Alþýðublaðið - 18.09.1939, Blaðsíða 1

nradnr
ilþýdaflekksfélags
ins í Algýönhúsinn
annað kvöld kl. 8.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
UTGEFANDI: ALÞYÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
MANUDAGUR 18. SEPT. 1939.
214. TÖLUBLAÐ
Alþýðuflokks-
félagið:
Fnodur annað kvðlð.
íSraHar
Eauði herinn ruddist inn í Pólland að austan í gærmorgun, og er búizt við, að hann
taki hondum saman við pýzka herinn i Brest - Litovsk ®g Lemberg í dag.
ússar ráðast að baki Pólverium!
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KAUPMANNAHÖFN í morgun.
O HERINN ruddist inn yfir 'austurlandamæri Póilands klukkan sex í gær-
^ snergun á öiiu svæðinu norðan frá Lettlandi og suður að Rúmeníu, án þess aS
sovétstjórnin hefði sent Póiverjum nokkra úrsiitakosti, hvað þá heldur stríðsyfir-
iýsingua
War innrásarherinn seint í gærkveldi kominn allt að sextíu kílómetra leiö inn
í iaudið á nokkrum stöðum, þrátt fyrir harðvítuga mótspyrnu Pólverfa, einkum
noröan tii í landiEMs, og er foúizt við því, að herir Rússa og Pjóðverja muni mæt-
ast í Rrest-Litovsk og Lemberg einhvern tíma í dag.
Segist ætla að vernda lif
og eignir Hvitn-Rdssa og
Ukrainemanna á
Foringjar rauða hersins á rauða torginu í Moskva. í miðjunni
Vorosjilov.
pess að afstýra verðhækkun.
LANDSBANKINN hefir óskað þess, að ríkisstjórnin afl-
aði sér heimildar til að losa íslenzku krónuna við
sterlingspundið vegna áframhaldandi gengisfalls sterlings-
pundsins, en það hefir nú fallið yfir 20%, síðan stríðið byrj-
aði.
Öll Norðurlöndin hin hafa þegar af þessari ástæðu losað
sig við pundið, þó þannig, að Danmörk og Noregur hafa
fylgzt með falli pundsins dálítið niður á við, en síðan
bundið gjaldeyri sinn við dollarinn. Danmörk hefir þó það
fyrirkomulag á gengisskráningu hjá sér, að krónan á aftur
að miðast við pundið, ef það skyldi stíga upp í ákveðið
hlutfall við dollarinn.
íslenzka ríkisstjórnin mun hafa tekið ákvörðun um að
taka hér upp svipað fyrirkomulag á gengisskráningunni
og í Danmörku. Danska krónan fylgdi falli pundsins niður
um 8%, en ætlunin mun vera að íslenzka krónan fylgi því
niður um 11%.
Með þeirri skráningu á sterlingspundinu, sem var síð-
astliðinn laugardag, stóð það í 27 krónum íslenzkum, en eftir
þessa breytingu mun það verða, miðað við laugardagsgengi
þess, um 24 íslenzkár krónur og tiisvarandi lækkun verður
um leið á Norðurlandagjaldeyri,
Með þessari ráðstöfun er verið að reyna að koma í veg
fyrir verðhækkun á erlendum vörum hér á landi, sem orð-
in ,var og fór vaxandi vegna falls sterlingspundsins.
Innanfélagsmót Ármanns
heldur áfrám í kvöld kl. 6Va-
Keppt .ver'ður í kringiukasti,
kúiuvarpi og þrístökki fyrir full-
or'ðna, 1500 m hiaupi fyrir drengi,
16—19 ára, spjótkasti fyrir drengi
innan 16 ára.
Orðsending til pólska sendiherrans í
Moskva, eftir að innrásin var hafin.
-------«------
Eftir að rauði herinn var farinn yfir landamæri Pól-
lands, sendi Molotov, utanríkismálaráðherna sovétstjórn-
arinnar, sendiherra Pólverja í Moskva langa orðsendingu
til réttlætingar árásinni.
Segir í því plaggi, að pólska ríkið sé fallið í rústir, Var-
sjá sé ekki lengur höfuðborg þess, og stjórnin sé flúin. All-
ir samningar, sem við Pólland hafi verið gerðir, séu þar
með úr gildi fallnir, og landið liggi nú opið fyrir þeim,
sem kynnu að vilja ásælast það, en í því liggi mikil hætta
fyrir öryggi Sovét-Rússlands.
Sovét-Rússland hafi, segir í orðsendingunni, verið hlut-
laust í stríðinu milli Þýzkalands og Póllands til þessa, en
það telji sér nú skylt að vernda hagsmuni, líf og eignir
þeirra Hvítu-Rússa og Ukrainemanna, sem á Póllandi húi,
og hafi sovétstjórnin því falið rauða liernum að fara inn í
landið til verndar þessum þjóðernisminnihlutum.
Að endingu segir í orðsendingunni, að Sovét-Rússland
vilji hjarga. pólsku þjóðinni frá þeim hörmungum, sem
leiðtogar Póllands hafi leitt yfir hana, og gefa henni tæki-
færi til þess að lifa frjálsu og hamingjusömu lífi!
Pólski sendiherrann neitaði að taka við þessu plaggi,
en kvaðst hins vegar mundu skýra stjórn sinni frá inni-
haldi þess.
Sovétstjórnii pjrkist vera
hlntlans eftir seni áðnri
' -------
Mótmæli pólska sendiherrans í London
Stalin, sem nú er að hirða launin fyrir „hlutleysissamninginn11
við Hitler.
Mikil aukning er á raf-
magnsnotkun í bænum.
-------------.*---
Hjá raftækjaverksmiðjunni í Hafnar-
firði hafa verið pantaðir púsund ofn^
ar og mjög margar rafsuðueldavélar0
Hjónaband.
A laugardag voru gefin saman
í hjónaband Valborg Sigurðar-
dóttir frá Seyðisfirði og Guð-
mundur Finnbogason, verkstjóri
í isbirninum. Heimíli ungu hjón-
ftnna er í Tjarnargötu 48.
LONDON í morgun. FÚ.
Rússneska stjórnin tilkynnti
í gærkvöldi, að hún væri áfram
sem hingað til hlutlaus í aðal-
deilunni milli Pólverja og Þjóð-
verja, og hefir stjórnin form-
lega tilkynnt þetta hlutleysi
sitt fulltrúum 24 ríkja, þeirra
meðal Þýzkalandi, Kína, ítalíu,
Japan, Bretlandi, Frakklandi
og Tyi’klandi.
Pólski sendiherrann í London
hefir mótmælt innrás Rússa í
Pólland og lýsir yfir því, að
ástæður þær, sem þeir greini
frá sem orsök innrásarinnar,
séu yfirskinsástæður einar til
þess að reyna að dylja ofbeldið
og brot á samningum Póllands
og Sovét-Rússlands og grund-
vallarreglum utanríkismála-
stefnu sovétstjórnarinnar, auk
þess, sem hún hafi brugðizt
skuldbindingum sínum sem með
limur í Þjóðabandalaginu.
Pólskur her réðist strax á
móti rússneska hernum, er hann
kom yfir landamærin, og í frétt
frá Stokkhólmi segir, að pólsk-
ur her bei-jist víða gegn Rúss-
um.
Pólverjar halda vðrninol
i Varsjá áfrara.
LONDON í morgun. FO.
Snemma í morgun var Varsjá,
að því er bezt varð vitað, enn í
Frh. á 4. síðu.
A SÍÐASTA bæjarráðs-
fundi var nokkuð rætt
um þá lækkun, sem orðið hef-
ir á íslenzku krónunni gagn-
vart sænskri krónu fyrir fall
sterlingspundsins, og áhrif
þess á afborganir af Sogs-
láninu, en afborgun á að fara
fram um nýár.
Morgunblaðið segir um þetta
í gær, að rafmagnsverð muni
hækka af þessum sökum ■ Bæjar-
ráð tók enga ákvörðun um það,
enda er ákvæði um það, að ef
gengisbreytingar verði, þá hljóti
rafmagnsverðið að breytast sam-
kvæmt því um helming af því
sem hún nemur.
Eins og kunnujgt er, féll gengi
íslenzkrar krónu 4. apríl síðast
liðinn, og þoh hafði auðvitað í
för með sér, uu að sama skapi
hækkaði sú upphæð, sem greiða
þurfti af Sogsláninu. Nú kom
þetta ekki fram í rafmagnsaflestri
fyrr en með júlí, en þá hækkuðu
taxtarnir um allt að 10 %.
Nokkur gengislækkun hefir nú
aftur orðið, og er það mál til
athugunar hjá ríkisstjórninni. Og
það nær auðvitað ekki nokkurri
átt, að rafmagnsverðið sé hækkv
að fyrr en ákvörðun hefir verið
tekin um gengið, og jafnvel þó
að gengíslækkun yrði, þá bendír
ýmislegt til þess, að Rafmagns-
veitan fái mjög auknar tekjur,
án þess að þurfi að koma til raf-
magnsverðhækkunar.
Undanfarið hefir rafmagnsnotk-
un aukizt geysilega hér í Reykja-
vík. Allir rafvirkjar í bænum eru
önnum kafnir, að sögn, næstum
allir rafmagnsofnar hafa verið
keyptir upp, og aukning á því,
að menn taki rafmagn til suðu
Frh. á 4. stðu.
AigýðnflobksfnBd-
nr mnal kvðld.
Alþýðuflokksfé-
LAGIÐ boðar til
fundar annað kvöld kl. 8 í
Alþýðuhúsinu við Hverfis-
götu.
Á dagskrá eru auk fé-
lagsmála: Berlín-Moskva
— framsögumaður Finnur
Jónsson alþingismaður. —
Ráðstafanir vegna ófriðar-
ins, framsögumaður Stef-
án Jóh. Stefánsson félags-
málaráðherra. Félagar eru
beðnir að mæta stundvís-
lega.
Þeir, sem ætla að ganga
í félagið, eru beðnir að
snúa sér til skrifstofu fé-
lagsins.