Alþýðublaðið - 26.10.1939, Blaðsíða 1

AIÞÝÐU
RFTSTJÓRI: F. R. VALÐEMARSSON
ÚTGEFANDfc ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
ÍIMMTUDAGUR 26. OKT. 1939
247. TÖLUBLAÐ.
fiíhlntan skömftmar-
seðla hefst í dag.
Hafra- og hrisBrjónaskamtur-
inn verðnr ankinn.
UTHLUTUN skömmtunar-
seðla hér í bænum fyrir
nóvembermánuð hófst í dag, og
fer hún fram í skömmtunar-
skrifstofu bæjarins í Tryggva-
götu 28. Skrifstofan er opin
alla virka daga kl. 10—7.
Skömmtunarseðlarnir fyrir
þennan mánuð falla úr gildi að
kvöldi 31. þessa mánaðar.
Sú breyting verður gerð á
skömmtuninni, að haframjöls-
og hrísgrjónaskammturinn
verður aukinn, en hvort-
tveggja verður á sama seðlin-
um, svo að fólk getur valið á
milli. Samanlagður skammtur
fyrir þessar vörur verður fram-
vegis um 1,8 kg., og er það 300
grömmum meira en verið hefir.
Þá hafa sykurseðlarnir verið
númeraðir 1, 2, 3 og 4, fyrir
hverja viku mánaðarins. Fólk
er áminnt um að hafa með sér
stofnana.
Þýzk herskip nota rússnesk
ar hafnir sem bækistöðvar
--------------», .,
Sovétstjórnin heldur, þvert ofan í alþjóðalög,
ameríska skipinu, sem Þjóðverjar fluttu til
Rússlands, en ber Bretum lögleysur á brýn!
ÍÉWÍI?:^^
Ít|l
, ." .' ¦ •
Ililfi
'¦::¦.: •.'¦ ' •'¦
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. Kaupmannahöfn í morgun.
SOVÉTSTJÓRNIN hefir ekki enn sleppt ameríska skipinu
„City of Flint", sem tekið var af þýzka herskipinu
„Deutschland" á laugardaginn og flutt af þýzkum sjóliðs-
mönnum til Murmansk á Norður-Rússlandi. Er tilkynnt
í Moskva, að hið ameríska skip hafi verið kyrrsett þar, með-
an athugun á farmi þess fer fram. Þýzku sjóliðarnir hafa
hinsvegar strax fengið heimfararleyfi.
Þessi framkoma sovétstjórnarinnar vekur hina mestu furðu
úti um heim og kvðst Bandaríkjastjórn ekki vita eftir hvaða lög-
Um sé farið, því að það sé áður óheyrt, að skipi hlutlausrar þjóðar
sé haldið í höfn annarrar hlutlausrar þjóðar til að láta fara fram
í því farmskoðun.
Þykir af öllu þessu auðsætt,
að það sé samkomulag með
Sæbjðrgju lagt upp og
skipshöfnin aískráð.
—.— ?
Fjárhagnr sklpsSns ermjðgbágur
i----------------------«,-----------------------
Trygglngafélögin ættu að sjá hag sinn
i því að björgunarskipið geti starfað.
f T TGERÐ er nú allmikil
*¦'. hæði héðan úr Reykja-
vik og ölíum eða flestum
Vérstöðvum við Faxaflóa.
Ganga fiskveiðar yfirleitt
vél þegar gefur. Er þetta
nijög gleðilegt, því að oft
héfir oltið á miklu fyrir okk-
uir að vel aflaðist úr sjónum,
en aldrei eins og nu.
Fjöldi báta stundar veiðar
og nú að haustinu er allra
víðra von. Menn standa því
undrandi er þeir sjá björgunar-
skútunni Sæbjörgu lagt í land,
einmitt þegar þörfin fyrir hana
er einna mest, og skipshöfnin af-
skráS. Þetta er ákaflega óhfeppi-
legt og hættulegt og það er álit
maima yfirleitt, sjómanna sem
annarra, að það verði að koma
málunum á þann rekspöl, að
SEfebjörg geti aftur farið út.
Viðtal við erindreka
Siysavarnaféiagsins.
Alþýðublaðið háfði í morgun
tal af erindreka Slysavarnafé-
lagsins. Jóni Bergsveinssyni, og.
sþurði hann um hverju þetta
saétti.
Hann svaraði:
„Ástæðurnar til þess, að
skipshöfnin á Sæbjörgu hefir
verið afskráð, eru þær, að Ægir
éj; her úti í flóanum og því ekki
eins mikil þörf fyrir Sæbjörgu,
en hin ástæðan og sú veigameiri
er. að fjárhagur skipsins er
fremur bágborinn."
— Uppfyllir Ægir þá hlut-
verk Sæbjargar nú?
„Nei, það er of mikið sagt —
og það er yitanlega mjög ó-
heppilegt að Sæbjörg geti ekki
gengið."
— Hvenær var Sæbjörgu*
lagt í fyrra og hve lengi er á-
ætlað að Sæbjörg liggi nú?
„Skipið hélt út þar til í des-
embermánuði, nú er að minnsta
kosti áætlað að skipið liggi
þangað til í vertíðarbyrjun."
Þetta sagði erindreki Slysa-
varnafélagsins. Það er vitan-
lega fjárhagur Sæbjargar, sem
hér stendur í vegi. Slysavarna-
félagið mun ekki hafa leitað
samvinnu við tryggingarfélögin
um útgerð skipsiris, en vitan-
Iega er það beinlínis gróða-
bragð af tryggingarfélögunum
og ekki síður af Trygginga-
stofnun ríkisins, að Sæbjörg
geti gengið sem stöðugast. Virð-
ist að minnsta kosti sjálfsagt
að Slysavarnafélagið leiti um
þetta mál samninga við trygg-
ingarfélögin, því að allt bendir
að minnsta kosti til þess, að
það séu beinlínis þeirra hags-
munir, að skipið geti haldið út.
Allt útlit er fyrir að smábáta-
útgerð aukizt þegar fram á
haustið kemur, og þó að Ægj[r
sé úti í flóanum, eins og erind-
reki Slysavarnafélagsins sagði,
þá nægir það ekki. Enda er Sæ-
björgu ætlað björgunarstarfið,
og það er líka mjög dýrt að láta
skipið liggja aðgerðalaust.
Aðalfundur
Knattspyrniulélagsins Vals
verður haldinn þriðjudaginn 31.
(okt. kl. 8 í húsi K. F. U. M.
þýzku og rússnesku stjórninni,
að Þjóðverjar fái, þrátt fyrir
^ hið yfirlýsta hlutleysi Sovét-
Rússlands í stríðinu, að nota
rússneskar hafnir og fára þang-
að mteð herfang sitt, án þess að
svo mikið sem tilraun sé gerð
til þess að^kyrrsetja.hin þýzku
herskip eða áhafnir þeirra, eins
og skylda Sovét-Rússlands
værij samkvæmt alþjóðalögum.
Enn sem komið er hefir
Bandarikjastjórn ekki ferigið
neinar upplýsingar frá þýzku
stjórninni iim töku skipsins,
enda þótt komið sé upp undir
viku síðan atburðurinn átti sér
stað.
Cordell Hull utanríkismála-
ráðherra sagði í gær, að stjórn-
in væri staðráðin í að halda
málinu til streitu, krefjast
fullra upplýsinga og halda fast
á réttindum sínum samkvæmt
alþjóðalögum
Rássar mótmæla eftirliti
og bannvörnlista Breta.
LONDON í morgun. FÚ.
Brezka sendiherranum í
Moskva var afhent orðsending
frá sovétstjórninni í gær, og er
því haldið fram í orðsending-
urini, að ófriðarbannvörulisti
Breta sé brot á samþykkt, sem
gerð var um þessi efni 1909.
Þá er í orðsendingu þessari
mótmælt töfum þeim,-sem rúss-
nesk skip hafa orðið fyrir af
völdum siglingaeftirlitsins
brezka, og er farið fram á bæt-
ur af völdum slíks tjóns. í orð-
sendingunni segir enn fremur,
að það sé viðurkennt grund-
vallaratriði, að loftárásir megi
ekki gera á óvíggirtar borgir,
en samkvæmt ófriðarbannTÖru-
lista Breta megi gera ráðstafan-
ir, sem af leiði að sama ,fólkið,
sem ekki má gera loftárásir á,
fái ekki fatnað, mat og elds-
neyti Loks segir, að það sé al-
gerlega óréttlætanlega, að fara
með skipin til brezkrar hafnar
til eftiríits.
Frh. á 4- síðtf.

iííK
Um borð í „Deutschland", þýzka herskipinu, sem tók „City of
Flint" og lét flytja það til Rússlands.
Finnar mjðg svartsýnir á
samningana við Rússland.
? -----;------
Orðrómur um, að Rússar geri nú kröf-
ur til landa á hendur Finnlandi.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins.
KHÖFN í morgun
P INNSKA stjórnin hélt
¦¦¦ fund í gærkveldi til
þess að ræða hinar nýju
kröfur Rússa, sem henni
munu þá þegar hafa verið
orðnar kunnar, enda þótt
Paasikivi og Tanner komi
ekki til Helsingfors fyrr en
um hádegi í dag. Annar
stjórnarfundur hefir verið
boðaður strax eftir komu
þeirra.
Ekkert hefir verið látið opín-
berlega uppi enn um það, i
hverju hinar nýju kröfur Rússa
eru fólgnar. ftalska fréttastofan
Agenzia Stefani flytur hins
vtegar þá frétt frá Moskva, að
aðalkröfur þeirra séu þær, að
Álandseyjar verði ekki víggirt-
ar og utanríkispólitík Finna
verði framvegis samin að hags-
munum Russa. Eh Erkko utan-
ríkismálaráðherra Finna neitar
Sljfsavarnadeildir loksins stofn-
aðar á mestn hættusvæðnnnm.
• .........— .
Fimni deildir stofnaðar um iielg^
ina austur í Skaftafellssýsiu.
Mannerheim,
yfirmaður finnska hersins.
því, að nokkuð sé hæft í þeim
fréttaburði.
Oirðrómur gengur um það, að
Rfa. á é. íiðu.
W? IMM slysavarnadeildir#
•*¦ hafa nýlega verið
stof naðar á mesta slysa-
hættusvæði landsins við
sandana austur í Skaftafells-
sýslu. Var það ekki vonum
seinna að slysavarnafélög
væru stofnuð á þessum slóð-
um, og er hað heinlínis
merkilegt, að það skuli ekki
hafa verið gert fyrr.
Það voru þeir Jón Berg-
sveinsson og séra Jón Guð-
jónsson að Holti undir Eyja-
fjöllum, sem gengust fyrir
stofnun deildanna. Fór Jón
Bergsveinsson austur að Holti
síðastliðinn fimmtudag og þar
tók hann og séra Jón Guðjóns-
son með sér þá Ingimund Ól-
afsson kennara og Þórð Lofts-
son að Bakka í Landeyjum! Að
því loknu fóru þeir austur í
Skaftafellssýslur, en þar hafði
koma þeirra verið undirbúin og
var ákveðið að stofna slysa-
varnasveitir á nokkrum stöð-
um. Fyrst var félag stofnað að
Herjólfsstöðum í Álftaveri. —
Voru fyrstu stofnendurriir 20 að
tölu, en talið er víst, að fleiri
bætist við, þegar framhalds-
stofnfundur er haldinn. Þá var
slysavarnadeild stofnuð að Hlíð
í Skaftártungu og voru stofn-
endur þar einnig 20, en búizt
við allmörgum fleirum. Að
þessu loknu var farið í Meðal-
land og stofnaðar tvær deildir
þar, sem telja 62 stofnendur og
loks var deild stofnuð að Prest-
bakka á Síðu.
Jón Guðjónsson, prestur að
Holti vinnur geysimikið starf
fyrir slysavarnamálin. Er hann
Fagrar Ijösipðir
sfeiar i Reyhjaiífe.
Mmn nufidlniir, mm
sýoðar voru i Elifi,
MARGAR gullfaltegar Ijós-
myndir verða sýndar
næstu daga í sýningargluggum
Jóns Björnssonar & Co. í Banka
stræti. Verður þetta úrval úr
ljósmyndum ýmsra beztu Vjós-
myndara bæjarins.
Þessar myndir voru allar
eða flestar sýndar á ljósmynda-
sýningu, sem haldin var í
Kaupmannahöfn í sumar af t|l-
efni 100 ára afmælis ljós-
myndalistarinnar, og fengu ís-
lenzku myndirnar mikið lof,
sérstaklega landslagsmyndirn-
ar. í þessari sýningu tóku þess-
ir íslenzku ljósmyndarar þátt:
Vigfús Sigurgeirsson, Halldór
Arnórsson, Sigurður Guð-
mundsson, Ólafur Magnússon,
Jón Kaldal, Björn Arnórsson,
Osvaldur Knudsen og frú Kat-
rín Nörregaard Vigfússon. Eru
myndir Vigfúsar Sigurgeirsson-
ar og sérstaklega ein mynd
Halldórs Arnórssonar bæði ein-
kennilegar og fagrar.
íslenzkir ljósmyndarar hafa
í blöðum á Norðurlöndum feng-
ið mikið lof, og var aðstaða
þeirra þó erfið á sýningunni í
Kaupmannahöfn, þar sem ís-
lenzka sýningin var langsam-
lega minnst,