Alþýðublaðið - 06.11.1939, Blaðsíða 3

MÁNUDAGUR 6. NÓV. 1939
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Nýjasta tiltæki Hitlers:
Hnndrað púsund ÞJððverjar flnttir frá
Ejrstrnsaltslðndunnm til Þjzkalands.
... ♦ —
Sama meðferð fyrirhuguð Þjóðverjum í Suðaustur-'Evrópu.
Frá'Riga, höfuðborg Lettlands.
Heimflutningar Þjóðverja frá Eystrasaltslöndunum: Þýzkt fólk
stígur á skipsfjöl í Riga með flutning sinn.
Trotzki um stefnu Stalins:
Engin stjérn elns hrædd við
bjfltingu og sovétstjómin.
Staliu hefir nú greitt kommúnistaflokk*
unum rothöggið með pólitík sinni,
Póllamd pfs upp aftsir, en alpjóða*
samband kommúnista aldrei.
«----—-------------------■©
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSON.
í fjarveru han»:
STEFÁN PÉTURSSON.
AFOItEIÐSLA:
ALÞÝÐUHÚSIN U
(Inngangur frá Hverfisgötu).
SÍMAR:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (innl. fréttir).
4602: Ritstjóti.
4903: V. S. Vilhjálms (heima).
4905: Alþýðuprentsmiðjan.
4906: Afgreiðsla.
5021 Stefán Pétursson (heima).
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
«---------------—----;—-—*
Einkeunílegur
málflntningnr.
EINN af endurskoðendum
landsreikninganna, Jón
Pálmason alþingismaður, hefir
í athugasemd við reikninga rík-
isspítalanna komið fram með ó-
sæmilegar dylgjur um stjórn
þeirra og verið stefnt fyrir.
Alþýðublaðið skýrði frá því
á fimmtudaginn, að stjórn rík-
isspítalanna hefði auk þess
svarað athugasemd endurskoð-
andans í bréfi til fjármálaráðu-
neytisins og sýnt fram á það,
að þær tölur, sem Jón Pálma-
soh tilfærir um fjárhag ríkis-
spítalanna séu algerlega rang-
ar. Þannig segir Jón Pálmason,
að starfsmannalaun við ríkis-
spítalana hafi hækkað frá 1936
til 1937 um 63.357 krónur, en
hið sanna er, að hækkun starfs-
mannalaunanna hefir á þessum
tíma numið 13.828 krónum, og
skakkar því hjá Jóni Pálma-
syni um hvórki meira né minna
en 50 þusund krónur á þessum
lið einum!
En með aðra liði, sem nefndir
eru í athugasemd Jóns Pálma-
sonar, er sízt réttar farið. Þann-
ig er því haldið fram að kostn-
aður við rekstur ríkisspítalanna
hafi frá 1936 til 1937 hækkað
alls um 179.176 krónur, í stað-
inn fyrir 104,558 krónur, sem
er það rétta, og reksturshall-
ipn vaxið um 120,791 krónu, en
í rfiun og veru óx reksturshall-
inn um 90.505 krónur, þar af
tiltölulega mest á ríkisbúunum,
sem stjórn ríkisspítalanna hefir
ekkert með að gera.
Á þeim þremur töluliðum,
sem tilfærðir eru af Jóni
Páimasyni úr landsreikningun-
uip og gerðir að árásarefni á
stjórn ríkisspítalanna, skakkar
því hvorki meira né minna en
154.432 krónum!
Maður skyldi nú ætla, að því
væri að minnsta kosti af blöð-
unum tekið fegins hendi, að það
sanna væri upplýst í þessu níáli,
þó að álit Jóns Pálmasonar
hiyti að sjálfsögðu að bíða við
það nokkurn hnekki. En það
kemur annað í ljós. Vísir stekk-
ur upp á nef sér á laugardaginn
út af upplýsingum Alþýðu-
blaðsins í þessu máli, og með
þeim ummælum, að Alþýðu-
blaðið umni í því tala
fyrir munn Vilmundar Jóns-
spjtiar landlæknis, hellir Vísir úr
skálum reiði sinnar yfir hann
og hyggst að ná sér niðri á
honum með því að telja
upp þær tekjur, sem land-
læknirinn fær fýrir störf
sín! Er allur þessi málflutning-
ingur hinn einkennilegasti og
munu menn eiga erfitt með að
skilja, hvað laun landlæknisins
koma þessu máli yfirleitt við.
Eða heldur Vísir, að talnaíals-
anir Jóns Pálmasonar og dylgj-
A9EINS fáeinum dögum eft-
ir að kanzlari Þýzkalands
lafði birt hina stórslegnu ráða-
gerð sína um heimflutning
Þjóðverja í austur- og suðaust-
ur Evrópu, lagðist floti farþega-
skipa á höfnina í Riga og Tal-
lin. 62 000 Þjóðverjar í Lett-
landi og 16 000 Þjóðverjar í
Eistlanldi, afkomendur hinna
baltisku jarðeigend, sem hafa
verið húsbændur hinna eist-
nesku og lettnesku bænda.
verða að yfirgefa lönd sín og
akra með styttri fresti en veitt-
ur'er mönnum, sem reknir eru í
útlegð,
Naumast höfðu nokkrir Þjóð-
verjar í austur og suðaustur
Evrópu fylgt sigurgöngu Hit-
lers með jafnmikilli samúð og
baltisku Þjóðverjarnir. Einu
sinni áður Höfðu vonir þeirra
um stórþýzkt Eystrasaltsveldi
verið sviknar. Það var þegar
keisaraveldið hrundi. Margir
hinna pólitísku áhugamanna
höfðu flúið til Þýzkalands og
gerðust þar uppivöðslusamir á
tímum Weimarlýðveldisins.
Þeir gerðust ákafir nazistar, og
þekktasti utanríkismálasérfræð-
ingur Hitlers, Alfred Rosen-
berg, er baltiskur. Þegar hin
róttæka breyting var gerð, sem
hafði í för með sér endurbætur
í búnaðarmálum, voru hinir
þýzku stórjarðeigendur sviptir
valdi sínu. En einmitt þess
vegna höfðu þeir treyst svo
mjög á Hitler. Og eftir að Þjóð-
verjaí höfðu tekið Memel, þótt-
ust Þjóðverjarnir í baltisku
löndunum hafa náð takmark-
inu. Árásina á Pólland álitu
þeir aðeins áfanga á þeirri leið,
að gera Þýzkaland stórveldi við
Eystrasalt, En þeir urðu fyrir
vonbrigðum.
Það einkennilega er, að
Rússar, ekki síður en Lettar og
Eistlendingar og nazistarnir
sjálfir, neita því, að það hafi
verið Rússar, sem báru fram
kröfuna um það, að Þjóðverjar
skyldu flytja burtu úr baltisku
löndunum. Það er sagt, að Hit-
ler hafi sjálfur krafizt þess, að
Þjóðverjarnir flyttu heim. Þeg-
ar leiðtogi Þjóðverja, Hintel-
man, fór til Hitlers, þegar búið
var að gera þýzk-rússneska
ekkiárásarsáttmálann og bað
um viðtal, til þess að spyrja
hann að því, hvað yrði nú um
Þjóðverjana í baltisku löndun-
um, á hann að hafa svarað: —
Ég get ekkert gert fyrir ykkur,
meðan ófriðurinn stendur yfir
á vesturvígstöðvunum, en kom-
ið heim til Þýzkalands, ég þarf
ykkar með hér heima. Frá því
alvara var gerð úr heimflutn-
ingunum, hefir verið beitt harð-
stjóm við þá Þjóðverja, eink-
ur hans í sambandi við þær um
stjórn ríkisspítalanna verði
nokkuð betri fyrir það, þótt
tekjur landlæknisins séu taldar.
upp í einni blaðagrein? Eða
hefir Vísir máske eitthvert
hugboð um það, að dylgjur og
rangfærslur Jóns Pálmasonar
hafi bara verið til þess gerðar
að reyna að ná sér niðri á Vil-
mundi Jónssyni landlækni af
pólitískum ástæðum? Þá færi
að vísu reiði Vísis yfir afhjúpun
Jóns Pálmasonar í þessu máli
að verða skiljanleg!
um eldri menn, sem hafa hikað
við að yfirgefa óðul sín til þess
að mæta óþekktum örlögum
heima í Þýzkalandi. Það eru þó
ekki Rússar, Eistlendingar eða
Lettar, sem beita þessari harð-
stjórn, heldur sendiboðar naz-
istanna í Riga og Tallin.
Hver er svo tilætlunin með
þessum heimflutningum? Vafa-
laust eru ástæðurnar marg-
þættar. Stríðið á vesturvíg-
stöðvunum veikir að allveru-
legu leyti aðstöðu Þjóðverja í
austri, og þeir í Berlín hafa enn
fremur litið svo á, að baltisku
löndin séu, eftir rússneska sátt-
málann, eilíflega glötuð. Önnur
mikilvæg orsök liggur í valútu-
þörf Þjóðverja. Samanlögð eign
baltisku Þjóðverjanna mun
nema að minnsta kosti einum
milljarð ríkismarka. Hinir
heimfluttu missa allan yfir-
ráðarétt yfir þessum eignum,
sem stjórnin selur fyrir reikn-
ing þjóðarinnar. Að vísu á að
borga þetta að einhverju leyti,
en það verður gert í pappírs
mörkum. En hin raunverulega
orsök liggur í öðru: fólksþörf-
inni. Þrátt fyrir það, þó að leið-
togar nazistanna tali um það,
að Þjóðverja skorti olboga-
rými, vantar þá bæði vinnu-
kraft og hermenn. Þeir vilja fá
Þjóðverja til þess að setjast að
í þeim löndum, sem þeir eru
búnir að leggja undir sig, og
fyrst og fremst í Póllandi, Og
það er ekki ósennilegt, að af-
komendur hinna baltisku bar-
óna séu heppilegir til þess, að
ráða yfir hinum sigruðu þjóð-
um og stjórna þeim í anda naz-
istanna. 100 000 Þjóðverjar frá
baltisku löndunum, 500 000 frá
Jugoslavíu, 500 000 frá Ung-
verjalandi, 250 000 frá Ítalíu og
800 000 frá Rúmeníu, verða ýfir
tvær milljónir Þjóðverja, sem
gætu myndað yfirráðastétt í
hinum undirokuðu löndum.
Getur nú þessi stórfenglega
tilraun heppnast? Þessi ráða-
gerð virðist hafa bruggast í
heila, sem er algerlega fram-
andi öll nútíma skipun þjóðfé-
laga. Hún minnir einna helzt á
þjóðflutninga miðaldanna.
Jafnvel menn, sem þó eru sann-
færðir um yfirburði þýzku
þjóðarinnar yfir aðrar þjóðir,
eru vantrúaðir á þetta fyrir-
tæki. Ef það mistekst, og annað
er tæpast hægt að hugsa sér, þá
er mikil hætta á því, að menn,
sem neyddir hafa verið til þess
að yfirgefa óðul sín, rísi upp til
mótþróa gegn þeim, sem bera
ábyrgðina.
tslendingar liðs-
foringjar.
T „LÖGBERGI" 7. sept. er svo
hljóðandi smágrein:
j.Tveir ungir og efnilegir ís-
lendingar hér í borginni (þ. e.
Winnipeg), þeir Njáll Bardal og '
John Hjálmarsson, hafa tekist á
hendur herfioringjastöðu í þeim
hinum canadiska her, sem boðið
hefir verið út vegna Norðurálfu-
styrjaldarinnar. Njáll er sonur
þeírra Mr. og Mrs. A. Bardal, en
John sonur þeirra Mr. og Mrs.
Chris. Hjálmarsson; vera má að
TROTZKI, sem nú í nokkur
ár hefir átí griðastað í
Mexíkó, birti nýlega í mörgum
stórblöðum heimsins grein, þar
sem hann gerir pólitík Stalins
síðustu mánuðina að umtalsefni.
Allt, sem Trotzki segir um
Sovét-Rússland, er lesið með
geysilegri athygli um allan heim,
en hvergi með annarri eins á-
fergju og geðshræringu og innan
við Kremlmúrinn í Moskva, þar
sem Stalin og félagar hans hafast
við, þótt hirrp vegar sé vakað
yfir því, að hinn sauðsvarti al-
múgí _sovétrikisins fái ekkert
einasta orð að sjá eða heyra,
sem skrifað hefir verið af hinum
hættulega útlaga vestUr í Mexíkó.
í þessari nýjustu grein sinni
skrifar Trotzki meðal annars eft-
irfarandi orð um þá stefnu, sem
Stalin hefir nú tekið:
„Til þess að geta skilið póli-
tík Sovét-Rússlands og allar
hennar furðulegu vendingar, er
fyrst og fremst nauðsynlegt, að
menn losi sig af klafa þeirrar
ímyndunar, að Stalin ætli að nota
sér aðstöðu sína í striðinu til
þess að brjóta heimsbyltingunni
braut. Éf það væri ætlun ein-
ræðisherrans í Kreml, hvernig
gæti honum þá dottið það í hug,
að fórna áhrifum sínum á verka-
lýðinn úti um heim fyrir lítil-
fjörlega landvinninga við landa-
mæri Sovét-Rússlands?
Það verður ekki gert út um ör-
lög byltingarinnar í Galizíu, Eist-
landi, Lettlandi eða Bessarabíu.
Það verður gert út um þau á
Þýzkalandi, en einmitt þar styður
Stalin Hitler. Það verður líika gert
út um þau á Englandi og Fnakk-
landi, en einnig þar hefir Stalin
nú greitt feommúnistaflokkunum
rothöggið. Og eftir vináttusamn-
ing Stalins og Hitlers verður
kommúnistaflokkurinn í Banda-
ríkjum Norður-Ameríku áreiðan-
lega ekki heldur langlífur. Pól-
land mun rísa upp aftur. En
alþjóðasamband kommúnista
aldrei.
1 raun og veru er engin stjórn
í Evrópu eins hrædd við bylting-
Una á þessu augnabliki og klíkan,
sem nú stjórnar Sovét-Rússlandi.
Herrarnir í Kreml eru hræddir
um sig, og þeir vita, að byltingin
er smitandi. Einmitt vegna þess,
að þeir óttast byltinguna, óttast
fleiri Islendingar hafi þegar hlot-
|ð f-oringjatign í hemum, þó blað-
þeir einnig stríðið, sem svo hæg-
Iega getur haft byltinguna í för
með sér.
Það er rétt, að sovétstjórnin
tekur eignarnámi stóru jarð-
eignirnar í þeim hémðum, sem
hún hefir lagt undir sig. En þar
er ekki um neina byltingu fólks-
ins að ræða, heldur aðeins um
valdboð að ofan, sem miðar að
því einu að treysta yfirráð sovét-
stjórnarinnar i hinum nýju hér-
uðum. Verkamennimir og bænd-
úmir í þeim verða misfeunnar-
laust kúgaðiir af herrunum í
Kreml með það fyxir augum að
gera þá að auðsveipum þrælum
hinnar mssnesfeu einræöisstjóm"
ar.
Þannig lítur Trotzki á mál-
in. Það kveður við töluvert ann-
an tón hjá honum en Þjóðviljan-
um. En þá er nú bara að vita,
hvor betur þekkir félaga Stalin!
Sundmót.
S.R.R. (Sundráð Reykjavík-
ur) hefir ákveðið að halda síð-
asta sundmótið á þessu ári 7.
desember. Verður þar keppt í
þessum greinum: 50 metra
frjálsri aðferð karla, 100 m.
bringusundi karla, þrísundi (—»
3X100 m. boðsund) karla, 100
m. bringusundi kvenna, 50 m.
frjálsri aðferð drengja, tveimúr
flokkum (þ. e. innan 14 ára og
innan 16 ára) og dýfingum fyr-
ir karla og konur.
Tækifærisverð
á 2ja turna silfurpletti.
Teskeiðar á 0,75
Desertgafflar á 2,50
Matgafflar á 2,75
Mathnifar á 6,50
Ávaxbtahnifar á 3,50
Álegigsgafflar á 2,75
Kökugafflar á 2,50
Sultutausskeiðar á 2,00
Riómaskeiðar á 2,65
Sósusfceiðar á 4,65
Sykursfceiðar á 3.50
Ávaxtaskeiðar á 5.06
Kökusqaðar á 3,66
Sardínugafflar á 2,5«
Konfektskeiðar 2.5®
Margar gerðir.
R. EinarssðB & Bjðrassan
Bankastræti 11.
inu sé það eigi kunnugt.
Ostur Ostur Ostur
M|élkarbú Flóamanna hefar kynningar-
sðlu á ostum I Ostak|allaranum Laugav. SO.
Ódýr matarkaup. Selt € heilum
ostum. Verð frá kr. 2,60 pr. st.
Ostur er hollasta, næringarríkasta og ódýr-
asta áleggið.
Ostakjallarinn, Laugavegi 30,