Alþýðublaðið - 23.12.1939, Blaðsíða 1

BFTSTJÓRI: F. B. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. Abgangub
LAUGARDAG 23. DES. 1939
300. TOLUBLAÐ
Alpýðublaðið
kemurnæst út á
þriðja i jóltun
Flnnar sækja f ram f hörkufrostl
og stérhrfð á ðllum vígstððvum
1834 gamalmenni og ír-
kjarfá 727 pús. krönur
llilaun og ðrorkabætnr.
Það er fimmtfu þásund krónum
melra en úthlutað var í fyrra.
UTHLUTUN ellilauna og
örorkubóta er nú lokið
hér í Reykjavík og var út-
hlutað 727 393 krónum til
1834 gamalmenna og ör-
yrkja, og er þetta um 50 þús-
und krónum meira en í fyrra.
iCrthliutiunin var áð öðru leytl
panniig: 451 gamalmenni fá elli-
laum greidd mánaðarlega alls kr.
856,701,00 og í pbiu lagi nú fyrir
folin 757 gamalirienni kr. 74,443
00. örorkubætur verða greáddar
mánaðarlega 354 lumsækjendium
kr. 269,439,00 og 272 umsækj-
Brtdum í einu lagi kr. 2,8610,00,
allt að meðtöldu lífeyrissióðs-
fram'.agi. Eins og áður MrðU tölu-
verð áíök milli fulltrúa Alpýðu-
lloikksins og annara fulltrua lum
pað hvermg útaiuttunni skyldi
bagað, enda er útblutuniinni ákafr.
lega misskift. Sjiónarmið meiri-
hilutans réði þo vitanlega eins
og áður.
Mífcill fjöldi gamalmenna fær
aðeins sjúfcrasamlagsgjaldið.
f sambainidi við úthtutumina
kraiðist fulltrúi AlÞýðuflokksins
aftirfarainidi bókað:/
a) Tel réttaraf heí &i verið að
útbluta áðeins sjufcrasamlagsið-
gjaMi |fcr. 48,00), þar .sem ein-
staklíngar fá sainfcyi þessari út-
hHutun te 60,00.
b) Faif svo að veflkalaun hækki
i landinu á náinni framtíð, tei
ig réttmætt. að elli- og örorku-
flfluh í íi/ flokki hækki piosentvís,
I bilutfialli við kaiuphækfeunina..
c) Með fyiirvara í mmbandi
ylð -skllyrðisbunidha útbllutUih.
AÍÞýðublaÖið hefir beðið Aíft-
|.ur
sjómanna.
FB. á Þorláksmessu.
Beztu jólaóskir; Kærar kveðj-
ur. Skipshöfnin á Júpííer.
ósfcum vinum og vanda-
mönnum gléðilegra jóla.
' Skipverjar á Sindra,
0skum vinum og ættingjum
fleSilegra jóla. Kærar kveðjur.
Skipshöfnin á Jóni Ólafssyni.
Hjartahlegustu jólágleði ósk-
urn við; vinuih og ættingjum
nær og fjær.
Skipshöfnin á Max Pemberton.
Óskum vinum og ættingjum
gleðilegra jóla. Vellíðan. Kær-
ar kveðjur.
Skipvwjar á VenwM.'
gfhn Kristjáhsson að útskýranán-
ar afstöðu sína og sagði hann:
„Alþbl. hefir be&ið mig að gera
nokkra grein fyrir ágreiningi
ptm, er fram kom við íoka at-
kvæðagreiðislu um úthlutun elli-
og örorkubóta hér i Reykjavik.
I samhandi við tölulið a) í bók-
uninni, skal petta tekið fram:
S. 1. haust var ákveðið að út-
hlutiunin skyldi gilda fyrir ahnan-
bksár í stað þess er var, frá 1.
okt. til sl. okt. 1 fyrra urðu pví
peir, er talið var nægjanlegt að
fengju elli- og örortostyrk, sem
svaraði gjaldi til S. R., að fá kr.
60,00, eða Siúlaasamlagsgjald í
15 mánuði frá 1. okt. 1938 til 1.
jam. 1940. Þar sem ástæðurhöfðu
ekki breyzt til hins lakara var
í raun og veru sjálfsagt a6 pess-
ir umsæfcjendur fengju við pessa
úthlutlun einnig sjúkrasamlags-
gjald, en pá var nægjanlegt að sú
Upphæð væri kr. 48,00, eða gjald
í 12 mánuði. En nú fá fiestir
pessara manna áfram kr. 60,00,
afleiðingin er sú að rfOkkrum
huindrtuöium manna er nú færðar
heim kr. 12,00, sem er eli- og
örorkustyrkur peirra að viðbættu
gjaldi tii S. R.
íg vildi að pessar 12,00 kr.
hefðu ekki komið til úthlutunar,
m lægsta úthl. í I. flokki hefði
verið aðeins kr. 48,00 og enginn
par næst lægri en kr. 85,00—
100,00.
Ot af tölulið b) skal aðeins
paið tekið fram, að pab er í
raun Og veru sjálfsagt, að pað
sem elli- og örofkustyrkurinn, er
pað hár, að hann er svo að segja
eini Iífeyrir fólksins, pá hækki
hann i ifettu Mutfalli við kaup-
hækkun, sem fyriisiáanleg er, og
hlýtur að verða vegna aukinnar
dýrtíðar í landinu:
! sambandri við fyiirvaTa um
„skilyrðishundna úthíutun", skal
pess getið tí.1 skýringar, aðmeiri-
hluti nefndarinnar ásamt Lauf-
eyju Valdimarsdóttur, og meiri-
hluta bæjarstjórnar hefir samp.
áð úthlutunin skyldi yera pví skil
yrði bundin áð fyrstu 48,00 kr. af
ellistyrfcnum skuli ganga til S. R.
beint frá bæjarsjóði, en samkv.
núgildandi tögum rikir, eða átti
að rikja valfrelsi,. meðal gamla
íólllksins' í pessu efni.
U:m úthlutunina almennt vil ég
aðeiirts segja petta: Það ver&ur
aldrei nógsaimlega brýnt fyriröll-
um porra manna, er hér eiga
hldit að máii, áð lifeyrisgjöld pau
er> nú eru 'greidd, eru greidd
vegna pess fólks, er nú lifir sín
fittufs- og manndémsár. Gamalt
Rauði herinn er nú á skipu-
lagslausum flótta bæði á
Norður os Austur^Finnlandi
---------------------------------------»....... ¦---------------------
Frá fréttaritara AlþýðublaSsins. KHÖFN í morgun.
ILJLUTLAUSIR ERLENDIR FRÉTTARITARAR á Finn-
¦¦• ¦*¦ landi síma, að Finnar sæki nú fram á öllum vígstöðv-
um, einnig á Kyrjálanesi, þar sem þeir hafi í ga3r hafið
sókn á 15 km. breiðu svæði.
Undanhald rauða hersins á Petsamovígstöðvunum á
Norður-Finnlandi og á vígstöðvunum norðarlega á Austur-
Finnlandi, þar sem hann ætlaði að hrjótast vestur að landa-
mærum Finnlands og Svíþjóðar fyrir Helsingjabotni, er
svo hratt og skipulagslaust, að um fullkominn flótta er
talið vera að ræða.
Finnar eru þegar aftur á næstu grösum við nikkel-
námubæinn Salm^prvi suðvestur af Petsamo og á Austur-
Finnlandi hafa þeir sótt fram um 20 km.
í skeytunum er sagt frá því,
að hörkufrost sé víðast á Finn-
landi, og stórhríð af suðri og
vestri á Petsamovígstöðvunum
og hafi Rússar því veðrið í
fangið og skriðdrekum og bif-
reiðum komi þeir ekki við fyrir
fannfergi.
Fjöldi rússneskra htermanna
hefir gefizt upp á undanhaldinu
og eru þeir illa til reika, sokka-
lausir og á rifnum skóm. Vopn-
in, einkum skriðdreka og vöru-
bíla, hafa þeir orðið að skilja
eftir á flóttanum, og hefir mik-
ið af hergögnum á þann hátt
fallið í hendur Finnum.
Samkvæmt tilkynningum
Finna hafa þeir þrjá síðustu
dagana tekið 135 rússneska
skriðdreka. Mannfall Bússa er
meira en nokkru sinni áður.
Hafa Finnar stráfellt margar
hersveitir og er þó sagt, að enn
fleiri hafi fallið fyrir frostinu
| S^múðarávarp k- j
lendinga af-hent
Tanner.
KHÖFN í morgun. FÚ.
'¦'," IJIÐ íslenzka samúðar-
!; •¦••¦¦¦ ávarp til Finnlands
\ hefir verið afhent Tan-
ner, utanríkismálaráðherra
;; Finna og foringja finnska
|; Alþýðuflokksins, af for-
\ manni Norræna félagsins
í Finnlandi, Ehrenrooth,
og verður það geymt af
finnsku stjórninni.

. ^r#^r#v^**^#^^#
en fyrir byssukulum þeirra.
Frakkar eru nú sagðir vera að
senda Finnum mikið af sjúkra-
bifreiðum og 60 lækna, hjúkr-
unarmenn og hjúkrunarkonur.
Kort af Finnlandi.
Leif arnar af Uöggorniin
um kemnar fram í frum
varpsf ormi á alþingi,
----------------«----------------,
Tiilðgurnar, sem mesta andúð vöktti
meðal almennings, allar felldar nfður.
AFGANGURINN af högg- allan tekjuafgang í ríkissjóð, að
orminum er nú komúm frádregnum launum fastra
fram á alþingi í frumvarps- manna, skal mánaðarlega greitt
formi. til ríkisféhírðis.
Samkomulagi náð um
feaupuppteót f SvfÞJóð.
Verkamenn fá dýrtiðína aH ntiklai
leyíl bætta á 3ja mánaða fresti.
RÍKISSTJÓRNIN hefir und-
anfarið í sambandi við
samninga flokkanna um breyt-
ingar á gengislögunum vegna
hinnar vaxandi dýrtíðar leitað
sér upplýsinga á Norðurlönd-
um um afstöðu þá, sem tekin
er til launakjara verkamanna
vegna dýrtíðarinnar.
ÁðuT hefir verið skýrt frá því
hvaða afstöðu Danir tóku, en
hún var sú að bæta verkamönn-
fólk og öryrkjar, hafa verið og
eru raunverulega ótrygg&ir enn
í dag.
Það sem veldur pví að ekki
tekst p6 lakar a5 framkvæma
elli- og styrkjalöggjöfina en raun
ber vitai um, eru lögákvæðin
aukafnamliög á byrjunarárunum,
sem greidd er á móti gjaldi
lffeyrisisióðs". v
um upp dýrtíðina með launa-
hækkunum á ársfjórðungsfresti.
Ríkisstjórninni barst um
þetta efni skeyti frá Svíþjóð í
gær. Þar segir, að samkomulag
hafi náðst milli verkamanna og
atvinnurekenda. Um kauphækk
un á árinu 1940 er ákveðið, að
ef verðvísitalan 1. apríl borin
saman við 1. jan. hækkar um
6 points, það er um 3%, verður
kaupið hækkað um þrjá fjórðu
af hækkun verðvísitölunnar 1.
maí og sama aðferð verður um
kaúphækkanir 1. ágúst og 1.
nóvember. Þannig hækkar kaup
gjaldið um 3á hluta af dýrtíð-
arhækkuninni.
Enn mun ekki hafa verið
samið um það, hvaða kaup-
hækkun verkamenn fá vegna
þeirrar dýrtíðar, sem orðið hef-
ir fyrir 1. jan.
ÖU hættulegustu og verstu
atriði frumvarpsins eru fallin
burtu. AUt það, sem átti að
draga úr örygginu á sjónum:
Fækkun sérfróðra manna á
skipunum, (stýrimanna-, vél-
stjóra- og þjónustu fólks o. fl.)
er horfið. Valdhoðið gagnvart
félögum og samningum sveina-
félaga og meistarafélaga irm
iðnnema er einnig fallið burtu.
Þá haf a verið tekin út ákvæðin
um vinnumiðlunarskrifstofurn-
ar, um Ienging vinnutíma á op-
inberum skrifstofum, um stytt-
ing kennslutíma í barnaskólun-
um, um hækkun aldurstak-
marks nemenda í menntaskól-
ann, um takmarkanir í deildir
háskólans og um skýrslur um
starfsmannahald, launagreiðsl-
ur og fleira við rikisstofnanir.
Allt þetta er horfið úr frum-
varpinu. Eins og áður hefir ver-
ið skýrt frá hér í blaðinu, var
1. gr. höggormsins, en hún.
fjallaði um nefndarskipun tií
f ramleiðslubóta, ¦ atvinnuaukn-
ingar og ráðstöfun styrkþega,
alveg gerbreytt og gerð að
bráðabirgðaákvæði við fram-
færslulögin.
Það, sem eftir er af höggorm-
inum hefir verið breytt mjög
mikið. Aðalatriði frumvarpsins
eru nú á þessa leið:
Fresta skal framkvæmd lag-
anna, um ferðaskrifstofu ríkis-
ins, ,en gjald það, sem innheimt
er samkvæmt 7. grein, skal
renna í ríkissjóð. Heimilt er rík-
isstjórninni að verja svipaðri
f járhæð úr ríkissjóði til að bæta
aðbúð á gististöðum og auka
hreinlæti á ferðamannaleiðum.
Handbært fé ríkisstofnana,
sem að lögum eiga að greiða
Heimilt skal ríkisstjórninni
að ákveða, að enga fasta starfs-
menn megi ráða við ríkisstofn-
anir, þar með taldir bankar,
nema að undangengnu sam-
keppnisprófi. Ríkisstjórnin set-
ur í reglugerð nánari fyrirmæli
um þessi próf.
í byrjun hvers fjárhagsárs
skal öllum forráðamönnum rík-
isfyrirtækja og starfsgreina rík-
issjóðs látin af hlutaðeigandi
ráðuneyti í té skrá yfir starfs-
menn þá, sem honum er heimil-
að að hafa í sinni þjónustu og
hve mikil laun heimilt er að
greiða hverium starfsmanni
fyrir sig.
Óheimilt er forstoðumanni
ríkisstofnunar að ráða nokkurh
til starfs, sem ekki er gert ráð
fyrir í starfsmannaskrá ríkisins,
annars en venjulegra daglauna-
vinnu, nema með samþykki ráð-
herra. Svo skal og óheimilt að
greiða nokkrum starfsmanni
stofnunarinnar nokkuð fyrir
störf í þágu hennar umfram
það, er greinir í launaskrá, —
hvort sem um er að ræða auka-
þóknun, hreina launaviðbót eða
greiðsiu fyrir aukavinnu, eða
breyta láunakjörum á annan
hátt, nema með samþykki ráð-
herra.
Þá hafa nokkur atriði högg-
ormsins verið tekin og samin
upp úr þeim frumvörp til breyt-
inga á nokkrum lögum.
Jóla&lað
. Alpý&ublaðsins, 32 síður með
mörgum sögum, greinum og
myndum, verðtur borið ut með
Alpýðublaðiniu í dag. '