Alþýðublaðið - 02.11.1939, Qupperneq 1
Aðgöngnmiðar
að kvöldvöku blaða-
maima eru seldir í
dag. Sjáið auglýs-
ingu.
ALÞÝBDBIADQ)
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
UTGEFANDI: ALÞYÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
FIMMTUDAGUR 2. NÓV. 1939.
256. TÖLUBLAÐ
Beztu
skemmtikraftar bæjar-
ins eru á kvöldvöku
blaðamanna anuað
kvöld.
Flnnar vonlitllr nm Arangnr af
frekarl samningnm við Rússa.
---•<»-
Þeir eru fúsir til að semja um landamærin, en vilja
ekki láta Rússa hafa flotastöð á Finnlandsströnd.
Skakhar tðlar og rangar sakarglftir
Ðæmalaus vinnubtðgð Jóns
Pólmasonar alpingismanns.
9Sérfrœðlngur4 SJálfstœölsflokks
ins biður ríklð um gjufsékn.
STJÓRNARNEFND rík-
spítalanna hefir höfðað
mál gegn endurskoðendum
landsreikninganna, þeim
Jóni Pálmasyni alþingis-
manni, Jörundi Brynjólfs-
syni alþingismamli og Sigur-
jóni Á. Ólafssyni alþingis-
manni.
Stafar málshöfðun þessi
af athugasemd, sem gerð
hefir verið við reikninga rík-
ispítalanna og nefndinni var
send til umsagnar frá fjár-
málaráðherra. í stjórnar-
nefndinni eiga sæti: Vil-
mundur Jónsson landlæknir,
ísleifur Árnason prófessor,
Guðgeir Jónsson bókbindari,
Magnús Pétursson héraðs-
læknir og Aðalsteinn Krist-
insson forstjóri, allt saman
kunnir menn úr öllum stjórn-
málaflokkum.
Athugasemdin er svohljóð-
andi:
„Kostnaður við ríkisspítalana
og ríkisbúin hefir hækkað gíf-
urlega síðustu árin. Á eftirtöld-
um stofnunum var breytingin
þessi frá 1936—1937: Landsspít
alanum, Holdsveikraspítalan-
um, Gamla Kleppi, Nýja
Kleppi, Vífilsstaðalræli, Reykja-
hæli, Vífilsstaðabúi og Klepps-
búi:
Starfsmannalaun
hækkuðu sam-
tals um .....kr. 63.357.85
Kostnaður alls um — 179.176.70
Rekstrarhalli varð
1937 meiri en
1396 um ........—120.791.35
Af þessu sést, þótt orsakir
séu ekki raktar, að fjárstjórnin
á þessum stofnunum er eltt-
hvað undarleg. ‘Væri æskilegt
að vita, hvort hér 'eru ósjálfráð
öfl eða eitthvað annað að
verki?“
Við þingfestingu málsins lét
lögfræðingur endurskoðend-
anna bóka, að Jón Pálmason
hefði lýst yfir því, að hann einn
bæri ábyrgð á athugasemdinni,
enda er þetta sérathugasemd
hans.
Stjórnarnefnd ríkisspítalanna
hefir svarað þessari athuga-
semd í erindi til fjármálaráðu-
neytisins og sýndi hún þar fram
Frh. á 4. síÖu.
Stúlka á floti
vestan Granda
garðs í morgun
Sveinn Sæmunösson yfirmaöur
rannsðknarlöBreolnnnar synti
eftir henni.
I
M O R G U N á tíunda
tímanum var kona á leið
út í Örfirisey. Er hún var kom-
in út á Grandagarðinn, heyrði
hún óp og óhljóð utan af sjón-
um vestan garðsins.
Leit hún út á sjóinn og sá
þar stúlku á floti. — Hraðaði
hún sér nú í land, náði í síma
og hringdi á lögregluna.
Brá lögreglan þegar við og
fór vestur eftir. Yfirmaður
rannsóknarl.reglunnar Sveinn
Sæmundsson fór með.
Þegar vestur eftir kom, var
stúlkan enn á floti, og rak
Frh. á 4. sí&u.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
Ó að finnska stjórnin hafi ákveðið að gera tilraun til
þess að halda áfram samkomulagsumleitunum við
sovétstjórnina, er almennt talið, að hrún geri sér litlar vonir
um viðunandi samninga fyrir Finnland eftir trúnaðarbrot
Molotovs. Það þykir að minnsta kosti henda í þá átt, að
hún hefir nú samþykkt að birta einnig svar sitt og gagntil
lögur undir eins og það hefir verið afhent Stalin á morgun.
Erkko utanríkismálaráðherra Finna hefir látið í ljós
þá skoðun, að samningaumleitanirnar muni verða mjög
erfiðar eftir þetta, því að Molotov hafi með því að birta
kröfur Rússa í raun og veru gert þær að lágmarkskröfum
eða úrslitakostum, sem Rússland muni, álits síns vegna,
telja nauðsynlegt að halda fast við.
Því er þó haldið fram, að
Finnland muni vera reiðubúið
til þ’ess að ganga mjög langt til
samkomulags, til þess að af-
stýra árás á Finnland. Líklegt
þykir, að Finnar muni þannig
ekki aðeins ganga inn á að láta
klettaeyjarnar í Finnska flóan-
um af hendi við Rússa, heldur
og jafnvel tjá sig reiðubúna til
þess að flytja landamærin norð-
ur á bóginn á Kyrjálanesinu,
eins og Rússar hafa farið fram
á.
Heimta RAssar flotastöð
t Haagð?
En það er talið útilokað, að
finnska stjórnin fallizt á að
Rússa hafa flotastöð á suður-
strönd Finnlands, þar eð sjálf-
stæði landsins væri skert með
því.
Það er álitið, að það sé hær-
inn Hangö á suðurodda Finn-
lánds, allmiklu vestar en HJels-
Sjóorusta úti fyr*
ir Vestfjörðum?
Tvo þýzka bjðrgunarbáta
beltr reklO í Hvalvatnstlrði
SIÐASTLIÐINN föstudag
heyrðiu menn, sem v-om að
vegagerð nálægt Patreksfirði,
sk-otduniur utan af hafi.
Um leið sáu þeir bregða fyrir
eldsglömpum og heyrðu þeir
8—10 s-k-ot.
Hvellirnir heyröu&t af m-örgum
bæjum kringum Patreksfjörð.
Færðust glamparnir suður á bóg-
inn, og liðu 2—4 mínútur milli
skotanna.
Síðastliðinn sunnudag sáu sjó-
menn úr Hrísey að tveir bátar
voru reknir á land í Hvalvatns-
firði i Þingeyjarsýslu. Daginn
eftir fóru 4 menn á vélbáti út á
fjörðinn til þess að athuga þenn-
an neka. Höfðu þeir með sér heim
til Hríseyjar báða bátana, annan
br-otinn en hinn heillegan að ofan
len, brotinn í botninn.
Bátarnir eru sýnilega lífbátar
af sama skipi, tölusettir, annar 1
og hinn 2. Á stýri-ð, sem er ómál-
að á öðrum bátnUm, er brenni-
merkt nafnið P-oseidon. Einnig-
má sjá, að á afturstefni beg-gja
bátanna hefir staðið Poseid-on.
Hamburg er vel málað yfir þessi
nöfn, en sýnilega einmálað yfir
tölurnar á fram-stefni bátanna. I
bátnum, sem heillegur var, fannst
einn notaður sjóhattur með fanga
markinu H. G., einn járnkassi
með -kexi, árabrot, siglubrot og
krókstjaki. Bátarnir eru áttærin-g-
Frh. á 4. siðu.
ingfors, og ekki langt frá Á-
landseyjum, sem Rússar vilji
fá fyrir flotastöð. En á Finn-
landi er á það hent, að rússnesk
flotastöð þar myndi þýða, að
Rússar gætu hvenær, sem er,
stöðvað alla flutninga á sjón-
um til Helsingfors, Viborg og
hafnarbæjarins Kotka og þann-
ig haft alla aðflutninga til
helzt\i bæja Finnlands í hendi
sér.
Erkko, finnski utanríkismála-
Iráðherrann, sagði í gærkveldi, að
svar það, sem finnsku samninga-
mennirnir hefðu farið með til
Moskva, sýndi það, að Finn-
land sé fúst til þess að ræða um
mjög víðtækt samkomulag, en
um Finna sem aðrar þjóðir gil-di
það, að það hafi sín takmörk,
hverju hægt sé að ganga aö, og
jafnvel smáþjóðirnar eigi verð-
mæti, sem þær geti ekki látið af
hen-di.
Erkko gagnrýndi Molot-ov fyrir
að birta efni tillagnanna, sem
leitað var samkomulags um, án
þess að ræða um það við hinn
aðilann. Meðan á samkomulags-
umleitununum stóð, sagði Erkko,
féllust Rússar á hlutleysisstefnu
Finnlands. Finnland, sagði hann
enn fremur, getur ekki samþykkt
neitt, sem teflir réttindum þjóðar-
innar og öryggi í voða.
Sáttmáiar FFnnlands við Sovét-
Rússland eru enn i fullu gildi,
sagði hann; en hvaða tryggingu
hefði Finnlan-d fyrir því, að nýr
sáttmáli yrði haldin-n?
Hann neitaði því, að nokkur
erlen-d þj-óð hefði lagt aö Finn-
um að taka þá afstöðu, sem þeir
gerðu.
Að 1-okum bað Erkko þjóðina
að vera veí á verði og vera við
því búna að leggja allt í söl-
urnar.
Slita Bandarikin stjórn-
málasambandi við
RAsslanð ?
LONDON í morgun. FO.
Ræðu M-oIot-ovs bar á góma í
f-ulltrúadeild ameríska þjóðþings-
jas í gær, og Mc Cormack, einn
af flokksmönnum R-osevelts,
krafðist þess, að sendiherra
Konungshöllin í Stokkhólmi, þar sem norræni þjóðhöfðingja-
fundurinn fór fram.
Bandarikjastjórn öttast að
„City of Flint“ verði sðkkt.
------■+»--
Skipið er nú á sigiingu undir þýzkri
stjórn einhversstaðar meðfram Noregi.
OSLO í morgun. FB.
jD ANDARÍKJASTJÓRN
hefir mælzt til þess við
ríkisstjórnir Bretlands og
Þýzkalands, að öryggi hinn-
ar amerísku skipshafnar á
„City of Flint‘“, sem nú er
undir þýzkri stjórn á sigl-
ingu suður með Noregi á
leið til Þýzkalands, verði
ekki teflt í voða.
Það, sem Bandaríkjastjórn
virðist óttast, er aðallega tvennt.
í fyrsta lagi, að þýzka áhöfnin
af herskipinu, sem sett var um
borð í „City of Flint“, sprengi
það heldur í loft upp, heldur
en að láta brezk herskip taka
það og sig til fanga.
í öðru lagi, að til orustu komi
milli Breta og Þjóðverja um
„City of Flint“ með þeirri af-
leiðingu, að skipinu verði
sökkt.
Rfissar leppar fyr-
ir Þjéðverja?
Grnnsamleg tilrann til teg-
leðnrskanpa í Ameríkn.
LONDON 1 gærkv. FÚ.
FRÉTZT hefir, aö
Rússar hafa að und-
anförnu verið að gera til-
raun til þess að festa kaup
á 10.000 smálestum af
togfeðri í Bandaríkjunum.
I Þar sem ekki er vitað, að
Rússa skorti togleður til
eigin nota, hafa komið
fram getgátur um, að þeir
séu að kaupa togleður
þetta fyrir Þjóðverja.
Holland og Svlss búa
sig undir pýzka árás.
----4.---
Hollenzku héruðin við landamæri
Þýzkalands sett undir herlðg.
LONDON í m-OJTgu'n. FO.
111 OLLENZKA ríkis-
■^■■*' stjórnin hefir birt til-
kynningu um, að herlög séu
gengin í gildi í héruðunum,
sem liggja næst landamær-
mn Þýzkaiands. í héruðum
þessum hefir allt verið undir
búið undir það, ef styrjöld
brýzt út, að veita vatni yfir
landið.
I Svisslandi hafa einnig verið
Bandarikjanna í Moskva væri
kallaður heim vegna ununæla
Moiotovs um hlutleysissbefnu
Bandaríkjanna og hlutleysislögin.
Ræðu Mc Cormacks var tekið
með miklum fögnuði af fulltrúa-
deildinni.
gerðar ýmislegar hemaðarráðstaf-
anir í varúðarskyni, og sam-
bandsstjórnin hefir fyrirskipað að
undirbúa flutning á verksmiðjum
úr landamærahéruðunum tnn I
landið.
Atvinonleysiskráning
SKRÁNING atvinnulausra
verkamanna fer nú fram í
Góðtemplarahúsinu. I dag og á
morgun eru síðustu skr-án-mgar-
dagarnir. Munið það, verkamenn,
að það er ekki rétt að sitja hjá
\dð slíka skráningu, ef menn eru
atvinnuiausir, því að ársfjórðungs
skráningin er bezta baráttan fyrir
atvinnubótum.