Tíminn - 05.08.1922, Blaðsíða 2

104
T I M I N N
í 31. tölubl. VI. árg. „Tímans" er
írá því skýrt, aö það hafi ekki farið
dult hér i bænum, að eg hafi um það
leyti sem rússneski drengurinn var
fluttur á sjúkrahús í vetur, komist að
samningum við verkamenn, um að
þeir sýndu ekki „stjórnarhemum"
mótþróa, gegn því, að sakir skyldu
falla niður út af drengsmáli þessu.
Vegna þessara ummæla blaðsins
lýsi eg því 'hénneð yfir, að það er
með öllu tilliæfulaust, að eg liafi gefið
nokkurn ádrátt, auk heldur gert
samninga, um að málssókn félli nið-
ur út af máli þessu eða um náðun,
enda var slíkt ckki á verksviði mínu
heldur dómsmálaráðherra.
Reykjavík 1. ágúst 1922.
Magnús Guðmundsson.
Til að vita betur deili á máli þessu
snéri Tíminn sér til þeirra alþm.
Jóns Baldvinssonar og skrifstofu-
stjóra Héðins Valdimarssonar, til að
spyrja þá um málið. það var nefni-
lega alkunnugt að þeir höfðu fyrir
hönd verkamanna rætt þetta mál við
fráfarandi stjórn.
— Iir það ekki rétt að þið hafið
mjög oft rætt um drengsmálið og af-
leiðingar þess við fráfarandi stjórn?
— Við áttum eitt sinn tal við alla
stjórnina um málið, en oft og mörg-
um sinnum við M. G., sem- verið
hafði dómsmálaráðherra þegar fyrst
átti að taka drenginn, og var það
síðan eftir að J. M. sigldi.
— Ilvernig virtist ykkur aðstaða M.
Guðmundssonar til málsins?
— í mótsetningu við flesta brodd-
borgara bæjarins virtist okkur M. G.
skilja vel frá upphafi hvílík vandræði
gætu hlotist af róstum og þrálátum
flokkadráttum um málið. Ilann virt-
ist vilja gera alt sem hann gat til að
leiða málið til lykta á sem friðsam-
legastan liátt. T. d. 23. nóv., þegar
„livíta liðið" var i algleymingi, virt-
ist hann siðari hluta dagsins hafa
stöðvað fleiri handtökur, enda mun
honum hafa þótt fullmikið að gert.
— Er það rétt að M. G. hafi engu
lofað ykkur um að sakir féllu niður?
Jafnframt sýndum vér þcim félög-
um yfirlýsingu M. G.
— það er ef til vill ekki rétt að
segja að M. G. hafi lofað að sakir
féllu niður, ef með því er átt við að
málssókn félli niður. Að þvi leyti get-
ur yfirlýsing lians staðist. En hinu
lofaði hann aftur sjálfur, og stakk
upp á þeirri leið sjálfur, að fá þing-
menn tii að mæla með náðun við
stjómina.
— Ætlaði M. G. þá að vinna að
þessu við þingmenn?
* — Já, meir að segja bauðst til þess.
Aths. Með þessi tvö gögn í höndum
virðist auðvelt að átta sig á gangi
málsins.
1. M. G. ncitar að hann hafi gert
samnmga um að málssókn félli nið-
ur, eða um náðun.
2. Hann breytir orðum Tímans
„sakir falli niður", sem er sama og
náðun, í „málssókn félli niður“, sem
enginn hefir minst á. Yfirlýsing hans
cr yfirskotseiður.
3. Skýring Tímans, að M. G. hafi
lagt grundvöll að endanlegri lausn
májsins, er sönnuð með skýrslu J. B.
og H. V. Magnús vill friðsamlega
lausn, er dögum oftar og oft á dag
á umræðufundum með áðurnefndum
leiðtogum verkamanna, sem eru að
jeyna að stilla til friðar. þeir vita
ekki betur en að hann stöðvi óþarfar
handtökur. Og til að stöðva æsingar
ijýðst hann til að fá þingmenn til
að vera náðun fylgjandi. Með því ætl-
ar hann auðsýnilega að skapa félaga
sinum J. M. og sér aðstöðu til að
koma náðun fram.
4. Við stjórnai'skiftin hættir M. G.
að geta haft bein áhrif á málið. Um-
tal hans við verkamannaforingjana
'er bersýnilega bygt á því, að hann og
Jón verði áfram í stjóm, þegar dóm-
úr sé fallinn. JJá kom til hans kasta
að vinna að framkvæmd náðunar-
innar.
5. Skýi-ing Timans, að undirstaða
M. G. hafi verið siðferðilega bind-
andi fyrir núverandi stjórn er þess-
vegna hárrétt. M. G. tekst að komast
hjá blóösúthellingum í vetur, með því
hann býðst til að vinna að náðun.
Að bi’jóta á móti anda og efni þessa
boðs hans, liefði ekki verið sæmilegt
fyrir nokkra stjórn, sem við tók.
6. Ritstjórar Mbl. og Vísis hafa báð-
ir látið í ljósi við núverandi stjórn,
að þeir hafi verið náðun fylgjandi.
þeir liafa þessvegna fullkomlega ver-
ið samdóma M. G. og ef til vill orð-
ið fyrir álnifurn af honum.
7. Hinsvegar er aðstaða J. M. dá-
lítið kýmilcg. Ilann lætur „Hagalíns-
útibú“ sitt á Seyðisfirði flytja lát-
iaus illyrði um stjómina fyrir náðun-
ina, þö-að aðalstytta Jóns, M. G. liafi
gert náðun óhjákvæmilega, og aðal-
i’itstjóri hans við Mbl. hafi greitt
götu náðunarinnar, eins og nú hefir
veiið sýnt. X.
-----o----
ORÐSENDING
til kirkjuorganleikara.
Vér undirritaðir höfum sent
skjal nokkurt prentaö til allra
prófasta og presta á landinu og
beðið þá um áð koma því í yðar
hendur. pað er undirbúningur að
framkvæmdum, er snerta yður
beinlínis og yðar starf.
Vér fórum þessa leiðina, af því
að vér hugðum ókleift að hafa
upp á nöfnum og heimilisfangi
yðar allra.
Svo að próföstum og prestum
sé sem minst ónæði gert með
þessu og eins til þess að flýta
fyrir, leyfum vér oss að mælast
til þess, að þér vitjið eða látið
vitja ofangreinds skjals hver til
síns sóknarprests, þeir er því geta
við komið.
Reykjavík í júlímán. 1922.
Sigfús Einarsson
dómk.organl.
Friðrik Bjamason
þjóðk.organl. Hafnarfirði.
Kjartan Jóhannesson
frík.organl. Rvk.
-----o----
„Minst vondur“. Eins og vænta
mátti studdi Siglufjarðarblaðið
„Fram“ kosningu kaupmannalist-
ans við landkjörið. Flutti blaðið
margar greinar með listanum.
Samt sem áður hefir ánægjan
ekki verið alveg óblandin með Jón
Magnússon. Sést það á eftirfar-
andi ummælum sem stóðu í einni
meðmælagreininni í „Fram“: „Við
Siglfirðingar eigum Jóni Magnús-
syni lítið gott upp að unna. Hann
hefir á undanförnum árum gert
lítið til að bera stein úr götu okk-
ar. En ef kjósa skal um tvent eða
fleira, sem þó ekki þykir góðgæti,
þá er þó best og hyggilegast að
taka þann kostinn, sem er minst
vondur“. — Áður er greinarhöf.
búinn að rýja af Jóni allan heið-
ur í sambandsmálinu. Hafi Jón
ekki verið annað en aðstoðarmað-
ur. — Ef til vill verður bráðlegá
sagt frá fleiri atriðum um heil-
indin í liðinu sem stóð að D-listan-
um.
Hörð mótmæli. Samkvæmt vín-
reglugerðinni spönsku eiga bæjar-
stjórnir að benda á menn er taki
að sér forstöðu veitingakránna.
Hefir bæjarstjórnin á ísafirði af-
greitt það mál með eftirfarandi
tillögu: „Bæjarstjórn ísafjarðar
hefir áður lýst því yfir, að hún
vilji engan útsölustað liafa hér á
áfengi og veit að hún talar þar
fyrir rnunn meiri hluta borgar-
manna. þegar nú þessum ófögnuði
verður engu síður þröngvað upp
á bæjarmenn, vill bæjarstjórnin
engan hlut í því eiga og telur að
þeir, sem það gera, taki á sig alla
ábyrgð á því, sem af því kann að
leiða. Bæjarstjórnin mælist því
undan að benda á nokkurn mann
eða veitingstað til þess að taka að
sér áfengissölu í bænum. Með því
líka að þeir einir, sem bæjar-
stjórnin mundi bera traust til í
þeini efnum, eru gersamlega ófá-
anlegir til að gefa sig til slíkra
starfa.“ — Mælið manna heilastir
ísfirðingar!
Listvinafélagið
Þriðja almenn listasýning verður, að forfallalausu, haldin um miðjan
október næstkomandi í liinu nýja sýningarhúsi félagsins.
Tilkynningar um þau verk, sem eiga að sendast á sýninguna, séu
komnar til nefndarinnar fyrir 1. október.
I sýningarnefndinni
Þór. B. Þorláksson Br. Björnsson Th. Krabbe
Sigr. Björnsdóttir Sigr. Zoega.
F
Samban
Samvinnuféla
hefir fyrirliggjandi og’ útvegar kaupfélögum alls konar
Eandbúnaðarverkfæri
Sláttuvélar, Milwaukee
Rakstrarvélar, Milwaukee
Snúningsvélar, Milwaukee
Brýnsluvélar fyrir sláttuvélaljái.
Plóga frá Kyllingstad Plogfabrik, er hlutu fyrstu viður-
kenningu á Íandbúnaðarsýningunni í Reykjavík 1921.
Garðplóga, Pinneberger.
Rótherfi, Pinneberger.
Tindaherfi, Pinneberger.
Arfaplóga, Pinneberger, með tilheyrandi hlújárnum, Iilutu
sérstaka viðurkenningu á fyrnefndri sýningu.
Rófna sáðvélar.
Forardælur.
Yagnhjól frá Moelvens Bruk.
Skilvindur, Alfa Laval.
Strokka, Alfa Laval. o. fl. o. fl.
Ennfremur verkfæraskápa með öllum algengum smíðatólum.
Tilbúinn áburð, gaddavír o. m. fl.
Flest verkfærin hlutu viðurkenningu á landbúnaðarsýning-
unni í Reykjavík 1921 og eru valin í samráði við Búnaðar-
félag íslands, sem einnig gefur upplýsingar um þau.
Nokkrir austurrískir sveinar
dvelja nú hér í bænum á vegum
frímúrara.
Látinn er á Saurbæ á Kjalar-
nesi Eyjólfur bóndi Eyjólfsson.
Hann tók við búsforráðum í Saur-
bæ í vor, en gegndi áður um hríð
dyravarðarstörfum í stjórnarráð-
inu.
Dánarfregn. þann 29. júní lést
að heimili sínu Miðfjarðarseli á
Langanesströndum, Jóhann Árna-
son, sem þar hafði búið um 40
ára skeið, en var nú fullra 67 ára
að aldri er hann lést. Hann var
hagleiksmaður mesti, vefari og
trésmiður, og lagði á alt gjörva
hönd, og á yngri árum talinn
sláttumaður með afbrigðum. Dag-
farsprúður var hann og hafði
jafnan spaugsyrði á reiðum hönd-
um, enda var hann vinsæll meðal
sveitunga sinna og geghdi ýmsum
trúnaðarstörfum fyrir sveit sína
og fórust þau vel úr hendi. Jó-
hann sál. var svo veðurglöggur, að
nágrannar hans veittu nána at-
hygli háttum hans við fjár-
geymslu og heyskap og höfðu það
fyrir satt, að „Jóhann yæri betri
en nokkurt Baromet“, eins og
þeir komust að orði. Jóhann sál.
lætur eftir sig ekkju aldraða og
son fulltíma, aulc íosturbarna,
sem þau hjðn tóku til sín og ólu
önn fyrir að meir eða minna leyti.
K.
Lögjafnaðarnefndin danska er
væntanleg hingað í næstu viku.
Oddíýllowreglan hér í bænum
hélt 25 ára afmæli sitt hátíðlegt-
1. þ. m. Sóttu hátíðina nokkrir
gestir frá Danmörku. Ilafa Odd-
félagar hrundið á stað mörgu nyt-
sömu á undanförnum árum.
Nýreist er kirkja á Fjarðaröldu
við Seyðisfjörð. Var Vestdalseyr-
arkirkja rifin og efni notað í nýju
kirkjuna.
Kvikmyndir. Flokkur enskra
leikenda er kominn til bæjarins til
þess að kvikmynda hina frægu
sögu eftir Hall Caine: Týndi son-
urinn, sem fer fram hér á landi.
Axel Thorsteinsson, sonur
Steingríms skálds og skólameist-
ara dvelur um þessar mundir í
Winnipeg. Gefur þar út tímaritið
„Rökkur“, sem líkist Iðunni
gömlu. Er þar mest um frum-
samdar og þýddar sögur og
kvæði eftir Axel. Tímaritið er
yfirleitt skemtilegt og ætti það
fyllilega skilið að fá og kaupendur
hér heima.
Koparnáma. Björn Kristjánsson
fyrv. bankastjórí hefir fundið
töluvert af kopar nálægt Svínhól-
um í Lóni í Austur-Skaftafells-
sýslu. Telur hann vafalaust að
koparinn sé svo mikill að það
borgi sig að vinna hann.
Landsbankaseðlarnir eru aftur
komnir í umferð.
þætti úr sögu Eyjafjarðar á
fyrri hluta 19. aldar hefir Hall-
gi’ímur sögumeistari Hallgrímsson
ritað í Dag og gefur úr sérpent-
aða. Mjög fróðlegir þættir, efnið
unnið úr skýrslum embættis-
manna sem liggja í Kaupmanna-
höfn, og geyma feikna fróðleik.
Prestafélagsritið. Fjórði ár-
gangur þess er nýkominn á mark-
aðinn. Full tylft góðra rithöf-
unda ritar í ritið og er efnið
mjög fjölbreytilegt. Sigurður P.
Sívertsen prófessor er ritstjóri
eins og áður.
Ódýrar nótur,
sem öll heimili þurfa að ieiga.
Hjemmets Bog, 4. bindi með 100
úrsvalslögdm í hverju bindi, livert
bindi kr. 2,75 — Ilarmoniumspil-
lerens Underholdningsbog, heims-
fræg lög í 3 binduni á kr. 4,35. —
Alnæs: Harmoniumsalbum, norsk
úrvalslög : í 3 bindum á 4,35. —
Griegs Harmoniumsalbum 3 bindi
á 3,00 — Danmarks Melodier ca.
1200 lög með teksta í 4 bindum á
5,50. — Norges Melodier 368 lög í
3 bindum með teksta á 5,00. —
Aarlmndredets Dansemelodier í
ljettri útsetningu, 75 gömul danslög
á 5,00. — Dur og Moll, 50 falleg
lög fyrir pianoH 2 bindum á 2,25.
— Rutliardts Klavierbog, 59 lög
fyrir piano í 2 bindum á 3,25. —
Ungdommens Melodialbum, 194 vel-
þekt ljett lög ’í 2 bindum á 4,00 -
Lommeordbog, nauðsynleg fyrir
alla, sem spila, á 1,25. — Student-
eríoreningens flerstemmige Sange
á 11,00 — Grluntarne, með teksta-
bók, á 23,00 og án tekstabókar
16,00. —
Islensk lög: Nýtt lag eftir Kaldar
lóns: Erla, á kr. 2,50. — Thor-
steinsson: 4 Sönglög með jíslensk-
um og þýskum teksta 2,50. — Lax-
dal: Gunnar á Hlíðarenda og Hélga
fagra á 5,00. — Loftur Guðnmnds-
son: 6 Sönglög á 5,75. Sami: Önn-
ur 6 Sönglög á 5,75. Sv. Svein-
björnsson: O guð vors lands 2,75.
Sámi Kantate við konungskonmna
1907 á5.75. Arraboéj’Clausen :'Mimi,
.vals á 1,00. — Sami: 2 Sönglög á
2,00. — rslenskt söngvasafn 1. bindi
á 8,00
Danslög: Ávalt nýjustu lög lrá
útlöndum. Mest notað lag um þess-
ar mundir er Skærgaardsflickan á
kr. 2,00.
Pantið nótur yðar sem fyrst.
Sendar burðargjaldsfrítt ef borgun
fylgir pöntuninni, annars gegn
eftirkröfu.
Hljóðfærahús Reykjavikur.
Sími 656 Slmnefni: Hljóðfærahús.
IPlötuLr.
Góðar dans- og söngplötur, svo
og kórplötur seljast á kr. 5,00
stykkið. Ef 10 plötur eru keyptar
í einu og borgun fylgir pöntuninni
kosta þær samtals kr. 40, burðar-
gjaldsfrítt.
Pafhefónap og Grammofónap,
sem spila bæði með náLog gim-
stein. I sterkum eikarkassa, lag-
legír útlits jmeð afarsterku verki.
Verð aðeins kr. 115,00. Ef greitt
er fyrirfram sent burðargjaldsfrítt.
Stærri tegundir á kr. 135,00,
165,00, 185,00, og 275,00.
HLJÓÐFÆRAHÚS REYKJAVÍKUR
'T Símnefni: Hljóðfærahús.
HARMONIKUR.
Frá bestu erlendri verksmiðju,
skinnhorn, Ajax- og stáltónar; ein-
faldar frá kr. 40,Ó0 tvöfaldar frá
kr. 65,00.
Munnhörpur með látúnsplötum
og hreinum tónum. Verö frá kr.
3,00 — kr. 20,00. Sendist burðar-
gjaldsfrítt, ef borgun fylgir pöntun.
HLJÓÐFÆRAHÚS REYKJAVÍKUR
Símnefni: Hljóðfærahús.
pAKKARÁVARP.
Hérmeð vottum við undirskrif-
uð innilegt þakklæti öllum þeim,
er á ýmsan hátt auðsýndu okkur
ómetanlega hjálp í okkar örðugu
kringumstæðum síðastliðið sumar,
fram á vetur.
Selparti 1. júní 1922.
Magnús Bergsson.
Pálína Guðmundsdóttir.
Alúðarfylsta hjartans þakklæti
til allra þeirra mörgu, er á ýms-
an hátt auðsýndu okkur hjálp og
samúð í okkar þungbæru sorg við
veikindi, dauða og jarðarför okk-
ar hjartkæru dóttur og systur,
Ingibjargar Arndísar þoi-varðar-
dóttur frá Meðalholtum.
Foreldrar og bræður hinnar látnu.
Stefán Jónsson dósent hefir
sagt lausu embætti við læknadeild
háskólans. Ætlar hann að flytja
af landi burt.
Ritstjóri:
Tryggvi þórhallsson
Laufási. Sími 91.
Prentsmiðjan Acta.