Alþýðublaðið - 30.09.1939, Blaðsíða 3
LAUGARDAGUS 3«. SEPT. 1938.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Kommúnistar boða stofnun
,óháðs‘ verkalýðssambands
..
Það á að haia samvinnu við byltingarsinnaða
verkalýðshreyfingu erlendis og hlýða boði og
banni kommúnistamiðstöðvarinnar i Moskva.
--— » .
Eftir Finn Jónsson.
».-----------------------♦
ALÞYÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSON.
í fjarveru hans:
STEFÁN PÉTURSSON.
AFSREIÐSLA:
ALÞÝÐUHÚSINU
(Inngangur frá Hverfisgötu).
SÍMAR:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (innl. fréttir).
490.2: Ritstjóri.
4903: V. S. Vilhjálms (heima).
4(§jjB: Alþýðuprentsmiðjan.
§6: Afgreiðsla.
í Stefán Pétursson (heima).
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
♦------------------------♦
Þjéðhœttuley
blaðaskrif.
VIÐ íslendingar höfum nú
orðið fyrir því eins og svo
margar aðrar þjóðir, sem hlut-
lausar eru 1 því stríði, sem nú
sténdur yfir, að hlutleysi okk-
ar hefir verið brotið af hernað-
arflugvél ófriðarþjóðar. Því að
á því getur enginn vafi leikið, að
brottför hinnar brezku hernað-
arflugvélar, sem varð að nauð-
lenda á Raufarhöfn, var hlut-
leysisbrot á okkur og athöfn,
sem henni var algerlega óheim-
il samkvæmt alþjóðalögum. Er
illt til þess að vita, að slikt
skyldi koma fyrir, því að alltaf
er hætta á því, að hlutleysis-
brot af hálfu eins ófriðaraðila
hafi í för með sér hlutleysisbrot
af hálfu hins, enda þótt við von-
um það, að til þess komi ekki
hér hjá okkur.
Við erum vopnlaus þjóð og
það eru því ekki nema mjög
takmarkaðar ráðstafanir, sem
við getum gert til þess að verja
hlutleysi okkar. Við verðum
því að minnsta kosti í flestum
tilfellum að reiða okkur alveg
á drengskap þeirra þjóða, sem
1 ófriði eiga, að þær virði hlut-
leýsi okkar og fari 1 öllu að al-
þjóðalögum hér við land. í það
sihn, sem hér er um að ræða,
vildi líka svo til, að hin brezka
hérnaðarflugvél varð að nauð-
lenda á einum útkjálka lands-
ins, þar sem erfitt var að hafa
nokkurt eftirlit með henni,
hvað þá heldur kyrrsetja hana
eða afvopna, ef einhver mót-
spýrna hefði verið sýnd. Ríkis-
stjórnin varð því að reiða sig
á drengskaparheit hins brezka
flúgforingja, og þegar hann,
þrátt fyrir það, braut hlutleysi
okkar og flaug á brott héðan,
vár ekki annað fyrir hana að
gerá en að mótmæla við hlutað-
eigandi stjórn. Annað hafa rík-
isstjórnir annarra þeirra landa,
sem hlutleysi hefir verið brotið
á í þessu stríði, ekki heldur
gert, þótt þær hafi haft allt
aðra og meiri möguleika á því
að verja hlutleysi sitt en við.
Þegar þannig er ástatt fyrir
okkur og hitt þó vitað, hversu
stórhættulegt það er, að vera
grunaðir um nokkra hálfvelgju
í hlutleysisvilja okkar, þá er
það furðulegt, að nokkurt ís-
lenzkt blað skuli leyfa sér að
drótta því að ríkisstjórninni, að
hún hafi á einn eða annan hátt
átt nokkra sök á því hlutleysis-
broti, sem framið var á okkuy af
hinni brezku hernaðarflugvél.
Það var þegar vítavert hugsun-
arleysi, þegar Vísir lét sér þau
orð um munn fara 1 fyrradag,
að „afskipti ríkisstjórnarinnar
af þessu máli“ hefðu verið
„vægast sagt mjög óheppileg
og yfirsjón h«nnar svo alvarleg,
KOMMÚNISTAR hafa boðað
til ráðstefnu 11. nóvem-
ber næstkomandi og segjast
ætla að stofna óháð verkalýðs-
samband.
Hvað meina kommúnistar
þegar þeir tala um óháð verka-
lýðssamband? Alþýða manna
þarf að gera sér þetta vel ljóst,
því að verkalýðssamtökin eru
öflugasta vopn hennar og vel-
farnaður hennar er undir því
kominn, að þau séu voldug og
sterk, og það skipulag haft á
samtökunum, sem bezt hentar.
Alþýðusambandið var stofn-
að 1916. Félögin, sem að því
stóðu, voru fá, en einhuga.
Þetta breyttist þó nokkru eftir
að b'yltingin varð í Rússlandi
1917. Ýmsir horfðu byltinguna
aðdáunaraugum, og vildu gera
verkalýðsfélögin að byltingar-
félögum eins og í Rússlandi.
Aðrir vildu halda starfsemi
verkalýðsfélaganna á lýðræðis-
grundvelli, bæði pólitíska starf-
* m wmm
að full ástæða væri til að kalla
saman þingið til þess að það
ætti þess kost að taka afstöðu
til málsins“. En það stappar
nærri fullum landráðum, þegar
Þjóðviljinn leyfir sér að bera
það blákalt fram í gær, að ,,höf-
uðsökin liggi á herðum Her-
manns Jónassonar forsætisráð-
herra fyrir að hafa ekki reynt
að kyrrsetja flugvélina“.
Það er að vísu áður vitað,
síðan annar ritstjóri Þjóðvilj-
ans var svo smekklegur í sér
að stinga upp á því á tuttugu
ára fullveldisafmæli þjóðar-
innar, að hún bæði um vernd
Sovét-Rússlands, að hann met-
ur hlutleysi okkar ekki mikils
frekar en frelsi okkar og full-
veldi. En það fer að verða nokk-
uð grár leikur, ef blað, sem
kallar sig íslenzkt og kemur út
hér á landi, leyfir sér á ófriðar-
tímum að drótta því í pólitísku
æsingaskyni að ríkisstjórninni,
að hún eigi ,,höfuðsök“ á hlut-
leysisbroti, sem framið er hér
af hernaðarflugvél einnar ó-
friðarþjóðarinnar. Því að ef
Þjóðviljinn þykist skilja það,
að „aðfarir brezku flugvélar-
innar“ geti, eins og hann segir,
„haft ófyrirsjáanlegar afleið-
ingar“ og orðið notaðar „sem
afsökun til hvers konar hernað-
arverka gegn íslandi og íslenzk-
um siglingum“, þá ætti hann
ekki að geta gengið þess dul-
inn, hvað það þýðir, að bera
íslenzku ríkisstjórninni það á
brýn, að hún eigi „höfuðsök-
ina“ á þessu hlutleysisbroti, og
gefa þannig hinum ófriðaraðil-
anum beinlínis átyllu til þess að
efast um hlutleysi okkar og
hefja þau „hernaðarverk gegn
íslandi og íslenzkum sigling-
um“, sem blaðið annars þykist
vilja firra þjóðina. <
Slík skrif og Þóðviljans um
hlutleysisbrot hinnar brezku
hernaðarflugvélar leyfir enginn
sér á svo hættulegum tímum
nema ábyrgðarlausir blaðrarar
eða vísvitandi landráðamenn.
inu og kaupgjaldsbaráttunni.
Þessi ágreiningur fór vaxandi
ár frá ári, og loks klufu komm-
únistar sig út úr Alþýðusam
bandinu árið 1930 og stofnuðu
Kommúnistaflokkinn.
Þeir stofnuðu Kommúnista-
flokkinn sem byltingarflokk.
Alþýðuflokkurinn var lýðræð-
isflokkur, þess vegna gátu þeir
ekki verið í honum lengur. Dag-
inn sem kommúnistar sögðu sig
úr lögum við lýðræðið, þ. 29.
nóv. 1930, bárust þeim heilla-
óskaskeyti frá kommúnista-
flokkum Bretlands, Danmerk-
ur, Svíþjóðar og Þýzkalands.
Kveðjan frá Svþjóð var svo-
hljóðandi:
„Vér sendum forustuliði ís-
lenzks verkalýðs, yngstu deild
Alþjóðasambands kommúnista,
kveðju vora. Lifi kommúnista-
flokkur íslands."
Kommúnistar í Danmörku
sendu: „Byltingarsinnaða bar-
áttukveðju“ o. s. frv.
Kommúnistum nægði ekki að
kljúfa hin pólitísku samtök,
heldur hófu þeir jafnframt bar-
áttu fyrir „óháðu“ verkalýðs-
sambandi, sem þeir svo kölluðu.
Þetta „óháða“ verkalýðssam-
band töldu þeir þörf á að stofna
vegna þess, að Alþýðusamband-
ið væri of hægfara. Þeir deildu
harðlega á stefnu Alþýðu-
flokksins í verkalýðsfélögun-
um. Þeir vildu ekki aðhyllast
þá stefnu, að reyna samninga
við atvinnurekendur í lengstu
lög, eins og Alþýðuflokksmenn,
heldur stofna til skyndiverk-
falla í því skyni að gera verka-
lýðinn byltingarsinnaðar, Verk
föllin áttu að vera heræfingar
til þess að ala upp í verkalýðn-
um baráttuhug og blóðþorsta.
Verkalýðsfélögin áttu ekki að
bæta kjör verkalýðsins undir
hinu ríkjandi skipulagi, heldur
vera áróðurstæki fyrir komm-
únismann. Kommúnistar vissu,
að meðan verkalýðsfélögin
voru í Alþýðusambandinu,
yrði þeim ekkert ágengt með
byltingarstarf sitt, og þess
vegna stofnuðu þeir hið svo-
nefnda óháða verkalýðssam-
band sitt 1930.
Fyrir þessu eru óteljandi
sannanir úr baráttu kommún-
ista, blöðum og ályktunum frá
þessum árum. Gengu þeir svo
langt í þessu, að á verkalýðs-
ráðstefnu Alþýðusambandsins
22. nóv. 1930 lögðu þeir fram
tillögu þar sem segir m. a.:
1. „Að stofnað verði verka-
lýðssamband með öllum
verkalýðsfélögum á land-
inu.
2. Að verkalýðssambandið
starfi á grundvelli rauða
alþ j óðaverkamannasam-
bandsins og í náinni sam-
vinnu við byltingasinnaða
verkalýðslireyfingu annarra
landa.“
Enn fremur segir í ályktun
kommúnista:
„Verkalýðssambandið verður
að styðja rússneska verkalýð-
inn í viðreisnarstarfi hans."
Kommúnistar stofnuðu síðan
Verkalýðssamband Norður-
lands. Fljótt á litið virtust þeir
hafa mikinn liðstyrk, enda
hugðu þeir á stórræði. Þeir
höfðu stjórnina í Verkalýðs-
sambandi Vestfjarða, flest fé-
lögin á Norðurlandi og fulltrúa-
ráð verkamanna í Vestmanna-
eyjum. En þegar verkalýðurinn
lærði að þekkja þá af verkum
þeirra, sneri hann við þeim
bakinu. Stjórn Verkalýðssam-
bands Vestfjarða var tekin af
þeim, þegar er heim kom af
þinginu. Verkalýðsfélögin á
Norðurlandi ýmist dóu útaf
undir stjórn kommúnista eða
sögðu sig úr sambandi þeirra,
og verkalýðssamtökin í Vest-
mannaeyjum urðu hordauða í
höndunum á þeim.
Alþýðan á íslandi var of
þroskuð til þess að meðtaka
byltingakenningarnar. Hið ,,ó-
háða“ samband kommúnista dó
út, en jafnhliða óx Alþýðusam-
band íslands að þrótti og með-
limafjölda. í skjóli þess þróað-
ist jafnvel hinn veikasti ný-
græðingur verkalýðshreyfing-
arinnar í smáþorpum umhverf-
is allt land, þrátt fyrir harða
andspyrnu atvinnurekenda,
jafnhliða og voldug félög, er
kommúnistar höfðu tekið að
sér, visnuðu upp og dóu.
Þetta er reynsla verkalýðs-
ins á íslandi af starfsemi kom-
múnista í verkalýðshreyfing-
unni. Þær fyrirætlanir þeirra
að gerá alþýðuna byltingasinn-
aða í gegnum hið svonefnda „ó-
háða“ verkalýðssamband mis-
tókust algerlega og þvínær öll
félög þeirra gengu aftur inn í
Alþýðusambandið.
En kommúnistar eru ennþá
ekki búnir að gefast upp. Enn
eru þeir að reyna að kljúfa
verkalýðssamtökin á íslandi
undir því yfirskyni að þeir ætli
að stofna ,,óháð“ verkalýðssam-
band.
Að þessu sinni ætluðu þeir að
fara að öllu gætilega. Til þess
að minna bæri á byltingarfyrir-
ætlununum, stofnuðu þeir nýj-
an flokk með Héðni Valdimars-
syni. Þetta átti að vera eins
konar lýðræðisflokkur, bæði
fyrir byltingasinna og aðra, og
Héðinn sem trygging fyrir lýð-
ræðinu! En strax við stofnun-
ina kom það sama í ljós og
1930. Flokkurinn fékk ham-
ingjuóskir frá kommúniista-
flokkunum á Norðurlöndum al-
veg eins og 1930, þegar komm-
únistaflokkurinn var stofnaður,
og frá engum öðrum. Enn átti
sagan frá 1930 að endurtaka
sig. Eftir stofnun flokksins átti
að stofna „óháð“ verkalýðssam-
band alveg eins og þá, bara fara
varlega og hampa ekki bylting-
unni. Lýðræðishjúpurinn var
lánaður til þess að lokka verka-
menn úr Sj álfstæðisflokknum
til fylgis við hið nýja óháða
verkalýðssamband. En þó kom-
múnistar fari að þessu sinni
lágt með byltingarkenninguna,
er auðséð, að ætlun þeirra með
stofnun þessa nýja sambands
er alveg hin sama og 1930.
Kommúnistar vilja ekki láta
verkalýðsfélögin vinna að bætt-
um kjörum meðlima sinna. Á
það leggja þeir enga áherzlu.
Hins vegar vilja þeir nota
verkalýðsfélögin til þess að
ryðja einræðis(kenningunni
rússnesku braut á íslandi. Þess-
ari kenningu, sem að vísu virt-
ist í fyrstu borin uppi af vold-
ugum hugsjónamönnum, sem
margir eru látnir, en þó fleiri
myrtir af félögum sínum, og
sjálfur kommúnisminn í andar-
slitrunum i hinum svívirðilegu
faðmlögum við nazistana.
Hið endurnýjaða herbragð
kommúnista um stofnun „ó-
háðs“ verkalýðssambands, sem
þeir létust ætla að stjórna á lýð-
ræðisgrundvelli, hefir mistek-
ist, áður en að stofndegi kom.
Félagarnir í Rússlandi hafa
heldur óþyrmilega svipt af sér
lýðræðisgrímunni og þar með ó-
nýtt plönin fyrir litla anganum
hér úti á íslandi. Kommúnist-
arnir í Rússlandi hafa sýnt sig
sem svívirðilegan landráns og
ofbeldisflokk við önnur ríki, sér
minnimáttar. Þeir hafa svikið
hinar gömlu hugsjónir Lenins
— og allt, sem þeir hafa látist
vera að berjast fyrir, Enginn
getur mælt atferli þeirra bót,
nema hann sé blindur af bylt-
ingarofstopa. Jafnvel Þjóðvilj-
inn virtist fyrst vera á báðum
áttum. Héðinn Valdimarsson
var ekki heima, og blaðið flækt-
ist í línunni. En eftir heimkomu
H. V. tók blaðið ,,línuna“ og nú
ver málgagn hins nýja „lýðræð-
isflokks“, „Sósíalistaflokks ís-
lands, — sameiningarflokks al-
þýðu“ sínu litla rúmi dag eftir
dag til að verja níðingsverkin,
sem bræðraflokkur þeirra í
Rússlandi fremur þessa dagana,
frammi fyrir augum og eyrum
allra manna á jörðinni. Þjóð-
viljinn þeirra kommúnistanna
Sunnudagur:
Yngri deild kl. 2 fyrir drengi
á aldrinum 7—13 ára.
Unglingadeild kl. 5 fyrir pilta
á aldrinum 13—16 ára.
Mánudagskvöld:
Fundir í aðaldeild kl. 8.30 e.
m. Allir karlmenn velkomn-
ir.
Sameiginleg samkoma á
Allir velkomnir.
hefir síðan stríðið hófst gefið
hverja skýringuna aðra ótrú-
legri á framferði flokksbræðra
sinna í Moskva, en nú loks er
blaðið búið að fá þá hreinu
byltingarlínu. Nú telur það inn-
rás milljónahersins, að baki
þess minnimáttar, sem var að
verjast ofurefli, hreina frelsun
og góðverk. Múgmorð rauða
hersins eru gerð „þegjandi og
hljóðalaust“ eins og H. K.
Laxness orðar það — og frelsis-
ránið er vegsamað.
Þjóðviljinn hefir með þessu
— í nafni flokks síns tekið opin-
berlega upp byltingarlínuna frá
1930, og það er af því auðséð
hvers konar stofnun hið nýja
„óháða“ samband er ætlað að
vera. Það á að vera í „náinni
samvinnu við byltingasinnaða
verkalýðshreyfingu annarra
landa,“ „starfa á sama grund-
velli og rauða alþjóðaverka-
mannasambandið“ og „styðja
rússneska verkalýðinn í við-
reisnarstarfi hans“!!!
Verkalýðurinn á íslandi hefir
fengið dýrkeypta reynslu af
starfi kommúnista í verkalýðs-
félögunum. Það væri ógæfa fyr-
ir verkalýðinn í landinu, ef slíkt
endurtæki sig, og fáir munu
þeir, sem betur fer, vera í hópi
verkamanna, er vilja stofna sér-
stakt verkalýðssamband hér á
landi, til þess að styðja rúss-
neska verkalýðinn í þeim sví-
virðilega verknaði, sem for-
sprakkar hans eru að láta hann
fremja þessa dagana.
Finnur Jónsson.
Hendrik J. S. Ottosson
byrjar málaskóla sinn nú um
mánaðamótin og veröur hann
framvegis í Garðastræti 9 —
Olsenshúsi.
Þriðjudagskvöld:
Saumafundur kl. 8.30 e. m.
Föstudagskvöld:
Fundur í aðaldeildinni kl.
8.30 e. m.
Allt kvenfólk velkomið.
hverju sunnudagskvöldi.
GagnMaskóliDi i Reykjavik
verðar settur mánnd. 2. okt. f Frakknesk*
spftalanum.
Nemendnr f 2. og 3 bekk mœtf kl. 2 sfOd.
Nemendnr f 1. bekk mæti kl. 4 sfOd.
INGIMAR JÓNSSGN
HraOferðir Steindórs
lil og frá Akureyri um Akranes
eru alla miðvikudaga og laurfardaga.
Miðstöð og útvarp í bifreiðunum.
AfgreiSsla ekkar á Akureyri er á Bifreiðasteð ©ddeyrar,
Steindór - Slmi 1580
K.F.U.M. og K.F.U.K.
Hafnarfirði.
Vetrarstarfið byrjar 1. okt. og verður því hagað þannig:
K.F.U.M. K.F.U.K.
Sunnudagsskólinn sameiginlegur kl. 10 f. m.
Öll börn velkomin.