Alþýðublaðið - 01.11.1939, Side 1

RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR MIÐVIKUDAGUR 1. NÓV. 1939. 255. TÖLUBLAÐ
ema fallizt sé
birtir krðfur Rússa meðan samningamenn Finna ern á
tifi Moskva og seglr, að aðalkrðfunnm hafi verið hafnað.
KrðfnrRússaósamrýmanlegar
óryggf og s|álfsfæli Fiimlands
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins.
^ OVÉTSTJÓRNIN hefir nú alveg óvænt, áður
KAUPMANNAHOFN í morgun.
en finnsku samningamennirnir eru
komnir með svar finnsku stjórnarinnar til Moskva, rofið þann trúnað, sem samn-
ingaumleitanir Finna og Rússa hafa farið fram með hingað til og þar með dregið mjög
úr öllum vonum, sem menn hafa gert sér um friðsamlegt samkomulag milli þeirra.
Molotov, forsætis- og utanríkismálaráðherra sovétstjórnarinnar, lýsti því yfir í ræðu,
sem hann hélt fyrir sovétþinginu í Moskva í gær, að Finnar hefðu neitað að verða við
öllum aðalkröfum Rússa óg hafði um leið í hótunum um það, að sú afstaða Finna gæti
orðið hættuleg fyrir friðinn milli Finnlands og Rússlands.
'ffOSEi
JLEN/NGR^
Kort af Finnlandi.

Járnbrautarbrúin milli Rájajoki og Bjeloostrov á landamærum
Finnlands og Rússlands á Kyrjálanesinu. Á bak við hliðið tekur
við rússneskt land. Fremst á myndinni sést finnskur liermaður.
Verkakonnr felldn í gærí einnhljóði
al ganga f samkand kommðnlsta.
Sampykkfm krllfy um breytingar
á launaákvæðiim gengislaganna
'17 KF. Framsókn hélt
® fjölmennan fund í gær-
kveldi og ræddi mörg félags-
mál. Auk þess var á fundin-
um rætt um bréf frá „stjórn
Landssambands stéttarfélag-
anna“, en þetta er nafnið á
hinu nýja óstofnaða klofn-
ingssambandi kommúnista.
I því máli var eftirfarandi
ályktun samþykkt í einu hljóði:
„Fundur í Verkakvennafé-
laginu Framsókn, haldinn 31.
október 1939 lýsir megnustu
andúð sinni á tilraunum kom-
únista til þess að kljúfa alls-
herjarsamtök íslenzku verka-
lýðsfélaganna, Alþýðusamband
íslands.
Telur fundurinn að bréfið frá
svokallaðri stjórn Bandalags
stéttarfélaganna sé frekleg
móðgun við verkalýðsfélögin
þar sem í því 'er farið fram á
að brotin séu lög þau og sam-
þykktir, er þau lúta, og vísár
algerlega á bug þessari nýju
klofningsherferð kómmúnista.“
Þá var rætt um hina vaxandi
dýrtíð og aðstöðu alþýðuhéim-
ilanna til hennar. Að loknum
umræðum var eftirfarandi á-
lyktun samþykkt, einnig í einu
hljóði:
„Með tilliti til sívaxandi
dýrtíðar og annarra vandræða
af völdum styrjaldar þeirrar,
sem nú gengur í heiminum,
samþykkir Verkakvennafélagið
Framsókn að fela ráðherra og
þingmönnum Alþýðuflokksins
að b'eita sér fyrir því, að geng-
islögunum verði breytt á kom-
andi þingi, þannig að hækkað
verði^ kaup hjá láglaunuðu
verkafólki og millistétt tafar-
laust í hlutfalli við aukna dýr
tíð.“
Á fundinum flutti frú
Kristín Ólafsdóttir læknir stór-
fróðlegt erindi, sem gerður var
góður rómur að. Verkakona úr
Frh. á 4. síðu.
Vinna er að hefj-
ast við veitananna
bðstaðina.
INNA við hina nýju
• verkamannabústaði
er í þann veginn að hefj-
ast. í gær og í fyrradag
var unnið að því að koma
upp skúrum á lóðinni og
flytja að efni, en byrjað
verður að grafa fyrir hús-
unum núna fyrir helgina.
Teikningar að húsunum
eru að verða tilbúnar, en
vinna gat ekki hafizt fyr
en búið var að mæla út
lóðirnar, en verkfræðingar
bæjarins luku því ekki fyr
en á laugardag.
Menn eru þegar farnir að
skrifa sig á fyrir húsum
og borga fyrstu útborgun
sína, en í því efni verður
eingöngu farið eftir núm-
erum. Tók gjaldkeri fé-
lagsins á móti í gær gjöld-
um frá mönnum. Fyrir-
framgreiðsla fyrir íbúðirn-
ar verður greidd í fernu
lagi. Vitanlega ganga þeir
fyrir vinnu við bygging-
arnar, sem eru íbúðakaup-
; endur.
Molotov sagði í ræðu sinni, að Rússland hefði upphaf-
lega farið fram á sams konar samninga við Finnland og
það hefði gert við Eystrasaltsríkin, Eistland, Lettland' og
Lithauen, en Finnar hefðu talið slíka samninga ósamrým-
anlega sjálfstæði og hlutleysi Finnlands.
Rússland hefði þá fallið frá þeirri kröfu, og í þess stað
farið fram á, að landamæri Rússlands á hinu svonefnda
Kyrjálanesi millií Finnska flóans og Ladogavatns, fyrir
norðan Leningrad, yrðu flutt um nokkra tugi kílómetra inn
fyrir núverandi landamæri Finnlands, gegn því áð Finn-
land fengið í staðinn allmikið landflæmi af Sovét- Kyrjál-
um, við austurlandamæri sín. En Finnar hefðu einnig neit-
að að verða við þeirri kröfu, sem og annarri, um að Rúss-
land fengi flotastöð á suðurströnd Finnlands og nokkrar
eyjar í Finnska flóanum.
Mftt hæftsilegt vtðhorf,
segfir flnnska stjórnfin.
------------------ ♦
Saiiiningamemi Finna munu þó halda
áfram ferð sinni austur til Moskva.
Þetta óvænta trúnaöarbrot sovétstjórnarinnar, samfara hót-
unum Molotovs, helir vakið mikinn kvíða í Helsingfors, þar sem
menn höfðu ekki gefið upp alla von um friðsamlega og viðun-
andi lausn deilumálanna.
olotov boðar ðfmkaM-
andi vináttn oo samvinnn
Ensslands og Dýzbalands.
I
LONDON í morgun. FÚ.
RÆÐU sinni fyrir
sovétþinginu í Moskva
í gær kvað Molotov Rússa
ætla að fylgja áfram hlut-
leysisstefnu sinni og að því
er Þýzkaland snerti, sagði
hann, að vinátta Þjóðverja
og Rússa mundi haldast, og
samkomulagsumleitunum
um viðskipti þeirra milli‘
Frh. á 4- sföu.
Finnska stjórnin kom saman
á fund strax í gærkveldi til þess
að ræða yfirlýsingar Molotovs
og stóð sá fundur langt fram á
nótt.
Kl. 4.30 í nótt var svo gefin
út tilkynning af hálfu stjórnar-
innar og fjallar hún um ræð-
una.
Segir í lienni, að vegna ræð-
urnar hafi skapast nýtt og
hættulegt viðhorf, þar sem
Molotov hafi opinberlega skýrt
frá kröfum Rússa rétt þegar
samningamennirnir voru að
leggja af stað með svar Finna.
Þar til ræðan var haldin hefði
samkomulagsumleitanirnar far-
ið fram í trúnaði.
Finnska stjórnin segir, að
það sé enn of snemmt, að gefa
ákveðið svar, en hyggur að hið
nýja viðhorf sem skapast hafi,
muni tefja samkomulagsumleit-
anirnar,
Finnar, segir í tilkynning-
unni, hafa leitast við að ná
samkomulagi upp á eigin spýt-
ur, án utanaðkomandi hjálpar,
og vilja leitast við að stuðla að
öryggi Rússlands, án þess að
setja eigið öryggi í hættu.
Fiima
v«ru rétt farnir af stað.
Samningamenn Finna, þeir
Paasikivi og Tanner, voru rétt
farnir af stað frá Helsingf'Ors,
þegar fréttin af ræðu Molotovs
barst þangað. í fylgd með þeim
er i þetta sinn Hakkarainen ráð-
herra, sem er sérfræðingur í
rússnesku og áður hefir verið
Frh. á 4. síðu.
Kyrjálanesið svonefnda er eið-
ið, sem sést neðarlega til hægri,
á milli Ladogavatns og Finnska
flóans, sem liggur inn'til Len-
ingrad. Kyrjálar taka við með-
fram landamærunurp fyrir
norðan Ladoga.
Verkamenn og sjé-
menn f Keflaiik brefj
ast breytingar i
gengislðganM.
FUNDUR var haldinn í Veite-
lýðs- og sjömannafélagi
Keflavíkur 29. þ. m., og var hann
vel sóttur, þrátt fyrir það að
flestir bátar voru aö veiðum-
Á fundinum voru tekin fyrir og
rædd ýms félagsmál, en sérstak-
lega það ósamræmi, sem nú er
milli kaupgjalds og hins háa
vöruverðs, sem skapast héfir
vegna yfirstandandi styrjaldar, og
var í því sambahdi samþykkt
eftirfarandi áskorun til Alþingts:
„Fjölmennur fundur, haldinn i
Verkalýðs- og sjómannafélagi
Keflavíkur 29. okt. 1939, skorar
á alþingi, er kemur saman 1,
nóv. þ. á., að breyta lögum um
gengisskráningu o. fl. frá 4. april
1939, vegna Ört vaxandi dýrtíðar,
þannig, að kaupgjald hækki i
fullu samræmi við aukna dýrtið
og fyrr en ákvæði 2. gr. nefndra
laga felur i sér. Dýrtíð hefir
vaxið svo mjög nú .síðustu vik-
ur vegna yfírstandandi styrjaldar,
að fundurinn lítur svo á, að það
ástand, sem nú er, geti á engan
hátt réttlætt þær hömlur á kaup*
gjaldi, sem nefnd iög ákveða.
Lyra
kom í fyrradag og var
hún með skipsbát, sem hún
fann á réki norður af Shet-
landseyjum. Er báturinn merkt-
ur „Vistula“ Svíþjóð. En þessu
skipi var sökkt fyrir nokkru.
Frá KiykjugÖrðunum.
Athygli fólks skal vakin á
því, að það er heppilegt að
hreinsa reita, og flytja burt
ónýtan gróður nú í haust. í>að
gerir auðveldara að hirða og
fegra reitana með vorinu. Þetta
ættu allir þeir að athuga, sftm
láta sér annt um blettina sÍQa(