Alþýðublaðið - 21.12.1939, Side 1

RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR FIMMTUDAG 21. DES. 1939. 298. TÖLUBLAÐ
Sklpherrann á Graf von
Spee Iremur sjálfsmorð
—------------
Hann er sagður hafa viljað leggja til orustu við
Breta en ekki hafa fengið því ráðið fyrir Hitler.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins,
KHÖFN 1 morgun.
FRÁ BUENOS AYRES var símað í gærkveldi, að Langs-
dorff, skipherra á „Admiral Graf von Spee“ hafi fram-
ið sjálfsmorð á gistihúsi þar í borginni. Lá skammbyssa við
hlið líksins og bréf til þýzka sendiherrans í Argentínu, þar
sem skipherrann lýsti því yfir, að hann hefði tekið þá á-
kvörðun, að örlög hans skyldu verða þau sömu og skips
lians, en aðeins frestað að framkvæma hana, þar til hann
hefði vitað skipverja sína örugga.
Þessi frétt vekur stórkostlega athygli úti um allan
heim. Sterkur orðrómur gengur um það, að Langsdorff
skipherra hafi viljað berjast, en Hitler hafi fyrirskipað að
sökkva skipinu bardagalaust til þess að' það lenti ekki í
höndum Breta með þeim hernaðarleyndarmálum, sem það
hafði að geyma, og hafi komið til mjög alvarlegs ágrein-
ings milli Langsdorffs og Hitlers út af þessu í símskeytum,
sem þeim fóru í milli.
Lundúnáblaðið „Daily Herald“ telur líklegt, að sjálfsmorð
Langsdorffs skipherra eftir þessi endalok skips hans muni verða
til þess að magna þá óánægju meðal þýzku herforingjanna og
sjóliðsforingjanna með stjórn Hitlers, sem hvað 'eftir annað hafi
gert vart við sig síðan stríðið hófst.
Iý skðldsaga eftir
Silianpða.
Sillanpaa.
KHÖFN í morgun. FÚ.
"0INNSKA Nóbelsverðlauna-
skáldið Sillanpáá hefir
lokið við að rita stóra skáld-
sögu, og er aðaluppistaða bók-
arinnar lýsingar frá finnsku
stórbændalífi.
Skáldsaga þessi heitir á
sænsku „Mánniskolivets lyck-
salighet og elánde“. Bókin
verður gefin út af sænsku for-
lagi með því að öll bókaútgáfa
er stöðvuð í Finnlandi eins og
sákir standa.
O JALDAN mun nokkur
^ nefnd manna, sem viS
íslendingar höfum sent ut-
an, hafa haft jafn þýðingar-
mikið og vandasamt starf
með höndum og nefnd sú,
sem nú er komin heim eftir
tæplega tveggja mánaða
dvöl og samningaumleitanir
í London, enda er málum
þannig hagað, eins og kunn-
ugt er, að erfitt er að fá
nokkra ákveðna íniðurstöðu
með samningum, þar sem
allt veltur á flutningum og
þeir eru í algerri óvissu.
Alþýðublaðið spurði Harald
Guðmundsson í morgun, hvort
hann gæti skýrt frá nokkrum
niðurstöðum.
Haraldur svaraði því neit-
andi. Við munum leggja skýrslu
okkar fyrir ríkisstjórnina og
höfum þegar gert það að nokkru
leyti. Ég veit ekki, hvort hún
Langsdorff skipherra var að-
eins 45 ára gamall, en hafði síð-
an hann var 15 ára verið í þjón-
ustu þýzka flotans og tekið þátt
í stærstu sjóorustu heimsstyrj-
aldarinnar, við Jótlandssíðu ár-
ið 1916, eins og Harewood að-
míráll Breta, sem barðist við
hann úti fyrir Montevideo, áður
en „Graf von Spee“ varð að
leita hafnar.
sér síðan ástæðu til að gefa út
tilkynningu um starf okkar.
Voru ekki samninganefndir
frá mörgum hlutlausum lönd-
um í London um sama leyti og
þið?
Jú, mér var kunnugt um, að
nefndir voru þar staddar frá
öllum Norðurlöndunum og enn-
fremur munu hafa verið þar
menn frá fleiri löndum.
Hvernig er ástandið í Bret-
landi?
Um það get ég lítið sagt. En
vöruverð er hækkandi. Skömmt
un á vörum er enn mikil og eng-
inn skortur virðist vera á nauð-
synjum. Skömmtun hefir verið
tekin upp á smjöri og svína-
kjöti. Allt ber vitanlega svip
styr j aldarinnar.
Hvernig er útlitið fyrir okk-
ur?
Það hefir aldrei verið meiri
Frh. á 4. síðu.
Bretar heiðta minninp
Langsðorit sklptierra.
Langsdorff skipherra verður
jarðaður í Buenos Ayres í dag
með allri þeirri viðhöfn, sem
venjuleg er við fráfall hátt
settra sjóliðsforingja.
Pottinger skipstjóri á enska
kaupfarinu ,,Ashlea“, sem
sökkt var af „Graf von Spee“,
verður viðstaddur jarðarförina,
sem fulltrúi þeirra brezku
skipshafna, sem teknar voru til
fanga af hinu þýzka orustu-
skipi, og leggur sveig á gröf
hans í umboði þeirra. Brezki
flotinn og sendiherra Breta í
Argentínu senda einnig blóm-
sveiga á gröf hans,
Þýzk blöð segja aðeins með
örfáum orðum frá dauða Langs-
dorff skipherra, og þýzka út-
varpið hefir þagað um sjálfs-
morð hans.
Þýzka herstjórnin segir í til-
kynningu um dauða hans, að
Langsdorff skipherra hafi að
gamalli venju látið eitt yfir sig
og skip sitt ganga, og flotinn
skilji það og virði fullkomlega,
að hann hafi farið þessa leið.
Jólatré fðst næstn
daga.
VÐ Góðtemplarahúsið hefir
verið opnuð ný Titsala á
blómum frá Gar&yrkjustöðinni
„Fjóla“.
Að þessari útsölu standa Jón-
as ■ Lárusson, Jónas Sigurður
Jönsson garðyrkjumaður og Jörg-
en Poulsen.
Ennfremur verða þarna seld
jólatré fyrir jólin, grænar grein-
ar ásamt blómum.
Útllfli ©r fisRyggfltefgt
Aldrel meiri pðrf en
fststm ve! að hverjn fit
að
áli.
Ummæli Maraids Gaðmundssonar í við-
tali við Alþýðnblaðið eftir heimkomuna.
ll§
l͌
j
Rússneskt stórskotalið á vígstöðvunum á Kyrjálanesi,
Barizt f prfátfn stiga
írostf á Finnfandi.
---- , ..- •
Árásum Rássa allstaðar hrundið
OSLO í morgun. FB.
IFREGNUM FRÁ KYRJÁLANESI segir, að Rússar haldi uppi
ákafrí fallbyssuskothríð á stöðvar Finna, en verði ’ekki ágengt.
Finnar hafa eyðilagt fjölda skriðdreka og brynvarinna bifreiða
fyrir Rússum.
Það er óhemju liðsafli, sem Éússar hafa dregið að sér á
norðurvígstöðvunum, 'en þetta hefir ekki komið þeim að gagni
enn sem komið er, því að víða
snjó, að mannhæðarháir skaflar
30 stig.
Stöðugt berast nýjar fregnir
um ólgu í Rússlandi. Er talið,
að hinn litli árangur af innrás-
inni í Finnland hafi haft þau
áhrif, að sú óánægja, sem log-
aði undir niðri, hafi magnazt,
og er hún nú farin að koma
fram.
Finaar skora á Bússa að
rísa npp gegn strlðinu.
hefir hlaðið niður svo miklum
eru. Frostið er sums staðar yfir
Það er nú tilkynnt, að rúss-
neska herskipið „Októberbylting-
in“ hafi skemmst, enn ekki sokk-
ið, í viÖUTeiginni við finnska
iandvarnariiðið.
í tilkynningu Rússa er aðeins
getið um smáviðureiginir og könn
unarflugferðir. Rússnesku blöðin
hafa ekki styrjáMarfregnir nema
sem aulkafregnir og aðáláherzla
er lögð á að lofa Staliin, sem
er sextugur í dag.
Bruggarar og leyni-
vínsalar teknir I
Sandgerði.
MÝLEGA gerði Björn Bl.
Jónsson löggæzlumað-
ur húsrannsókn á þrem stöð-
um suður í Sandgerði.
Komst upp um brugg og
leynivínsölu á öllum þessum
stöðum.
Var það áfengisvarnanefnd-
in í Miðneshreppi, sem hafði
óskað eftir því, að húsrannsókn
þessi yrði gerð.
Fyrst leitaði löggæzlumaður-
inn og aðstoðarmenn hans, sem
voru tveir lögregluþjónar, í
Vallarhúsum hjá Jóhanni Jóns-
syni, en hann hafði áður verið
tekinn fyrir brugg.
Við leitina fannst einn kassi
af molasykri og 60 pund af strá-
sykri á lofti hússins. Virtist leit-
armönnum vera kjallari undir
húsinu, en inngangur í hann
sást hvergi.
Tóku þeir þá fram eldavél,
Rrh. é 4. síðu.
Rýtt verkaiýðstélag stofn-
að ð Norðfirði i gærkveldi.
—--.——---
Félagtð ákvað að stskja strax
um npptðku i Alpýðnsambandlð.
LONDON í morgun. FÚ.
Finnska stjórnin hefir nú
snúið sér til rússnesku þjóðar-
innar og skorað á hana að semja
frið við Finna. Var þessu út-
varpað milli dagskrárliða í
finnska útvarpinu, er hlé varð
á útsendingum í útvarpinu í
Moskva.
Útvarpað var á rússnesku og
skorað á almenning á Sovét-
Rússland að rísa upp og mót-
mæla ofbeldinu og ágengninni
í garð Finna og krefjast friðar
við Finnland.
Áfcafir bardagar standa yfir á
vígstöðvunum í Fimnlandi qg er
Finnum ha.gur að því, að vetrar-
hörkur eru miklar.
Við Sala, siem er ein höfuið-
stöðin á leið Rússa til Helsingja-
botns, unnu Finnar mildlvægan
sigur á þriðjudag, og staðfiesta
hlutlausir fréttaritarar að svo sé.
Réðust Finnar á Rússa þeim að
óvörum og vom Rússar strádrepn
ir í hundraðatali. Tóku Finnar
mikið herfang, hross og fleira.
Á miðstöðvunum hafa Finnar
einnig stemmt stigu við fram-
sólrn Rússa. Tvö rússnesk her-
fylki hafa að heita má stráfallið
þar.
NÝTT verkalýðsfélag var
stofnað á Norðfirði í
gær og var því gefið nafnið
„Verkalýðsfélag Neskaup-
staðar“. Stofnendurnir voru
70 að tölu, og samþykkti
stofnfundurinn að sækja
strax um upptöku í Alþýðu-
samband íslands.
í stjórn hins nýja verkalýðs-
félags voru kosnir: Sveinmar
Jónsson, formaður, Oddur A.
Sigurjónsson, ritari, Erlingur
Ólafsson, gjaldkeri, Björgvin
Haraldsson, varaformaður, og
Svanbjörn Jónsson, meðstjórn-
andi.
Á stofnfundinum var mættur
Jón Sigurðsson erindreki Al-
þýðusambands íslands.
Fréttin um þessa félagsstofn-
un kemur mönnum ekki á ó-
vart. Hið gamla verkalýðsfélag
á Norðfirði, „Verkalýðsfélag
Norðfjarðar“, hefir síðustu árin
verið í höndum kommúnista og
er raunverulega fallið í rústir
eins og flest önnur verkalýðs-
félög, sem þeir hafa fengið tök
á. Verkamenn sjálfir voru hætt-
ir að sækja fundi þess, en í
þeirra stað hafði verið safnað
inn í félagið börnum. Og að
endingu fylltu hinir rússnesku
erindrekar mæli synda sinna
með því að láta félagið neita því
að greiða gjöld sín til Alþýðu-
Frfa. á 4. síðu.