Alþýðublaðið - 23.12.1939, Síða 1

Gleðileg jól
BITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
Aipablaðið
kemurnæst út á
þriðja í jólum
XX. ÁRGANGUR
LAUGARDAG 23. DES. 1939
300. TÖLUBLAÐ
Finnar sækja f ram f hðrkofrostl
og stórhrið ð ðllnm vígstððvum
1834 ganalnenni og ðr-
irkjar fá 727 gðs. krónnr
i ellilann og ðrorknbætnr.
Það er fimmtfu pHsnnd krónum
meira en úthlutað var i fyrra.
-- —;.. 4 -■
THLUTUN ellilauna og
örorkubóta er nú lokið
hér í Reykjavík og var út-
hlutað 727 393 krónum til
1834 gamalmenna og ör-
yrkja, og er þetta um 50 þús-
und krónum meira en í fyrra.
Otkliutunin var að öðru leyti
pannág: 451 gamalmenni fá elli-
laun greiidd mánaðarlega alls kr.
856,701,00 og í einu lagi nú fyrir
Jóliin 757 gamalmenni kr. 74,443
00. ömrkubaetur verða greáddar
mánaðarlega 354 umsækjendum
kr. 269,439,00 og 272 umsækj-
lendum í einu lagi kr. 2,8610,00,
állt að meðtöldu lífeyrissjððs-
fram’.agi. Eins og áður urðu tölu-
verð átök milli fulltrúa Alpýðu-
flokksins og airnara fulltrúa um
pað hvemig úthlutunni skyidi
hagað, enda er úthlutuniinni ákaf-
lega misskift. Sjiónarmið meiri-
hilutans réði þó vitanlega eins
og áður.
Mibill fjöldi gamalmenna fær
aðeins sjúkrasamlagsgjaldið.
I sambandi við úthButunina
krafðist fulltrúi Alþýðuflokksins
eftirfarandi bótoað:
a) Tel réttara hefði verið að
úthluta aðeins sjúkrasamlagsið-
gjaldi (kr. 48,00), þar sem ein-
staklingar fá sanikv. þessari út-
hiutun kr. 60,00.
b) Fari svo að verkalaun hækki
I Iandinu á náinni framtíð, tel
Gg réttmætt, að elli- og örorku-
daun í II. floikki hækki prosentvís
I Mutfalli við kauphækkuninu-
c) Með fyrirvara í samhandi
vlð skilyrðishundna útMutun.
Alþýðublaðið hefir beðið Arh-
Jólakveðjur
sjómanna.
FB. á Þorláksmessu.
Beztu jólaóskir. Kærar kveðj-
ur. Skipshöfnin á Júpíter.
óskum vinum og vanda-
mönnum gleðilegra jóla.
Skipverjar á Sindra.
Óskum vinum og ættingjum
gleðilegra jóla. Kærar kveðjur.
Skipshöfnin á Jóni Ólafssyni.
Hjartanlegustu jólagleði ósk-
um við vinum og ættingjum
nær og fjær.
Skipshöfnin á Max Pemberton.
Óskum vinum og ættingjum
gleðilegra jóla. Vellíðan. Kær-
ar kveðjur.
Skipvorjar á Venusi.
grim Kristjánsson að útskýra nán-
ar afstöðu sína og sagði hann:
„Alþbli hefir beðið mig að gera
noikkra gnein fyrir ágreiningi
^fcn, er fram kom við loka at-
kvæðagreiðslu um úthlutun elli-
og ötorkubóta hér í Reykjavík.
I sambandi við tölulið a) í bóik-
uninni, skal þetta tekið fram:
S. I. haust var ákveðið að út-
hlutunin skyldi gilda fyrir alman-
bksár í stáð þess er var, frá 1.
okt- til 1. okt. 1 fyrra urðu því
þeir, er taliö var nægjanlegt að
fengju elli- og örorkustyrk, sem
svaraði gjaldi til S. R., að fá kr.
60,00, eða Sjúkrasamlagsgjald í
15 mánuði frá 1. okt. 1938 til 1.
jam. 1940. Þar sem ástæður höfðu
ekki bneyzt til hins lakara var
í raun og veru sjálfsagt að þess-
ir umsækjendur fengju við þessa
úthlutun einnig sjúkrasamlags-
gjald, en þá var nægjanlegt að sú
Upphæð væri kr. 48,00, eða gjald
í 12 mánuði. En nú fá flestir
þessara manna áfram kr. 60,00,
afleiðingin er sú að nokkrum
hundruðum manna er nú færðar
heim kr. 12,00, sem er elli- og
örorkustyrkur þeirra að viðbættu
gjaldi til S. R-
Ég vildi að þesisar 12,00 kr.
hefðu ekki komið til úthlutunar,
en laegsta úthl. í I. flokki hefði
verið aðeins kr. 48,00 og enginn
þar næst laegri en kr. 85,00—
100,00.
Ot af tölulið b) skal aðeins
þaið tekið fram, aö það er í
raun og vem sjálfsagt, að það
sem elli- oig örorkustyrkurinn, er
það faár, að hann er svo að segja
eini lífeyrir fólksins, þá hækki
hann í réttu hlutfalli við kaup-
hækkun, sem fyrirsjáanleg er, og
hlýtur að verða vegna aukinnar
dýrtíðar í landinu.
I sambandri við fyrirvara um
„skilyrðisbundna úthlutun", skal
þess getið til skýringar, aðmeiri-
hluti nefndarinnar ásamt Lauf-
eyju Valdimarsdóttur, og meiri-
hluta bæjarstjómar hefir samþ.
áð úthlutunin skyldi vera því skil
yrði bundin að fyrstu 48,00 kr. af
ellistyrfcnum skuli ganga til S. R.
beint frá bæjarsjóði, en samkv.
núgildandi lögum ríkir, eða átti
að ríkja valfrelsi meöal gamla
'fölksins í þessu efni.
Um úthlutunina almennt vil ég
aðeins segja þetta: Það verður
aldrei nógsaimlega brýnt fyriröll-
um þorra manna, er hér etga
Mut að niáLi, að lifeyrisgjöld þau
er nú em greidd, eru greidd
vBgna þeiss fólks, er nú lifir sín
fitarfs- og manndómsár. Gamalt
Rauði herinn er nú á skipu-
lagslausum flótta bæði á
Norður og Austur-Finnlandi
-------♦......
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
HLUTLAUSIR ERLENDIR FRÉTTARITARAR á Finn-
landi síma, að Finnar sæki nú fram á öllum vígstöðv-
um, einnig á Kyrjálanesi, þar sem þeir hafi í gær hafið
sókn á 15 km. breiðu svæði.
Undanhald rauða hersins á Petsamovígstöðvunum á
Norður-Finnlandi og á vígstöðvunum norðarlega á Austur-
Finnlandi, þar sem hann ætlaði að brjótast vestur að landa-
mærtim Finnlands og Svíþjóðar fyrir Helsingjabotni, er
svo hratt og skipulagslaust, að um fullkominn flótta er
talið vera að ræða.
Finnar eru þegar aftur á næstu grösum við nikkel-
námubæinn Salmi|fervi suðvestur af Petsamo og á Austur-
Finnlandi hafa þeir sótt fram um 20 km.
í skeytunum er sagt frá því,
að hörkufrost sé víðast á Finn-
landi, og stórhríð af suðri og
vestri á Petsamovígstöðvunum
og hafi Rússar því veðrið í
fangið og skriðdrekum og bif-
reiðum komi þeir ekki við fyrir
fannfergi.
Fjöldi rússneskra h'ermanna
hefir gefizt upp á undanhaldinu
og eru þeir illa til reika, sokka-
lausir og á rifnum skóm. Vopn-
in, einkum skriðdreka og vöru-
bíla, hafa þeir orðið að skilja
eftir á flóttanum, og hefir mik-
ið af hergögnum á þann hátt
fallið í hendur Finnum.
Samkvæmt tilkynningum
Finna hafa þeir þrjá síðustu
dagana tekið 135 rússneska
skriðdreka. Mannfall Rússa er
meira en nokkru sinni áður.
Hafa Finnar stráfellt margar
hersveitir og er þó sagt, að enn
fleiri hafi fallið fyrir frostinu
Simúðaráuarp h-
lendinga afhent !;
Tanner.
KHÖFN í morgun, FÚ. ;
IÐ íslenzka samúðar-
ávarp til Finnlands i;
I; hefir verið afhent Tan- j;
!; ner, utanríkismálaráðherra !;
;; Finna og foringja finnska !;
; Alþýðuflokksins, af for- ;j
;; manni Norræna félagsins |;
;! í Finnlandi, Ehrenrooth, '
! og verður það geymt af jj
j! finnsku stjórninni. jj
en fyrir byssukúlum þeirra.
Frakkar eru nú sagðir vera að
senda Finnum mikið af sjúkra-
bifreiðum og 60 lækna, hjúkr-
unarmenn og hjúkrunarkonur.
Samkomulagi náð um
kaupuppbót i Sviþjáð.
Verkamenn fá dýrtfðfna ad miklu
leyti bætta á Bjja mánaáa fresti.
— ♦—
RÍKISSTJÓRNIN hefir und-
anfarið í sambandi við
samninga flokkanna um breyt-
ingar á gengislögunum vegna
hinnar vaxandi dýrtíðar leitað
sér upplýsinga á Norðurlönd-
um um afstöðu þá, sem tekin
er til launakjara verkamanna
vegna dýrtíðarinnar.
Áður hefir verið skýrt frá því
hvaða afstöðu Danir tóku, en
hún var sú að bæta verkamönn-
fólk og öryrkjar, hafa verið og
eru raunverulega ótryiggðir enn
í dag.
Það sem veldur því að ekki
tefcst þó lakar að framkvæma
elli- og styrkjalöggjöfina en raun
ber vitni um, eru lögákvæðin
aukaframlög á byrjunarárunum,
sem greidd er á móti gjaldi
lífeyrisisjóðs“. v
um upp dýrtíðina með launa-
hækkunum á ársfjórðungsfresti.
Ríkisstjóminni barst um
þetta efni skeyti frá Svíþjóð í
gær. Þar segir, að samkomulag
hafi náðst milli verkamanna og
atvinnurekenda. Um kauphækk
un á árinu 1940 er ákveðið, að
ef verðvísitalan 1. apríl borin
saman við 1. jan. hækkar um
6 points, það er um 3%, verður
kaupið hækkað um þrjá fjórðu
af hækkun verðvísitölunnar 1.
maí og sama aðferð verður um
kauphækkanir 1. ágúst og 1.
nóvember. Þannig hækkar kaup
gjaldið um 3á hluta af dýrtíð-
arhækkuninni.
Enn mun ekki hafa verið
samið um það, hvaða kaup-
hækkun verkamenn fá vegna
þeirrar dýrtíðar, sem orðið hef-
ir fyrir 1. jan.

'SQVJET
%KU0P/0

tMATRA
*mo\
mmmf
////}
Kort af Finnlandi,
Leifarnar af hðggormin
nm komnar fram i frum
varpsformi á alpingi.
Tillögurnar, sem mesta andúð vöktu
meðal almennings, allar felldar niður.
AFGANGURINN af högg-
orminum er nú kominn
fram á alþingi í frumvarps-
formi.
Öll hættulegustu og verstu
atriði frumvarpsins eru fallin
burtu. Allt það, senj átti að
draga úr örygginu á sjónum:
Fækkun sérfróðra manna á
skipunum, (stýrimanna-, vél-
stjóra- og þjónustu fólks o. fi.)
er horfið. Valdboðið gagnvart
félögum og samningum sveina-
félaga og meistarafélaga um
iðnnema er einnig fallið burtu.
Þá hafa verið tekin út ákvæðin
um vinnumiðlunarskrifstofurn-
ar, um lenging vinnutíma á op-
inberum skrifstofum, um stytt-
ing kennslutíma í barnaskólun-
um, um hækkun aldurstak-
marks nemenda í menntaskól-
ann, um takmarkanir í deildir
háskólans og um skýrslur um
starfsmannahald, launagreiðsl-
ur og fleira við ríkisstofnanir.
Allt þetta er horfið úr frum-
varpinu. Eins og áður hefir ver-
ið skýrt frá hér í blaðinu, var
1. gr. höggormsins, en hún
fjallaði um nefndarskipun tií
framleiðslubóta, ■ atvinnuaukn-
ingar og ráðstöfun styrkþega,
alveg gerbreytt og gerð að
bráðabirgðaákvæði við fram-
færslulögin.
Það, sem eftir er af höggorm-
inum hefir verið breytt mjög
mikið. Aðalatriði frumvarpsins
eru nú á þessa leið:
Fresta skal framkvæmd lag-
anna, um ferðaskrifstofu ríkis-
ins, en gjald það, sem innheimt
er samkvæmt 7. grein, skal
renna í ríkissjóð. Heimilt er rík-
isstjórninni að verja svipaðri
fjárhæð úr ríkissjóði til að bæta
aðbúð á gististöðum og auka
hreinlæti á ferðamannaleiðum.
Handbært fé ríkisstofnana,
sem að lögum eiga að greiða
allan tekjuafgang í ríkissjóð, að
frádregnum launum fastra
manna, skal mánaðarlega greitt
til ríkisféhirðis.
Heimilt skal ríkisstjórninni
að ákveða, að enga fasta starfs-
menn megi ráða við ríkisstofn-
anir, þar með taldir bankar,
nema að undangengnu sam-
keppnisprófi. Ríkisstjórnin set-
ur 1 reglugerð nánari fýrirmæli
um þessi próf.
í byrjun hvers fjárhagsárs
skal öllum forráðamönnum rík-
isfyrirtækja og starfsgreina rík-
issjóðs látin af hlutaðeigandi
ráðuneyti í té skrá yfir starfs-
menn þá, sem honum er heimil-
að að hafa í sinni þjónustu og
hve mikil laun heimilt er að
greiða hverjum starfsmanni
fyrir sig.
Óheimilt er forstoðumanni
ríkisstofnunar að ráða nokkurn
til starfs, sem ekki er gert ráð
fyrir í starfsmannaskrá ríkisins,
annars en venjulegra daglauna-
vinnu, nema með samþykki ráð-
herra. Svo skal og óheimilt að
greiða nokkrum starfsmanni
stofnunarinnar nokkuð fyrir
störf í þágu hennar umfram
það, er greinir í launaskrá, —
hvort sem um er að ræða auka-
þóknun, hreina launaviðbót eða
greiðslu fyrir aukavinnu, eða
breyta launakjörum á annan
hátt, nema með samþykki ráð-
herra.
Þá hafa nokkur atriði högg-
ormsins verið tekin og samin
upp úr þeim frumvörp til breyt-
inga á nokkrum lögum.
Jólablaö
Alþýðublaðsins, 32 síður með
mörgum sögum, greinum og
myndum, verðtur borið út með
Alþýðublaðiniu í dag.