Alþýðublaðið - 14.12.1939, Blaðsíða 1

ALÞTÐUBLA
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANÐI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
FIMMTUDAGUR 14. DEZ. 1939.
292. TÖLUBLAÐ
Ríkisstjórnu tek-
nr „yggorminn“
tii athngnnar.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ hef-
ir fengið fregnir um
það, að ríkisstjórnin muni
nú taka til sérstakrar at-
hugunar hinn svonefnda
,,höggorm“, og að hún
muni þá væntanlega, að
þeirri athugun lokinni,
gera ráðstafanir til þess að
það, sem stjórnin kemur
sér saman um, og telja má
nýtilegt eða skaðlaust í
,,orminum,“ verði borið
fram á alþingi í þinglegu
formi.
„Magoas“ skip Sam
einaðafélagsins hef-
ir farizt.
AðeinseinnmmannibiatB
¥ GÆRKVELDI bámst hingað
* fréttlr um það, að skip Sam-
eiinaða, „Magnus“, hafi 9. þ. m.
sokkið I Norðursjónum.
Talið er líklegt, að skipið hafi
relkist á laust tundurdufl. Einum
manni hefir verið bjargað af 19
manna áhöfn. Þessum eina manni
var bjargað með þeim hætti, að
enskur togari rakst á björgunar-
fleka, sem á voru tveir menn,
annar þeirra var látinn, en hinn
vár lifandi. Hafðl þessi maður
hraldst á flekanum í 4 daga án
þöss að hafa smakkað mat eða
diykk.
„Magnus“ var á leið til Aber-
dóén til að sækja kol.
Annað þýzka herskipið, sem
verið hefir i víking á Atlants
hafi, flúið i hlutlausa höfn.
Eftir harða orustuvið prjil brezk herskip
komst í skotfæri við „Bremen“,
án þess að nota sér það, hafi
sökkt þýzkum kafbát á Atlants-
Þjóðstjórnin tók við
vðldnm í Sviþjóð I gær.
Fimm tainna gðmlu ráðherra jafn
aOarmanna eiga sæti i henni.
hafi og skotið
þýzkt beitiskip.
tundurskeyti' á
LONDON í morgun. FÚ.
ÝZKA vasaorustuskipið „Admiral Graf von Spee“,
sem ásamt vasaorustuskipinu „Deutschland“ hefir
verið í víking á Atlantshafinu undanfarnar vikur og gert
Bretum allmikið tjón, hefir lagt á flótta í hlutlausa höfn,
Montevideo í Uruguay í Suður-Ameríku, aö afstaðinni or-
ustu við þrjú brezk herskip, „Exeter,“ „Ajax“ og „Achilles.“
Sagt er, að „Graf von Spee“ sé mikið skemdur, aðal-
lega yfirbygging skipsins, og að 36 menn af skipshöfninni
hafi beðið bana, en 60 særst.
Brezka flotamálaráðuneytið
fékk fregnir af þessu á mið-
nætti síðáStliðnu. í fregninni
segir að orustan hafi byrjað kl.
6 í gærmorgun og að brezku
herskipunum hafi tekizt að
valda miklum skemmdum á
hinu þýzka vasa-orustuskipi,
enda þótt „Exet'er“ hafi aðeins
sex 8 þml. fallbyssur og „Ajax“
og „Achilles“ aðeins 6 þml.
fallbyssur, en „Graf von Spee“
sex 11 þml. fallbyssur.
Brezku herskipin eru sögð
vera rétt fyrir utan höfnina í
Montevideo.
Herskipum ófriðarþjóða er
leyft að fara inn í hlutlausa
höfn, ef þau hafa orðið fyrir
skemmdum, eða vegna ofveð-
urs. og má viðgerð fara fram á
þeim, nema þau hafi laskazt í
sjóorustu.
Það var einnig tilkynnt í
gærkveldi, að kafbáturinn, sem
Per Albin Hansson.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
JÓÐSTJÓRNIN í Sví-
þjóð var mynduð í gær
eins og við hafði verið bú-
iZt. Er Per Albin Hansson
forsætisráðherra, eins og áð-
ttr, en Christian Gunther,
sem undanfarið hefir verið
sendiherra Svía í Oslo, utan-
Pherson-Bramstorp.
ríkismálaráðherra.
I stjórninni eiga sæti fimm
jafnaðarmenn, auk Per Albin
Hansson forsætisráðherra þeir
Sköld landvarnamálaráðherra.
Wigforss fjármálaráðherra,
Möller félagsmálaráðherra og
Eriksson ráðherra án sérstakrar
stjórnardcildar.
Pih. á 4- siðu.
Nýtt herbragð Breta.
' LONDON í gærkvöldi. FÚ.
Brezki flugherinn hefir tekið
upp nýja aðferð til þess að
koma í veg fyrir, að Þjóðverj-
ar geti notað flugvélar til þess
að leggja tundurduflum.
Eru sérstakar flugvélar hafð-
ar í eftirlits- og öryggisflugferð-
um í þtessu skyni, og eiga þær
að ráðast á þýzku flugvélarnar,
er þær leggja upp frá bæki-
stöðvum sínum.
Hafa brezkar hernaðarflug-
vélar því verið á sveimi yfir
eyjunum Sylt og Borkum úti
fyrir Norðurströnd Þýzkalands,
frá því, er þessi aðferð var tekin
upp, en á þessum eyjum eða við
þær, eru bækistöðvar flugvéla
þeirra, sem notaðar hafa verið
til þess að leggja tundurdufl-
um.
Skotið hefir verið á brezku
flugvélamar, en ekki tekizt að
granda neinni þeirra enn sem
kontið er, og þýzkar flugvél-
ar hafa ekki lagt tíl atlögu við
þær.
Brezfeu hemaðarflugvélarnar,
sem notaðar era tii þess að
hindra þýzku flugvélamar í að
fljúga til Bnetlands í framan-
nefndu augnamiði, em sprengju-
flugvélar, sem útbúnar em með
vélbyssutumum, og telja Bretar
Þjóðverja ekki eiga neina flug-
vélategund, sem standi þessari
framar.
fióðar árangnr af
sðfnaninni til Vetr-
arhjðiparinnar.
Áður var beðið um fatnað. Nú
er fyrst og fremst beðið um kol
SÖFNUNIN til Vetrar-
hjálparinnar gengur betur
en nokkru sinni áður.
Við söfnunina í gærkveldi
í Austurbænum fengust kr.
3895.88, en þar söfnuðust í
fyrra kr. 2253,67.
Fekkst því í gærkveldi sami
árangur og við söfnunina í
Vesturbænum. Auk þessa safn-
aðist mikið af fatnaði og ýms-
um öðrum vörum. Bæjarbúar
hafa með þessu sýnt skilning
sinn á því, að það er nú meira
áríðandi en nokkru sinni áður
að vetrarhjálpin sé vel studd,
því að hjálparbeiðnir eru nú
miklu fleiri en áður og vörur
hafa stigið svo mikið í verði.
Undanfarin ár hafa hjálpar-
beiðendur fyrst og fremst beðið
um föt, en nú er beðið um kol,
enda mun það vera svo, að fá-
tækt fólk á erfiðast með að ná
í kolin, sem kosta nú orðið 92
kr. tonnið. Þess er vænst, að
menn styðji vetrarhjálpina á-
fram og er tekið á móti gjöfum
til hennar í skrifstofu hennar í
Varðarhúsinu.
Jön í Stóradal Iðtinn
TCN JCNSSON, bótodi í Stóra-
dai í Húnavatnssýslu, fyrr-
um alþingismaður, lézt í moiigun
hér í bænum að afstöðnum upp-
skurði.
Guðspekif élagar!
Septíma heldur fund 15. þ. m.
fcl. 8i/2. Erindi: Rödd nýliðans.
Oplnber fundur annað
kvðld í Iðnó kl. S,30.
----—... , ■■
Umræðuefnh tareytingarnar á
gengislifgunum, höggormurinn
og f 1. mál, sem liggja fyrir alpingi
ALÞÝÐUFLOKKSFÉ-
LAG REYKJAVÍKUR
boðar til opinbers fundar í
alþýðuhúsinu Iðnó annað
kvöld klukkan 8 Vz.
Aðalumræðuefni fundarins
eru ýms þingmál, þar á meðal
breytingarnar á gengislögunum,
höggormsfrumvarpið, sem nú
mun verða tekið tii athugunar
af ríkisstjórninni, lögreglu-
frumvarpið og ýms fleiri mál.
Þessi mál skipta öll mjög
miklu máli fyrir allan almenn-
ing í landinu og ekki sízt hér
í Reykjavík og má því fullyrða
að fundurinn vei’ði mjög fjöl-
sóttur.
Margir ræðumenn verða á
Prh. á 4• sfðu.
Þýzka vasaorustusKípið „Admiral Graf von Spee,“ sem nú hefir
orðið að flýja í hlutlausa höfn. Myndin 'er tekin úr loftinu.
Verðnr Rússlandi viklð ir
Rjððabanðalaginn i dag?
—----- ... ■ ■—-—
Þjóðabandalagsráðið talið sammála um
pað, eftir að Finnland og Suður-Afríka
voru kosin i pað i stað Kína ogLettlands
---- —»-----—
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. Kaupmannahöfn í morgun.
NEFND sú, sem kosin var af þingi Þjóðahandalagsins á
mánudaginn til þess að rannsaka kæru Finna út af
árás Rússa, leggur í dag fyrir þingið tillögu til ályktunar,
þar sem árás Rússa á Finnland er fordæmd og skorað er á
öll ríki Þjóðabandalagsins að veita Finnlandi allan þann
efnalegan stuðning, sem þau geti.
Því er einnig slegið föstu í þingsályktunartillögunni, að Rúss-
land hafi með því að neita að senda fulltrúa til Genf til að gera
grein fyrir máli sínu raunverulega sett sig sjálft út fyrir vébönd
Þjóðabandalagsins.
Það er búizt við því, að Riiss-
landi verði einnig formlega vik-
ið úr bandalaginu, stennilega
strax í dag, eins og fulltrúi Ar-
gentínu hefir krafizt, enda er
ekkert því til fyrirstöðu lengur
eftir að Kína og Lettland, sem
vitað var. að voru því mótfallin,
viku úr ráði Þjóðabandalagsins
í gær, og Finnland og Suður-
Afríka voru kosin í það í stað-
inn. En það er venja, að þrjú
ríki víki úr ráðinu á ári hverju,
og önnur þrjú komi í þeirra
stað. Þriðja ríkið, sem fór úr
ráðinu í þetta sinn, var Bolivia,
en hún var endurkosin.
Með þ’essari endurskipun
Þjóðabandalagsráðsins er talið
tryggt, að tillagan um að víkja
Rússlandi úr Þjóðabandalaginu
muni verða samþykkt í einu
hljóði.
í gæikveldi réðist útvarpið í
Moskva httiftarleffa á Þjóða-
Rðssneskor
fréííaMnr.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
RÚSSNESKA útvarpið
gerir mikið að því að
fræða íbúana í Rússlandi
um þá miklu samúð og
stuðning, sem verkalýður
Evró'pu hafi með innrásar-
styrjöld Rússa í Finnland!
Til dæmis segir rúss-
neska útvarpið frá því í
dag, að Alþýðuflokkurinn
enski og brezka verkalýðs-
hreifingin yfir höfuð hafi
tekið einróma afstöðu með
Rússum á móti Finnlandi!
I
i
#############################<»#«>
bandalagið.
Frh. á 4. síðn.