Alþýðublaðið - 12.10.1939, Blaðsíða 2

FIMMTUDAGUR 12. OKT. 1939
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Nú var hún flutt úr hinum skrautlegu sölum konungshall-
arinnar og 1 myrkvastofu, þar sem vindurinn ýlfraði í
glugganum.
Svanirnir.

iin ii »>»«»»« m >én ÍVm 111111 mn 111 n i»»m i >inn i >w 11 j

í staðinn fyrir silkisvæfil fékk hún brenninetlurnar, sem hún hafði tínt, og henni var
sagt, að þar gæti hún lagt höfuð sitt. En skyrturnar, sem hún hafði ofið úr brenninetlun-
um, átti hún að hafa fyrir sæng. Hún tók nú til vinnu sinnar. En úti fyrir glugganum
sungu götustrákar háðvísur um hana, og enginn huggaði hana 1 raunum hennar.

F ' •'-)

Mar.t Hjvt,,.
■

Um kvöldið heyrði hún þyt eins og af svanavængjum. Það var yngsti bróðirinn. Hann
hafði fundið systur sína, og hún grét af gleði, enda þótt hún vissi, að þetta var ef til vill
síðasta nóttin. En nú var líka starfi hennar oð verða lokið, og bræður hennar höfðu
fundið hana,
wmmsmsmm
Póstferðir á föstudag.
Frá Reykjavík: Mosfellssveitar-,
Kjalarness-, Reykjaness-, 'ölfuss-,
og Flóapóstar, Hafnarfjörður,
Fijótshlíðarpóstur, Austanpóstur,
Akraness, Borgarness, Snæfells-
nesspóstar, Stykkishóimspóstur,
Norðanpóstur, Dalasýslupóstur,
Barðastrandarpóstur. Til Reykja-
viikur: Mosfellssveitar-, Kjalar-
ness-, Reykjaness-, Ölfuss- og
Flóapóstar, Laugarvatn, Hafnar-
fjörður, Meðaliands- og Kirkju-
bæjarklausturspóstar, Akraness,
Boilgarness, Norðanpóstar,
Strandasýslupóstur.
Ægir,
Sl
IBI
| Orðsending
til kaupenda út um land.
Munið, að Alþýðublaðið á að greiðast fyrirfram
ársfjórðungslega. — Sendið greiðslur yðar á
réttum gjalddögum, svo sending blaðsins trufl-
ist ekki vegna greiðslufalls.
Þeir, sem óska, geta fengið blaðverðið krafið
með póstkröfu.
m
mánaöarit Fiskifélags islands,
er nýkomið út. Efni: Nýting
fjörugrasa. Hvað er til af út-
gerÖarvörum í landinu? Vélar í
björgunarbáta. Nýja Esja komin.
Fyrsta starfsár niðursuðuverk
S. I. F.
UMRÆÐUEFNI
Vandræðin með útvarpsþul-
ina. Nokkrar spurningar til
útvarpsstjóra. Seðlaúthlut-
unarskrifstofan og almenn-
ingur. Eftirvæntingarfullir
nazistaleiðtogar á Bíó. Syk-
ureklan í bænum og utan-
bæjarmennirnir. Bréf frá A.
Þ.: Erlend nöfn í útvarpinu,
sætu kökurnar, kvikmynda-
húsin, — og sparnaður á
skilningarvitum.
ATHUGANIR
HANNESAR Á HORNINU.
AÐ VIRÐIST ætla að ganga
mjög erfiðlega að fá góðan
þul við útvarpið. Hinn nýni þulur,
sem byrjaði í hádegisútvarpinu á
sunnudaginn var, virðist ekki geta
skilað þessu starfi á viðunandi
hátt. Hann er að vísu hraðmælsk-
ur, en hann er andstuttur og
hieypur á orðunum stundum svo
að allt rennur saman.
ÞESSI ÚTVARPSÞULUR er
Hjörtur Halldórsson rithöfundur.
Þetta er hinn efnilegasti maður á
marga lund, en í þessu starfi getur
hann ekki verið lengur. Útvarps-
hlustendur hafa á undanförnum
árum heyrt marga góða útvarps-
ræðumenn. Sigurður Einarsson,
Helgi Hjörvar, Guðbrandur Jóns-
son, Pálmi Hannesson, svo að
beztu útvarpsraddirnar séu
nefndar. Hvers vegna er Sigurð-
ur Einarsson ekki beðinn að taka
aftur upp lestur erlendra frétta?
Eða fæst hann ekki? Hvers vegna
er Helgi Hjörvar ekki beðinn um
að taka að sér lestur innlendra
frétta? Eða fæst hann ekki? Og
loks: Hvers vegna er Guðbrandur
Jónsson ekki ráðinn sem aðlaþulur
við lestur bæði innlendra og er-
lendra frétta? Hann hefir ein-
hverja beztu útvarpsrödd, sem völ
er á.
ÞETTA FYRIRKOMULAG, ef
hægt er að kalla það því nafni, að
vera alltaf að skipta um þuli, er
alveg óþolandi, og það verður að
fara að skipa þessum málum á
viðunandi hátt. — Vill útvarps-
stjóri ekki svara mér þessum
spurningum? Um leið svarar
hann spurningum allra útvarps-
hlustenda. Ég veit að það er erfitt
að gera svo öllum líki í þessu efni
og von að það taki nokkurn tíma
að finna góða lausn.
SEÐLAÚTHLUTNARSKRIF-
STOFA bæjarins kvartar undan
því, áð enn hafi ekki allir sótt
seðla sína til hennar. Þá kvavtar
hún líka undan því, að hún fái
ekki tilkynningar um bústaða-
skipti frá fólki. Það ríður á því,
að allir leggist á eitt um það að
gera skrifstofunni starfið sem létt-
ast.
OLYMPÍULEIKAKVIKMYND
IN. sem nú er sýnd í Gamla Bíó,
er bráðskemmtileg, og það er trú
mín, að þessi mynd verði sýnd
lengur hér en flestar aðrar mynd
DAGSINS.
ir. sem hér hafa verið sýndar.
Fyrst og fremst er ógleymanlegt
að sjá hina undraverðu íþrótta-
kappa og þá fyrst og fremst Jesse
Owens, en það er líka gaman að
sjá „spenninginn“ í helztu naz-
istaforkólfunum, Hitler, Göring
og Göbbels, eftirvæntingu þeirra,
gleði þeirra yfir sigrum Þjóðverj-
anna og vonbrigði þeirra þegar
þeir tapa. — ísland sést aðeins
tvisvar í þessum fyrri hluta mynd-
arinnar: Kristján Vattnes í spjót-
kastinu og íslenzki fáninn í fána-
borginni um kvöldið.
I BÆNUM er bardagi um að fá
sykur keyptan. Fyrstu dagana 5,
eftir að búið var að úthluta seðl-
um fyrir október, seldust 12 tonn
af sykri. Kaupfélagið og kaup-
menn takmörkuðu þó söluna til
hvers og eins, en almenningur
kunni ráð við því. Konur sendu
börn sín búð úr búð og fóru sjálf-
ar, þannig fengu þær 1—2 kg. á
hverjum stað og náðu því margir
sykri í byrjun mánaðarins út á
alla seðla sína.
ÞETTA HAFÐI hins vegar þau
áhrif, að nú eru til heimili, sem
engan eða sama og engan sykur
hafa og fá ekki sykur fyrr en
hann kemur með Drottningunni
frá Danmörku. Sykur er eina mat-
vörutegundin, sem skortur er á.
UM ÞETTA skrifar „Húsmóðir"
mér eftirfarandi bréf: „Er það
rétt, sem ég hefi ástæðu til að
halda, að utanbæjarmenn hafi get-
að og geti fengið hér í verzlunum
sykur og aðrar matvörutegundir
án nokkurra skömmtunarseðla?
Hefir landinu ekki verið skipt í
verzlunarumdæmi, þannig, að við
Reykvíkingar einir getum keypt
þær birgðir, sem okkur eru ætl-
aðar? Eða hvernig er hægt að
hafa skömmtun matvæla eða ann-
arra vara öðruvísi?“
ÉG HEFI einmitt verið að
hugsa um þetta undanfarna daga.
Það mun vera rétt, að utanbæjar-
menn hafa keypt hér t. d. sykur,
og það er engin furða þó að birgð-
irnar endist illa, þegar þær eru
miðaðar við okkar þarfir, ien seld-
ar svo einnig öðrum.
A. Þ. SKRIFAR MÉR eftirfar:
andi bréf: „í okkar kæra útvarpi,
sem reyndar engin útlend tæki
taka nema útvarpstæki Norð-
mannanna á Svalbarða og svo að
ógleymdum þeim í Grænlandi,
eru daglega lesnir upp erlendir
staðir með íslenzkum nöfnum, svo
sem: Njörvasund fyrir Gibraltar
eða Mæri fyrir Mahren (en allir
vita að það er Mæri til í Norgi)
0. s. frv. Yfirleitt að nefna erlenda
staði með íslenzkum nöfnum finnst
mér mjög fráleitt. Hvernig ætli
okkur þætti ef t. d. Englendingar
nefndu okkar fögru borg Smoke-
bay?
HVERNIG STENDUR Á ÞVÍ,
að það má takmarkalaust búa til
sætar kökur, þegar sykureklan er
orðin jafnmikil í bænum og nú?
í ALÞBL. í dag (25. sept.) skýr-
ir þú frá því, að í bréfi til þín frá
einum framkvæmdastjóra kvik-
myndahúsanna hafi hann gefið
þær upplýsingar, að til lokunar
kvikmyndahúsanna þurfi ekki að
koma, þar sem þau verði að hætta
af sjálfu sér vegna skorts á kvik-
myndum. Ég fyrir mitt leyti
harma það mjög, að útlit sé fyrir
það. Því af skemmtunum á borgin
okkar ekki svo mikið, ekkert
nema hinar fáu kvikmyndir, sem
hingað koma. Tvær sýningar á dag
er heldur ekki svo ýkja mikið fyr-
ir borg með 38 þús. íbúa. T. d. í
Randers á Jótlandi, sem er jafn-
stór og Reykjavík, eru 5 kvik-
myndahús með 2—3 sýningar dag-
lega, Mér finnst það neyðarráð-
stöfun á hæsta stigi. Heldur ætti
að minnka dansleikina, sem eru
allflestir skaðlegir, oft andlega og
alltaf líkamlega. Og hvers vegna
loka kvikmyndahúsin frekar en
þjóðirnar sjálfar, sem eru í hern-
aði? Væntanlega verður ekki
sparnaðarákafinn svo mikill á
endanum, að menn fari að spara
skilningarvitin!1 ‘
Hannes á horninu.
Calinescu forsætisráðherra
Rúmena, sem myrtur var af
fasistum þar 1 landi.
Argesanu hershöfðingi,
hinn nýi forsætisráðherra.
máMM NORDHOFF og JAMES NORMAN HAjJL:
(Jppreisntai á Bounty.
92. Karl ísfeid íslenzkaði.
standendum sínum. Sum bréfin voru margra mánaða gömul,
samt voru þau lesin með mikilli eftirvæntingu. Að undan-
teknu bréfinu, sem ég fékk frá móður minni, þegar ég var á
Tahiti, hafði ég ekkert frétt frá fjölskyldu minni í fjögur ár.
Fjölskylda Colemans bjó í Portsmouth, en hún fékk ekki að
heimsækja hann.
Júlímánuður leið og ágústmánuður — og ennþá biðum
við.
XXI.
„DUKE,“ SKIP HANS HÁTIGNAR.
Þann 12. september fengu fangarnir tíu, sem voru á Hector
skipun um, að búa sig undir að flytja um borð í skip Hans
Hátignar, ,,Duke.“ Það var grátt í lofti og veður var svalt.
Duke lá við festar um fjórðung mílu frá Hector. Um kl. 8
sáum við bát skipaðan einkénnisbúnum varðmönnum, leggja
af stað frá Duke í áttina til Hectors. Þegar klukkan sló 8 var
skotið áf fallbyssu um borð í Duke. Það var táknið um, að
herrétturinn væri settur. Tími okkar var kominn.
Ég veit ekki, hvað samfangar mínir hafa hugsað, ©n ég
veit um mínar eigin tilfinningar, og mér létti stórum. Við höfð-
um beðið lengi og verið fullir eftirvæntingar. Ég var þreytt-
ur á sál og líkama, og ég óskaði einungis eftir því, að vita,
hvaða örlög biðu min. Ég minnist þess, hversu óþreyjufullur
ég var eftir því, að komast um borð í Duke.
Herrétturinn var settur í stóru káetunni á Duke. Þiljurnar
voru þéttskipaðar fólki, einkum liðsforingjum í einkennisbún-
ingi. Þarna voru ennfremur margir borgarar, meðal annarra
Sir Joseph Banks. Hamilton læknir stóð við borðstokkinn
ásamt hinum yfirmönnunum á Pandora. Edward var þar, á-
samt fylgifiski sínum, Parkin. Hann horfði á okkur með sín-
um venjulega fjandskap, og það leit svo út, sem hann hugs-
aði: — Er nú búið að leysa þorparana úr járnunum? Er það
nú vanræksla!
Hinum megin á þilfarinu höfðu liðsforingjarnir á Bounty
safnast saman. Þeir virtust varla kunna við sig innan um svo
marga skipstjóra og aðmírála. Þarna var Fryer, enn fremur
Coleman, Purcell og Peckover. Allt í einu sá ég fyrir hug-
skotssjónum mínum stundina, þegar þeir voru að róa skips-
bátnum burtu frá Bounty. Engum okkar hafði þá dottið í hug,
að við ættum eftir að sjást.
Kliðurinn þagnaði, þegar dyrnar á réttarsalnum voru opn-
aðar. Áheyrendur höfðu aðgang. Þeir streymdu inn í salinn, svo
gengum við inn og fylgdu okkur varðmenn, sjóliðsforingi gekk
á undan með brugðnum brandi. Við vorum látnir standa hægra
megin við dyrnar. Fyrsta daginn urðum við að standa, en
þegar léngra leið, fengum við bekk, til þess að sitja á.
Langt borð stóð aftarlega í miðjum salnum og fyrir enda þess
var stóll handa réttarforsetanum. Hinir dómararnir sátu við
borðið báðum megin við réttarforsetann. Til hægri, fyrir aftan
forsetann, var borð handa þeim, sem yfirheyrði, og hinum
megin var borð handa réttarskrifurunum. Við eitt borðið sátu
verjendur fanganna. Báðum megin dyranna og fram með veggj-
unum voru sæti handa áheyrendum.
Klukkan nákvæmlega níu voru dyrnar opnaðar aftur og
allir embættismennirnir komu inn og fengu sér sæti. Þeir, sem
höfðu örlög okkar í hendi sér, voru:
Hood lávarður, undiraðmíráll og yfirstjórnandi skipa Hans
Hátignar, sem lágu í höfninni í Portsmotath. Hann var réttar-
forseti. Hinir dómararnir voru:
Sir Andrew Snape Hammond.
John Colpoys.
Sir Roger Curtis.
John Baneley.
Sir Andrew Snape Douglas.
John Thomas Duckworth.
John Nicholson Inglefield.
John Knight.
Albemark Bertie.
Richard Goodwin Keats.
Ég hafði verið í hálfgerðum dvala um morguninn, en nú
vaknaði ég. Fyrst vöktu dómararnir athygli mína. Ég horfði í
andlit þeirra, þegar tækifæri gafst. Flestir þeirra voru mið-
aldra menn. Þegar ég sá þá, stranga á svipinn, minnkaði hug-
rekki mitt. Ég minntist orða Hamiltons: — Þessir menn þekkja
ekki skapgerð Chrstians, og þeir munu hafa samúð m#ð Bligh.