Alþýðublaðið - 01.12.1939, Síða 1

RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKUBJNN
XX. ÁRGANGUK
FÖSTUDAGUR 1. DEZ. 1939.
281. TÖLUBLAÐ
heldur almennan fund í Iðnó
í kvöld klukkan 8%, Efni:
Finnlandsmálin og komm-
únisíar.
Margir ræðinnenn.
Tanner my
andi tll að
nn-
Rússa
Stjórn Cajanders sagði af sér á þingfundi í nótteftir hótun
Rússa um að jafna Helsingfors við jörðu að öðrum kosti.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. Kaupmannahöfn í morgun.
m INNSKA STJÓRNIN sagði af sér um miðnætti í nótt, eftir aó hún hafði feng-
18 tilkynningu frá Rússum þess efnis, a8 Helsingfers skyScði |öfnu8 vi8 för8u
me8 sprengjuárás, ef stjórnin væri ekki farin frá fyrir kS. 3 eftir miðnætti.
Ríkisþing Finna var eftir þessa tilkynningu kailað saman i NeSsgngfers, þó ekki
f þinghúsinu sjálfu, heldur á leynilegum sta8 í herginng, og skýrði Cajander for-
sætisráðherra þar frá ásiandinu. Sagði hann þvi næst af sér fyrir sig og stjórn
sína, @n samtímis samþykkti þingið einróma traustsyfirlýsingu til hans.
Finnski Alþýðuflokksforinginn Tanner, sem verið hefir fjármáiará8herra í stjórn
Cajanders, og annar aðalsamningamaður Finna í ^Soskva undanfarió og nýtur ef
til vill almennara trausts á Finnlandi en nokktir annar maður, hefir ver§8 he8inn að
mynda stjórn, sem skipci8 sé fulltrúum alira þjóðiegra flokka í Bandinu ©g mun
hann ver8a forsætisrá8herra hennar og jafnvel einnig utanrikismálaráðherra.
Tali8 er, a8 þa8 þungbæra hlutverk muni falla í skaut þessarar^ stjórnar a8
hi8ja Rússa um vopnahlé og taka upp samninga vi8 þá á ný, tii þess a8 firra
finnsku þjó8ina frekari hörmungum.
Engar loftárásir hafa verið gerðar á Helsingfors í morgun, en Rússar hafa gert ítrekaðar tilraunir til að setja lið
á land í Hangp við mynni finska flóans, sem þeir hafa viljað fá fyrir flotastöð, en þær tilraunir virðast engan
árangur hafa horið hingað til.
Finnar hafa rekið af sér öll áhlaup rauða hersins á Kyrjálanesinu og tekið af honum fjóra skriðdreka og skotið
niður tvær sprengiflugvélar.
Hryllilegar loftárásir á
varnarlausar borgir
einu afrek Rássa í gær
-------4.---.—
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. Kaupmannahöfn í morgun.
EF undan eru skilin hryðjuverk þau, sem Rússar unnu
með loftárásum á varnarlaunsar borgir í Finnl. í gær,
virðist árás þeirra hafa lítinn árangur borið, nema á Fiski-
mannaskaganum svonefnda, Rihatsji, norður við íshaf,
skammt austur af hinni íslausu höfn Finna í Petsamo og
heint á móti Noregi. Þar réðust Rússar í gærmorgun með
heilu herfylki á hina fáu landamæraverði Finna og tókst
að yfirbuga þá.
Á Kyrjálanesinu hófu Rússar árásina með stórskota-
hríð klukkan sjö í gærmorgun á varnarstöðvar Finna, sem
var svarað með fallhyssum Finna. Allan daginn og enn
seint í gærkveldi hélt stórskotahríðin áfram. Rússar reyndu
bæði nyrzt og syðst á nesinu, sunnan við Ladogavatn og
, norðan við finnska flóann, að komast á hlið við varnar-
stöðvar Finna, en þeim hafði seint í gærkveldi ekki tekizt
það enn, og allsstaðar verið hraktir til baka af gagnáhlaup-
um Finna.
Þinghúsið í Helsingfors.
i Lðoreglnstjðri bann
!ar skemtnn komm-
ftnista.
Lögreglustjóri
tilkynnti kommún-
istum rétt eftir hádegi í
dag, aS hann bannaði
skemmtun þá, sem þeir
ætluðu að halda í kvöld.
Mun lögreglustjóri hafa
tekið þessa ákvörðun af
ótta við ó'eirðir, ef kom-
múnistar einir allra leyfðu
sér að koma saman á
skemmtun, þegar allir
aðrir hafa aflýst þeim í
samúðarskyni við Finna.
VAINÖ TANNER
Lilla Magnússon
frá Reykjavík hefir unniö fyrstu
verðlaun við keppni í skilminga-
íprótt í Danmörku. (Fír.)
Ávarp frá islendingnni
til finnskn þjóðarinnar
------«-----—
Eftirfarandi ávarp verður sent í dag til finnsku ríkisstjórnar-
innar að tilhlutun Norræna félagsins hér:
A ÞESSUM alvarlegu tímum, þegar hin finnska þjóð
með aðdáanlegri ró og hugprýði stendur á verði fyrir
sóma sínum og sjálfstæði, hlýtur hugur hvers norræns
manns að vera gagntekinn af samúð og virðingu fyrir
henni. íslendingar, sem eru yzti útvörður norrænnar menn-
ingar í vestri, eins og Finnar eru það í austri, hafa um
langan aldur fylgt örlögum Finnlands, frelsisbaráttu þess
og viðreisn, með vakandi athygli og vináttuhug. Þótt vér
séum svo fámennir og lítlismegandi, að vér getum ekki
sýnt hug vorn í verki, viljum vér ekki láta hjá líða að segja
hvað oss býr í brjósti. Því sendir nú hin íslenzka þjóð
bróðurkveðju um hendur Norrænu félaganna í báðum
löndunum. Vér biðjum þess, að hið eilífa réttlæti og sú
gifta, sem til þessa dags hefir vakað yfir þjóðum Norður-
landa og leitt þær til sjálfstæðrar menningar og þroska,
haldi nú og æfinlega hendi sinni yfir hinni finnsku þjóð,
og að hún komi út úr hverri þeirri eldraun, sem fyrir
henni kann að liggja, með hreinan skjöld, aukinn samhug
og vaxandi þrótt.
Reykjavík í nóvemher 1939.
Ölliim hátíðahöldum
hefir verið aflýst.
0LL hátíðahöld í tilefni
fullveldisafmælisins hér
í bænum og víðar um land
falla niður. Er það gert í sam-
Úðarskyni við Finnland og
finnsku þjóðina og til mótmæla
gegn hinni svívirðilegu árás
Sovét-Rússlands.
Stúdentaráð Háskólands sam-
þykkti í gærkveldi seint á fundi
sínum svohljóðandi ályktun:
„Með tilliti til athurðanna í
Finnlandi . síðastliðinn .sólar-
hring hefir Stúdentaráðið á-
kVeðið að hátíðahöldin 1, des-
ember falli niðnr.
Hinsvegar skora Stúdenta-
ráðið og Stúdentafélag Reykja-
víkur á alla stúdenta, eldri og
yngri, að mæta kl. 13,30 við
Stúdentagarðinn, en þaðan er
ákveðið að fara hópgöngu til
finnska ræðismannsins í samúð-
ar- og virðingarskyni við
• 'iisku þjóðma,*'
Þá hafa stjórnir Alþýðuflokks-
ins og Félags ungra jafnaðar-
Frh. á 4- sí'ðu.
LeftiMnar ð Belsins-
fors.
Loftárásirnar á Helsingfors
byrjuð'u kl. 8V2 í gærmorgun og
hafði þá, fyrir 10 mínútum, ver-
ið gefin aðvörun um að þær
væru yfirvofandi.
FólkiÖ í borginni, sem hafði
álitið að Rússland hefði aðeins
sílitíð stjómmálasambandinu við
Finnland til þess eins aö hræða
finnsku stjórnina og knýja hana
þannig til þess áð verða við
kröfum þeirra, var gripið ógur-
legum fehntri og flýði í dauðans
ofboði til neðanjarðarbyrgjanna.
Þar var hörmulegt Um ftð litast,
grátandi konur með börn sin í
fanginu, sem einnig grétu, og
allir voru slegnir ótta.
Sex rússneskar sprengjuflug-
vélar tóku þátt í fyrstu loftárás-
inni, og vörpuðu þær sprengi-
kúlum niður á flugvöllinn Malm
og eyðilögðu hann að mestu
leyti.
Skotið var af loftvamabyss'um
af húsaþ'ökunum á hinar rúss-
nesku sprengjuflugvélar, og höfðu
Frh. á 4- síðu.
St'efán Jóh. Stefánsson,
formaður Norræna félagsins og
formaður Alþýðuflokksins.
Hermann Jónasson
forsætisráðherra.
Ólafur Thors
atvinnumálaráðherra og
formaður Sjálfstæðisflokksins.
Eysteinn Jónsson
viðskiptamálaráðherra.
Einar Árnason
forseti efri deildar.
Vilm. Jónsson
landlæknir.
Finnur Jónsson
form. Síldarútvegsnefndar.
Guðmundur Vilhjálmsson
f ramkv.st j. Eimskipaf élagsins.
Jón Kjartansson
ritstjóri Morgunblaðsins.
Guðl. Rosinkranz
ritari Norræna fél.
Jakob Möller
f j ármálaráðherra.
Jörimdur Brynjólfsson
forseti neðri deildar,
Pétur Ottesen
forseti sameinaðs þings.
Pétur Halldórsson
borgarstjóri í Reykjavík.
Helgi Hjörvar
skrifstofustjóri útvarpsins.
L. Andersen
aðalkonsúll. "
Guðmundur Finnbogason
landsbókavörður.
Jón Helgason
fyrrverandi biskup.
M. á 4- sifcu.