Alþýðublaðið - 13.11.1939, Page 1

RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR MÁNUDAGUR 13. NÓV. 1939. 265. T0LUBLAÐ
Samningar Finna og Rússa
i þann veginn að stranda ?
---»--
Flanaiai* hafa gengið elns langt f tilslhknnnm og
hægt er, segir Erkko utanrfkismálaráhherra.
-----—<*.-----
En Rússar koma með nýjar kröfur: Heimta nú
einnig flotastöð beint á móti Norður-Noregi.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
l-% AÐ er nú ekki annað sjáanlegt en að samningar Finna
og Rússa séu í þann veginn að stranda. Fundahöldin
eru hætt í Moskva, en rússnesk blöð og útvarpið í Moskva
bera Finnum fjandskap við Sovét-Rússland á brýn og segja,
að þeir ógni Leningrad með liðssafnaði þeim, sem þeir hafa
haft á Kyrjálanesinu til þess að vera viðbúnir að verja
landamæri sín þar.
Erkko, utanríkismálaráðherra Finna, kallaði erlenda
blaðamenn í Helsingfors á sinn fund í gær og sagði þeim,
að Finnland hefði nú gengið svo langt í tilslökunum, sem
unnt væri fyrir það. Ef engin breyting yrði á afstöðu sov-
étstjórnarinnar, myndu finnsku samningamenirnir í Mosk-
va sennilega hverfa heim þaðan eftir nokkra daga.
irosleg sanbands-
stofnnn komúnista
ÖDHur tilraun til að kljáfa
Aiþýðusambandið fyrirfram
dauðadœmd.
rnúnista fór fram á laugard.
Áður hafði blað kommúnista
skýrt svo frá, að 20 félög
myndu stofna þetta samband
og að fulltrúarnir myndu
verða um 80. Á stofnfundin-
um mæ|tu aðeins 47 fulltrú-
ar fyrir 18 „félög,“ ef félög
skyldi kalla. Meðal þessara
fulltrúa voru 2 frá 11 manna-
félagi og 2 frá félaginu Ár-
vakur á Eskifirði, en það fé-
lag hefir raunverulega eng-
an fund getað haldið um
langan tíma, en einhver
fundur var haldinn á Eski-
firði fyrir nokkru með 10
mönnum og var það látið
heita sem fundur í þessu fé-
lagi. Þannig er um miklu
fleári fulltrúa, sem mæta frá
dauðum félögum.
Á stofnþinginu mættu aðeins
kommúnistar, en á nokkrum
stöðum höfðu verið kosnir Al-
þýðuflokksmenn og Sjálfstæðis-
ménn, í blekkingarskyni, til
fylgdar við kommúnista á
þingið, en engir þeirra hafa
mætt,
Hin mesta deyfð ríkir yfir
þessari samkundu og enginn á-
hugi. Er stofnendum það ber-
sýnilegaj' ljóst, að ,^samband“
það, sem þeir eru að stofna er
fyrirfram dauðadæmt — og
raunverulega dautt áður en bú-
ið eb að stofna það.
Þegar kosinn var forseti
stofnþingsins, bar það við,- að
Héðinn Valdimarsson féll. Þá
féll og Guðm. Ó. Guðmundsson
þegar kosinn var annar forseti,
féll hann fyrir Guðjóni Bene-
diktssyni, en Guðmundur var
síðan kosin þriðji forseti.
Stofnunin var afar hjákátleg.
Skýrði Guðmundur Ó. lög sam-
bandsins. Var sagt um leið og
nafn sambandsins var ákveðið,
að ef menn væru óánægðir með
það, þá mætti breyta því á
morgun.
í gær gekk mestallur fundar-
tíminn í að ræða það, hvers
vegna engir af fulltrúunum
mættu nema kommúnistar. —
Stóð fundur mjög skamman
tíma vegna þess, að fulltrúarn-
ir eru önnum kafnir á fundi
miðstjórnar kommúnistaflokks-
ins, sem hófst kl. 1 í gær.
Erkko sagði í þessum viðræð-
um við hina erlendu blaða,-
menn, að það væri ekki mein-
ing Finna að slíta með því samn
ingum fyrir sitt leyti. Þeir væru
líka reiðubúnir til þess að taka
tillit til allra sanngjarnra óska
sovétstjórnarinnar, varðandi
öryggi Leningrad. En þ’eir yrðu
fyrst og fremst að hugsa um ör-
yggi sitt, og því væri í hættu
stefnt, ef Rússar fengju flota-
stöð á strönd Finnlands. Að
fara fram á það við Finnland,
að það léti Rússa hafa flotastöð
í Hangö, væri svipað eins og
gerð væri krafa til þess, að
Bandaríkin létu af hendi flota-
stöð við erlent stórveldi á San-
dy Hook, eða Bretland á eyj-
unni Wight.
Riissar koma nn með
nýjar krifnr.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
í blaðinu „Rauði flotinn“
málgagni rússneska herskipa-
flotans, er haldið áfram árásum
þeim, sem rússneska útvarpið
LONDON í morgun. FÚ.
¥ FREGNUM, sem bor-
■“■ izt hafa frá Þýzka-
landi til Amsterdam, er
sagt frá því, að stöðugt sé
verið að handtaka fólk í
Þýzkalandi. Er þetta í svo
stórum stíl, að í fregnunum
er talað um þetta sem öldu,
er gangi yfir landið. Það sé
verið að handtaka mikinn
byrjaði í gær. Segir í blaðinu,
að Rússar muni sigrast á öllum
erfiðleikum til þess að koma
fram kröfum sínum á hendur
Finnum.
Samkvæmt blaðinu eru kröf-
ur Rússa nú í höfuðatriðum
þessar:
1. Að Rússar fái að hafa flota-
stöð á Hangö-skaganum til þess
að geta haft á vaidi sínu allar
siglingar um Finniandsflóa.
2. Að Finnar fallizt á kröfur
þær, sem Rússar hafa gert til
þess að auka öryggi flotahafnar
sinnar Kronstadt.
3. Að Rússar fái umráð yfir
fjórum eyjum í Finnlandsflóa
til þess að setja þar upp flug-
stöðvar.
Allar þessar kröfur, stegir
blaðið, varða öryggi Leningrad,
hinnar miklu iðnaðarborgar,
sem h'efir eins marga íbúa og
allt Finnland.
Loks krefjast Rússar þess, að
fá tvö nes í Norður-Finnlandi
gegnt ströndum Norður-Noregs,
til þess að hafa þar flug- eða
flotastöð, vegna öryggis hafn-
arborgarinnar Murmansk.
fjölda andstæðinga nazista,
og minni aðfarirnar á það,
sem gerðist eftir ríkisþing-
húsbrunann.
Sprengingin í Munchen er
notuð til að réttlæta það, segir
í enskri frétt, að hamast er
gegn andstæðingum nazismans,
og þeir handteknir í þúsunda-
tali, a. m. k. allir þeir, sem hægt
(Frh. á 4. síðu.)
Eftir sprengingnna i Muncben:
Andstæðiigar nazista tekn-
ir fastir púsundum saman.
------«----
Aðfarirnar eru taldar minna á pað, sem
gerðizt eftir ríkisþinghúsbrunann 1933.
Verkakvennafélagið Framsókn 25 ára
Afmælishátíð Verkakvennafélagsins Framsókn í Iðnó á föstudagskvöldið. Fyrir enda borðsins í
miðjunni situr Stefán Jóh.. Stefánsson, forseti Aþýðusambands íslands, og sín til hvorrar handar
honum þær tvær konur, sem verið hafa formenn félagsins, — hægra megin við hann Jónína
Jónatansdóttir, sem var formaður þess fyrstu 20 árin, vinstra megin Jóhanna Egilsdóttir, - sem
nú hefir verið formaður félagsins í 5 ár.
Enginn friður við Þýzkaland, fyrr
en Pðlland, Tékkóslévakia og Aust*
nrrfiki hafa fengið sjálfstæði sitt.
-----♦-----
Svar Englands og Frakklands við málamiðlunar-
tilboði Belgíukonungs og Hollandsdrottningar.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins.
KHÖFN í morgun.
TKÝZKALAND, ENGLAND OG FRAKKLAND hafa nú
svarað tilboði Leopolds Belgíukonungs og Wilhelm-
ínu Hollandsdrottningar um málamiðlun í stríðinu.
Sendiherrar Þýzkalands í Briissel og Haag svöruðu
fyrir stjórn sína, að hún væri reiðubúin að taka tilboðið
til návæmrar athugunar.
Georg Bretakonungur og Lebrun Frakkaforseti svör-
uðu skriflega fyrir hönd ríkja sinna. í svörum þeirra eru
tekin af öll tvímæli um það, að friður við Þýzkaland geti
ekki komið til mála fyrr en Pólland, Tékkóslóvakía og
Austurríki hafi aftur fengið sjálfstæði sitt.
í svörum Bretakonungs og ♦
Frakklandsforseta, sem eru í
einmn og santa anda, er látið í
ljós þakklæti fyrir auðsýndan
vilja Belgíukonungs og Hol-
landsdrottningar á því að koma
á friði. En það er mjög greini-
lega tekið fram, að hvorki Eng-
land né Frakkland, sem bæði
hafi verið neydd til þess að
grípa til vopna gegn yfirgangi
Þýzkalands, geti samið frið fyrr
en bætt hefir verið fyrir það
ofbeldi, sem haft hafi verið í
frammi við þrjú ríki, Austur-
ríki, Tékkóslóvakíu og Pólland,
þegar þau voru svipt sjálfstæði
sínu.
Það er Þýzkalands, segir í
svörunum, að taka næsta skref-
ið og sýna það, að það vilji bæta
fyrir þessi ofbeldisverk. Undir
eins og það komi fram með til-
lögur í þá átt, séu England og
Frakkland rteiðubúin til að í-
huga þær af einlægum hug.
Friður, sem væri á öðrunt
grundvelli saminn, gæti ekkert
annað orðið en ótryggt vopna-
hlé.
Skipin frð Ameríkn.
Qoðafoss kom i laogar-
dag hlaðinn nanðspium
OÐAFOSS kom frá New
York á laugardag, hlaðlnn
af nauðsynjavömm, a'ðallega
sykri og hveiti, en auk þess ýms-
um öðmrn vörum, þar á meðal
timbri í fiskikassa.
Skipið var Í4 daga á leiðinni
frá New York með viðkomu í
Halifax.
Dettifoss er lagður af stað frá
New York, og kemiur hann einnig
tvið í Halifax. Er Dettifoss einnig
hlaðinn nauðsynjavörum. Hann
er væntanlegttr hingað um næstu
helgi.
Fiskafli í sialt.
nam 31. október síðast liðinn
37 022 þurmm tonnum. Á sama
tíma í fyrra nam hann 36 335
þurmm tonnum.
Hæstiréttar:
Démar í víxil-
máii.
IMORGUN var kveðinn
upp í Hæstarétti dómur
í málinu Ásgeir Ásgeirsson,
Rauðarárstíg 3 og Óli J. Ólason
gegn Eyjólfi Jóhannssyni f.h.
Mjólkurfélags Reykjavíkux út
af víxli.
í dómi Hæstaréttar segir
svo:
Það var ágreiningslaust, þeg-
ar mál þetta var flutt í héraði,
að Eyjólfur Jóhannsson hefði
selt framlengingarvíxil þann,
sem áfrýjendur eru nú sóttir til
að greiða, í sparisjóði Mjólkur-
félags Reykjavíkur og varið
andvirði hans til greiðslu aðal-
víxilsins, sem þá var í vanskil-
um í Landsbankanum. Hér fyr-
ir dómi hefir verið horfið frá
þessari lýsingu málsatvika af
hendi stefnda.
Skýrir hann nú svo frá, að
framlengingarvíxillinn, sem
dagsettur var 8. apríl 1937,
hafi verið sendur Kristjáni
Sigurgeirssyni til áritunar
samþykkis og hafi hann ekki
verið kominn í hendur Eyjólfi
þann 24. s. m., þegar Sparisjóð-
ur Mjólkurfélagsins leysti til
sín aðalvíxilinn til að firra Eyj-
ólf yfirvofandi málssókn af
hendi Landsbankans. Hafi aðal-
, Frh. á 4. sjt&u.