Tíminn - 27.05.1922, Blaðsíða 4

80
T 1 M 1 N N
H.f. Eimskipafélag íslands.
Flutningsgjöld lækka.
Frá 15. júní þ. á. lækka fintningsgjöld nnlli landa með skipum
vorum, frá riúgildandi gjaldskrá þannig:
lililli Kaupmannahafnar og íslands eða íslands
og Kaupmannahafnar . . um 10 al' hundraði
Milli Leith og íslands . .
Milli Islands og Leith . .
Flutningsgjöldin greiðast tyrirfram eins og áður, fyrir vörur frá
Káupmannahöfn í dönskum peningum, fyrir vörur frá Leith í enskri"
mynt (shillings), en fyrir vörur frá Islandi tii Leith eða Kaupmanna-
hafnar í'íslenskum peningum.
Hi. Eímskipafélag íslands.
n 20 „
V 10 „
■ TIl kaupfélaga!
H.f. Smjörlíkisgerðin í Reykjavík er stofnuð í
þeim tilgangi, að koma hér á smjörlíkisframleiðslu, sem geti fyllilega
jafnast á við samskónar iðn erlendis, bæði hvað gæði og verð snertir.
Eíiið ísleuskiin iðnað.
Biðjið um íslenska smjörlíkið.
rossasýníngar
voríð 1922.
17. júní í Dalasýslu.
20. júní í Snæfellsness- og Hnappadalssýsln
(Arnarhólsrétt í Helgáfellssveit).
23.—24. júní í Mýra- og Borgarfjarðarsýslu (Deildartungu);
3. —4. júlí í Arnessýslu.
4. —5. júlí í Rangárvallasýslu (Djúpadal við Eystri Rangá).
11. júli í Vestur-Skaftafellssýslu (Vík).
LambslcÍBn, tófuskinn og selskinn
kaupir mjög háu verði
Jónas H. Jónsson, Bárunni. Sími 327.
Kristján í Auraseli.
Hann Kristján í Auraseli er að
vísu ekki landskunnur maður, en
hitt er víst, að fáir munu þeir
vera í Sunnlendingafjórðungi, sem
ekki hafa heyrt hans getið, og
allir, hygg eg, að góðu. þeir
þekkja hann að minsta kosti sem
hafa átt yfir illvötnin Affall og
þverá að sækja að vetrarlagi.
Auraseli er þannig í sveit komið,
að það er vestarlega á aurunum
löngu milli Markarfljóts og Af-
falls suðaustanvert, en þverár að
norðan. Jörðin er kirkjujörð og
tekur Breiðabólsstaðarklerkur leig
ur og landsskuld af henni. Ilún
liggur undir sandágangi alla vega
frá og liggur við auðn í sandái-
um, enda hefir hún stundum í
eyði verið.
þarna hafa þau hjónin, Krist-
ján og Bóel kona hans, búið, að
vísu við erfið kjör og lítil efni, en
mestu risnu og höfðingskap að
gestrisni og greiðasemi. Átta
voru börnin, er þau komu til
manns, en ekki man eg hve mörg
þau áttu alls; stundum hafa þau
hjónin í seinni tíð tekið barna-
börn sín til fósturs.
Fegnir munu flestir hafa orð-
ið því, að sjá litla, laglega bæ-
inn á Aurunum, er heimtu sjálfa
sig úr helju frá djöfladansi sand-
hríðarinnar, sem einatt geysar
þar. I Auraseli er allur beini auð-
fenginn þeim er að garði ber.
Húsbóndinn hefir oft hrept
hrakninga, og teflt jafnvel lífi
sínu í tvísýnu við að fylgja mönn-
um yfir vatnsföllin, og fylgdar-
launin munu oftast hafa verið
beini góður hjá honum sjálfum.
Kristján og kona hans hafa
enga krossa eða nafnbætur feng-
ið, og er það vel; slíkt tildur
mundi sóma sér illa & þeim, enda
er öllu borgið um það, að þau
fái ekki þessháttar náðargjafir.
Svo má treysta gáfnafari brodd-
borgaranna og gæsarlappa-höfð-
ingjanna, að þeim mun seinast
skiljast það, að sú risna og höfð-
ingskapur er margfalb meira virði
er af vanefnum er veittur, en sá,
er ræður auður og allsnægtir, og
að sá er þjóðfélaginu þarfastur,
er ósíngjarnast greiðir öðrum
leið.
Línur þessar eru skrifaðar í
þakklætisskyni við Kristján fyrir
greiða fylgd fyr og síðar, ekki af
því að þeir séu ekki fleiri hans
líkar um Rangárþing og víðar,
heldur af því, að hann stendur
vegna aðstöðu sinnar í fremstu
röð slíkra greiðamanna.
Skrifað á Selalæk í maímán.
Gunnar frá Selalæk.
-----o----
SðiÉMin- oo kaupmannalistar.
Mbl. heir sagt. feiknin öll af ósann-
indum um undirbúning samvinnu og
bændalistans. En sönn er sagan
svona. Tímirin prófaði fyigi sinna
manna með óbundnum kosningum
um land alt. Benti ekki á nein nöfn.
Langflest atkvæði sem efsti maður
fékk Jónas Jónsson. Langflest sem
annar maður II. Kr. Stjórn Fram-
sóknarflokksins og stjórn Tímafélags-
ins gekk frá listanufn. Að tilhlutun
H. Kr. var Sigurjóni Friðjónssyni
boðið annað sæti, af því liann var
eini þingmaður flokksins, sem ekki
liafði kjördæmi að baki. Hafði hann
þá verið aðeins nokkrar vikur í
t'lokkuum, svo að kalla mátti boðið
gott. Sigurjón vildi vera efstur, og
varð ekki úr sainkomulagi um það.
Hafði hann orðið 10. eða 11. maður
við prófkosninguna. Að öðru leyti
var raðað á listann hérumbil eftir
prófkosningunni, nema að því er
snerti Svein í Firði. Af því að menn
vita að hann er rótgrónastur allra
þingmanna í sínu kjördæmi, var
kosninguna. En af því að hann hefir
átt svo mikinn þátt i að mynda og
móta Framsóknarflokkinn, þótti öll-
liann ekki mikið kosinn við tilrauna-
um hlutaðeigendum hann sjálfkjör-
inn ofarlega á listanum. Dálitlar um-
ræður urðu í flokknum um neðri
sætin á listanum, hversu raða skyldi
og taka tillit til héraða og' fjórðunga.
En flokksstjórnin leit svo á, að sam-
eiginlegar skoðanir en ekki landa-
fræði kæmi til greina í þessum efn-
um, og mun flestum skynbærum
mönnum finnast þar rétt ályktað.
þvínær allir þingmenn Framsóknar-
flokksins, sem voru i bænum þegar
listinn var fullgerður, og höfðu ald-
ur til, voru meðmælendur. B-listinn
er þessvegna eini listinn sem er bygð-
ur á frjálsum dómi flokksmannanna.
Alt öðru vísi er farið um lista kaup-
manna. Eftir því sem eitt kaup-
mannablaðið segir, vildi félagið
Stefnir fyrst hafa tóma kaupmenn:
Flygenring, Garðar, Thor Jensen o.
s. frv. þá kom „bændadeild Mbl.“
með Magnús Guðmundsson og var
hann allfús., En það vildu kaupmenn
ekki. Bjuggust við að sæti hans í
Skagafirði væri þeim tapað, ef hann
næði kosningu á landlista. pá skaut
Jóni upp, og lagði hann hart að
S.tefni að taka sig. En þar voru kald-
ar viðtökur, einkum frá togaraeig-
endum. Jón bauðst til að lýsa yfir,
að hann liallaðist sérstaklega að
kaupmannaverslun og væri mótfall-
inn samvinnustefnunni. Endirinn
varð sá, að Jón fékk að fara sem
„spekúlant" á eigin ábyrgð, en var
lánað Mbl., Sig. búfræðingur og
nokkrir óþektir kaupmenn. Má Jón
þakka lán sitt eða ólán, að enginn
af kaupmönnum sótti fast að hafa
efsta sætið. En óheilt er undir og
ofan á. Loftið alt lævi blandið. Upp-
skeran verður eftir því. A.
Fréttir.
Látin er hér í bænum 25. þ. m.
frú þóra Möller kona Jakobs Möll-
ers ritstjóra. Hún var dóttir þórð-
ar Guðjonssens verslunarstjóra á
Húsavík og uppeldisdóttir síra
Jens prófasts Páissonar í Görð-
um, bráðgáfuð kona.
Eggert Stefánsson söngmaður
hefir dvalist á þýskalandi lengst
af í vetur, en í fyrrasumar á
Ítalíu. Lætur hann hið besta yfir
dvölinni á þýskalandi og hefir
boðist staða við operuleikhúsið í
Frankfurth. Nú er hann staddur
í Kaupmannahöfn.
Miklir mannskaðar. Mjög hætt
er við að enn hafi orðið miklir
mannskaðar. Telja menn nálega
víst að þessi skip hafi farist:
Maríanna frá Akureyri, með 12
eða 14 skipverjum, Aldan frá Ak-
ureyri, með 15 skipverjum, Sam-
son frá Siglufirði, með 7 skip-
verjum og Hvessingur frá Hnífs-
dal með 9 skipverja. Munu mörg
ár liðin síðan svo margir liafa
farið í sjóinn, eins og í vor, ef
þessar fregnir reynast sannar.
Sljórn Alþýðuflokksins hefir
fyrir hönd flokksins borið fram
áskorun til landsstjórnarinnar
um að hún leggi það til við kon-
ung, að hann náði Ólaf Friðriks-
son og félaga hans, sem dæmdir
voru fyrir atburðina sem gerðust
18. nóv. síðastliðinn.
Góður gestur hefir dvalist í
bænum undanfarið, frú Povlsen,
ein af leiðtogum Hjálpræðishers-
ins 1 Danmörku, og hefir og starf-
að víðsvegar um heim. Flutti frú-
in fyrirlestra, bæði í samkomusal
Hjálpræðishersins og í dómkirkj-
unni, og talar sérstaklega vel og
áheyrilega. Er nú orðið langt síð-
an að Hjálpræðisherinn fékk hina
sömu ágætu viðurkenningu hér,
sem hann nýtur að makleikum í
öllum siðuðum löndum.
Alþingissagan. Landsstjórnin
hefir skipað þriggja manna nefnd
til þess að sjá um útgáfuna á sögu
Alþingis. Eru í nefndinni: Sig-
urður Nordal prófessor, formað-
ui’, Páll E. Ólason prófessor og
Matthías þórðarson fornmenja-
vörður. Jafnframt er Benedikt
forseti Sveinsson ráðinn ritstjóri
sögunnar.
Trúlofun sína hafa opinberað
ungfrú Alfa Pétursdóttir, fóstur-
dóttir frú Önnu Stephensens frá
Akureyri og Eiríkur Einarsson al-
þingismaður og útibússtjóri á
Selfossi.
Verkfall. Alþýðublaðið flytur
þá fregn að um 50 hafnargerðar-
menn í Vestmannaeyjum hafi haf-
ið verkfall.
Horfið skip. Nýlega strandaði
skip fyrir Suðurlandi, sem flutti
sementsfarm. Björgunarskipið
þór fór til að reyna að ná skip-
inu á flot, en þegar kom á vett-
vang, sást skipið hvergi.'
Ullariðnaðainefnd. Atvinnu-
málai'áðherra hefir skipað þriggja
manna nefnd til þess að undirbúa
ullariðnaðarmálið: Hallgi’ím Krist-
insson forstjóra, Guðmund Hlíð-
dal verkfræðing og Boga þórðar-
son bónda á Lágafelli.
Látinn er aðfaranótt 25. þ. m.
Sigurður bóndi Guðmundsson á
Skarði í Lundareykjadal, 55 áfa
að aldri. Hann var stjúpi þor-
steins bónda Tómassonar á
Skarði, merkismaður og vel lát-
inn.
Landhelgisgæslan. „þór“ Vest-
mannaeyinga er ráðinn til land-
helgisgæslu nyrðra um síldveiða-
tímann. Er það vel að „þór“ verð-
ur reyndur og væri fljóttekinn
gróðinn, ef útlendingar fengju
þann beig af að hætta að veiða
og salta í landhelgi, án þess að
greiða lögmælta tolla. Og vel er
það og farið, að þessi merka starf-
semi Vestmannaeyinga sé virt og
styrkt á þennan hátt.
Jóhannes Iíjarval málari er far-
inn til Borgarfjarðar eystra. Ætl-
ar hann að mála þar í sumar.
Hann á von á fjölskyldu sinni
þangað bráðlega frá Danmörku.
Hvítir hrafnar. þorbergur þórð-
arson, skáld og málfræðingur er
að gefa út kvæðabók með því
nafni.
„Stéttastríð“. „Morgunblaðið og
Lögrétta vilja vinna gegn öllum
æsingum sem miða til þess að
skapa stéttastríð í landinu“. þessi
orð stóðu í Morgunblaði'nu í
fyrradag. það sem á bak við ligg-
ur er þetta. Mbl. og Lögrétta vilja
að stórlaxarnir í Reykjavík fái
óáreittir hér eftir eins og hingað
til að svamla í öllum peningum
bankanna, útgefnum seðlum á
landssjóðsábyrgð og sparifé lands-
manna. Mbl. og Lögrétta vilja að
hér eftir eins og hingað til sé
lánstraust landsins notað til hins
ítrasta til þess að afla þessum
mönnum fjár og borga skuldir
þeirra, en ekki einum einasta eyri
sé varið til styrktar samvinnufé-
lögum og landbúnaði.
Varðskinpið „Fylla“ fór af
stað í gær að tilhlutun lands-
stjórnarinnar til þess að reyna
þrautaleit að skipunum sem
vanta nyrðra.
„Herra X.“. þriðji maðurinn á
kaupmannalistanum, Sveinn kaup-
maður á Fáskrúðsfirði, er alókunn
Amboð.
Höfum fyrirliggjandi mjög ódýrt
orfefni, hrífusköft, lirífuhausa, sér-
staklega. gott efni. Einnig ágæta
hverfisteina.
Slippfélagið í Beykjiivík.
Talsími 9.
Minnisbók bænda
fyrir árið 1923 (2. árg.) kemur
út í september. Töiuvert stærri en
í ár og með mörgum myndum. —
Verð aðeins 1 króna. Það sem þá
kann að vera til af 1. árg. verður
selt á 2 kr.
Þakkarorð.
Þeim Húsyíkingum, sem gáfu
mér fé tif að leita mér lækningar
á sjúkdómi þeim, sem heflr þjáð
mig um mörg ár, sendi eg inni-
legustu hjartans þakkir, og bið al-
góðan guð að launa þeim.
Staddur í Reykjavík 26. maí 1922.
Jón Ármann Árnason.
ur maður og er nú alment kallað-
ur: herra X. En það lítur helst
út fyrir, komi kaupmannalistinn
að nokkrum manni, þá verði það
helst þessi herra X. Reykjavíkur-
kaupmenn hafa, að því er fullyrt
er, öflug samtök um að strika
Sigurð búfræðing út. Hitt er al-
víst, að þeir menn til sveita, §pm
kjósa listann, munu undantekn-
ingarlítið strika Jón út. Afleið-
ingin verður sennilega þessi, ef
einhver kemst að á listanum, að
„herra X“ verður kosinn, en Jón
til vara, því að atkvæði listans í
Reykjavík verða fleiri en til
sveita.
Sjódómur háður út af Sterlings-
strandinu hefir kveðið upp þann
úrskurð að orsakir strandsins
hafi verið óviðráðanlegar, þar eð
óvenjulegur straumur muni hafa
borið skipið af réttri leið.
Vegna þrengsla bíður næsta
blaðs áframhald þingsögunnar
frá í vetur og grein um Fiskifé-
lagið og steinolíuverslunina.
Hví undrast Mbl., ef sagt er
að baráttan standi milli annars
manns á samvinnulistanum og
Jóns eða Sig. búfr. ? Af því efsti
maður B-listans er margfaldlega
viss, en fylgismenn Jóns og Sig-
urðar sitja á svikráðum hverir
við aðra. þeir keppa við 2. mann
B-listans.
Einn ónefndur flokkur hér í
bæ hefir við orð að hann eigi
prentaðan níðpésa, geymdan í
flestum kaupstöðum. þaðan eigi
að dreifa pésanum um sveitirnar
rétt fyrir kosningarnar svo seint,
að ekki verði tími til að leiðrétta
ósannindin fyrir kjördag. Kaup-
menn á Akureyri sendu slíkt rit
út um þingeyjarsýslu rétt fyrir
kosningarnar síðustu þar, og er
áætlað, að atkvæði Ingólfs hafi
þessvegna orðið 25% fleiri.
Prestskosning Fríkirk j usaf nað-
arins fór fram í gær. Kosningu
hlaut Árni Sigurðsson guðfræð-
ingur með 1248 atkvæðum. Síra
Eiríkur Albertsson á Hesti fékk
401 atkv.
Jóhann Sigurjónsson. Eitt af
Kaupmannahafnarblöðunum birtir
nýlega áður óprentaða sögu eftir
Jóhann Sigurj ónsson. Blaðið get-
ur þess um leið, að Jóhann hafi
verið mesta skáldið sem ritað hafi
á danska tungu síðasta manns-
aldurinn.
Ritstjóri:
Tryggvi þórhallsson
Laufási. Sími 91.
Prentsmiðjan Acta.