Alþýðublaðið - 31.10.1939, Qupperneq 1
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR ÞRÍÐJUDAGUR 31. OKT. 1939. 254. TÖLUBLAÐ
Ilælfa Steffáns Jébanns f gærkveldg s
! . : -
Tímarnir útheimta einhuga
samvinnu aðalf lokkanna um
velferðarmál pjóðarinnar.
---*---
JSm ¥erðl samviBman rofin af einhverjum peirra,
gengur AlpýiufiokkiirliiM éfiræddui* fil kosninga.
TEL að íslenzka þjóðin lifi á þeim alvöru- og
jjA-á hættutímum, a’ð allí velti á.því, að öll öfl, sem geta
unnið eitthvað til varnar, verði að leggjast á eitt í bar-
áttimni fyrir heill þjóðarimiar. Undanfarið hefir nokkr-
um sinnum verið minnsí á kosningar í blöðum Sjálfstæðis-
flokksins og Framsóknarflokksins. Stafar það að líkindum
af nokkrum kröfum, sem blöð Sjálfstæðisflokfesins hafa
hampað, en ég tel, að það sé hið mesta ábyrgðarleysi, að efna
til harðrar innanlandsbaráttu, eins og nú standa sakir. Ef
nokkur flokkur verður hinsvegar svo ábyrgðarlaus, að
hrinda af stað slíkri baráttu, þá er ekki annað en taka því.
Alþýðuflokkurinn heíir ekki otað atgeirum að andstæðing-
um sínum, en ef þeir óska átaka, þá mun Alþýðuflokkur-
inn ganga gunnreifur út í þá baráttu, því að hann óítast ekki
kosningar.“
A®ing! lemiir sam-
an á morgnn.
/%, LÞINGI kemur saman á
morgun. Verðiur engin víð-
höfn vegna þess, að þetta er
framhaldsþing.
Verður fundur í sameinuðu
þingi og athuga'é kjörbréf Jóns
Ivarssonar.
Forseti sameinaðs þings, Har-
alclur Guðmundsson, er eins og
kunnugt er erlendis, en fyrsti
varaforseti er Pétur Ottesen.
Ekki er ákveðið enn þá, hvort
fundir verða í alþingi á fimmtu-
dag, en ef svo verður, þá verða
déildarfundir, og verða til um-
ræðu þau mál, sem frá var
horfið á síðasta þingi.
ieimsspiniEioni í
lew Yorfe lokað I
(Eag.
"Of EIMSSÝNINGUNNI í New
J.J. York verður lokað í dag.
Eíafa um tvær milljónir manna
séð íslenzku sýninguna.
Kostnaður við sýninguna hefir
orðið nokkuð rnikill, eða um 400
þúsund krómir. Hagnaður af sýn-
irigunni er einungis af frímerkj-
um, og mun hann vera talsverð-
ur, en þó ekki nógu mikill til að
standast kostnaðinn.
Ætlunin var upphaflega sú, að
opna heimssýninguna aftur
næsta vor, en ekki er einnþá
ákveðið, hvort úr því verður
vegna strí'ðsins.
St'efán Jóh. Stefánsson fé-
lagsmálaráðherra lauk erinái
sínu um stjórnmálahorfið með
þessum orðum á fundi Alþýðu-
flokksfélags Keykjavíkur í
gærkveldi. Var érindinu fylgt
af lifandi athygli af hinum
mörgu fundarmönnum.
Hann byrjaði með því að
lýsa ástandinu, þegar sarn-
stjórnin var mynduð og ástæð-
unum fyrir myndun hennar
Síðan dvaldi hann alllengi við
þá geysimiklu erfiðleika, sem
að steöja nú. Hann sagði m. a.
„Menn hafa haft það að gamni
sínu, að segja, að engin ríkis-
stjórn íslands hafi talað eins
mikið við sjálfa sig eins og sú,
sem nú situr. Og þetta er víst
áreiðanlega rétt. Það varð ó-
hjákvæmilegt fyrir ráðherrana
'að stytta hinn opinbera viðtals-
tíma sinn. Um leið og ófriður-
ínn braust út, hlóðst að þeim til
úrlausnar svo mikið af vanda-
sömum málum, að á hverjum
degi síðan hefir ríkisstjórnin
setiö á sameiginlegum fundum
í margar klukkustundir. Og ég
get fullvissað ykkur um, aö þau
hafa ekki alltaf verið létt til
úrlausnar, málin, sem legið
hafa fyrir. Við höfum verið
okkur þess mjög vel vitandi, að
á úrlausn þeirra gat oltið vel-
ferð þjóðarinnar í heild.“
Láot serð fyrir liskios.
St. J. St. sagði: „Enginn get-
ur sagt fyrir um það, hvernig
okkur muni takast að koma af-
urðurn okkar á erlenda markað.i
og hvernig takast megi a'ö afla
©kkur þeirra nauðsynja, . sem
Við fyrst og fremst þurfum að
fá. Eisksala togaranna gengur
ekki vel, aðeins einn togari mun
hafa selt fyrir meira en kostn
aði, aðrir hafa tapað og surnir
mjög miklu. Enginn veit enn
hvernig samningum lieim, sem
nú fara fram í London, reiðir
af. Um verzlunarviðskiptin við
Ameríku er það að segja, að
þangað seljum við aðeins lítið
af vörum, en allar þær vörur,
sem við kaupum þar, verðum
við að greiða við móttöku með
dollurum. Menn sjá því, að á-
standið er fremur ískyggilegt.
Hins vegar er skylt að geta
þess, að hin vaxandi samvinna
Norðurlanda getur orðið okkur
mikil hjálp. Norðurlöndin hafa
rætt mikið um gagnkvæma
hjálp og þessi gagnkvæma
hjálp er þegar farin að sýna sig
í verki. Við getum verið vissir
um þaö, íslendingar, að við eig-
um góða hauka í horni þar sem
hin Norðurlandaríkin eru — og
það er mikils virði á þessum
tímum.“
Samstarfið í rikisstiórn-
ÍODÍ.
Um samstarfið í ríkisstjórn-
inni sagði St. J. St. meðal ann-
ars: „Samstarfið byggist að öllu
leyti á sameiginlegum vilja til
að ráða fram úr erfiðleikunum
á þann hátt, að það sé þjóðinni
allri fyrir beztu. Engin ein stétt
má þar komast upp fyrir aðra.
Engin stétt getur þolað það, að
henni sé íþyngt umfram aðra.
En á slíkum tímum sem þess-
um vill það oft brenna við, að
verkalýðurinn verði harðast
úti. Það er reynsla verkalýðs-
samtakanna um allan heim, að
þegar dýrtíð fer vaxandi hækk-
ar kaupið ekki að sama skapi,
hins vegar er það líka reynsla
þeirra, að þegar dýrtíð minkar,
lækkar kaupið ekki jafnharðan.
Frh. á 4- siÖu.
Afmæliskveðjur til
laðsins.
/fe LÞÝÐUBLAÐINU bárust á 20 ára afmælinu mörg
heillaóskaskeyti auk þeirra, sem þegar hafa verið
feirt, þar á meðal eftirfarandi:
Þakkir fyrir 20 ára öfluga baráttu fyrir bættum kjör-
um albýðunnar í landinu, fyrir réttlæti og mannúð, fyrir
menningu og framförum, fyrir framgangi jafnaðarstefn-
unnar á íslandi.
Alþýðuflokksfélag Reykjavíkur.
Þakkir fyrir ágætt starf frá upphafi vega þinna. Það
er ósk félagsins, að þú haldir áfram að vera íslenzkum
verkalýði vopn og vörn.
Hið íslenzka púentarafélag.
Æska Alþýðuflokksins sendir Alþýðublaðinu sínar
beztu hamingjuóskir á 20 ára afmæli þess, þakkar þann
stuSning, sem það ávaít hefir veitt málefnum æskunnar.
Féiag ungra jafnaðarmanna.
Þrír menn, sem mikið eru nefndir í sambandi við samninga íínna og Kússa, Stalin, hinn
rússneski einræðisherra, Kallio Finnlandsforseti og Roosevelt Bandaríkjaforseti.
Svar Finna talið langt frá
pví að uppfylla kröfur Rússa
----4---
Mlir flokkar finnska þingsins eintan^a
nm að verja fullveldi og hlntley sl landsins
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun. *
OAMNINGAMENN FINNA fara ekki af stað til Moskva
^ með svar finnsku stjórnarinnar fyrr en í ltvöld, og svar-
ið mun því ekki verða afhent sovétstjórninni fyrr en á
fimmtudag.
Eftir því, sem heyrst hefir, er í svarinu fullnægt ósk-
um Eússa að svo miklu leyti, sem kröfur þeirra snerust
iim örj^ggi Leningrad, og er talið, að Finnar muni vera
reiðubúnir til þess að láta Hoglandeyjuna í Finnska fló-
anum af hendi við þá með það fyrir augum. En fullyrt er
að svarið sé að öðru leyti, þrátt fyrir vinsamlegt orðalag,
mjög langt frá því að uppfylla þær kröfur, sem Rússar
gera og ekki eru taldar samrýmanlegar fullveldi og hlut-
leysi Finnlands.
Svar finnsku stjórnarinnar
var tilbúið þegar á sunnudags-
kvöld, en það hefir dregizt að
senda það af stað vegna þess,
að nauðsyn þótti til þess bera
að þýðing þess á riissnesku
væri sem allra njákvæmust,
þannig, að enginn e' i geti leikið
á efni þess.
Formenn flokkanna á þingi
Finna voru kallaðir á fund
með stjórninni í Helsingíors á
laugardaginn til þess að ræða
svari^f ög það er tilkynnt opin-
íjerl4g(&, að fullkomin eining
haívi’íkí milli þeirra og stjórn-
arinnar bæði um efni þess og
orðalag,
í Helsingfors gætir nokkru
meiri bjartsýni nú en undan-
farið um að samkomulag muni
nást. Því er lýst yfir, að það sé
nú undir Stalin komið,
hvort samkomulagsumleitan-
irnar haldi áfram, og jafnframt
skírskotað til yfirlýsingar, sem
Stalin gaf nýlega þess efnis, að
Sovét-Rússland ætlaði sér ekki
að skerða sjálfstæði Finnlands.
Finuar pakka Baodarikj
DDUDt on Norðurlðnduoi
auðsjuda samdð.
KAUPM.HÖFN; í irorgun. FÚ.
Erkko utanríkismálaráðherra
Finna leyfði blaðamanni að
hafa það eftir sér á laugardag-
inn, að það væri engin ástæða
til að draga dul á, að við mikla
erfiðleika væri að stríða til þess
að saman gæti gengið með
Finnum og Rússum, svo að
báðir teldu sig mega una við.
Á sunnudaginn var heldur létt-
ari tónn í blöðunum.
Finnska stjórnin leitast nú
við að safna saman öllum
kröftum, er orðið geta til að-
stoðar við varnir landsins, til
þess að vera við öllu búin. Bæði
á Norðurlöndum og víða um
lönd hafa menn safnað fé til
síyrktar Finnum. Rauði kross-
inn finnski fékk í gær 40 millj-
ónir marka að gjöf, og í dag
barst Mannerheim hershöfð-
ingja stór peningagjöf til land-
varnanna frá krónprinsessu
Svía. -
Á sunnudaginn söfnuðust
200 helztu söngvarar í Helsing-
fors saman og gengu til bústað-
ar sendiherra Bandaríkjanna.
Hylltu þeir hann með söng, og
einnig var þar flutt ræða, þar
sem Bandaríkjunum var þökk-
uð vinátta þeirra, og siðferðileg-
ur stuðningur við Finnland. —
Safnaðist þar saman geysimikill
mannfjöldi. Söngvararnir og
mannfjöldinn gengu síðar til
ræðismannsbústaða Svía, Dana
og Norðmanna, og voru þessir
sendiherrar einnig hyltir fyrir
vináttu þessara þjóða í garð
Finna.
Blóðbað 1 fangabóð-
nnnn á Þýzkalandt?
fildri fauiuruir ikotnir,
segir franskt blað, pað
vantar rdm tjrlr nýja.
LONDON í morgun. FÚ.
KANSKA blaðið „Paris
Soir“ heldur því fram, að
sérstök nefnd liafi verið sett á
laggirnar til þess að losna við
ýmsa þá, sem nú dveljast í
fangabúðum í Þýzkalandi
vegna pólitískra ofsókna.
Hlutverk nefndarinnar telur
blaðið: 1) að iosa yfirvöldin við
frekari óþæginda af þeim, sem
alltaf verða ótryggir, 2) skjóta
föngunum sk'elk í bringu, 3)
til þess að hægt verði að fá
rúm fyrir nýja fanga.
Blaðið segir, að frá 19. okt.
hafi um 1100 pólitískir fangar
verið skotnir í Þýzkalandi.
VðrubfllSep
i sjéitin.
Bílsfjörinn bjargað
ist út nm glugga.
UM HÁDEGI í gær fór vöm-
bíllinn R 1267 út af bryggju
ög' í sjóinn. Bílstjórinn komst út
um glugga og var bjargað.
Bifreiðarstjórinn var að vinna
að uppskipun, en sleipt var á
bryggjunni, og rann bfllinn út af,
en þarna var mjög aðdjúpt. Svo
heppilega vildi til, að stór rúða
á bílhúsinu var opin, og bomst
bílstjórinn þar út. Bjargaðist
hann og kenndi sér einskis meins.
50 ára afmæli
á í dag Þorleifur Guð-
mundsson, Grettisgötu 22 B.
\