Alþýðublaðið - 12.12.1939, Page 1

Sæklð
AIpýðnMksfDiid-
inn í kvðld.
XX. ARGANGUR
ÞRÍÐIUDAGUR 12. DEZ. 1939.
290. TÖLUBLAÐ
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGrEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
Þjóðabandalagið gefur Rúss-
aim 24 klubkustunda frest tll
pess að leggja niður vopnin.
— ♦.———
ðvíst esan, hvað gert verður efi Rúss-
ar svara peirrl krðtu pess neitandi.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
ÞAÐ er enn með öllu óvíst, hvaða ákvarðanir Þjóða-
bandalagið tekur í tilefni af kæru og hjálparbeiðni
Finna.
Til að byrja með sendi það í gær símskeyti til Moskva
og Helsingfors og skoraði á stjórnir Rússlands og Finn-
lands, að hætta vopnaviðskiptum þegar í stað og hefja
samningaumleitanir um friðsamlega lausn deilunnar.
Finnska stjórnin tjáði sig tafarlaust reiðubúna til þess
að verða við áskorun Þjóðabandalagsins og var rússnesku
stjórninni tilkynnt það.
Þjóðabandalagið hefir gefið sovétstjórninni 24 klukku-
stunda frest til að svara.
Mssar keinta að
| Eistlendingar bjálpi
þeimáiðtiFinaom!
OSLO í gærkveldi. FÚ.
JÖG mikla athygli
vekur sú frétt, sem
t enska blaðið „New Chron-
j; iele“ birtir í dag og er í
j; því fólgin, að Sovét-Rúss-
!; land geri nú kröfur til þess
!; við Eistland, að það hjálpi
!; Rússrnn í styrjöldinni gtegn
!; Finnum samkvæmt hinum
!; gagnkvæma . aðstoðarsátt-
;j mála, seni Eistlendingar
| urðu nýlega að gera við
!: Rússland.
Finnlandssðfnunm:
15 pðs. fcrÓBir.
O ÖFNUNIN til stuðnings
Rauða krossi Finnlainds
komst í gær upp í 15 þúsiund
kránur, og streyma peningar
stöðugt inn til stjómar Rauöa
kfossins og tslandsdeildar Nor-
ræna félagsins. Svo lítur út sem
safnast muni allmildu meira fé,
enda er ekki aðeins um það að
ræða, að hér er um sjálfsagt
málefni að ræða, heldur vilja
márgir, að Islendingar verði eklíi
eftirbátar annara Norðurlanida-
þj'öða í þessu tilfelli.
C AMNINGAR tókust í
^ gærkvöldi milii Vinnu-
veitendafélags íslands og
Alþýðusambands íslands --
vpgna Sveinafélags hár-
greiðslukvenna í Reykjavík,
en engir heildarsamningar
hafa áður gilt í þessari iðn
og hefir kaup og kjör. sér-
staklega vinnutíminn verið
mjög misjafn.
Það, sem áunnizt hefir með
samningum þessum, er fyrst og
fieiíist það, að lágmarkskaup er
nú ákveðið kr. 150,00 á mánuði
og eftirvinna, sem aldrei mun
hafa verið greidd, er nú ákveðin
75 aurar fyrir hverja byrjaða
há]fa klukku'stund.
Vinnutími heils dags stúlkna
er nú ákveðinn frá kl. 9 f. h. til
kl. 6 síðd., i stað þess að áður
Það var eftir tillögu Butlers,
aðstoðarutanríkismálaráðherra
Breta, að þessi orðsending var
send til Moskva og Belsingfors.
En í alvöru gerir enginn ráð
fyrir því, að hún beri nokkurn
árangur. í Genf er gengið út
frá því sem sjálfsögðu, að sov-
étstjórnin segi nei, ef hún
svarar orðsendingunni yfirleitt.
En hvað Þjóðabandalagið
gerir þá, er mönnum enn hulin
ráðgáta. Það hafa komið fram
kröfur frá Argentínu og Uru-
guay um að reka Rússland úr
Þjóðabandalaginu, en til þess
þurfa allir mteðlimir þess að
vera sammála, og Kína hefir
þegar lýst yfir, að það muni
ekki greiða atkvæði með útilok-
un Rússlands.
Það er heldur ekki búizt við,
að nokkurt samkomulag náizt
um refsiráðstafanir, enda slæm
reynsla af þeim síðan tilraun
var heimilt að byrja vimnu kl.
8V2 f- h. oig láta vinna ems lengi
'Ojg „þörf“ var á. Kaffitimi er nú
ákveðinn tvisvar á dag hjá heils
dags stúlkum og einu sinni hjá
hálfs dags stúlkum. Hálfs dags
vinna var áður frá kl. 1 e. h.
alla daga nema laugardaga, þá
frá kl. 8V2 eða 9 f. h. til kl. 6
e. h. (suniarmánuðina til kl. 2
c. h.), en er nú frá kl. 1—6 alla
daga, nema yfir sumarmánuðina
á laugardögum frá kl. 9 f. h. til
kl. 1 e. h.
Sumarfrí er ákveðið 12 virkir
dagar. Kaupgreiðsla vegna veik-
inda er 'hin sarna og venja hefir
verið, þó ekki undir 14 dögum.
Meistarar mega ekki taka til
starfa í hárgreiðsluiðn aðra en
félaga Svæinafélags hárgreiöslu-
Frh. á 4. síðu.
var gerð með þær gegn Ítalíu
í Abessiníustríðinu.
Engu að síður telja menn
víst, að Þjóðabandalagið taki
ákvarðanir um einhverja þá
hjálp til handa Finnum, sem
þeim geti orðið verulegt gagn
að, sennilega helzt ákvarðanir
um það, að sjá þeim fyrir næg-
um birgðum vopna og matvæla.
En hvernig þeim stuðningi yrði
fyrir komið, er óljóst enn.
Hinar góðu undirtektir, sem
málaleitun Finna hefir fengið
hjá Þjóðabandalagsþinginu,
hafa þó skapað nokkra bjart-
sýni og gert menn vongóða um
það, að þessi fundur þess muni
ekki verða árangurslaus.
1B manna nefnd.
Þjóðabandlagsþingið sam-
þykkti á fyrsta fundi sínum í
gær, að kæra Finnlands skyldi.
vera eina pólitíska málið, sem
tekið yrði fyrir á fundum þess
í þetta sinn.
Iiambro stórþingsforseti frá
Noregi var kosinn forseti þings-
ins og eftir að hann hafði á-
varpað þingheim, var fulltrúa
Finnlands, Holsti fyrrverandi
utanríkismálaráðherra, veitt
orðið til þess að gera grein fyrir
kæru Finna. Var Holsti hylltur
svo innilega af fulltrúunum, að
þess eru e ngin dæmi fyrr á
þingi Þjóðabandalagsins.
Á eftir ræðu hans var kosin
13 manna nefnd til þess að und-
irbúa ákvarðanir þingsins út af
kæru Finna, og eiga sæti í henni
meðal annarra Svíinn Undén og
Norðmaðurinn Urlbye. Nefndin
kom strax saman á fund í gær,
að afloknum þingfundi, og mun
einnig halda fund í dag. Er tal-
ið að hún muni hafa tillögur
sínar á reiðum höndum í kvöld
klukkan sex, þegar sá frestur er
útrunninn, sem sovétstjórninni
hefir verið gefinn til svara.
•1
fireinaroerl Finniands
sjiir ébilgini Siissa.
Fulltrúi Finnlands hefir lagt
fyrir þing Þjóðabandalagsins
margar skýrslur um samninga-
Frh. á 4. síðu.
SaiBmiaagar hafa tekizt
i hárgreiðslniðnlnni.
----♦----
Hárgreiðslustúikur hafa fengið veru-
legar umbæti r á kjörum sínum.
F'i) i
ASSfi0££W

mwóAsm
mmmrtw
MAffCHtSTc#
GRMSBYi

HAPWKH
Jólablaðið er komið nt
faprt og fjölbreytt.
Sjömaðnrinn:
Kort af Englandi og Norðursjónum, þar sem sjóstríðið geysar og
flest skipin hafa. farizt, af völdum þýzkra tundurdufla og kaf-
báta, einkum úti fyrir ánum Thames og Humbter.
Bretar hafa misst óvenjo-
mðro skip síðastu dagana.
__—.— ♦ —
Fjiigar Þreæk skip vantar, og tvð
haf a nýlega f arizt á tundurduf lum
LONDON í gærkveldi. FÚ. *
"O* JÖGURRA enskra skipa er
* saknað í dag og tvö hafa
farizt á tundarduflum. öll eru
skipin flutningaskip og komið
fram yfir þann tíma, sem búizt
var við þeim í höfn, og verður
því að ætla, að þau hafi farizt.
Skipin nefndust „Huntsman“,
8000 smál., „Ashlea“, 4000 smál.,
„Trevanslon“, 5000 smál., og
„Newton Beach“, 4600 smál.
Þau tvö, sem farizt hafa á
tundiurduflum, eru „William
P'Ool“, 1800 smál., og líitið hjálp-
arskip úr flotanum, „Ray of
Hope“. Áhöfn „William Pool“ var
bjargað, 36 mönnum, og eru þeir
komnir á land í hafnarborg á
austurströnd Englands. Nokkrir
menn af áhöfninni höfðu særzt,
en engir alvarlega. Aðeins þrem-
ur mönnum af „Ray of Hopie“
var bjargað, 4 biðu bana, en 5 er
saknað.
Síðastliðna viku misstu Bretar
8 skip, samtals 33 000 smál., og
hlutlausar þjóðir misstu 5 skip,
smál.tala samtals 96 000. Er þetta
þriðja mesta skipatjón á einni
viku frá því styrjiöldin byrjaði.
Fyrstu 3 mánuði stríðsin snemur
s'kipatap Breta 82 skipum, er voru
samtals um 300000 smál.
Sendiherra Dana
flytur annað erindi sitt um
Múliameðstrú í kvöld kl. 6íOdd-
fellowhúsinu. Erindið er flutt á
vegum háskólains.
Franski ræðismiaðurinn
flytur erindi í kvöld kl. 8 um
nýlendumál Frakka. Ræðir hann
um T'unis og frönsku Sahara.
Vetrarbjáipin kallar
Beykvíkioga.
Skitar fara nm bæinn
i
'O’JÁLPARBEIÐNIR til Vetrar-
hjálparinnar nú sýna, hve
mlklu brýnni þörfln er nú til
hjálpar hér í fcærium en nokkrm
sinni áður. I gærkveldi höfðu
borist til Vetrarhjálparinraar 360
Frh. á 4- síðu.
A FJÓRÐU SÍÐU í hlaðinu í
dag er auglýsing frá Sjó-
manninum, tímariti Stýrimannafé-
lags íslands. Þetta tímarit hóf
göngu sína í byrjun þessa árs,
og er nú komið út 4. hefti rits-
ins- Það er jólablað, 64 síður að
stærð, fullt af æfintýralegum
frásögnum sjómanna sjálfra um
lífið og baráttuina á sjönUm. Má
fúllyrða, að hér sé um eitt hið
fjölbreyttasta og vandaðasta jóla-
biað að ræða, sem komið hefir út
hér á landi.
Það er óþarfi að rekja fnér efni
þessa rits, því að efnisyfirlitið er
birt á 4. síðu blaðsins, og ættu
menn að kynna sér þa%.
Þetta hefti kostar kr. 1,50 og
kiemur í bókaverzlainir i fyrra-
málið, en jafnframt verður það
selt á götunúm. Eiga sölubörn að
koma í Bókabúðána á Laugavegi
18-
Farfugiafundur
verður í kaupþingssalnum í
kvöld klukkan 9. Lúðvig Guð-
mundsson skólastjóri talar um
þegnskapar- og þegnskyldu-
vinnu. Frjálsar umræður verða
á eftir. Ungmennafélagar, fjöl-
mennið.
fiamali fslgisntalnr litlers
afbjðpar fsrrlraílair hans.
-----«----
Ný bók efitir Raniebning, fiyrver-
andi forseta senatslns í Danzig.
LONDON í morgun. FÚ.
NÝ BÓK, „HITLER TAL-
AR“ er komin út, og er
höfundurinn fyrrverandi for-
seti Danzigsenatsins og fylgis-
maður nazista, sem nú lifir
Iandflótta, Rauschning. Er
hann frægur fyrir aðra bók,
sem hann hefir skrifað um
þýzka nazismann og nefndi —
„Bylting níhilismans.“
f bók sinni leiðir hann í ljós,
að metnaður Hitlers er, að ráða
'i yfir Evrópu, og 1934 var hann
farinn að ráðgera að leggja Pól-
land undir Þýzkaland. Hann á-
formaði þá einnig bandalag við
Rússa, enda þótt hann sæi, að
það væri ekki hættulaust að
gera slíkan samning,
Þýzkaland, ásamt Austurríki,
Póllandi, Bæheimi og Mæri, —
átti að vera mið- og meginhluti
þessa ríkis Hitlers, sem átti að
ná yfir Balkamjíkin, Holland,
Norður-Frakkland, Flandtern,
Danmörku, Noreg og Svíþjóð.
Frh. á 4. siðu.
j Alþýðuflokksfélaolð. j
Fanitar í Alþýðn-
liúsiiiu í kvðid. |
ill^ULLYRÐA má að fjöl- j
j; menni verði á fundi jj
IAlþýðuflokksfélagsins í
kvöld í Alþýðuhúsinu. Ól- j:
afur Hansson magister !;
flytur erindi, útvarpstríó- j;
ið leikur finnsk lög og Sig- !;
urður Einarsson les kvæði j;
jj Runebergs. ;j
jj Að þessu loknu verður jj
j; rætt um innlend stjórn-
j: mál. Fjölsækið fundinn, j:
1; félagar. j: