Alþýðublaðið - 16.09.1939, Blaðsíða 1

ALÞTBDBUÐIÐ
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
XX. ÁRGANGUR
LAUGARDAGUR 16. sept. 1939.
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
213. TÖLUBLAÐ

fyrsti fondnr í 11-
ÞýðDflokksfélaginn
SriBdi: Beriin-Noskva.
Alþýðuflokksfé-
LAG REYKJAVÍK-
UR heldur fyrsta fund
; sinn eftir sumarfríið á
; þriðjudagskvöld. Verður
; fundurinn í Alþýðuhúsinu
; við Hverfisgötu og hefst
i kl. 8Ý2.
Fyrsta mál á dagskrá er
I framsaga formannsins,
: Haralds Guðmundssonar,
; um starfsemi félagsins í
vetur, Þá verður flutt er-
; indi um Berlín—Moskva
og umræður að því loknu.
Stefán Jóh. Stefánsson
talar um aukið samstarf
Alþýðuflokkanna og
verkalýðssamtakanna á ;
Norðuriöndum og fleira.
Þeir, sem ætla að ganga
í Alþýðuflokksfélagið, eru
beðnir um að snúa sér til
skrifstofu félagsins í AI-
þýðuhúsinu, 6. hæð, sími
5020, en hún er opin kl. 5
—7 daglega.
Allir félagar eru beðnir
að mæta stundvíslega.
Nýja „Es]a“ fér
repslnf ir í gær.
KHÖFN í morgun. FÚ.
NÝJA íslenzka skipið
„Esja“ fór reynsluför
sína í gær, en ekkert varð um
mannfagnað í því samhandi,
eins og ráðgert hafði verið, og
féll slíkt niður vegna styrjald-
arástandsins.
,,Esja“ leggur af stað á
morgun til íslands.

I stríðsbyrjun: Hitler hylltur af þýzkum hermönnmn á austurvígstöðvunum.
étt hjð Lnxe
Fyrsta varnarlina ÞJóðverja þar er þegar fallin.
PARÍS í morgun. FÚ.
FRANSKA HERFORINGJARÁÐIÐ tilkynnir: Sókn
var hafin á fimmtudag fyrir norðan Sierck, nálægt
landamærum Luxemburg, og var sólcnin mjög hörð. Skrið-
drekasveitir voru notaðar til aðstoðar áhlaupsliðinu, og náðu
Frakkar á sitt vald fremstu línu Þjóðverja.
Um leið og Þjóðverjar létu undan síga, sprengdu þeir í loft
upp járnbrautarlínuna, seni liggur meðfram ánni Mosel. Ákafir
loftbardagar og stórskotaliðsbardagar halda áfram.
Afgreiðsla skömmtunarseðla:
Um 7000 einstaklingh
ar afgreiddir í morgun.
-----«----
Mgreiðslam gestgur mjðg greiH^
lega I iifilum barnaskólunnm.
¥ T THLUTUN skömmtun-
^ arseðlanna og móttaka
birgðaskýrslnanna hófst í
öllum barnaskólum borgar-
innar í morgun kl. 9. í dag
verða skólarnir opnir til kl.
7 — og á morgun á sama
tíma.
í stærstu skólunum fer af-
greiðslan fram í 8 stofum alls
— 4 1 hvorum, og eru þrír
menn við afgreiðsluna í
hverri stofu, en á göngum og
við dyr eru menn til leið-
beiningar.
í Austurbæjarskólanum á
samkvæmt áætlun að afgreiða
17 þúsund einstaklinga. En um
hádegi í dag höfðu verið af-
greiddir um 3 þúsund.
í Miðbeej arskólanum á að af-
greiða rúm 17 þúsund einstakl-
inga, og þar höfðu verið af-
greiddir laust fyrir hádegi um
3 þúsund rnaims.
Afgreiðslan í báðum þessum
skólum gengur mjög .vel, enda
er lítið annað að gera en afhenda
birgðaskýrslurnar og taka á
móti skömmtunarseðlunum, því
að rannsókn skýrslnanna fer
ekki fram um leið, heldur verð-
ur hún gerð síðar.
í skólanum í Skildinganesi á
að afgreiða um 1800 einstakl-
inga, en um hádegi höfðu verið
afgreiddir um 250. Svipaðan
fjölda einstaklinga á að af-
greiða í Laugarnesskólanum, og
þar höfðu verið afgreiddir um
300.
Prh. á 4. síSu.
Þá er fullyrt, að Frökkum
hafi tekizt að umkringja Saar-
briicken algerlega, og fyrir
austan borgina er verið að
flytja fólkið brott lir þorpun-
um. Hafa Þjóðverjar þarna
misst einhverjar auðugustu
kolanámur sínar.
í Reuterfregn segir, að
franska herstjórnin gæti nú
þegar tilkynnt fall Saarbruc-
ken, en hún kjósi að bíða, þar
til þeir hafi treyst aðstöðu sína
við borgina svo, að engin hætta
sé á, að þeir missi hana aftur.
Þióðverjar mega efcki
rita, að striðið geti stað
ið inm saman.
Þrír brezkir flugmenn töluðu
í útvarp á Þýzkalandi 1 gær.
Þeir hafa verið fangar á Þýzka-
landi frá því er loftárásin var
gerð á Wilhelmshaven og
Brunnsbuttel á dögunum. Var
flugvél þeirra skotin niður.
Mennirnir heita Edwards, frá
Nýja Sjálandi, Booth frá
Yorkshire, og Stattery, írskur
maður.
Þeir kváðust allir vilja stað-
festa það, að þeir hefði sætt
Vesturvígstöðvarnar: Svörtu lín-
urnar báðoim megin við landa-
mærin sýna frönsku Maginotlín-
una og þýzku Siegfriediínuna.
Sókn Frakka fer fram á öllu
svæðinu frá Rín til Mosel.
góðri meðferð. Var útvarpað
viðtali við þá, og vár það þýzki
flugmaðurinn, sem skaut niður
flugvél þeirra, sem bar upp við
þá spurningarnar og þýddi þær
svo jafnharðan á þýzku fyrir
hina þýzku hlustendur, er ekki
skildu ensku.
Þýzki flugmaðurinn óskaði
Edwards allra heilla meðan
hann væri stríðsfangi, sem vel
gæti orðið marga mánuði og
jafnvel ár. Þegar hann þýddi
þetta á þýzku sagði hann aðeins
,,mánuði“ til þess að hinir
þýzku hlustendur heyrðu ekki
sagt frá þeim möguleika, að
styrjöldin kynni að standa yfir
mörg ár.
Samkvæmt fregn, sem British
United Press birtir, hafa margir
þýzkir kafbátar, sem a'ð undan-
förnu hafa gert Bretum talsver'ð-
an usla á siglingaleiðum á At-
lantshafi, skotið seinasta tundur-
skeyti sínu og hafa lítið elds-
neyti.
Rlntlepissáttniáli talinn vera í
siii liiii Hosfiva og Tokio.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. Kaupmannahöfn í morgun.
FTIR fjögra klukkustunda fund, sem Molotov utanrík-
ismálaráðherra Sovét-Rússlands og sendiherra Japana
í Moskva áttu með sér í gær, var það tilkynnt, að samkomu-
lag hefði náðst milli Rússa og Japana um að stöðva tafar-
laust öll vopnaviðskipti sín í milli á landamærum Ytri-
Mongólíu og Mansjúkúó. Skyldi vopnaviðskiptin hætta
strax á miðnætti í nótt og nefnd skipuð fulltrúum heggja
aðila til að gera út um iandamærin, þar sem ágreiningur
væri um þau.
Miklar líkur eru taldar til þess, að þetta samkomulag
sé upphaf að hlutleysissamningi milli Rússa og Japana, sem
myndi þýða það, að Rússar gæíu Japönum frjálsar hendur
í Kína á sama hátt og þeir gáfu Þjóðverjum gagnvart Pól-
landi.
Frétt frá Berlín hermir í þessu sambandi, að það hafi, sam-
kvæmt upplýsingum japanska hlaðsins „Hochi Shimbun“ í Tokio,
þegar fyrir nokkru orðið samkomulag um það milli Rússa og
Japana, að taka upp nýja og vinsamlegri sambúð en áður.
Hið japanska blað skýrir
einnig frá því, að Sovét-Rúss-
land muni að líkindum útnefna
sendiherra í Tokío um miðjan
októbermánuð.
Samtimis þessum fréttum
skýrir Domeifréttastofan í Tok-
io frá því, að Japanir hafi hrak-
ið Kínverja úr stöðvum þeirra
fyrir sunnan Nanchang, sem er
höfuðborg Kiangsihéraðs í Mið-
Kína.
Hervæðingu Rússa við landa-
mæri Póllands er nú talið lokið,
og hafa Rússar nú, samkvæmt
upplýsingum frá fréttaritara
Lundúnablaðsins „Daily Mail“ í
Moskva, um 4 milljónir manna
undir vopnum,
Þýzk blöÖ búast við rússneskri
árás á Pólland.
Rrlngnrinn prenglst itSS
ngt um Vartji.
Hersveitir Þjóðverja fyrir
austan Weichsel nálgast nú frá
norðri, austri og suðri Praga,
sem er úthverfi Varsjárborgar á
austurbakka Weichsel. Tilraun-
ir pólskra hersveita á þessum
slóðum til að brjótast gegnum
herlínu Þjóðverja til austurs
voru að engu gerðar.
Hersveitir þær, sem stefna
til Brest-Litovsk, nálgast nú
borgina úr norðurátt og hafa
náð á vald sitt nokkrum af
varnarvirkjum þeim, sem um-
hverfis hana eru.
Hringurinn um Varsjá
þrengist æ meir.
fflðjgaard verkf ræðing*
nr telur enga hættu á,
að hitaveitan stððvist.
----......
En fifftclegt, að hún tefjist elttlivall.
"OÉTT ÁÐUR en Stefán
Jóh. Stefánsson félags-
málaráðherra fór heim,
hafði hann fund ásamt
Sveini Björnssyni sendi-
herra og Jóni Krabbe með
Höjgaard verkfræðingi, að-
alframkvæmdastjóra firm-
ans Höjgaard & Schultz, og
Hedegaard, aðalbankastjóra
Handelsbankans, en sá banki
lánar fé til hitaveitunnar.
Höjgaard verkfræðingur og
Hedegaard bankastjóri leituðu
upplýsinga um bráðabirgðalög
þau, sem nýlega voru gefin út.
Þá var rætt mikið um það,
hvort hætta myndi vera á því,
að framkvæmdin á hitaveit-
unni myndi stöðvast.
Bæði Höjgaard og Hedegaard
töldu litlar líkur til þess, að
hitaveitan myndi stöðvast. Hins
vegar töldu þeir ástæðu til að
óttast, að framkvæmdirnar
myndu tefjast og að hitaveitan
yrði dýrari. Er þetta og í sam-
ræmi við ummæli Valgeirs
Björnssonar bæjarverkfræð-
ings í viðtali við Alþýðublaðið
daginn áður en hann fór út.
Höjgaard verkfræðingur
skýrði frá því á þessum fundi,
að mest væri hætta á, að þau
tæki, sem pöntuð hefðu verið
frá Þýzkalandi, myndu ekki
fást á ákveðnum tíma. Ýmis-
legt, sem pantað hefði verið frá
Þýzkalandi, er þegar komið til
Kaupmannahafnar, en ennþá er
margt eftir, og ef allar sam-
göngur teppast við Þýzkaland,
þó að tækin verði framleidd,
þá er þar með komin töf á
framkvæmdirnar.