Alþýðublaðið - 18.09.1939, Blaðsíða 1

iiiidiir
Wnflokksfélags
Ins í AlMðnMsiM
assnað toDld kl. 8.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
UTGEFANDI: ALÞYÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
MÁNUDAGUR 18. SEPT. 1939.
214. TÖLUBLAÐ
Alþýðuflokks-'
f élagið:
Faodur annað kviM.
v jmnm> nw.mm%jiiiMii "ggjP ¦ - ^E^:^dffli^^:'ljg
nmwsmu
ússar ráðast að baki Pólverjumí
—_— +----------------¦
íauði herinii ruddist inn í Pólland að austan í gærmorgun, og er búizt við, að hann
taki hondum saman við þýzka herinn í Brest - Litovsk #g Lemberg í dag.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KAUPMANNAHÖFN í morgun.
O AUÐI HEHINN ruddist inn yfir 'austurlandamæri Póilands klukkan sex í gær-
*> m@rgun á öliu svæSínu Bioröan frá Lettlandi ©g suður að Rúmeníu, án þess a<S
sovétsfjórnin hefSi sent Póiverjum nokkra úrslitakosti, hvaS þá heldur stríðsyfir-
lýsingu.
innrásarherinn seint í gærkveldi kominn ailt að sextíu kílómetra Beið inn
á nokkrum stöoum, þrátt fyrir harovítuga mótspyrnu Pólverfa, einkum
ian til í landinu, og er búizt við því, að herir Rússa og Þjóoverja muni mæt-
ast í Brest-Litovsk og Lemberg einhvern tíma í dag.
Foringjar rauða hersins á rauSatorginu í Moskva. í miðjunni
Vorosjilov.
1
Krónan losuð við sterlingspnndið
tii pess að af stýra verðtaækknn.
------:--------»
LANDSBANKINN hefir óskað þess, að ríkisstjórnin afi-
aði sér héimildar til að losa íslenzku krónuna við
sterlingspundið vegna áframhaldandi gengisfalls sterlings-
pundsins, en það hefir nú fallið yfir 20%, síðan stríðið byrj-
aði.
Öll Norðurlöndin hin hafa þegar af þessari ástæðu losað
sig við pundið, þó þannig, að Danmörk og Noregur hafa
fylgzt með falli pundsins dáiítið niður á við, en síðan
bundið gjaldeyri sinn við dollarinn. Danmörk hefir þó það
fyrirkomulag á gengisskráningu hjá sér, að krónan á aftur
að miðast við pundið, ef það skyldi stíga upp í ákveðið
hlutfall við dollarinn.
íslenzka ríkisstjórnin mun hafa tekið ákvörðun um að
taka hér upp svipað fyrirkomulag á gengisskráningunni
og í Danmörku. Danska krónan fylgdi falli pundsins niður
um 8%, en ætlunin mun vera að íslenzka krónan fylgi því
niður um 11%.
Með þeirri skráningu á sterlingspundinu, sem var síð-
astliðinn laugardag, stóð það í 27 krónum íslenzkum, en eftir
þessa breytingu mun það verða, miðað við laugardagsgengi
þess, um 24 íslenzkár krónur og tilsvarandi lækkun verður
um leið á Norðurlandagjaldeyri.
Með þessari ráðstöfun er verið að reyna að koma í veg
fyrir verðhækkun á erlendum vörum hér á landi, sem orð-
in ,var og fór vaxandi vegna falls sterlingspundsins.
Innanf éíagsmót Ármanns
heldur áfrám í kvöld xkl. 61/2-
Keppt .ver'ður í kringlukasti,
kúluvarpi og þrístökki fyrir full-
or'ðna,1500 ni hlaupi fyrir drengi,
16—19 ára, spjótkasti fyrir drengi
innan 16 ára.
Hjónaband.
Á laugardag vo.ru gefin saman
í hjónaband Valborg Sigurðar-
döttir frá Seyðisfirði og Guð-
mundur Finnbogason, verkstjóri
í Isbirninum. Heimili ungu hjón-
önna er í TJarnargiötu 48.
Segist ætla að vernda líf
og elgnlr Hwítu^Riissa og
Ukrainenianna á Póllandl!
Orðsending til pólska sendiherrans í
Moskva, eftir að innrásfn var hafin.
Eftir að rauði herinn var farinn yfir landamæri Pól-
lands, sendi Molotov, utanríkismálaráðheria sovétstjórn-
arinnar, sendiherra. Pólverja í Moskva langa orðsendingu
til réttlœtingar árásinni.
Segir í því plaggi, að pólska ríkið sé fallið í rústir, Var-
sjá sé ekki lengur höfuðborg þess, og stjórnin sé flúin. All-
ir samningar, sem við Pólland hafi verið gerðir, séu þar
með úr gildi fallnir, og landið liggi nú opið fyrir þeim,
sem kynnu að vilja ásælast það, en í því liggi mikil hætta
fyrir öryggi Sovét-Rússlands.
Sovét-Rússland hafi, segir í orðsendingunni, verið hlut-
Iaust í stríðinu milli Þýzkalands og Póllands til þessa, en
það telji sér nú skylt að vernda hagsmuni, líf og eignir
þeirra Hvítu-Rússa og Ukrainemanna, sem á Póllandi búi,
og hafi sovétstjórnin því falið rauða hernum að fara inn í
landið til verndar þessum þjóðernisminnihlutum.
Að endingu segir í orðsendingunni, að Sovét-Rússland
vilji bjarga. pólsku þjóðinni frá þeim hörmungum, sem
leiðtogar Pollands hafi leitt yfir hana, og gefa henni tæki-
færi til þess að lifa frjálsu og hamingjusömu lífi!
Pólski sendiherrann neitaði að taka við þessu plaggi,
en kvaðst hins vegar mundu skýra stjórn sinni frá inni-
haldi þess.
Sevétstjörnln pykist vera
blntlaus eftir sem áður!
11 .......1 *•......—......¦...........—
Mótmæli pólska sendiherrans i London
Wsm
í.

Stalin, sem nú er
hirða launin fyrir „hlutleysissamninginn"
við Hitler.
LONDON í morgun. FÚ.
Rússneska stjórnin tilkynnti
í gærkvöldi, að hún væri áfram
sem hingað til hlutlaus í aðal-
deilunni milli Pólverja og Þjóð-
verja, og hefir stjórnin form-
lega tilkynnt þetta hlutleysi
sitt fulltrúum 24 ríkja, þeirra
meðal Þýzkalandi, Kína, ítalíu,
Japan, Bretlandi, Frakklandi
og Tyrklandi.
Pólski sendiherrann í London
hefir mótmælt innrás Rússa í
Pólland og lýsir yfir jþví, að
ástæður þær, sem þeir greini
frá sem orsök innrásarinnar,
séu yfirskinsástæður einar til
þess að reyna að dylja ofbeldið
og brot á samningum Póllands
og Sovét-Rússlands og grund-
vallarreglum utanríkismála-
stefnu sovétstjórnarinnar, auk
þess, sem hún hafi brugðizt
skuldbindingum sínum sem með
limur í Þjóðabandalaginu.
Pólskur her réðist strax á
móti rússneska hemum, er hann
kom yfir landamærin, og i frétt
frá Stokkhólmi segir, að pólsk-
ur her berjist víða gegn Rúss-
um,
Pólverjar halda vörnlnni
i Varsiá áfram.
LONDON í morgun. FO.
Snemma í morgun var Varsjá,
aö pví er bezt varð vitað, enn í
Frb. á A. síðu.
Mikil antalitfi er á raf"
magnsaeflcnii i bænum.
_-------------»
Hjá raftækjaverksmiðjunni i Hafnar-
firði hafa verið pantaðir þúsund ofn^
ar og mjög margar rafsuðueldavéiar*
A SÍÐASTA bæjarráðs-
*"* fundi var nokkuð rætt
um þá lækkun, sem orðið hef-
ir á íslenzku krónunni gagn-
vart sænskri krónu fyrir fall
sterlingspundsins, og áhrif
þess á afborganir af Sogs-
láninu, en afborgun á að fara
fram um nýár.
Morgunblaðið segir um þetta
í gær, að rafmagnsvierð muni
hækka af þessum sökum. Bæjar-
ráð tók enga ákvörðun um pað,
enda er ákvæði um það, að ef
gengisbreytingar verði, þá hljóti
rafmagnsverðið að- breytast sam-
kvæmt pví um helming af því
sem hún nemur.
Eins og kunnugt er, féll gengi
felenzkrar kránu 4. april síðast
liðinn, og p«ft hafði auðvitað í
för með sér, uð. að sama skapi
hækkaði sú upphæð, sem greiða
þurfti af Sogsláninu. Nú kom
þetta ekki fram^ í rafmagnsaflestri
fyrr ©n með júlí, en þá hækkuðu
taxtarnir um allt að 10 %.
Nokkur gengislækkun hefir nú
aftur orðið, og er það mál til
athugunar hjá ríkisstjóirninni. Og
það nær auðvitað ekki nokkurri
átt, að rafmagnsverðið sé hældW
að fyrr en ákvörðun hefir veíið
tekin um gengið, og jafnvel þé
að gengislækkun yrði, þá bendir
ýmislegt til þess, að Rafmagns-
veítan fái mjög auknar tekjur,
án þess að þurfi að koma til raf-
magnsverðhækkunar.
Undanfarið hefir rafmagnsnotk-
un aukizt geysilega hér í Reykja-
vík. Allir rafvirkjar í bænum eru
önnum kafnir, að sögn, næstum
allir rafmagnsofnar hafa verið
keyptír upp, og aukning á því,
að menn taki rafmagn til suðw.
Prk. á 4. sföu.
UlMðnflokksfoHd-
nr annað kvðld.
\ A LÞÝÐUFLOKKSFÉ-
« LAGIÐ boðar til
fundar annað kvöld kl. 8 í <|
Alþýðuhúsinu við Hverfis-
götu.
Á dagskrá eru auk fé-
lagsmála: Berlín-Moskva
— framsögumaður Finnur
j! Jónsson alþingismaður. —
Eáðstafanir vegna ófriðar-
ins, framsögumaður Stef- ,
án Jóh. Stefánsson félags- :
málaráðherra. Félagar eru
beðnir að mæta stundvís-
lega.
Þeir, sem ætla að ganga
í félagið, eru beðnir að
snúa sér til skrifstofu fé-
lagsins.
i
***++++*Nh+++++++<0^
''Ví
V