Tíminn - 22.04.1931, Blaðsíða 2

102
TfSnNft

Undirritaðir geta útvegað tilboð í fyrsta flokks silfurreíi,
til undaneldis, frá 2 af stæratu refaræktarstöðvum Noregs.
Ghetum útvegaðjverðlaunarefi, refi er færðir hafa verið
í ættartölubækur (1., 2. og 3. verðlaun) og refi er engin verð-
laun hafa féngið. Þó munum við mæla með að þeir er kynni
að hafa áhuga á þessu tækju eingöngu-1. flokks undaneldis-
refl, þareð það borgar sig best.
Eftirlitið í Noregi er mjög strangt, jafnvel strangara en
í nokkru öðru landi, og er því full trygging fyrÍT því að
maður fái 1. flokks dýr.
Allar nánari upplýsingar gefa.
1
Reidar Sörensen & Co.
Símnefni: Argus
Reykjavík
Pósthólf 852
Skrípaleikurinn raikli
Meirihluti og minnihluti „tryggður“ með
sama atkyæðinu!
Ounnar gaf, og Gunnar tók!
Hestamannafélagið Fákur
Kappreiðar
Annan hvítasunnudag 25. maí 1931 verða kappreiðar háðar á
skeiðvellinum við Elliðaár og hefjast kl. 2lji e. hád.
Keppt verður í fjórum flokkum:
1. Stökk 350 m. sprettfæri verðlaun 200 — 100 — 50 og 25 kr.
2. - 300 m. — — 100 — 50 og 25 kr.
3. Skeið 250 m. — — 200 — 100 og 50 kr,
4. Eolahlaup 250 m. — — 50 — 30 og 20 kr.
Flokksverðlaua á stökki 15 kr.
Fyrir ný met á stökki og skeiði 50 kr. og í folahlaupi 25 kr.
Hestar skulu tilkyntir Dan. Daníelssyni í stjr. (sími 306) eigi
síðar en miðvikudag 20 maí.
• Lokaæflng verður flmtudag 21. maí og skulu þá allir hestar
innritaðir (NB sjá kappreiðarreglurnar).
Sljórnin
lirDin BrzDratima
í Biskupstungum eign Svenn Poulsen er
laus til ábúðar frá næstkomandi fardðgum.
JSrðinni fylgja 3 kýr og 12 ar. Það
skal teklð fram að hjáleigurnar fylgja ekki
ábúðinnl.
Semja ber við Eggert Claessen hrm.
fyrir 15. maí n.k.
er að ræða, sem eru rædd hvort
í sinni grein stj.skr., ef taka
mætti takmörkun á öðru hugtak-
inu úr þeirri grein, sem um það
ræðir og færa yfir á hitt hugtak-
ið í hinni greininni. Dæmi þau, er
hr. E. A. hefir tekið máli sínu
til söxmunar í þessu efm, sanna
ekki neitt, því að þar ræða fleiri
en ein grein stj.skr. um sama
hugtak, og heyra þess vegna
saman.
Hér hefir þá verið svai'að aðal-
atriðunum í grein hr. E. A.
----o—■—
Hvað er i húfl fyrlr
bændur landslns?
Hversvegna hafa svonefndir
,.leiðtogar“ alþýðunnar framið þá
óheyrilegu glópsku og höfuð-
skömm að ganga undir jarðarmen
með höfuðóvini verkamanna og
bænda ólafi Thors? Málið er ein-
falt. Þeir vinna það til að eiga mál-
stað alþýðunnar í bæjunum allan
í hættu til þess að geta, í félagi við
auðhyggjumenn Reykjavíkur,
hnekkt stjórnmálaáhrifum bænda
um alla framtíð.
Samsæri þetta gegn sveitunum
var byggt á þeim samningi milli
þessara sameinuðu féndaflokka
Framsóknar:
1. að fjölga skyldi þingmönnum
Reykjavíkur upp í 9, þótt þeir
síðar heyktust á málinu og ætl-
uðu að sætta sig við 5 —4 bráð-
ina.
2. Að ríkissjóður skyldi verða lát-
inn taka á sig 7.000.000 kr. á-
byrgð fyrir Reykjavík til Sogs-
virkjunarinnar.
3. Að knýja skyldi fram, gegn
vilja Framsóknar og bænda,
víðtækar breytingar á stjórn-
arskránni, til þess
4. að þessir flokkar gætu þegar
á .næsla þingi gerbreytt allri
kjördæmaskipun landsins og
svipt héruð landsins fornum
rétti, til þess að vera sérstök
kjördæmi. — Kjördæmaskip-
unarbreytingin átti að verða i
því fólgin, að steypa héruðum
landsins saman í stór kjördæmi
þar sem cinstök núverandi
kjördæmi hyrfu með öllu, þar
sem framboð yrði algerlega í
höndum flokkstjórnanna og
þar sem stefnt yrði að þvi, að
gera bændur gersamlega á-
hrifalausa um stjórn landsins
í allri framtíð, en afhenda
valdið f j á r a f 1 a-bm-geisum
Reykjavíkur og blindum verk-
fallaforsprökkum og æsinga-
mönnum kaupstaðanna.
Hvað er þá í húfi fyrir bændur
landsins?
Hvorki meir.u né minna en það,
að með. samsæri andstöðuflokk-
anna er verið að svíkjast aftan að
þeim,.til þess að hnekkja um alla
framtíð fornum rétti héraðanna,
til að. ráða um framboð og senda
menn á þing eftir því sem meiri
hluti manna í hverju héraði kýs.
Þessvegna skal athygli bænda
nú þegar vakin á eftirfarandi
hættu:
Rísi bændur landsins ekki gegn
þessu tilræði samsærismannanna
nú við næstu kosningar og hnekki
því rækilega, mun þeim ekki gef-
ast færi til þess síðar.
-——o——
Ólafur Thors
sagði é svölum Alþingishúsirut i
fyrrakvöld, þegar hann talaði um
næstu fyrirætlanir íhaldsmanna:
„Ég gjöri ráð fyrir, að hinir gætn-
ari og hyggnari menn í flokknum
verði létnir ráða,
------en of éfl ætti að seoja mitt
álit-------.
Áheyrendur stungu saman nefjum:
Loksins skilur þá Ólafur auminginn
að hann er hvorki gætinn eða hygg-
innl
Eins og kunnugt er var síðasta
Alþingi þannig skipað að í neðri
deild áttu setu 13 Framsóknar-
menn, 11 íhaldsmenn, 3 jafnaðar-
menn og 1 utanflokksmaður
Gunnar Sigurðsson, kenndur við
Selalæk. — I efri deild áttu setu
6 Framsóknarmenn, 6 íhaldsmenn
og 2 jafnaðarmenn.
Þegar Héðinn og ólafur Thors
gerðu leynisamningana um þá
breytingu á stjómarskránni að
eftir á — á næsta þingi — mátti
með einföldum lögum gerbreyta
allri kjördæmaskipun landsins og
hrifsa í einni svipan af sveitum
landsins allt að helmingi af þing-
mönnum þeirra .— þá var ekki
unnt að fullnægja þessum samn-
ingi eða koma í framkvæmd nema
þann veg, að fá Gunnar frá Sela-
læk með sér; því ef Gunnar hefði
ekki svikið kosningabandalag sitt
við Framsókn og þar með málstað
kjördæmis síns voru öll áform
Héðins og Ólafs felld með jöfnum
atkvæðum í neðri deild. Fóstbræð-
umir Héðinn og Ólafur Thors,
voru því búnir að „tryggja sér“
fylgi Gunnars frá Selalæk, án
bans var allt ónýtt. Eftir að þing
var rofið rituðu jafnaðarmenn
og íhaldsmenn konungi bréf, sem
frægt er orðið og báðu hann
„allra þegnsamlegast“! að gefa
sér þau umboð, er þjóðin. ein —
þ. e. kjósendumir ■— geta aftur
veitt. í bréfinu segjast þeir geta
myndað stjóm og í blöðum beggja
flokkanna er það hvað eftir ann-
að tekið frarn, að þinginu vilji
þeir láta halda áfram til- þess að
láta samþykkja þar framangreind
áhugamál Héðins og Ólafs Thors.
En með þessu lýstu blöð beggja
flokka yfir því, að þeir hefðu
tryggt sér atkvæði Gunnars frá
Selalæk.
Af þessu er því sannað, að
fóstbræðurnir höfðu „tryggt“
sér atkvæði Gunnars og það vai’
jafn tryggt eftir þingrofið seni
fyrir það. —
Andstöðuflokkarnir héldu því
fram, að þingrofið væri brot á
stjómarskránni. þingmenn hefðu
því ekki misst umboð sín og þeir
gætu því haldið . þingfundum
áfram, þar sem þeir hefðu meiri-
hluta —og það höfðu þeir, svo
sem sýnt hefir verið Jiér að fram-
an.
Að hætta við að halda þing-
fundunum áfram þrátt fyrir
meirahlutann, var að sýna öllum
almenningi, að andstöðuflokkar
stjórnaiinar tryðu ekki sínum
eigin blekkingum, því ef þeir
trúa sjálfir því, sem þeir höfðu
sagt almenningi og ætluðust til að
hann tryði, hlutu þeir að halda
þingfundum áfram.
Éf foringjar stjórnarandstöðu-
flokkanna hefðu viljað mæla af
heilum hug, hefðu þeir í gær-
kveldi átt að koma fram á svalir
Alþingis og segja:
„Góðir borgarar! Við höfum
blekkt ykkur herfilega undan-
fama daga. Við höfum haldið því
fram, að þingrofið væri stjórnar-
skrárbrot og við hefðum því enn-
þá umboð okkar. En þetta var
bara blekking, sem við aldrei
trúðum sjálfir. Við vitum og höf-
um alltaf vitað, að þingrofið er
löglegt og við því umboðslausir.
En við ætluðum aðeins að hræða
forsætisráðherra með þessum ógn-
unum. Og fyrst það tekst ékki,
þá væri það vitanlega fjarstæða,
að við umboðslausir menn, fær-
um að halda hér Alþing, því
það væri ekki frekar löglegt en
ef einhverjir af ykkur liér á göt-
unni þættust vera þingmenn og
settu „Alþing“ í Fjalakettinum
við Bröttugötu. — Góðir Reykvík-
ingai'! Við biðjum ykkur innilega
fyrirgefningar, og til þess að
þetta heyksli verði ekki upp-
götvað af okkar ti-yggustu fylgis-
mönnurn, höfum við „tryggt“
okkur atkvæði Gunnars frá Sela-
læk MÓTI OKKUR — þar með
höfum við tryggt okkur MINNA
HLUTA í neðri deild, og það
ætlum við svo að nota sem átyllu
þess nú að hætta við að halda
þingfundum áfram“.
Aldrei hefir annað eins steypi-
regn af fyrirlitningu dunið yfir
nokkum mann — eins og Jón
Þorláksson, þegar hann tilkynnti
af svölum Alþingishússins, að
þingfundum yrði ekki haldið
áfram af því að Gunnar Sigurðs-
son frá Selalæk væri á móti því!
— Sumir halda því fram að
:. stjóniarandstöðuflokkarnir hafi
aldrei haft Gunnar með sér, aldrei
hafa raunverulegan meirahluta til
þess að koma nokkru máli fram
í þinginu og að allt skrafið um
meirahluta, bæði í skeytum til
konungs og í blöðum, hafi líka
verið blekking.
Báðir eru málstaðimir svo
aumir, að tæpast verður munur
fundinn.
Veglrnir
og Jarðræktarlögin
Grasræktin og landbúnaðurinn
virðist nú sem stendur vera óska-
böm þessarar þjóðar, Þetta er nú
allt gott og blessað, að minsta
kosti þegar heilindi fylgja. En
fyrir bóndann, sem ekki hefir veg
heim til sín, er þetta stundum
svipað skemmtilegri skáldsögu,
gaman að lesa það og búið. Fyrir
hann blandast gamanið beiskju
raunveruleikans. Hann verður að
flytja matinn, fóðurbætinn,
grasfræið, tilbúna áburðinn, plóg-
inn, herfið og dráttarvélina, á
reiðing, ef rfcil vill að draga allt
upp úr einhverri keldunni. Hið
sama er að segja xneð timbur,
jám, sement, sand, möl, ef hann
langar til að koma upp heyhlöðu,
haughúsi, eða nota sér hlunnindi
Byggingai'- og landnámssjóðs.
Þessi bóndi verður fyrst að koma
vegi heim til sín. En sá þáttur
jarðabótanna er enn elcki styrktur
sem aðrar jarðabætur. Það virð-
ist nú fyllilega óréttmætt, að til
þess að geta notið velvilja þjóð-
félagsins, vei’ði hann fyrst að
gera jarðabætur, sem ekki njóta
velvilja þess. Vegurinn ætti þó
að geta verið fyrir eftirkomend-
uma, ekki síður en túnasléttur,
girðingar og byggingar, jafnvel
þó úr steini séu. öll þessi mann-
virki þurfa viðhald.
Nú hafa mörg býli notið hlunn-
inda þjóðfélagsins á þann veg, að
vegur hefir vei'ið lagður við tún-
fótinn eða bæjarvegginn, öxmur
hafa veginn frá hendi náttúrunn-
ar. Þriðju býlin hafa engan veg
og ekki sjáanlegt að þau fái hann
nema ábúendur byggi hann á eig-
in reikning. Einmitt þessi breyti-
lega aðstaða gerir það að verkum
að akfærar brautir heim á býlin
falla ekki undir annan kafla jarð-
ræktarlaganna. Þær hafa ekki
notið jafn einhuga velvildar og
aðrar jarðabætur, enda flutninga-
tækin breytzt það ört, að hug-
sjónir mannanna gera lítið betur
en fylgjast með. Fyrir um 20 ár-
um taldi Bjöm Kristjánsson það
fundið fé fyrir bændur, að draga
að sér á hestum sínum. Nú er
þetta að minnsta kosti 20 árum á
eftir tímanum. Nú er hvert dags-
verk dýrt, auk þess sem ekki er
fleira fólk í sveitunum en það
sem bundið er við dagleg störf.
Þessar brautir mega helzt ekki
vera lengur útundan, þær eru
fyrsta skilyrðið til sæmilegrar af-
komu í sveitunum. Býlin sem
engan akfæran veg hafa heim til
sín, eru það mörg, að þau mega
ekki vera olnbogabörn, en þau
hljóta að vex-ða alvarlega á eftix’.
Eða með öðrum orðum, þau býli
leggjast í eyði, og það er unnið
fyrir gýg að styrkja jarðabætur
á þeim jörðum, sem eru svo í
sveit settar, að nota vei’ður
reiðingshesta sem aðal flutninga-
tæki. — Jafnvel þó nú þegar sé
búið að gera á þeim miklar jarða-
bætur, verða þau að hlíta dauða-
dómi framtíðarixmar. Reiðings-
hestarnír voru einu flutninga-
tækin fyrir 30 árum síðan, en
verða sennilega alls ekki notaðir
til flutninga eftir 15 ár.
Sjálfsagt væri, þar sem því
yiSi viðkomið, að fleiri en eitt
býli væri um sömu brautina, og
þyrfti meiri hlutinn að geta
skyldað minni hlutann til fram-
lags að sínu leyti. Réttmætt væri
að þeir, sem fengið hafa veginn
við túnfótinn, hvort heldur frá
þjóðfélaginu eða náttúrunni, fái
engan styrk fyrir afleggjara
heim til sín. Aftur á móti þeir,
sem þurfa að gera langa braut,
eiga fullan rétt til að fá út á
hana alla.
En það er trú mín, að þegar
akfær vegur og sími er kominn á
hvert býli, þá verði þeir eins
margir, sem auglýsa eftir jörðum
án árangurs, og þeir eru nú, sem
auglýsa eftir kaupanda að jörð-
um sínum, án árangurs. En sú
regla vei’ður að konxast á eftur
að jarðamatiði sé mat á verði
jarðanna. Þegar um jarðabætur
er að ræða, sem nýrri eru en
gildandi mat, verður seljandi að
láta meta þæi’. Sama gildir um
kaupanda, ef um rýrnun er aö
ræða.
Narfastöðum 10. apiil 1931.
Arnór Steinason.
Ritstjóri: @í«li Guðmundason.
Ásvallagötu 27. Sími 1.246.