Alþýðublaðið - 27.10.1939, Blaðsíða 1

RITSTJORI: F. R. VALDEMARSSON
UTGEFANDI: ALÞYÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
FÖSTUDAGUR 27. OKT. 1939.
Stalin befii
Finnum er óm
öfur, sem
ganga
Liknr til i»ess9 að Paasikivi fari pö ein fil Moskva,
Finirar leggja nú tmBdnrdnflam ¥ið saðarstriind
iandsíns og sdðkkva ili ijés í Helsingfors i kvðld
IðeiDS prffi Þúsiind
söttu skðmmtunar-
seðlasfna í gær.
Nauðsynleöt að f ólk sæki
miða sina i dag.
ADEINS um 3 þúsundir
manná sóttu skömmtun-
arseðla sína til úthlutunarskrif-
stofu bæjarins í gær. Er úthlut-
unarskrifstofan óánægð með
það, hve fáir komu fyrsta dag-
inn. Allir miðarnir verða að
vera komnir út 31. þessa mán-
aðar, því að'l. nóvember ganga
októbermiðarnir úr gildi. og
nóvembermiðarnir ganga í
gildi. Þess er því fastlega
vænzt, að fólk komi í dag og á
morgun og sæki miða sína.
Nauðsynlegt er að allir hafi
Prh. á 4. síSu.
TALLINN : #
Kort af Finnlandi.
Neðarlga lengst til vinstri Á-
landseyjar. í sömu hæð eyjan
Hogland, sem Rússar vilja fá.
Bráðabirgðalðg í dag
um striðstryggingafél.
íslenzkra skipshafna.
Áhættuféð nemur 600 þús. kr. og
ábyrglst ríkissjéður 60°|0 af pvi.
FÉLAGSMÁLARÁÐ-
HERRA gefur í dag út
bráðabirgðalög um stríðs-
tryggingarfélag íslenzkra
skipshafna. Mun konungur
hafa skrifað undir lögin fyr-
ir hádegi í dag.
Samkvæmt þessum lögum
er gert ráð fyrir að ríkissjóð-
ur ábyrgist 60% af áhættu-
fénu, en þáð er alls 600 þús-
undir króna. Er Trygginga-
stofnun ríkisins pg Bruna-
bótafélagi íslands heimilt
samkyæmt lögunum að taka
að sér hluta af vátryggingu
skipshafnanna.
Gert er ráð fyrir að út-
gerðarfélögin, svo og Sjóvá-
tryggingarfélag íslands, taki
þátt í félagsstofnun þessari.
Bráðabirgðalögin hljóða
þannig:
l Stofna skal vátryggingarfé-
lag, sem heitir „Stríðstrygg-
ingafélag íslenzkra sk'ipshafná",
og er hlutverk þess að tryggja
gegn dauða og örorku af vóld-
um stríðsslysa skipshafnir á
þeim íslenzkum skipum, sem
slíka tryggingu þurfa að kaupa.
Með stríðsslysum er átt við
öll slys, sem verða beinlínis af
völdum styrjaldar eða borgara-
óeirða. þar sem vopnum er
beitt.
Trygging samkvæmt lögum
þessum tekur einnig til þess er
skipshöfn ferst með skipi, sem
týnist, án þess að. til spyrjist,
hversu týnst hefir.
Til tryggingar á 'skuldbind-
ingum ¦ þeim, sem - félagið tekur
á sig, skal sjá því fyrir áhættu
fé, sem nemur 600 000 krónum.
— Ábyrgist ríkissjóður 60% af
áhættuf énu, eigendur skipa
þeirra, sem tryggja skipshafnir
sínar frá byrjun hjá félaginu
10%, en 30% af áhættufénu er
lagt fram af þeim innlendum
vátryggingafélögum, sem þátt
taka í tryggingunni. Vátrygg-
ingafélögin þurfa þó ekki að
leggja áhættufé sitt fram, ef
þau skuldbinda sig tíl þess fyr-
irfram að taka að sér sinn hluta
af hverri einstakri tryggingu,
sem stríðstryggingafélagið tek-
ur að sér á eigin áhættu.
Tryggingarstofnun ' ríkisins
og Brímabótafélagi íslands er
heimilt að taka að sér hluta af
vátryggingu skipshafna sam-
kvæmt lögum þessum, ásamt
VA. á é- sfóu.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. Kaupmannahöfn í morgun.
VONIR FINNA um það, að ná viðunandi samkomulagi
við Rússa, virðast hafa farið mjög þverrandi við hinar
nýju tillögur Stalins, sem finnsku samningamennirnir, Paa-
sikivi og Tanner, komu með frá Moskva.
Því var lýst yfir af einum fulltrúa finnska utanríkis-
málaráðuneytisins í gær, að tillögurnar væru í sumum at-
riðum þess eðlis, að Finnar gætu ekki fallizt á þær, en að
öðrU leyti hefir ekkert verið látið uppi um innihald þeirra.
Það er þó gefið í skyn, að Paasikivi muni fara aftur til
Moskva á sunnudaginn, og þykir það benda í þá átt, að öll
von sé ekki talin úti enn.
En það sýnir, hve alvarlegum augum finnska stjórnin
lítur nú á ástandið, að hún hefir aukið varnarráðstafanir
sínar með því að láta leggja duílum í finnskri landhelgi
við suðurströnd landsins, og jafnframt tilkynnt, að öll ljós
verði slökkt eða byrgð í Helsingfors í kvöld.
Það voru ekki bara Paasikivi Við sámningaumleitanirnar
og Tanner, sem komu heim frá
Moskva í gær, eins og boðað
hafði verið, heldur öll finnska
samninganefndin. Hun kom til
Helsingfors um hádegisleytið,
og hafði ekki haft nema 36
klukkustunda viðdvöl í Moskva.
Öll finnska stjórnin, sendi-
Werrar annairra Norðurlanda-
ríkja og ógurlegur mannf jöldi
hafði safnazt saman á járn-
brautarstöðinni og utan yið
hana til þess að taka á móti
samningamönnunum.
Þeir voru allir mjög alvar-
legir á svip, ekki einu sinni Paa-
sikivi stökk bros, sem þó er
þekktur fyrir glaðværð sína.
Finnska stjórnin sat á fundi
í allan gærdag til þess að ræða
hinar nýju kröfur Rússa, en um
árangur hans hef ir ekkert
fréttzt ^nn.
Rðssar heimtnðu
að Finnarnir íi-
nðu rússnesku.
Viðtal við Tanner.
Fréttaritari Kaupmannahafn-
arblaðsins „Social-Demokraten"
átti viðtal við Tanner rét't eftir
að samningamennirnir komu til
Helsingfors í gær, og spurði
hann um horfurnar eftir för
þeirra til Moskva.
Tanner sagði:
„Ég vil ekkert segja um
kröfur Rússa, en menn geta
vafalaust getið sér þess til, af
því, hve fljótt við komum aftur
frá Moskva, að kröfur Stalins
muni hafa verið á þann veg, að
við höfum ekki getað fallizt á
þær upp á eigin ábyrgð.
Rauða torgið og Kremlmúrinn í Moskva. Á bak við hann fóru
samningaumleitanirnar fram.
Rnssar Hta nn amerisla
skiplð í Isiriansl lanst
En þýzkir kafbátar ætla að taka ¥li
því ög flytja pað til Þýzkatands.
hélt hvor aðili fram sínum mál-
stað, og finnska stjórnin verður
nú að taka ákvörðun um það,
hvort viðræðunum skuli haldið
áfram. En Rússland heimtar
svar, hvað stem öðru líður.
Við komum til Moskva á
mánudagsmorguninn og vorum
kallaðir inn í Kreml kl. 6 síð-
degis. Þar skiptumst við á sjón-
armiðum ög stóðu þær viðræð-
ur í nokkrar klukkustundir.
Stalin talaði einn af hálfu
Rússa, en Molotov sat og hlust-
aði. Viðræðurnar fóru eingöngu
fram á rússnesku. Við spurð-
um eftir því, hvort við mættum
ekki tala á einhverju heimsmál-
anna, en Molotov svaraði „nie-
to", sem þýðir nei!
Eftir nokkurt hlé vorum við
aftur beðhir að mæta í Kreml
kl. 11 á mánudagskvöldið. Þá
afhenti Stalin hinar nýju tillög-
ur Rússa skriflega.
Þessi síðari fundur stóð ekki
ntema 20 minútur. Það er rangt,
sem sagt var í fréttunum, að
hann hafi staðið langt fram á
þriðjudagsnótt.
Okkur var ekki boðið í neitt
samkvæmi, og þegar við ókum
í bíl finnska sendiherrans til og
frá Kreml, var rússneskur bíll
látinn vera á undan okkur og
annar á eftir.
Rússar gæta gestá sinna vel,"
sagði Tanner að lokum og brosti
lítið eitt. „Maður þarf ekkert að
óttast m'eðan maður er þar."
Finnar veita viðnám, ef
rept verður að kága
líá, segir Erkko.
LONDON í morgim F.Ú.
Erkko . utanríkismálaráðherra
Finnlands flutti ræðu í feærlkvöldi
og kvað Finna ekki geta lagt
Frh. á á- sftu.
LONDON í morgun. FÚ.
D ÚSSNESKA stjórnin
¦¦**' hefir fyrirskipað, að
þegar í stað skuli láta laust
skipið „City of Flint", sem
þýzkir sjóliðar fluttu til
Norður-Rússlands.
f útvarpstilkynningu frá
Moskva er sagt frá þessari á-
kvörðun, og til skýringar, að
athugun hefði farið fram á
farmi skipsins, en ekki var
minnzt á hina amerísku áhöfn
skipsins. ;
Það er ekki kunnugt, hvort
skipið hefir uppi þýzkt eða am-
erískt flagg, en samkvæmt því
sem segir i Berlínárfregn, verð-
ur skipið flutt til þýzkrar hafn
ar, og fylgja því þýzkir kafbát-
ar.
Cordell Hull, utanríkismála-
ráðherra Bandaríkjanna, sagði
í gær, að ameríska stjórnin
hefði borið fram hverja kröf-
una á f ætur annarri um að skip-
ið yrði látið laust.
Mjög litlar upplýsingar eru
fyrir hendi um skipstókuna
sjálfa, hvort heldur frá Berlín
eða Moskva, en það er kunn-
ugt, að hinn ameríski loft-
skeytamaður skipsins komst í
land í Tromsö í Noregi, þegar
skipið kom þar við á leið til
Murmansk.
HÆSTIRETTUR:
Fjórir menn dæmdir
fyrir ávísanafalsanir
IMORGUN staðfesti Hæsti-
réttur undirréttardóm i
málinu Réttvísin gegn Karli Kr.
S. Kristensen, Þórarni Vigfús-
syni, Magnúsi Jónssyni og
Ragnari Kr. Pálssyni. Hlutu
þeir allir fangteJsisdóm og
skaðabótagreiðslu fyrir ávís-
anafalsanir.
Málsatvik eru sem hér segir:
6. dg 7. sept. í fyrra bárust
lögreglunni í Reykjavík þrjár
kærur út af fölsuðum tékkum.
Tvær kærurnar -komu frá Út-
vegsbankanum, en ein frá
Landsbankanum, og hafði sá
tékki verið seldur. í útibúi
bankans á Selfossi, en hinir
verið seldir á Akureyri og í
Keflavík.
Við rannsókn kom í ljós, að
tveir tékkanna reyndust vera
úr tékkahefti, sem Finnbogi
Eyjólfsson, eigandi Nýju bif-
reiðastöðvarinnar haföi fengið í
Útvegsbankanum, en einn tékk-
inn úr tékkahefti, sem bank-
inn hafði afhent Nýju bifreið-
arstöðinni.
Lögreglan fékk grun á Karli,
því að hann hafði flutt inn í
húsnæði, er Nýja bifreiðastöðin
hafði áður haft á leigu. Daginn
eftir náðist hann til yfirheyrslu
og viðurkendi þá þátttöku sína
í umræddum fölsunum ásamt
meðákærðu, er einnig viður-
kenndu þátttóku sína strax við
lögregluyfirheyrslu.
Við rannsókn málsins kom í
ljós, að þegar Karl tók á leigu
áðurgreint húsnæði, var þar
fyrir ýmislegt rusl. f því fann
hann 2 tékkahefti. Þennan
fund sinn, bar hann í tal við
Magnús og Þórarin og kom
þeim saman um, að nota eyðu-
blöðin til að falsa á þau tékka
og reyna að selja þá utanbæjar.
Frh. á é- tí&a.