Alþýðublaðið - 16.10.1939, Blaðsíða 1

BITSTJÓRI: F. R. VALBEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
MÁNUDAGUR 18. OKT. 1939.
238. TÖLUBLAÐ
!j^^BP^y^^^^T?r'^^?i^r^r '"
Þeir vilja Mka fá rétt
Irllt með p¥í að Álan
þess að haf a f
léyjar verði
irezka orustuskipið „Royal
sei Ppðverjer soktit
'Frá fréttaritara Alþýðublaðsins.
i eit*
vfgglrtar.
KHÖFN í morgun.
Brezka flotamálaráðuneytið til-
kynnti á laugardaginn, að orustu-
skJpinu „Royal Oak" hefði víerið
söikkt. Herskip petta var 29O00
smálestir, og var á því aö jafn-
aði 1200 manna áhöfn. I síðustu
til'kynningu flotamálaráðuneytis-
iins segir, að alls hafi bjargast
414 manns. Hér um bil 800 hafa
þvi farist.
Þjóðverjar tilkynntu í gær, að
„Royal Öak" hefði verið sökkt af
pýzkum kafbáti. =
Þetta er annar sjéhérnaðarlegi
störviðburðurinn síðan styrjöldin
byrjaði. Hinin fyrri • var sá, er
pýzkur kafbátur sökkti flugvéla-
íBóðurskipinu „Oourageous", sem
var gamalt orustuskip eins og
„Royal Oak". — Royal Oak var
eitt herskipanna, sem tóku pátt
í sióorustunni miklu við Jótlands-
skaga i beimsstyi^öldkmi, árið
1916.
Stjérn Alþýðuflokksins
og Alþýðusambandsins
á tvojfgja daga fundi.
— ? -------------.
Aðalmál fundarins voru stjórnmálaá~
síandið og skipulag alþýðusamtakanna.
TJÓRN Alþýðusam-
bandsins og Alþýðu-
flokksins hefir setið á fundi
hér í Reykjavík imdanfarna
tvo daga og var fundinum
siitið kl. l.y2 í nótt.
Auk miðstjórnarinnar
sóttu fundinn þeir fulltrúar
í stjórn sambandsins og
flokksins utan af landi, sem
gátu komið því við að mæta.
Þessir sambandsstjórnarfull-
trúar voru mættir utan af
landi: Kristján Guðmundssoni
verkamaður á Eyrarbakka.
Guðjón Bjarnason verkamaður
í Bolungarvík, Sigurður Jó-
hannesson verkamaður á Þing-
eyri, Erlingur Friðjónsson kaup-
félagsstjóri á Akureyri, Jón
Sigurðsson erindreki Alþýðu-
sambands íslands og Páll Þor-
björnsson kaupfélagsstjóri í
v^estmannaeyjum.
Fundurinn hófst snemma á
laugardag og stóð þá til mið-
nættis, í gær hófst fundur aftur
kl. 2 og stóð sá fundur til kl.
iy2 í nótt.
Samkvaémt 54. grein laga AI-
pýðusambands Islands skal öll
stjórn Alpýðusambandsins og Al-
pýðuftokksins "koma saman til
funda pað ár, sem sambandspiing
er ekki haldið.
Aðalmál fnndarins.
Vitanleiga var aðalmál fundar-
ins stjörnmálaástandið nú. Hóf
forseti Alpýðusambandsins, Ste-
fán Jóh. Stefánsson félagsmála-
ráðherra, umræður um petta efni
með langri ræðu. Gaf hann
glöggt yfirlit yíir stjórnmála-
ástandið, starf ríkisstjárnarinnar
iog horfur fyrir proun í ísleinzk-
Frh. á 4. síðu.
T) AASIKIVI, fulltrúinn, sem finnska stjórnin sendi til
¦*• Moskva, er nú kominn þaðan aftur til Helsingfors
með kröfur rússnesku stjórnarinnar. Kröfurnar hafa ekki
verið birtar opinberlega enn, en Skandinavisk Telegram-
bureau telur sig hafa heimildir fyrir því, að þær séu eftir-
íarandi:
1. Sovét-Rússland krefst þess, að Finnland gefi upp
hlutleysi sitt og geri hernaðarbandalag við það, og ?
hafi Rússar rétt til þess að verja Finnland, ef á það
verði ráðizt.
2. Finnland láti af hendi við Sovét-Rússland fjórar
smáeyjar í finnska flóanum.
3. Finnland skuldbindi sig til þess að víggirða ekki
Álandseyjar og Sovét-Rússland fái rétt til þess að
hafa eftirlit með því, að það verði ekki gert.
Stjórn Finnlands mun ræða þessar tillögur í dag og á
morgun og er gert ráð fyrir því, að Paasikivi fári því næst
aftur til Moskva, en þó talið vafasamt að það verði fyrr
en að afloknum fundi Norðurlandakonunganna og Finn-
landsforseta í Stokkhólmi á miðvikudaginn.
Hlutlaust land gerir ekkl
hernaiarbandalag.
Þessi frétt htefir ekki verið
staðfest af finnsku stjórninni.
Það er þó opinberlega viður-
kennt í Helsingfors, að um á-
greining sé að ræða, ten jafn-
framt lýst yfir, að samninga-
umleitanirnar hafi ekki farið út
um þúfur.
Erkko utanríkismálaráðherra
Finna sagði í ræðu á laugar-
dagskvöldið, (að Rússar hefðu
ekki stett Finnum neina úrslita-
kosti, enda myndu Finnar ekki
hafa gengið að þeim.
Erkko sagði, að hlutlaus þjóð
gæti ekki gert hernaðarbanda-
lag. Hann skýrði einnig í ræð-
unni frá þeim varúðarráðstöf-
unum, sem Finnar hefðu gert
og gaf í skyn, að svo gæti farið,
að stjórnin yrði flutt frá Hels-
ingfors.
Finnlandsforseti mlnnir
Kallio Finnlandsforseti hef-
ir í viðtali við danskan blaða-
mann látið í ljós von um, að
Rússar virði þá samninga, sem
gerðir hafa verið til þess að
tryggja friðsamlega sambúð
Finnlands og Sovét-Rússlands,
þeirra meðal ekki-árásarsamn-
inginn frá 1932.
í finnskri fregn segir, að sú
krafa Rússa, að fá nokkrar eyj-
ar til afnota, muni ekki mæta
mikilli mótspyrnu í Finnlandi,
og um kröfu þeirra að því er
Álandseyjar snertir er sagt, að
hún feli ekki í sér neina breyt-
ingu, en um þriðju kröfuna, að
Finnar og Rússar geri með sér
hernaðarbandalag, er sagt, að
það komi ekki til mála.
Rússar ætla að hafa samtals
25 000 manna sietulið í Eistlandi,
jafnmikið í Lithauen og 20000
í Lettlandi.
Fjórtán rússnesk herskip liggja
,nú undan Taliin í Eistlandi.
Rússneskar hernaðarflugvélar yfir vatnasvæðinu á landamær-
um Finnlands og Sovét-Rússlands.
Hltler treptír ekki lenpr
trygðþjzkuherforingjantte
¦"^S&f^fP' 1
Biomberg fyrverandi hermáiaráðherra
og fimm öðrum varpað i fangeisL
LONDON í gærkveldi. FÚ.
IDAG bárust fregnir um
það til Frakklands og
Belgíu, að von Blomberg, fyrr-
verandi hermálaráðherra
þýzku stjórnarinnar og fimm
aðrir hátt settir þýzkir herfor-
ingjar, væru hafðir í haldi í
Landsbergkastala í Baytern.
Voru þeir sendir þangað
31. ágúst, daginn áður ten inn-
Stðrfelid sókn Pjóðveija er
ni taitn i aðsigi við Saar.
------------------«------------------
Þeir eiga að hafa dregið saman 750
þús. manns tíl að taka þátt í henni.
? —
LONDON í morgun. FÚ.
STRÍÐSFRÉTTARITARI „Petit Parisien" hyggur, að
stórfelld sókn sé í þann veginn að byrja af Þjóðverja-
hálfu á vesturvígstöðvunum. Ýmsir aðrir fréttaritarar eru
sömu skoðunar.
Hann hyggur, að sóknin verði á Saarvígstöðvunum og
um 750 000 manna liði verði teflt fram.
Frakkar hafa að undanförnu búizt við sókn Þjóðverja
og telja sig við henni búna.
I Þýzkalandi furða menn sig
mjög mikiö á pví, hversu lítið
er aðhafst á vesturvigstö.ovunum,
og sumir fréttaritarar hlutlausra
pjóða hafa látið í ljós pá s'koðun,
að Þjóðverjar vilji ekki hefja
mikla sókn á vesturvígstöðvunum
fyrr en sjóveldi Breta sé brotið
á bak aftur.
Þrjár pýzkar flugvélar flugu í
gær yfir Holland- Komu pær af
Norðursjó, og varð peirra fyrst
vart í Amterdam. Hollenzkar
flugvélar hófu sig á loft og eltu
pær, en hinar pýzku flugvélar
komust undan.
Þokur og rigninjfar hafa tafið
hemaðarlegar f ramkvæmdir á
öllum vesturvígstöðvunum. -- í
Lothringen hefir hlaupið mikill
yöxtur í Öll straumvötn og fjór-
ar ár hafa flætt yfir bakka sína.
rásin í Pólland hófst, að fyrir-
skipan Hitlers, með skírskotwn
til laga um öryggi og vern.i
ríkissns.
í kastala þessum var Hitler
fangi og þar skrifaði hann bók-
ina „Mein Kampf."
Flæmskt blað birtir f regn um
það í dag, hvernig dauða von
Fritsch herforingja hafi borið
að höndum, en hann var sagður
hafa fallið á vígstöðvunum í
Póllandi. Blaðið kveðst hafa
fengið leynilegar upplýsingar
um þetta efni frá Þýzkalandi.
Samkvæmt þeim skaut þýzk-
ur stormsveitarmaður frá Ber-
lín, Herbert Grau, herforingj-
ann, er. hann snéri baki að
honum.
Hið flæmska blað segir, að
stormsveitarmaðurinn hafi
fengið fyrirskipun um verknað-
inn frá yfirmanni sínum. Birt-
ir blaðið nöfn þeirra manna,
sem það segir, að séu við þetta
riðnir.
'Sknta riiir úm
eigin flfipél
SfefrinilE
i Berlin
li
skotnnnsi
IflS'
g»t kolkrabbaveiði
UNDANFARNA daga hefir
verið ágæt veiði hér í fléan'-
um, einkum kolkrabbaveiði.
I fyrrinðtt voru um 30 bátar
úti að kolkrabbaveiðum, og fékk
hv©r peirra um 3—400 kg.
LONDON í morgun. FÚ.
¥/' L.9.30 á laugardagskvöld-
**¦ ið heyrðust skotdrunur
miklar í Berlín frá loftvarna-
byssum úr suðvesturhluta
borgarinnar. Engin viðvöruii
um að loftárás væri í aðsigi
hafði verið gefin. Klukkustund
síðar heyrðust skotdrunur úr
norðausturhluta borgarinnar.
Útvarpsstöðvarnar þýzku heyrð'
ust ekki í tvær klukkustundir
eða þann tíma, sem álitið var
m. 4 4. *í?5u. }