Alþýðublaðið - 12.05.1927, Blaðsíða 2

2
ALfiYÐuBLAÖIÐ
ALÞÝÐUBLAili
kemur út á hverjum virkum degi.
Afgreiðsla i Alpýðuhúsinu við
Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
til kl, 7 síðd.
Skrifstofa á sama stað opin kl.
9x/a—10 Va &rd. og kl. 8—9 síðd.
Simar; 988 (afgreiðslan) og 1294
(skrifstofan).
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15
hver mm. eindállia.
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjau
(í sama húsi, sömu símar).
'SplS fepéff
tH íslenzkrap alfiýðu.
Eg datt nýlega af tilviljun nið-
lar á grein í „Morgunblaðinu" eft
ár annan ritstjóra bess, Jón Kjart-
ansson alpm. Grein þessi átti víst
að vera yfirlit yfir stjórnmál á
Islandi árið 1926. í lok greinar
■þessarar baf'ði xitstj. hnýtt bæn
fyrir verkamenn. og þessi bæn
var sú, a'ð verkamenn mættu sem
fyrst losna úr klóm jafnaðar-
manna.
Kann átti ekki aðra betri handa
verkamönnum.
Ég lifi í landi, þar sem félags-
skapur meðal verkamanna er
mj5g ðflugur, svo öflugur, að
andstæðingar jafnaðarmanna öiðja
hinnar sömu bænar, sem Jón
Kjartansson. Af hverju? Af því,
að andstæðingamir og jábræður
Jons Kjartanssonar aggja í
daadateygium. lafnaðarmanna-
ilokkurinn er að taka af þeim
iífið. En í dauðateygjunum berj-
ast þeir um á hæl og hnakka til
jþess að Xtjúfa 'ylkingu og ínagn
verkamanna, til þess að sleppa
sjálfir með lífið.
Fyrir . tályrði sín og óréttláta
kosningalöggjöf náðu þeir aieiri
hluta í þinginu við ií'ðustu 'sosn-
ingar, enda þótt flokkur jafnað-
armanna sé stærsti flokkurinn í
þinginu.. Fyrsta verk þeirra var
S»ð ráðast á garðinn þar, sem hann
var lægstur, ag til þess að veikja
nðstöðu verkainanna iögðu peir
fxam í þinginu frumvarp um
lækkun auna allra 3taríi?rnanna
rikisí.ns þrátt fyrir gerðan samn-
Sng, er var I gildi til l. apríl 1927,
©g launin íækka mest hjá þeim;
sem hafa lægst Iaun. Enn fremur
viltlu þeir lækka allan styirk til
'trygginga, á hvaða sviði sem var,
og gleymdu þá faeldur ekki sjúk-
um Jg voiuðum. Lækkunin skyldi
nema 60 millj. króna að frá dregn-
um 15 míllj. kr. til hemaðar, og
jsr það líka einasti sparnaðmlnn,
sem ’faætt má hillyrða, að ekki
xiái fram að ganga, og þar að
auki er faann óbeinn 5g $fcki
beinn spamaður.
Ég lifi í landi, þar sem forsæt-
isráðherrann, sem er forvígismað-
•uxinn fyrir þessum árásum á
fylkingar verkamanna, telur skatt-
skyldu sína 0 og tekjur sínar 0,
en tap telur faann 60 000 kr. Bú-
garður hans er virtur kring um
hálfa millj. kr., en á eign hans
hvíla skuldir kring um 1 millj.
Hann greiðir því engan skatt í
héraði sínu þrátt fyrir það, þó
hann hafi haft tekjur sem afdank-
aður ráðherra og ýmsar aðrar
smátekjur. Þessi sami maður er
nú að kenna alþýðu manna sparn'
að.
fslenzk alþýða, karlar og kon
ur! Það er þetta, sem Jón Kjart-
ansson er að biðja að komi yfir
ykkur, — að samtök ykkar klofni
því að þá er ykkur dauðinn vís
þessi sami flokkur, sem hefir kom
ið íslenzku þjóðinni í skuldasúpu
Þið emð að reisa við höfuðið og
að vaxa þeim yfir herðar. Því
er einasta leiðin fyrir þá að rjúfa
fylkingarnar, fá „ykkur á flótta, til
að hlaupa frá sjálfum ykkur og
jafnaðarmönnum, svo að þeir
verði aftur einir um hituna.
Hér í landi klýfur ekki áður-
nefnd framkoma andstæðinganna
jafnaðarmannaflokkinn. Hún hef-
ir gefið þeim byr, svo að „Berl.
Tíd.“ óttast, að sigurinn síðast
verði ósigur, já, naglinn í lík-
kistu borgaraflokksins. Jafnaðar-
menn fara nú sveit úr sveit, kaup-
stað úr kaupstaö, og hvarvetna
vex þeim fylgi, svo að yrðu kosn
ingar bráðlega, myndu hinir sigri
hrósandi síðast bíða stórkostlegan
alt fyrir Madsen-Mygdal
eða vinstri menn.
Jslenzk alþýða! Bænir andstæð'
inganna eiga að verða óbænir í
þeirra garð. Þeirra líf er yldtar
dau'ði, — þeirra dauði ykkar líf!
Samtaka stöndum við; sundr-
aðir föllum við, og því breytum
við gagnstætt bæn Jóns Kjartans-
sona:
Kaupmannnáhöfn.
Þorjinnur Kristjánsson.
t
M©@rí delld.
Fjáriögin afgreidd.
Eftir að efrideildar-íhaldið hafði
klipið af ýmsum verklegum fram-
kvæmdum og m. a. sneitt svo
af fjárveitingunni til nýrra vita,
að hún geti eldd nægt til mið-
unarvitanna, sem nauðsynlega
þyrftu allir þrír að fylgjast að,
þá vildi „Framsóknar“-íhaldið
ekki verða eftirbátur hins íhalds-
fms í bútun og ni'ðurskurði nauð-
synlegra framkvæmda. Lagði því
fjárveitingarnefndárhluti þess á-
samt M. T. til, að fjárveitingam-
ar til bygginga landsspítalans og
stúdentagarðsins yrðu feldár nið-
ur, og fylgdu þar með nokkrar
bútanir af brúa- og slmalagninga-
fé,.sem óvíst var um, hvar niður
skyldu koma, svo sem fordæmi
var áður gefið til af sameinuðu
ihaldi efri deildar, sem einnig tók
undir með fjárveitinganefnd n. d.
um að ráðgera lækkun vinnu-
Launa, svo sem koin fram í áliti
fjárveitinganefridar e. d., sem Jó-
hannnes, Eixrar á Geldingalæk, G.
Ól„ Einar Árnason og Ingibjörg
eru í. Annars var mikið af fjár-
lagaumræðunum í n. d. að þessu
sinni smásmuglegt þras milli í-
haldsstjórnarinnar og „Framsókn-
ar“-íhaldsins. Entist það fram eft-
ir gærdeginum og veitti báðum
ver. Hins vegar getur naumast
hjá því farið, að sumir n. d.-þing-
manna, sem ekki hafa áður fund-
ið neitt athugavert við tvískift-
ingu þingsins, hafi nú hlotið að
•grilla í agnúa hennar.
Svo fór, að niðurskurðartillög-
urnar voru feldar, og sömuleiðis
till. frá Jörundi um að lækka til-
lagið til landsspítalabyggingar-
innar um þriðjung. Aðrar breyt-
.ngatillögur voru síðan ýmist
feldar eða teknar aftur, án tillits
til þess, hvort þær voru nauðsyn-
legar eða miður þarfar, og loks
var frumvarpið eftir óbreytt, eins
og efri deild skildi við það. Var
það siðan samþykt með einunr
15 atkvæðúm og afgreitt þannig
senr lög frá þinginu.
Efpi tieild.
Þar var frv. um breytingu á
lögurn um skemtanaskatt og þjóð-
leikhús til 2. umr. Hafði nefnd-
in lagt til, að því væri breytt svo,
að húsráðandi þar, sem danzleik-
ur væri haldinn, bæri ábyrgð á
greiðslu s/tattsins, og að greiða
skyldi 30 kr. mánaðarskatt af
knattborðum, og stæðu þau sjálf
að veði fyrir skattinum. Voru
breytingar þessar samþ. Frv. um
einbasölu á saltfiski var tekið af
dagskrá.
Listasýningin.
Það er að vissu leyti satt, sem
meistari Kjarval segir, að það er
hásltalegt að koma á listasýning-
una, en ekki fyrir það, að hrynja
muni þar á mann raftarnir, eins
og hann heldur, helduT er hún
drepandi fyrir Jrá virðingu, sem
menn kunna að hafa fyrir ís-
lenzkri myndgerðarlist. Sýningin
er Listvinafélaginu og íslenzkum
listamönnum til háborinnar háð-
úngar. Eru á henni 108 myndir
eftir 16 manns; nafnið Iistamenn
má ekki nota um þá sem heild.
Sárafáar myndir eru góðar, nokkr-
ar um meðallag, en allur obbinn
þar fyxir neðan og margar fyrir
neðan alíar hallur. Það eru eng-
in takmö k fyrir því, hvað van-
kunnátta og vanefni treysta sér,
en það tekur út yfir alian þjófa-
bálk, að annað eins endemisrusl
eins og myndir Vigdísar Krist-
jánsdóttur skuli sjást á lislasýn-
ingu. Þessi stúfka átti myndir á
sýningunnni í fyrra, og er ekki
faægt að sjá, að hún hafí tekið
minstu framförum, svo að ef faún
hefi^ notlð kenslu, hefir hún ekki
farifið. Og það er ekki á mynd-
um faennar að sjá, að hún hafi
minstu eðlisgáfu til myndagerðár.
Hún setur verð á myndir sínar
80, 125, 175 kr., og er það ekki
ólíklegt, að vinnan, sem hún hefir
í þær lagt sé þess virði, en listar
lega séð eru myndimar ekki 5
aura virði. Sigrún Kjartansdóttir
á mikið til sammerkt við Vig-
dísi og Sigríður Erlendsdóttír
líka, þó að hún standi þeim að
miklum mun frarnar að kunnáttw
og getu. Þó að engin dómnefnd
sé látin fjalla um myndirnar, þá
ætti þó að vera hægt að bægja
frá myndum hreinna viðvaninga.
Af þeim sýnendum, sem'faægt er.
að taka alvarlega, eru Jreir Finn-
ur Jónsson og Óskar Schevmgi
beztir. Sýnir Finnur allmargar,
myndir, og er „Morgun á miðinu"
ágætismynd, djörf cg björt í lit-
um; mjög góðar eru og tvær
myndir af kúm og mynd af Oddi
hinum sterka af Skaganum Sig-
urgeirssyni. Allar eru myndir faang
frambærilegar. Mynd Óskars, „Viði
fiatningsborðið" er óefað bezta
myndin á sýningunni; myndi hÚE
draga að sér athygli hvar sem
væri. Aðrar myndir faans eru og
vel gerðar. Fyrir Guðmundi Ein-
arssyni skiftir ekki nema í tvö
horn; annað hvort eru myndirnar,
bergmál annara og þá feldar og
sléttar, eða þá, að Guðmundur
fer að þræða sínar eigin brautir,
og er siglingin þá ðkki há. Það
er helzt „Jugend“-stíllmn þýzki,
sem hann tekur sér til fyrirmynd-
ar, en hann er átakanlega leiðin-
legur. Laglegt er eftir hann „Tyrk-
neskur kastali", málverk, og „í
vörinni", sýrumynd. Þjóðsagna-
myndir hans eru aftur á inóti'
fjarska lélegar. Ríkharður, EinaT;
og Ásgrímur Jónssynir eru það
alþektir, að ekki samir að taka
þá undir dóm. Snotrar byrjenda-
myndir eru eftir Snorra Arinbjarn-
ar („Slagsmál") og Þorvald Skúla-
son (,,Saumakona“).
Þessi sýning ber eins og aðrar
íslenzkar sýningar vott um, að
hxigarflug og andríki íslenzkra
listamanna sé ekki mikið. Þeir
mála Iandslög endalaust. Það er
tamið auga og hagleikur, sem
skapar myndir af því, sem fýrir
augun ber, en þeir sjá ekki neitt
með innri sjónum.
NoregsfSr lelkflmiflokkaima
islenzku.
Björgvin, FB., 11. mar.
I „Morgenavisen" í dag er far-
ið svofeldum orðum um fimleika-
flokltana; íslenzku fimleikastúlk-
urnar og fimleikamennirnir vörðu
deginum í gær til að skoða sig
írm í borginni, en höfðu fimleika-
sýningu í gæikveldi. Er þau
gengu inn í salinn og úr honumi
að sýningunni lokinni; var göngu-
lag leildð og íslenzki fániiin bor-
inn í fararbroddi. Hinn mikli á-
horfendafjöldi horíði m;ð mikilli
athygll og hrifni á ííml.ikana, Sem:
tókust mjög vel; raðarleiltfimi
stúlknanna var mjög fcgur, og
jafnvægisgangur þ'eirra var hinn
prýðilegasti. Æiingar karlmann-