Alþýðublaðið - 11.10.1939, Síða 1

f.D.J. félagar!
Mætfð á aðalfnnd
iDim í kvðld kf.
3,30.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
MIÐVIKUDAGUR 11. OKT. 1939
234. TÖLUBLAÐ
ússar heimta flotastöð af li
á Álandseyftt

Finnar byrjaðir að flytja félkið bnrt úr
borgunnm, til að vera viðbúnir árás.
Sfkur kemnr síð
ar í október.
Sykerklrsiimr endast
skemnr en gert var
ráð fyrir.
TALIÐ er líklegt að sykur-
birgðirnar í bænum dugi
fram í miðjan þennn mánuð,
segir skömmtunarskrifstofa
ríkisins.
Birg'öirnar virðast ekki hafa
dugað eins lengi og gert var ráð
fynír í upphafi, en það stafar
meðal annars af því, að fólk hefir
reynt að fá út á alla sykurmiða
sína strax í byrjun mánaðarins.
Sykurinn er raunverulega eina
matvaran, sem skortur er á, en
von er til að sykur komi. síðast
í þessurn mánuði. Reynt er að fá
sykur með Alexandrínu drottn-
ingu frá Danmörku og sykux mun
koma með Goðafossi frá Amer-
íku síðast í mánuðinum. Þá mun
koma allmíkið af strásykri, sem
átti að nota í sykursöltun á Siglu
firði, en var ekki notað.
Frá fréttaritara Aiþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
RÉTTIRNAR um hina yfirvofandi árás Sovét-Rúss-
lands á Finnland vekja mikinn óhug og andúð úti um
heim og þó hvergi meiri en á Norðurlöndum.
í fregn frá London er sagt, að Rússar hafi dregið sam-
an 700 þúsund manna her í héraðinu umhverfis Leningrad
og af þeim hermannafjölda hafi þegar 250 þúsundir verið
sendar til landamæra Finnlands. Það er fullyrt í London,
að Rússar krefjist þess af Finnlandi, að það láti af hendi
við þá flotastöð á Álandseyjum, eyjaklasanum milli Finn- ♦
lands og Svíþjóðar, sem myndi géra rússneska flotann ein-
ráðan á öllum siglingaleiðum um norðanvert og austan-
vert Eystrasalt.
Finnar virðast búast við því versta og vera ráðnir í
að verja hendur sínar, því að þeir hafa þegar byrjað brott-
flutning fólks úr fjórum stærstu borgum landsins: Helsing-
fors, Viborg, Tammerfors og Ábo. Ljós voru birgð í Hels-
ingfors í nótt, stöðugar loftvarnaæfingar fara þar fram,
og íbúunum hefir verið fyrirskipað að vera við öllu búnir
ekki síðar en á fimmtudagskvöld.
Frá Álandseyjum, þar sem Rússar eru nú sagðir heimta flotastöð á miðri leið milli Finn-
lands og Svíþjóðar: Myndin sýnir nýja og glæsilega brú, iSem Finnar hafa byggt milli
Álands og Saltvíkur.
Finnska
in af varnarvilja.
KAUPM.HÖFN í morgtrn F.U.
Finnskir stjómmálamenn halda
því fram a'ð finnska þjóðin sé
gagntekin af varnarvilja og reiðu
búin til þéss áð taka öllum af-
leiÖingum af þeirri afstöðu sinni
að gefa ekkert eftir af sjálfstæði
SjéEnenn gera krðfu tll
hlutdelidar I hækkuðu
verðl á sfldarafurðum.
Sainþykkt fjölmeims fundar, sem halcU
inn var í Vestmannaeyjum í gærkveldi.
OÍLDVEIÐISJÓMENN og
síldarútgerðarmenn
héldu í gærkveldi fjölmenn-
an fund í Vestmannaeyjum
til að ræða um útkomuna á
síldveiðunum og sérstaklega
kröfuna um það, að sjó-
mönnum komi til góða sú
verðhækkun, eem orðið hef-
ir á síldarafurðunum vegna
ófriðarins.
Á fundinum ríkti ein-
drægni og ákveðinn vilji.
Var Páll Þorbjarnarson
kaupf élagsst j. f undarst j óri,
en fundarritarar Guðlaugur
Brynjólfsson útgerðarmaður
og Guðmundur Helgason,
formaður Sjómannafélagsins
Jötunn.
Umræður stóðu lengi á fund-
inum og tóku margir til máls,
en að þeim loknum var eftir-
farandi ályktun samþykkt í
einu hljóði:
,,Síldarútv.egsnefnd og síld-
arverksmiðjur ríkisins eru
stofnanir, sem löggjafinn hefir
komið á og ætlað er að vernda
hagsmuni síldarútgerðarmanna
og síldveiðimanna. Stofnanir
þessar hafa undanfarin ár og
einnig í ár verið allsráðandi um
fersksíldarverðið til bræðslu og
söltunar, og hefir verðið verið
miðað við eðlilega skiptingu
tekna milli saltenda og síldar-
verksmiðjanna annars vegar og
síldarútgerðarmanna og síld-
veiðimanna hins vegar. Vegna
stríðsins hefir útflutningsverð-
mæti síldarafurðanna mjög
breytzt til hækkunar, en það
leiðir jafnframt af sér að
skipting arðsins milli síldarsalt-
enda og síldarverksmiðja ann-
ars vegar og síldveiðimanna og
síldarútgerðarmanna hins veg-
ar hefir mjög raskast og það
svo, að á sama tíma, sem sjó-
menn koma heim með lítinn
Frh. á 4. eíðu.
landsins eða öryggi. í Helsing-
fors og íivarvetna í Finniandi
ríkir djúp alvara. Menn gera sér
fyllilega ljóst á hve alvarlegum
tímamótum iandið stendur, en þó
eru menn rólegir og kjarkgóðir.
„Berlin!gske-Tidende“ í Kaupm.
höfn skrifar grein í gær þar sem
því er haldið0 fram, að ógnanir
við Finnland, séu hætta, sem
stefnt sé að öllum Norðurlanda-
þjóðunum.
„Svenska Dagbladet“ heldur
því fram í gær, að Svíþjóð sé
komin inn í hættusvæði styrjald-
arinnar. í Svíþjóð eru nú 100
þusund fullæfðir menn undir
vopnum.
Fréttaritarar í Helsingf'Ors segja
frá því, að þaÖ hafi verið mjög
áhrifamikil stund, þegar Paasiki-
vi lagði af stað til Moskva í [g:ær>
morgun.
Forsætisráðherrann Cajander og
þúsundir annara manna fylgdu
honum á jámbrautarstöðina, og
kvöddu hann þar með árnaðar-
óskum. Söng mannfjöldin finnska
þjóðsönginn og að því loknu sálm
inn „Vor guð er borg á bjargi
traust“.
Paasikivi mælti nokkur orð áð-
ur en hann lagði af stað, og
sagði meðal annars: Finnland ósk
ar þess að varðveita gott sam-
konrulag við Sovét-Rússland eins
og aðra nágranna en mun ekki
láta neitt af höndum af sjálf-
stæði sínu.
LundúnablaðiÖ „Times“ lýsir
Paasikivi á þá leið, að hann sé
síðasti Finnlendingurinn, sem lík-
legur sé til þess að láta undan
hótunum og yfirgangi Rússa.
Milliþinganefnd
í tollamólum var í gær falið
að athuga itm tekjustofna hæja-
og sveitafélaga.
Vér munum halda áfram að
berjast sagði Daladier í gær.
Hitlers vísað á bag i át-
varpsræðu franska forsætisráðherrans
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. Kaupmannahöfn í morgun. ♦
"TV ALADIER forsætisráðherra Frakka svaraði hinni svo-
nefndu friðarræðu Hitlers í útvarpsræðu til frönsku
þjóðarinnar í gærkveldi.
„Vér mumim halda áfram að berjast,“ sagði hann. —
„Vér óskum að vísu friðar, en beygjum oss ekki undir yf-
irgang. Vér höfum fengið nóg af loforðum Hitlers og viljum
engan þýzkan frið eftir að Pólland hefir verið eyðilagt. Það
er enginn friður og ekkert öryggi í því, að lönd séu strikuð
út af landakortinu með sex mánaða millibili.“
Strandarkirkja.
Áheit frá Þ.
kr. 2,00.
,,í meira en mánuð,“ sagði
Daladier, „hafa hermenn okkar
barizt í landi óvinanna. Loft-
her vor hefir sýnt frábæran
dugnað. Flotinn hefir tekið
hundruð þúsunda smálestir af
vörum, sem áttu að fara til ó-
vinanna, og í sameiningu með
Bretum rekið þýzku kafbátana
af höfunum.
Það er söguleg staðreynd, að
þeir, sem hafa yfirráðin á höf-
unum, vinna endanlegan sigur.
En Bretar hjálpa okkur ekki
einungis á hafinu og í loftinu.
Þeir hafa sent æsku Bretlands
á vígstöðvar vorar.
Þýzka útvarpsstöðin í Stutt-
gart hefir haldið því fram, að
Bretar létu Frakka úthella blóði
sínu fyrir þá og sætu rólegir
heima. Þessi lygi hefir drukkn-
að í hávaðanum af hinum
brezka vopnaflutningi til víg-
stöðvanna. Verkin sjálf eru
sterkari en lygin.
Við hðfum heyrt loíorð
Hitlers áður.
þau í Munchen. Litlu seinna var
ráðizt á Tékkóslóvakíu. Vér
heyrðum sömu yfirlýsingu á
fundi í þýzka ríkisdeginum,
þegar því var lýst yfir, að nú
væri Þýzkaland ánægt og
kærði sig ekki um fleiri land-
vinninga. Litlu síðar var ráðizt
á Pólland. Og nú heyrum vér
aftur hina sömu yfirlýsingu.
Vér óskum friðar og höfum
alltaf óskað eftir friði, en vér
Frh. á 4- aíðu.
Berlínarbúar nrðu
fjrrir vonbrigðom.
Þeir liéldu að vopnahlé
hefði verið samið.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
ORÐRÓMUR, sem er hrein-
asta fjarstæða, barst til
London kl. 12.30 í dag frá Berl-
ín. Orðrómurinn var þess efnis,
að brezka stjórnin hefði beðiz
lausnar, konungurinn afsalao
sér völdum og vopnahlé veriö
samið-
Þessar hlægilegu fúegnir voru
sendar út frá amerískri frétta-
stofnun, sem segir, að það hafi
valdið mönnum miklum vom-
brigðum í Þýzltalandi, er það
Frh. á 4- síðu.
Það er talað um frið við ykk-
ur, en þýzkan frið, og hvað er
þessi friður? í fáum orðum
þetta: Ég hefi eyðilagt Pólland,
ég er ánægður, nú skuium vér
halda friðarráðstefnu.
Því miður höfum vér heyrt
þessi orð áður. Vér heyrðum
Lithauen fær Vilna, en miss
ir sjálfstæði sitt nm ieið!
— — : —>
Rússar senda setuiið ims i landii
LONDON í morgun. FU.
SÁTTMÁLI milli Lithauen
og Sovét-Rússlands var
undirskrifaður í gær, teftir að
samningamennirnir frá Lithau-
en voru komnir öðru sinni til
Moskva, en þeir höfðu farið
heim til þess að ræða við ríkis-
stjórn sína.
Þessi sáttmáli er frábrugðinn
sáttmálanum við Eistland og
Lettland í tvennu.
í fyrsta lagi veitir Lithauen
Rússum ekki sérstok forréttindí
til þess að hafa flug- og flota-
stöðvar, 'en veitir þeim hins
vegar réttindi til þess að hafa
setulið á stöðum, sem ekki eru
tilgreindir í sáttmálanum.
í öðru lagi fær Lithauen eitt-
hvað fyrir snúð sinn, en það
verður varla sagt um Eistlend-
inga og Lettlendinga. Rússar
hafa ntefnilega fallizt á, að láta
Lithauen frá Vilna og Vilna-
Frh. á 4. aíðu.