Alþýðublaðið - 26.10.1939, Blaðsíða 2

AlHÞYÐIIBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 26. OKT. 1939
29) Svo setti hann hundinn upp á kistuna, lokaði hurðinni og
hrópaði upp í gegnum tréð: — Dragðu mig upp, gamla norn.
30) — Ertu með eldfærin? spurði nornin. — Þá man ég það,
sagði hermaðurinn. — Ég hafði steingleymt eldfærunum. 31)
Og nú fór hann inn og sótti eldfærin. Nornin dró hann upp, og
hann stóð aftur á þjóðveginum með vasa, mal,, stígvél og húfu
fuilá af peningum. — Hvað ætlarðu að gra með eldfærin? spurði
hermaðurinn, 32) — Það kemur þér ekki við, sagði nornin, —
þú hefir fengið nóga peninga. Fáðu mér eldfærin. — Þvætt-
ingur, sagði hermaðurinn. — Segðu mér strax, hvað þú ætlar
að gera með eldfærin, annars hegg ég af þér höfuðið. 33) —
Nei, sagði nornin. Þá hjó hann af henni höfuðið og þar lá hún,
en hann batt alla peningana í svuntuna hennar, 34 snaraði
byrðinni á bak sér, stakk eldfærunum 1 vasann og fór beina
leið til borgarinnar.
Um fótsnyrílogu.
Viðtal við Unai Óðadðttnr.
—.—~—«>
UNGFRtJ Unnur óiadöítir hef-
ir stunda'ö nám í fótsnyrt-
UMRÆÐUEFNI
ingu við Dr. SchoiLs Fotskole í
Síokkhólmi. Hún kom hingað
fy ir þremur ár-
um og stundar
hérfótaa'ðgerðir.
Alþýðublaðið
hefir átt við hana
stutt viðtal um
fó snyrtingu og
ffieira í því sam-
bandi.
Hvaða fótkvilla álítið þér al-
gengasta hér?
Líkþorn og niðurgrónar neglur
ern þeir algengustu og valda
fólki mjög miklum óþæjgindum.
Stafar þetta af óhentugum skó-
fatnaði eða skóþrengslum, og oft
eiu neglurnar ekki rétt klipptar,
sem svo afíur orsakar, að þær
vaxa niður í holdið. Stundum er
þa'ð ilsig, anrsaðhvort meðfætt
e'ða af öðrum orsökum. Þetta má
allt bæta með góðri hirðingu og
hentugum skófatnaði, en ilsig að-
- aíiega með því að nota „inn-
]egg“ í skóna og styrkja fæt-
urna með nuddi. Þetta þyrfti fólk
að athuga og leita sér bóta við
í tíma, því þá er það auðveldara
viðuneignar.
Eitt er það þó sérstaklega, sem
mág langar til að minnast á í
þessu sambandi, en það eru fót-
kvillar á börnum. Þeir eru mjög
algengir, t- d. ilsig, sem getur
leitt af sér margs kohar kyilla,
isn má í fiestum tilfellum bæta,
sé það athugað nógu snemma og
börnin látin ganga í hentugum
skóm og e. t. v. með „innlegg“
í skónum. Þessi „innlegg“ frá
Dr. Scboll hafa fengist bér, en
annars smíðar .Halldór Arnórs-
son gérvilimasmiður „innlegg“,
sem hafa reynst vel.
Á bömurn og unglingum verð-
aur að skipta um „innlegg" eftir
því sem fóturinn stækkar.
Einnig vil ég minnast á skó-
íatnað barna. Ég er hrædd um,
að fólki hætti til að láta börn
ganga of lengi í skóm, sem þau
eru vaxin upp úr eða orðnir eru
skakkir, og geta stafað af því
ýmsir fótkviilar.
Hvort álítið þér að meira sé
um fóíkvilla á kvenfólki eða
karlmönnum ?
Það er afr minnsta kosti fleira
kvenfóik, sem leitar sér bóta við
þeim, hvort sem það er af því,
að karlmennirnir eru feimnir við
það eða þeir hafa minna af þeim
að segja, en það er líklegt, að
svo sé, því þeir nota óiíkt hent-
ugri skó en kvenfólkið.
Læknið þér einnig æðahnúta?
Nei, það geri ég ekki, en ég
ráðlégg fólki við þá að ganga
í teygjusokkum, sem fást í lyfja-
búðum og annars að láta lækni
gera við þá í tíma.
Hafið þér mikið að gera hér
við þetta starf?
Fyrsf í stað vár lítið að gera,
en nú skilst fólki, hversu nauð-
synlegt það er að hafa vel hirta
fætur og hversu mikið það bætir
almenna vellíðan, svo nú er nóg
aað starfa.
Ungfrú Unnur hefir enga sér-
staka vinnustofu, heldur stundar
hún þá, sem til hennar leita,
í heimahúsum, og er það mjög
vinsælt, einkum vegna barna og
húsmæðra, sem oft eiga ekki
hdmangengt.
Skíða- og skautafélag
Hafnarfjarðar heldur vetrar-
fagnað fyrir félaga og gesti
þeirra næstkomandi laugardag.
Álit gamla kommúnistafor-
ingjans á föður Stalin. —
„Hvort á nú að hrópa heil“.
Útvarpsþulirnir. Bréf um
Guðrúnu Aradóttur. Kaffið,
áfengið, sorphreinsunin og
Vélaskröltið.
ATHUGANIR
HANNESAR Á HORNINU.
WiLLY MtÍNZENBERG, einn
af þekktustu brautryðj-
endum kommúnismans í Vestur-
Evrópu. Hann var þýzkur og nm
fjölda ára skeið ritari þýzka kom-
múnistaflokksins og driffjöðurin í
starfsemi hans. Willy Miinzenberg
sagði skilið við kommúnismann
eftir aftökurnar í Moskva og nú
gefur hann út blað ásamt mörgum
öðrum Þjóðverjum, sósíaldemo-
krötum og fyrrverandi kommún-
isíum, í París. Wiily Múnzenberg
ræðst með mikilli heift gegn föður
Stalin og hinni nýju stefnu hans.
Lætur Willy Mtinzenberg þá skoð-
un í lj@s í blaði sínu, að komm-
únistafiokkar Vestur-Evrópu hafi
ékki lengur neitt hlutverk að
vinna. Frelsun verkalýðsins verði
án þeirra.
f BLAÐINU SKUTULL. sem
gefið er út á ísafirði, birtust
skemmtilegar vísur fyrir nokkru.
Eru þær gerðar af tilfni samning-
anna milli Hitlers og Stalins. Vís-
urnar eru þannig:
Moskva Þjóðarviljans væl
voru úr hálsi kvalin,
en hvort á nú að hrópa: Heil
Hitler! eða Stalin!?
Ein er lijörð, en eigi sæl,
ekki er dómur kveðinn,
hvort þeir eigi að öskra: Heil
Óskar! eða Héðinn!
En fari eitthvað aflaga,
hver yrði þá til valinn
að finna Hitler félaga
og Fúhrer Jóseph Stalin?
EKKI HAFA VANDRÆÐI Rík-
isútvarpsins enn verið leyst hvað
þulina snertir. Unga stúlkan les
enn íslenzku fréttirnar og við því
ér í sjálfu sér ekkert að segja að
mínu áliti. Hún gerir það sæmi-
lega og rödd hennar er óaðfinn-
anleg. Þetta starf þarf líka að læra
eins og annað. Menn ættu líka til
dæmis að hlusta á enska útvarpið
og heyra hve oft þulunum verður
skyssa á, en þeir leiðrétta sig eins
og ekkert hafi í skorizt. Og hvers
vegna mega mistök ekki koma
fyrir hjá útvarpsþul eins og öðr-
um? Það er aðeins nauðsynlegt að
þau séu sem allra minnst, en unga
stúlkan má ekki lesa erlendar
fréttir.
DAGSINS.
SÍÐAN Sigurður Einarsson fór
að lesá erlendu fréttirnar í aðal-
fréttatímanum eru allir ánægðir.
En eftir því sem mér hefir borizt
til eyrna, er það aðeins bráða-
birgðaráðstöfun og engin fullnað-
arlausn, enda er Sigurður mjög
störfum hlaðinn og les til dæmis
ekki hádegisfréttirnar eða kvöld-
fréttirnar kl. 10. sem sjaldan koma
á réttum tíma. Það verður því að
finna nýja lausn.
HVERS VEGNA er til dæmis
ekki Guðbrandur Jónsson feng-
inn til að lesa fréttirnar? —
Hann hfir ágæta rödd og kann
flest erlend mál, sem til þarf. —
Væri ekki um leið leyst spursmál-
ið um Parísarfréttirnar? Annars
er það alveg óþolandi, að menn
eins og Guðbrandur Jónsson séu
útilokaðir frá útvarpinu. Það er
kunnugt, að þeim Guðbrandi og
formanni útvarpsráðs lenti saman
í deilum fyrir nokkru, Er það
skýringin á því, að Guðbrandur
talar aldrei í útvarpið? Hefir for-
maður útvarpsráðs skrúfað fyrir
hann? Ef svo er, þá er það óþolandi
misbeiting á stöðu sinni hjá for-
manninum. En ef til vill vill hann
skýra þetta atriði.
FRÓÐUR MAÐUR skrifar mér
þetta bréf um Guðrúnu Aradóttur:
„Ég hefi ekki neina vissu fyrir
því. hverra manna Guðrún Ara-
dóttir var, en ekki þykir mér ó-
líklegt, að hún hafi verið dóttir
Ara lögréttumanns í Árnesþingi
Magnússonar lögréttumanns á
Núpi í Gnúpverjahreppi Jónsson-
ar. Ég ræð þetta af því, að 1644
býr Torfi sýslumaður Erlendsson
í Engey. Torfi, sem var faðir Þor-
móðs sagnaritara, sem alkunnur
er, var sonur Erlends sýslumanns
Magnússonar, bróður fyrrnefnds."
„GUÐRÚN hefir verið efnaðra
manna ættar; annars hefði ekki
verið haft svo mikið við hana að
setja yfir hana legstein. Hún hefir
sennilega verið ógift, með því að
legsteinninn getur ekki annars.
Sennilegast er, að hún hafi verið
skyld aðalábúanda Engeyjar á
þessum tíma, og er þá nsest að
Guðrún hafi verið dóttir fyrr-
greinds Ara, þótt ekki sé hennar
getið í ættartölmu, svo ég hafi
séð.“
GÖMUL KONA skrifar: „Nú er
lítið um kaffið að verma sig á
— okkur gömlu konunum þykir
það nú kynleg ráðstöfun, að ekki
megi drekka kaffi, úr því að nóg
er um áfengi. Það er sagt, að nóg
hafi verið um það um helgina og
þar af leiðandi slagsmál og bein-
brot, og svo þessi óskráða gleði,
sem heimilin njóta af þeim yndis-
stundum. En meðan þjóðin mókir
svo, að slíkt sé þolað að fórnað sé
börnunum fyrir áfengistollinn, þá
skyldu nú gamlir og farnir þegja.
En skyldi þjóðin lengi láta fórna
börnum sínum á altari Bakkusar?
Ætli hún vakni ekki áður en
langt líður og hrindi þeim ófögn-
uði af höndum sér?“
„REYNDU að spyrja fyrir mig
um það, hvort það sé leyfilegt, að
láta vélar ganga nætur út, svo
maður getur ekki sofið. Ég á heima
í næsta húsi við kjötkaupmann,
sem svíður og síður og frystir og
býr til pylsur og annað góðgæti,
og notar til þeirrar vinnu nætur
sem daga, þégar honum finnst
þörf á. Mér þykir það dálítið
skritið, að bíll skuli ekki mega
láta vita um komu sína, þegar
beðið er um hann, áður en svefn-
tími er kominn, en að vélar megi
þá skrölta allar nætur.“
„ÞÁ VILDI ég mega vita, hvort
ekkert skipulag er á því, hvenær
að hreinsa á frá slíkum húsum, og
hve oft. Það er nefnilega oft ver-
ið að hreinsa frá umræddri búð
um hæðstan daginn — og fýluna
leggur um allt, og ef nokkur hefði
opinn glugga, þá vei því heimili.
Það er hart með öllum þeim grúa
— sem ungað er út af lögum og
samþykktum, ef engin lög eru fyr-
ir því, að fólk hafi frið að sofa
fyrir vélarharki, og að maður skuli
fá inn sót og reyk og fýlu af
úldnum mat og rusli, ef maður
opnar glugga um hádaginn, og
það við sjálfan Laugaveginn, ekki
færri en ganga og aka um hann.“
m&m mm- ms&m vmm msm
VITANLEGA nær það ekki
nokkurri átt að leyfa verksmiðju
rekstur í íbúðarhúsum -— og að
þær verksmiðjur, sem eru í slik-
um húsum, séu starfræktar um
næturnar. Það nær heldur ekki
nokkurri átt, að sorpkyrnur slíkar,
sem hér um ræðir, séu hreinsaðar
um hábjartan daginn. En um
þetta verður fólk að snúa sér til
lögreglunnar. ,
Hannes á horninú.
Alþýðuílokksíélag Reykjavíbur
tainnir fé!aga sína á, að skríf-
stot'a félagsins er í Alþýðuhúsinu
við Hverfisgötu, 6. hæð, og er
opin alla virka daga (líka laug-
ardaga) frá kl. 5,15 til 7,15 e. h.
Þar er tekið á móti ársgjöldum.
félagsmanna, og þangað geta ný-
ir me'ðlimir snúið sér. Hverfis-
stjörar! Talið við skrifstofuna við
og við og látið vita hvernig
starfið gengur. Gleymið ekki að
tilkynna bústaðaskifti, sem þið
verðiö varir við.
Auglýsið í Alþýðublaðinu!
eHARUES NORDHOFF og JAMES NORMAN HALL:
UppreismlKS á Boanty.
194 Karl ísfeld íslenzkaði.
að hin langa dvöl Haywards á skipinu hafi litað skoðun hans.
John Hallet kom næstur í vitnastúkuna. Hann var nú á 20.
ári. Og hánn, sem áður hafði verið grannur, renglulegur og
veiklulegur drengsnáði, var nú orðinn fullvaxinn karlmaður.
Hallet var klæddur 1 liðsforingjabúning- sem fór honum vel,
og það glóði á gullhnappana.
Hann var í knébuxum og í sokkum úr hvítu silki með gljá-
andi lakkskó á fótunum. Þegar hann kom inn 1 salinn, tók hann
ofan hattinn og hélt á honum undir hendinni. Svo nam hann
staðar og hneigði sig tiginmannlega fyrir réttarforsetanum. Þeg-
ar hann steig í vitnastúkuna horfði hann á okkur og var á svip-
inh eins og hann vildi segja: — Sjáið, hvað nú er orðið úr mér!
En hvað eruð þið? Sjóræningjar og uppreisnarmenn!
Vitnisburður hans var ekki langur, en hann var okkur Morri-
son mjög hættulegur. Hallet bar það fram af fullkominni sann-
færingu, að hann hefði séð Morrison vopnaðan byssu við borð-
stokkinn, þegar bátnum var ýtt frá. Hann nafngreindi enn-
fremur Burkitt, Ellison og Millward meðal þeirra, sem hefðu
verið vopnaðir.
Rétturinn: — Sáuð þér Roger Byam morguninn, sem upp-
reisnin varð?
Hallet: — Já, ég minnist þéss, að ég sá hann einu sinni.
Rétturinn: — Hvað hafðist hann þá að?
Hallet: — Hann stóð bakborðsmegin á skipinu og horfði
með mikilli athygli á Bligh.
Rétturinn: — Var hann vopnaður?
Hallet: — Það man ég ekki.
Rétturinn: — Töluðuð þér við hann?
Hallet: — Nei.
Rétturinn: — Vitið þér, hvort honum var varnað að kom-
ast í bátinn?
Hallet: — Ég veit ekki, hvort hann bauðst til þess að fara
í bátinn.
Rétturinn: — Heyrðuð þér nokkurn ráðleggja honum að
fara í bátinn?
Hallet: — Nei.
Rétturinn: — Getið þér sagt okkur nokkuð fleira um fram-
komu fangans Byam þennan dag?
Hallet: — Meðan hann stóð þarna ávarpaði Bligh hann, ég
heyrði ekki, hvað Bligh sagði, en Byam hló, sneri sér frá
honum og gekk burtu.
Rétturinn: — Segið allt, sem þér vitið um framkomu fang-
ans. James Morrison þennan dag.
Hallet: — Þegar ég sá hann fyrst, var 'hann vopnlaus. En
skömmu seinna gá ég hann vopnaðan.
Rétturinn: — Hvaða vopn hafði hann?
Hallet: — Byssu.
Rétturinn: — Hvar var hann á skipinu, þegar þér sáuð
hann vopnaðan?
Hallet: — Hann stóð við borðstokkinn, laut fram og kallaði
háðslega ofan í bátinn: — Ef vinir mínir spyrja eftir mér, þá
segið, að ég sé einhvers staðar á-Suðurhafseyjum.
Rétturinn: — Segið það, sem þér vitið um fangann Thomas
Ellison.
Hallet: — Hann kom til mín vopnaður og sagði: — Herra
Hallet, þér skulið engar áhyggjur hafa af þessu, við ætlum
aðeins að setja skipstjórann í land, svo getið þér og hinir
komið aftur.
Rétturinn: — Lýsið fyrir réttinum, hvernig ástandið var,
þegar fanginn Byam hló og gekk burtu frá Bligh.
Hallet: — Bligh hafði bundnar hendur. Christian hélt í
bandið með annarri hendi, en í hinni hendi hafði hann byssu-
sting.
Samkvæmt ráðleggingu Grahams hætti ég við að leggja
spurningar íyrir Hallet, eins og nú stóðu sakir.
— Þetta er alvarlegasta ásökunin, sem fram hefir komið
gegn yður, hvíslaði hann, — að undanskilinni skýrslu Blighs.
Þér skuluð ekki spyrja Hallet núna. Það er bezt að bíða, þang-
að til þér flytjið varnarræðuna. Þá fáið þér tækifæri til að
kalla inn aftur þau vitni, sem þér óskið eftir.
Morrison sagði: — Þér segist hafa séð mig vopnaðan við
borðstokkinn. Getið þér unnið eið að því fyrir þessum rétti,
að það hafi verið ég og enginn annar, sem þér sáuð vopnaðan?
Hallet: — Ég hefi þegar unnið eið að því.
Morrison: — Þér hafið unnið eið að því, að ég hafi sagt
háðslega: — Segið vinum mínum, ef þeir spyrja eftir mér,
að ég sé einhvers staðar í Suðurhöfum. Hvern bað ég að
skila þessari kuldalegu kveðju?
Hallet: — Engan sérstakan, að því er ég bezt vissi.
Morrison: — Munið þér eftir því, að ég hjálpaði yður til
þess að draga kistuna yðar upp úr lestinni, og var ég vopn-
aður þá?
Hallet: — Ég man ekki eftir því, að þér hjálpuðuð mér
með kistuna, en ég hefi áður sagt, að þér hafið ekki verið
vopnaður fyrr en þegar við lögðum frá.
Vitnið fór nú, en John Smith, þjónn Blighs skipstjóra, steig
í vitnastúkuna. Hann var síðasta vitnið og sá eini af háset-
unum á Bounty, sem bar vitni, Það voru aðeins þrír hásetanna
á Bounty, sem ekki höfðu tekið þátt í uppreisninni: John
Smith, Thomas Hall og Robert Lamb. Bæði Lamb og Hall
voru látnir. Framburður Smiths snerti ekkert okkur fangana.
Hann skýrði frá því, að samkvæmt skipun Christians hefði
hann borið öllum vopnuðum mönnum romm, enn fremur, að
hann hefði farið ofan í klefa Blighs og sótt þangað föt hans
og farangur.
Þar með var lokið við að yfirheyra þá, sem fóru í bátinn.
Nú var Edwards skipstjóri á Pandora og liðsforingjar hans
kallaðir inn og yfirheyrðir um dvöl þeirra á Tahiti, þegar
fangarnir fjórtán voru teknir. Þegar ég sá Edwards og Parkin,
greip mig sama bræðin og oft áður, þegar ég var fangi í
vörzlu þeirra; Samt sem áður er skylt að játa það, að fram-