Alþýðublaðið - 09.12.1939, Page 1

Munið
skemmtifund Alþýðu-
flokksfélagsins í kvöld.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
LAUGARDAGUR 0. DES. 1939.
288. TÖLUBLAÐ.
Munið
DANSLEIKINN í Alþýðu-
húsinu annað kvöld til
styrktar Finnum
Þjöðstjórnln að
koma í Svfyjðð.
(rð hioDm flohkDDom.
E
KHÖFN í morgun. FÚ.
EFTIR því, sem
sænsk blöð skýra
frá, munu verða í hinni
nýju samsteypustjórn þar
í landi 7 jafnaðarmenn, 2
bændaflokksmenn, 2 í-
haldsmenn og 2 þjóð-
flokksmenn,
Skíðaferðir um
helgina.
OKÍÐAFÆRI er nú
^ fjöllum, og hafa
gott á
ýms í-
þróttafélög úr bænum hugsað
sér til hreyfings um helgina.
Skíðafélag Reykjavíkur fer
upp á Hellisheiði í fyrramálið
ef veður og færi leyfir. Farmið-
ar fást hjá L. H. Miiller.
Skíða- og skautafélag Hafn-
arfjarðar fer í fyrramálið kl. 9.
Farmiðar fást í verzlun Þorv.
Bjarnasonar.
Ármenningar fara í kvöld kl.
8 og í fyrramálið kl. 9.
KR-ingar fara í kvöld kl. 8.
Flnnar hylltir á fnndi
franska þingslns i gær
—-—» —-
Daladler fordæmtr árás Rássa og hvef*
ur tll pess. að Flnnum verði hjálpað.
D
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins, KHÖFN í morgun.
ALADIER Éorsætisráðherra Frakka flutti ræðu í
franska þinginu í gær, sem hefir vakið mikla athygli
úti um heim og er talin fyrirhoði þess, að Frakkar og Bretar
muni ekki láta árás Rússa á Finnland afskiptalausa.
Daladier sagði, að árásin á Finnland væri glæpur og
hann vonaðist til þess, vegna sæmdar mannkynsins, að Finn-
um yrði látin sú hjálp í té, sem þeir þörfnuðust gegn ofur-
eflinu. Hann sagðist vera þess fullviss, að hann talaði 1
nafni allrar frönsku þjóðarinnar, þegar hann nú sendi
finnsku þjóðinni kveðju Frakklands með djúpri samúð og
virðingu.
Þegar Daladier hafði lokið máli sínu, kváðu við langvarandi
fagnaðarlæti frá þingheimi.
Þessi ræða franska forsætis-
ráðherrans þykir gefa góðar
vonir mn það, að Frakkar og
Bretar muni á ráðsfundi Þjóða-
bandalagsins, sem hefst í Genf
í dag, beita sér fyrir ákvörðun-
um Finnum til hjálpar. En eins
og kunnugt er, er aðaltefni fund-
arins kæra Finna yfir árás
Rússa.
Buizt er við því, að Buller,
aðstoðarutanríkismálaráðherra
Breta, gefi yfirlýsingu í hyrjun
Önaþveiti i flðkksfélögum
kommúnista úti um iand.
Þjóðviljinn grátbiður í morgun flokks~
mennina um að vernda einingu flokksins
—— —* :------
IFLOKKSFÉLÖGUM kommúnista er nú fullkomið öng-
þveiti út um allt land og er húizt við því, að sum þeirra
muni segja sig í heild úr flokknum, en hin klofna.
Á Seyðisfirði var haldinn
fundur í flokksfélagi kommún-
ista í gærkveldi og urðu þar
hörð átök og mun endir þeirra
hafa orðið sá, að félagsstjórn-
inni hafi verið gefin heimild
til þess eins og í flokksfélaginu
á Norðfirði, að segja félagið í
heild sinni úr Kommúnista-
flokknum.
Það vekur mikla eftirtekt, að
það eru ekki aðteins hinir gömlu
fylgismenn Héðins, sem nú
snúa baki við kommúnista-
flokknum, heldur einnig gaml-
ir kommúnistar, svo sem kom-
múnistarnir á Norðfirði, sem
undir forystu Lúðvíks Jóseps-
sonar hafa tekið ákveðna af-
stöðu gegn Þjóðviljanum og
Moskóvítunum í stjórn flokks-
ins.
Ekkert hefir verið látið uppi
enn um fyrirætlanir þeirra mið-
stjórnarmeðlima flokksins, sem
sögðu sig úr honum í fyrradag,
annað en það, að þeir munu
hefja útgáfu blaðs til þess að
gera grein fyrir úrsögn sinni,
og kemur það í fyrsta sinn út í
dag undir ritstjórn Ólafs Ein-
arssonar.
Þjóðviljinn er ekki eins upp-
litsdjarfur í dag og hann var í
gær, þegar hann var að skýra
frá því, að áðeins sex menn
ÁlþýðBflokksfélag-
ið í
Alþýðuflokksfé-
LAGIÐ hefir fræðslu-
og skemmtikvöld í kvöld
í Alþýðuhúsinu, fjölda
margt verður til skemmt-
unar. •
Skorað er á alla félaga
að mæta.
hefðu gefizt upp. Nú flytur hann
langt neyðaróp frá Mhsfeovétun-
um, sem eftir urðu í miðstjórnr
inni, þar sem flokksmennirnir eru
grátbeðnir að „vernda einingu
f lokksins gegn árás braskara-
validsins" og hinUTn bnottförnu
miðstjórnarmeðiimum er lýst sem
.„ístöbu!lauisum“. Hafi suma þeirra
bnostið kjank, en aðnir yfiigefið
flokkinn hagsmuna sinna vegna!
fundarins, fyrir hönd stjórnar
sinnar um afstöðu hennar til
árásarinnar á Finnland.
ðllDDí árásDni Rússa eon
hrnndið af FinnDm.
LONDON í morgun. FO.
I finnskri tilkynningu í gær-
kveldi segir, að árásum Rússa á
Kyrjál avígs töðvunum hafi verið
hrundið. Ennfremur segir þar, að
Rússar hafi hertekið eyjuina Hog-
land í Finnska flóanum. Rússar
höfðu háldið uppi látlausri skot-
hrið á eyjuna af herskipum og úr
flugvélum í fimm daga isamfleytt,
en þar hefir enginn maður verið
þessa daga, því að Finnar yfir-
gáfiu eyjuna áður en árás Rússa
byrjaöi.
Rússar hafa farið fram á, að
öll erlend skip í finnskum höfn-
Um hverfi á brott þaðan vegna
hafnbanns Finna, sem nú er
komið til framkvæmda.
1 tilefni af þessu hefir Ryti-
stjómin tilkynnt, að Sovétstjórnin
hafi sjálf lýst yfir, að Rússar
eigx ekki í styrjöld við Finna,
og hafi þeir því engin réttindi til
að leggja hafnbann á Finnland.
Finnska stjómin hefir sent út
ávarp til alls heimsins, þar sem
hún mælist til aðstoðar.
I ávarpinu segir, að finnska
þjóðin berjist nú fyrir lífi sínu.
Hið stóra Rússland hafi ráðist á
hið litla Finnlaud og nema því
að eins að Finnum komi hjálp,
hljóti Rússland að lokum að
ráða mðurlögum þess.
Skorar finnska stjórnin á þjóð-
Ír heimsinis í nafni mannúðar og
frelsis að koma Finnum til hjálp-
ar með vopnum, matvælum og
fié, og telur, að ef drengilega
verbi snúizt við þeirri beiðni, þá
muni Finnland hafa möguleika til
að verjast lengi.
f DA6
Næturlæknir er Axel Blöndal,
Eiriksgötu 31, simi 3951.
Næturvörður er í Laugavegs-
og Ingólfsapóteki.
Happdrættlð.
I dag er síðasti söludagur. Mun
ið að endúmýja.
Borgarvirbi keypt
i hundraðataii
pegar í gær.
EFTIR að Alþýðublaðið
kom út í gær með
fregnina um að önnur bók
MFA, Borgarvirki eftir
Cronin, væri komin út,
var geysimikil aðsókn að
skrifstofu sambandsins í
Alþýðuhúsinu, 6. hæð. og
sóttu áskrifendur bókina.
MFA hefir beðið blaðið að
geta þess, að hér í bænum
verði bókin ekki borin til
kaupenda, og eru þeir því
beðnir að sækja hana sem
allra fyrst. Jafnframt geta
þeir, sem enn hafa ekki
fengið ,,í sjávarháska“.
fengið þá bók. Eins er
tekið á móti nýjum áskrif-
endum.
Jón Engilberts opnar
Félagsdómun
Eimskipafélagið tapar máli
gep AIpíðnsambandiDD
—-.—- ■■ ♦ ....
Félagið verður að halda gerða samninga
við Matsveina- og veitingaþjónaíélagið
i
JÓN ENGILBERTS Ustmálari
opnar málverkasýningu kl. i
dag i Landshöfðingjahúsinu, Skál-
holtss% 7.
Á sýninguinni verða 34 málverk
og á 2. hunidrað teikningar og
litmyndir, sem Jón hefir uinnið
að bæði hér og erlendis á síðustu
árum. Er þetta þó ekki nema
litið brot af þvi, sem Jón hefir
uunið hin síðari ár.
DAG kl. 12 kvað Félags-
dómur upp dóm í máli því,
sem Vinnuveitendafélag íslands
fyrir hönd Eimskipafélagsins
höfðaði gegn Alþýðusambandi
íslands fyrir hönd Matsveina-
og veitingaþjónafélags íslands.
Málavextir voru þeir, að þegar
samningar fóru fram milli sjó-
manna og útgerðarmanna, vildi
Eimskipafélagið ekki lengur
standa við fyrri samninga sína
við félagið um að sama tala mat-
sveina og veitingaþjóna væri um
borð i skipunum, vegna stríðs-
ástanidsins.
Var þvi ákveðið með samkomur
lagi þessara félaga að leita úr-
skurðar félagsdóms um málið.
Félagsdómur sýkinaði Alþýðu-
sambandið af öllum kröfum Eim-
skipafélagsins, þar sem hann
tálidi, að striðsiástandið skapaði
ékki Eimskipafélaginu rétt til
þess að ganga frá gerðum sainn-
ingum.
Sigurjón Á. Ólafsson, aðalfull-
trúi Alþýðusambanid&iins í dómn-
fum vék sæti í málimu, en i hans
stað kom vammaður hans, Sig-
uiigeir Sigurjönsson cand. jur.
Deiia bárgreiðsin
kvenna.
VEGNA ummæla hr.
Eggerts Claessens
hrm.
fram-
kvæmdastjóra Vinnuveitenda-
félags íslands í Vísi 7. þ. m. um
deilu hárgreiðslukvenna vil ég
biðja yður fyrir eftirfarandi
greinargerð:
Finnlandsdagurinn á morgun:
Þiöðarmetnaðnr íslendinga
að árangnr verði sem beztnr
U INNLANDSDAGURINN er
hér á morgun. Þá fer fram
fjársöfnun til Rauða kress
Finna um land allt. Það er
íslandsdeild Norræna félagsins
og Rauði kross íslands, sem
gangast fyrir þessari fjársöfn-
un. — Þess er fastlega vænzt
að þátttakan verði sem allra al-
mennust í þessari söfnun. Af-
staða okkar íslendinga til Finn-
lands hefir vakið athygli víða
um heim. Fjárhagslegur stuðn-
ingur okkar litlu þjóðar mun
ekki vekja minni athygli. Það
á því að vera þjóðarmetnaður
okkar að láta árangurinn af
söfnuninni verða sem allra
mestan.
Sérstök merki verða seld á göt-
uinum og kaffihúsunum, og er
þess vænzt, að hver einn og ein-
(asti Reykvikingur beri þessi
merki á miorgun. Kl. 13,45 flytur
biskup ræðu af svölum alþingis-
hússins, en lúðrasveitin Svanur
leikur. Kl. 3 veröur skemmtun i
GamJa Bíó og einnig í NýjaBíó,
en ú Hótel Borg og Hótel ísland
verða söngvar. Er þess einnig
fastlega vænzt, að fólk sæki allar
skemmtanirnar.
Norræna félagið og rauði
krossinn hafa sent út svohljóð-
andi ávarp:
„Á yfirstandandi ógnartímum
heyrum vér daglega fréttir af
þeim hörmungum, sem yfir hina
íinnsku bræöraþjóð vora dynja,
er hún nú berst drengilega gegn
ofurefli liðs fyrir frelsi sfnu,
Frh. á 4- síðu.
Á fundi í Sveinafélagi hár-
greiðslukvenna 20. nóv. s.l. var
samþykkt að veita stjóni félags-
ins umboð til samninga, og var
stjórinni jafnframt heimilað að
fela Alþýðusambandi íslands
fullt umboð til samninga. Þessa
heimild notaði stjórn Sveinafé-
lagsins 24. s. m. og fól Alþýðu-
sambandi íslands umboðið.
Samdægurs átti ég sem fram-
kvæmdastjóri Alþýðusambands-
ins símtal við frú Kr. Kragh,
sem mun vera formaður Meist-
arafélags hárgreiðslukvenna, og
óskaði eftir viðtali við frúna,
svo að samningar gætu hafizt.
27, nóv. kom frú Kr. Kxagh á
skrifstofu Alþýðusambandsins
og ræddi við mig um væntan-
lega samninga á grundvelli upp-
kasts, sem ég lagði fram og af-
henti frúnni til athugunar.
Jafnframt óskaði ég eftir, að
félag hennar kæmi fram með
tillögur um kauphæð, sem ekki
var tilfært í frumvarpinu, svo
og aðrar þær athugasemdir,
sem eigendur hárgreiðslustofa
kynnu að hafa fram að færa.
Lofaði frúin að skila þessum til-
lögum, eins og hún sjálf tók
fram, ef mögulegt væri, fimmtu-
daginn 30. nóv.. en ef það ynn-
ist ekki tími til þess svo fljótt,
þá í síðasta lagi laugardaginn
2. des. árdegis.
Hvorugt þetta loforð efndi
frúin og hefir til þessa ekkert
látið frá sér heyra.
Hins vegar er það rétt, að
Eggert Claessen talaði við mig
í síma 30. nóv. og tjáði mér,
að hann hefði fengið tilmæli
um að taka Meistarafélag hár-
greiðslukvenna inn í Vinnuveit-
veitendafélagið. Við þetta hafði
ég auðvitað ekkert að athuga.
Þá tjáði hann mér og, að til þess
að þetta væri hægt, þyrfti
nokkurn tíma, þar sem Meist-
arafélagið þyrfti m. a. að breyta
lögum sínum. Svaraði ég því
einu, að ég mundi láta stjórn
Sveinafélagsins vita um þetta,
Hinn 4. des. var öllum þeim,
sem hlut eiga að máli, tilkynnt
vinnustöðvun frá og með mánu-
degi 11. þ. m. klukkan 18, ef
samningar ekki tækjust fyrir
þann tíma. Að sú leið var farin
að senda öllum meðlimum Meist-
arafélagsins þessa tilkynningu,
kom einungis til af því, að ég
hafði ástæðu til að ætla, að það
væri vaf asamt, hvenær hver ein-
stök fengi tilkynninguna, ef hún
færi aðeins til formanns Meist-
arafélagsins. Hitt, að félaginu
hafi ekki verið tilkynnt vinnu-
stöðvunin fæ ég ekki skilið.
þegar öllum meðlimum þess er
send sérstök tilkynning þar um.
Eins og framanritað ber með
sér, þá er það rangt. að Félag
hárgreiðslukvenna (Meistara-
félagið) hafi ekki fengið tæki-
færi til að semja um málið.
Vegna þess, sem áður hefir
komið fram í Vísi, að meistarar
í hárgreiðsluiðn brjóti náms-
samningana m. a. með því að
láta nemendur greiða Iðnskóla-
gjald, tel ég rétt að upplýsa, að
Alþýðusambandið hefir aflað
sér sannana fyrir ýmsum brot-
um ef hendi meistaranna, sem
að sjálfsögðu verður gerð krafa
um að bætt verði að fullu.
Óskar Sæinundssou,