekki þátt-
tákendur í honum. Möguleikar
bæjar og ríkis til hjálpar verða
því minni en fyrr, ef út af ber.
Hver, sem geymir sér afganginn
syo lengi sem hann getur og ver
honum eingöngu til nauðsynja
fyrir sig og sína, er að vinna
þjóðþrifaverk.
Sjómenn og síldarfólk! Munið
það, að í ekkert verra er hægt
að verja því fé, sem þið eiigiö
eftir, en áfengiskaup. Munið, að
hver flaska, sem keypt er, skapar
ékki gleði, heldur sorg, bæði fyr-
ir sjálf ykkur og aðra.
Munið enn fremur, að hið eina,
sem rétt er, er það að reyna að
verja sig og sína gegn aðsteðj-
andi vandræðum.
Hver, sem hafnar áfenginu og
metur meira gleði heimilis síns
en fánýtar samverustundir með
drukknum félögum, hann skapar
gleði og von, sem lýsir langt
fram í það myrkur óvissunnar,
sem nú grúfir yfir allri framtíð
okkar.
Það er skylda þín við konu
þína, böm þín, bæjarfélagið og
þjóðfélagið að hafna áfenginu
og tryggja þig og þína svo vel
fyrir framtíðina sem þú getur.
m
Sovét-Rússland
hreyfinguna og
hefir svlkið verkalýðs-
lýðræðið nn allan heim.
Vináttusamningur Stalins við Hitler er alstaðar
fordæmdur af verkamönnum og blöðum þeirra.
Þegar vináttusamningur Hitlers og Stalins var undirritaður í Moskva: Frá vinstri: von Ribb-
entrop utanríkismálaráðherra Hitlérs, Stalin, von der Schulenburg sendiherra Hitlers í Moskva
og Molotov forsætis- og utanríkismálaráðherra sovétstjórnarinnar, sem er að skrifa undir
samninginn.
‘17’ INÁTTUSAMNINGUR-
* INN milli einræðis-
herranna á Þýzkalandi og
Rússlandi kom eins og þruma
úr heiðskíru lofti yfir alla þá,
sem höfðu trúað þeim full-
yrðingum kommúnista, að
Sovét-Rússland væri „sverð
og skjöldur“ friðarins og
„verndari verkalýðsins“ um
allan heim. Þá hafði sízt ór-
að fyrir því, að hið „komm-
únistiska“ Rússland myndi
gera vináttusamning við hið
nazistiska Þýzkaland og lofa
því að hafast ekkert að, þótt
það réðist á sjálfstætt ná-
grannaríki til að leggja það í
rústir, og gefa því það heit
að taka ekki þátt í neinum
samtökum lýðræðisríkjanna
gegn nazismanum til þess að
hefta yfirgang hans í Evrópu.
Vináttusamningiuinn milli Hitl-
ers og Stalins er ekki annað en
sorgleg staðfesting á skoðimum
þeirra sósíalista, sem svartsýnast-
ir hafa verið á Sovét-Rússland.
Hann sýnir, að Rússland erhorfið
frá öllum þeim hugsjónum, sem
það boðaði eftir byltinguna og
orðið að einveldisríki, sem að
stefnu og stjórnarháttum er í
engu vemlegu frábrugðið hinu
nazistiska Þýzkalandi og hinni
fasistisku ítaliu.
*
Strax eftir að samningurinn
varð kunnur, birtu blöð um allan
heim stórletraðar greinar um
hann. Menn reyndu að skýra
hann, en flestir urðu svo undr-
andi, að skýringamar lágu ekki
greiðar fyrir. Útibú Moskva um
alla Evrópu voru sjálf í alger-
um vandræðum með skýringarn-
ar, og þau gátu ekki annað en
beðið — beðið eftir „línu“. For-
seti alþjóðasambands kommún-
ista, „ljónið frá Leipzig", Georg
Dimitrov, en það samband kostar
öll einkaskeytin frá Moskva til'
kommúnistablaðanna, hefir jafn-
vel sjálfur, til að byrja (með,
verið í vandræðum. En hérna
heima voru kommúnistamir ekki
í vandræðum. Einar Olgeirsson
gaf skýringarnar af sínu alkunna
pólitíska hyggjuviti! Strax dag-
inn eftir að samningurinn var
undirritaður sagði hann þær frétt
íir í bla'ði sínu, að friðurinn væri
tryggður, að samningarnir við
Breta og Frakka myndu halda
áfram og tóks, að Stalin hefði
aðeins með slóttugheitum verið
að „plata“ Hitler!
En Stalin og fulltrúi Hitlers
höf'ðu varla tókið við að drekka
skál hinnar nýju vináttu, þegar
þýzku nazistamir réðust á Pól-
verja og og samningamenn lýð-
ræðisríkjanna héldu heim frá
Moskva og vinahótin fóru vax-
andi. Stalin sendi nýjan sendi-
herra til Berlín og með honum
nokkra hemaðarsérfræðinga, en
Þjóðverjar sendu flugvélar á
móti þeim til að flytja þá heim
í ríki nazismans. Við komu þeirra
þangað var þeim fagnað með
hakakrossfána og sovétfána,
Wesselsöngnum og Intemation-
Þle í þakkarskyni fyrir hakakróss-
fáruana, sem blöktu við hún í
Moskva!!
En beimurinn horfði undrandi
á þessar aðfarir. Andstyggilegri
loddaraleikur hafði aldrei verið
leikinn í allri veraldarsögunni.
Hér fara á eftir ummæliýmissa
manna og blaða um vináttusamn-
ing þeirra Hitlers og Stalins. Eru
ummælin þýdd úr blaði norskd
Alþýðuflokksins, Arbeiderbladet í
Oslo, en það hefir safnað þeim •
saman:
*
„Frá London kernur fregn um
það, að kommúnistar á Englandi,
sem reyna að safna fé til hjálpar
hermönnum, sem börðust í borg-
arastyrjöldinni á Spáni, ekkna
þeirra og barna, fái slæmar við-
tökur. Þeir eru beðnir um að
skipta sér ekki af þessu málefni,
sem Sovét-Rússland hafi svívirt.
„Við“, sagði maður nokkur —
en bróðir hans hafði fallið á
Spáni — „höfum fært fórnir á
orustuvöllum Spánjak í baráttunni
gegn því ríki, sem kommúnisminn
í Moskva tekur nú í faðm sinn“.
*
Leon Blum, foringi franska Al-
þýðuflokksins segir í grein: „Sov
ét-Rússiand hefir, með því að
gera þennan vafasama samning
með brauki og brarnli, einmitt
þegar ástandið var hvað alvar-
legast, gefið málefnum friðarins
hnefahögg. Þetta var því hættu-
legra, þar sem Hitler einn ræður
því, hvort stríð verður eða frið-
ur, og hin minnsta breyting hon-
'uni í hag, hið minnsta merki um
óvissu og ráðaieysi hjá hinum
lýðræðis&innuðu stjómum og í
hinu lýðræðissinnaða almennings-
áliti, getur orðið til þess að for-
inginn taki hina örlagarikustu á-
kvörðun“.
*
Utanríkismálaritstjóri franska
Alþýðuflokksblaðsins „Le Popul-
aire“ skrifar: „Af völdum Stal-
ins hefir öryggi Frakklands orðið
fyrir stórkostlegu áfalli. Hann
hefir rétt til þess, hann er Rússi.
En þegar hann fullyr'ðir, að hann
tali fyrir hönd nokkurs hluta
hinnar frönsku verkalýðshieyf-
ingar, þá hefir enginn Frakkirétt
til þess að verja þennan verknað
hans. Og enginn getur blygðun-
arlaust lýst hrifningu sinni af
þessum vináttusamningi".
*
Þingmenn franska Alþýðu-
ftokksins samþykktu, að undir-
skrift þýzk-rússneska samnings-
ins, og sú afstaöa, sem komm-
únistaflokkurinn tók til hans,
gerði það óhugsandi, að hafa
nokkra samvinnu framar við
þann flokk.
*
Stjórn Sambands ungra Alþýðu
flokksmanna á Frakklandi segir:
„Með framkomu sinni hefir Sov-
ét-Rússland, eftir tveggja mánaða
heilabrot, sett sjálft sig út fyrir
fylkingu friðarríkjanna. Það hefir
stungið rýtingi í bak þeirra
þjóða, sem ætla sér að berjast á
móti kröfum „þriðja ríkisins“, og
það hefir með samningnum gefið
Hitler frjálsar hendur í Austur-
Evrópu. Pólland á á hættu að
verða leitt á höggstokkinn á
morgun. Sovét-Rússland hefir
hvatt öxina, sem á að fullnægja
dómnum með“.
*
I Toulouse á Frakklandi réðist
fólkið á tvo kommúnista, sem
voru að selja blöð. Lögreglan
varð að bjarga þeim. Eina nótt-
ina var kastað múrsteini inn um
gluggann á skrifstofu kommún-
ista í verkamannabænum Rou-
baix. Á múrsteininn liafði verið
letrað skammaryrðið „Boche“, en
það skammaryrði notuðu Frakk-
ar um Þjóðverja á heimsstyrj-
aldarárunum.
Einn af aðalforingjum Alþýðu-
flokksins í Belgíu, Max Buset,
byrjar eina grein sina þannig:
„Ég hefi enga löngun til að eiga
orðaskipti við handlangara
Moskva. Allir vita, að þeir hafa
ekki af eigin mætti getað Irnld-
ið uppi flokki, gefið út blöð,
launað starfsmenn og rekið stöð-
ugan undirróður. Allir vita, að
skilyrðislaus undirgefni við Stal-
inkommúnismann er skilyrðið fyr
ir hinni pólitísku tilveru þeirra.
Allir vita, a'ð utamíkispólitík Sov-
ét-Rússlands er þeirra pólitfk í
öllum löndum“.
*
Einn af þekktustu meðlimum
belgiska konunúnistaflokksins,
lögfræðingurinn M. R. Beublet,
sem \rar efsti maður á lista komm
únista vi'ð síðustu kosningar, hef-
ir sagt sig úr flokknum. Hann
segir í bréfi sínu: „Sovét-Rúss-
land hefir svikið málefni lýðræð-
isins og þar með málstað hins
vinnandi fólks. Stalin hefir á sví-
vir'ðilegan hátt svikið þann dýr-
mæta arf, sem Lenin og flokkur-
inn hafa látið honum í té. Hann
hefir verðlaunað árásarseggina.
Það er hann, sem gerir stríðið
mögulegt. Hann hefir svikið frið-
inn. Niður með hann og banda-
menn hans! Bandamenn hans eru
alþjóðasamband kommúnista og
deildir þess, sem eru þrælbund-
in verkfæri Stalins og stefnu
hans“.
*
Hin sameiginlega baráttunefnd
þýzkra og austurríkskra jafnað-
armanna lýsir yfir því, að sátt-
málinn hafi ekki dregið úr stríðs-
hættunni, þvert á móti, hann sé
stónkostlegt áfall, bæði siðferði-
lega og stjórnmálalega, fyrir frels
isbaráttu þýzku alþýðunnar.
Nefndin iordæmir samninginn al~
geriega.
*
í málgangi austurríkskra jafn-
aðarmanna „Der sozialistisdie
Kampf“, stendur: „Samningurinn
milli Hitlers og Stalins slær því
föstu, að rússneska einræðið er
orðið þjóðrembingseinræði að það
hefir kastað fyrir borð hagsmun-
um þeirrar stéttar, sem hefir skap-
a'ð það. Samningurinn sýnir einn-
ig skilnað Sovét-Rússland við
hagsnmni og stefnu hinnar al-
þjóðlegu verkalýðshreyfingar11.
*
Spönsku verkalýðsforingjarn-
ir Gonzales Pena og Lamoneda
hafa fyrir hönd spánska Alþýðu-
ftokksins, sent Leon Blum bréf,
þar sem þeir lýsa yfir því, að
flokkurinn taki algerlega afstöðu
með Frakklandi í því ástandi,
ísem nú ríki í heiminum.
*
Eitt af stærstu blöðum Alþýðu-
ftokksins í Sviss Bemer Tage-
wacht, (sem Þjóðviljinn þóttist
vera að prenta upp úr á laugar-
daginn) segir: „Glundroðinn hjá
kommúnistaflokkunum i öllum
löndum er svo mikill, að ekki
eitt einasta kommúnistablað gat
gefið lesendum sínum nokkra
akýringu fyrstu dagana, sem
nokkurt vit var í. Þvæla þeirra
vekur aðeins meðaumkvun. Þeg-
ar kommúnistabiöðin segja, að
Stalin hafi bjargað friðniun, þá
er það eins og kjökur í litlu
Komintembami, sem yfitgefið er
af móðurinni, stendur aleitt á
götunni, og veit hvorki í þennan
heim né annan. Stalin hefir bjarg
að friðnum! Þetta er svo vit-
laust, að maður gæti hlegið að
því, ef ástandið væri ekki svona
ægilega alvariegt. Stalin hefir
hjálpað Hitler. Það er sannleikur-
inn.
*
Þegar Ribbentrop fór frá
Moskva, eftir að hafa undirritað
samningin með Molotov, sagði
hann:
„Foringlnn og Stalin eru orðnir
vln!r“.
MAtm fyrir
ípróttir eioar.
1
A RIÐ 1929 réðust K- R.-ingai’
í það að kaupa hús fyrir
æfingar félagsins. Til að vfnna
það verk þurfti bjartsýnia og
samtaka félagsmenn. Þá sýndy
K. R.-ingar, að hvort tveggja er
til innan félagsins.
Þau ár, sem liðin eru síðan,
hefir K. R.-húsið verið því ti!
ómetanlegs gagns. Sérstaklega
hefir þaö verið félagslífinu stoð
og stytta, enda er það K. R,-
ingum liið mesta metna'ðarmál,
að félagið hafi sem mest gagn
af því. En því miður hefir for-
ráðamönnum hússins ekki reynzt
kleift að láta nota það eingöngu
til íþróttaiðkana. Þeir hafa af
fjárliagslegum ástæöum neyðzt
til að lána húsið til fundahalda,
dansleikja og amiars slíks.
Nú hefir verið ákveðið að
reyna aðrar leiðir tii að halda
fjárhaginum í horfinu. í annað
sinn á alvarlega a'ð reyna á þá
samheldni og þann sígusrvilja,
sem K. R.-ingar sýndu, þegar
þeir keyptu húsið. Þeir eiga að
borga því þa'ð gagn, sem þa'ð
hefir gert þeim, og um leið að
vinna að því, að félagið, og þá
um leið þeir sjálfir, geti noti'ð
þess enn betur i framtiðinni. Er
ætlunin að gera það með al-
mennri fjársöfnun meðal félags-
manna.
Fyrirkomulag þessarar fjár-
söfnunar á að vera það, að hver
félagi gœiði mánaðarlega í 10
mánuði upphæð, sem hann sjálf-
ur ákveður, eftfr efnum og á-
stæðum. Ekki er ætlazt til, að
menn leggi mikið fram. Aðal-
áherzlan er heldur lögð á það,
að sem flestir séu með.
K. R.-ingar eru um 2000 að
tölu, svo að þetta ætti að vera
framkvæmanliegt, ef einlægur
vilji væri fyrir hendi. Nú ríður á
samke'dni þeirra manna, sem
hafa haldið uppi heiðri K. R. og
barizt undir merkjum þess um
40 ára skeið.
Marjgir telja þetta vafasanrí
fyrirtæki, sem hafið sé á verstu
tímum. Það er því metnaðarmál
R.-inga að sýna, að sam-
heldni og tryggð við gott málefni
sé hið bezta vopn í baráttunni
við erfiðleikana. Það er metnaður
hinna gömlu að gefa æskunni
fordæmi og vera henni fyrir-
mynd, kenna henni, hvernig hún
á að sigra erfiðleikana brosandi.
Gangi'ð á undan, gömlu K. R.-
ingar! Herðið söfnuninat Svo
koma arftakar ykkar, un,gu K. R.-
félagamir, og munu reyna, að
sameinaðir sigmm vér, en sundr-
aðir föllum vér.
Félagsmenn! K. R.-húsið ein-
göngu fyrir íþróttirnar.
K. R.-ingur.
fiott verð.
Súputajrínur 5,00
Áleggsföt 0.50
Desertdiskar 0,35
Ávaxtadiskar 0,35
Ávaxtaskálar 2.00
Ávaxtastell 6 m. 4,50
Smurbrauðsdiskar 0,50
Vínglös 0,50
fsglös 1,00
Sítrónupressur 0,75
Veggskildir 1,00
Kartöfluföt með toki 2,75
Matskeiðar 0,25
Matgafflar 0,25
K. Eínarssen k Bjðrnssen Bankastræti 11.
Auglýsið í Alþýðublaimu!