Tíminn - 13.05.1931, Blaðsíða 2
182
TlMINN
um fyrir mjög hóflegt gjald.
Góður klæðskeri veitir saumastof-
unni forstöðu, svo trygging er
fyrir því að menn fái þar góða
vinnu. Saumalaun (ásamt „til-
leggi“) verða kr. 57,00 á karl-
mannsfatnað og kosta þá fötin
uppkomin kr. 83,00—118,00, eft-
ir verði dúkanna. Þegar þess er
nú gætt, hve endingargóðir og
útlitsfallegir dúkar verksmiðjunn-
ar eru, þá tel ég engan efa á því,
að fjöldi manna muni notfæra
sér þetta úrræði. — Á sama hátt
setjum við upp saumastofu við
verksmiðjuna á Akureyri, en sú
saumastofa byrjar að líkindum
ekki fyr en í sumar, því væntan-
legur forstöðumaður hennar er
nú erlendis. 1 ráði er einnig að
Kaupfélag Ámesinga á Selfossi
setji upp saumastofu í vor og
væntanlega verður þetta gert á
fleiri útsölustöðum verksmiðj-
unnar á næsta hausti.
Ég vona að menn skilji það,
að hér er ekki um neitt gróða-
bragð að ræða frá hálfu þeirra
stofnana, sem hlut eiga að máli,
og ég er þess fullviss, að allir
samvinnumenn landsins og allur
almenningur annar, muni styðja
þennan vísi til innlends iðnað-
ar eftir föngum, vegna þess, að
með því skipulagi sem hér hefir
verið lýst, er mönnum tryggð ein-
tegund þeirra nauðsynja, sem
enginn getur án verið, eins vönd-
uð og kostur er á og með eins
lágu verði og frekast er unnt.
Jón Árnason.
---o---
Suðurför
norrænna kennara.
undir forustu Bengt Lundbergs í
Lundi, verður enn í sumar eins og
undanfarið. Lagt verður upp frá
Málmey 27. júní, dvalið í Kon-
stanz við Bodenvatn rúmar 3 vik-
ur, farið til Italíu gegnum Sviss,
allt til Napoli, 21. júlí—4. ágúst,
og er þá leiðangrinum slitið í
Feneyjum. Ferðin kostar með öllu
550 sænskar krónur. Ef einhver
Islendingur vildi taka þátt í för-
inni, getur hann snúið sér til B.
Lundberg, Karl Xl.-gatan 8, Liuid,
Sverige, eða þá til mín eða Egils
Hallgrímssonar, Hverfisgötu 16,
Rvík. Þeir, sem seinna kynnu að
vilja komast í slilía för, geta fest
sér þetta í minni og snúið sér til
einhvers af ofangreindum mönn-
um hvenær sem er.
Helgi Hjörvar.
---o---
Símkveðja
til Kristleifs Þorsteinssonar á
Stórakioppi á sjötugsafmæli hans
5. apríl 1931.
Sendi ég símkveðju
sjötugum öldung,
fræðaþul
og frænda Braga,
gáfum gæddum
og göldrum Snorra.
Sendu enn lengi
þinn sagnaranda,
lát hann gull grafa
úr gleymdum skræðum.
Gefi það giftan
að Grettistökum
megir um æfi
enn mörgum lyfta.
Kynstór og kynsæll
kominn af Agli
óg beztu höldum
Borgarfjarðar.
Dáð og drenglund
þér dag hvem fylgdu.
Mættirðu endast
sem Metúsalem.
Lundi 5. apríl 1931.
Sigurður Jónsson.
--------
Til formanns
Stúdentaíélags Rvíkur.
Tímanum heiir borizt eítiríaranda
„Svar við fyrirspum.
í 33. tölublaði „Timans" skýrði ég
með öríáum ox’ðum írá ástæðunni til
í Tímanum
koma uuglýsingar fyrir
ttugu fleiri manna, en í
nokkru öðru blaði landsins
Skflastjlmlaiai
við héraðsskólann 1 Reykholti er laus.
Umsóknir sendist undirrituðum fyrir
30. júní þ. á.
þess að Stúdentaíélag Reykjavíkur
tók ekki með íundarsamþykkt aí-
stöðu til þess iivoit þingrof stjórnax--
innar 14. april s. 1. hefði verið
stjóxnarskráx'hrot eða ekki. þessi um-
mæli hafa valdið því, að ritstjóxi
„Timans" h.eíir beint þeirri iyrir-
spum tii min hvort ég teldi þá
réttmætt hjá þingmönnum Sjálfstæð-
isílokksins að lýsa yíir því að þing-
x'oíið væri stjói'narskrárbrot.
Enda þótt ég sé þess fullvís, að
xitstjóra „Timans" sé ljóst, að ai-
staða þingmannanna til þingroísins
sé öll önnur en afstaða Stúdentaíé-
lagsins, og þvi i rauninni óþaríi að
svai’a þessari iyrirspurn, vil ég þó
taka þetta iram:
Með þingroísúrskurðinum voi'u
allir alþingismennirnir, að hinum
landkjörnu þingmönnum einum und-
anteknum, sviíth' þingmannsrétti
sínum, þeim rétti, sem að lögum
er bundinn við þingmennsku. þeim
hlaut því að vera rétt að taka af-
stöðu til þess hvort þessi svifting
réttindanna væri lögmæt eða eliki,
og það því fremur, sem ætla verður
að þingmennirnir, sem eru löggjaf-
ar þjóðarinnar, þekki betur stjórn-
skipunarlög landsins en allur al-
menningur, þ. á m. stúdentar. þing-
menn allra stjórnmálailokkanna
tóku og afstöðu til þessa. Er ekki
annað vitað en að þingmenn Fi-am-
sóknarílokksins, sem telja þó aðeins
einn lögfræðing í sínum hóp, haii
tekið afstöðu til málsins með því að
lýsa yfir, að þingrofið væri ekki
stjómarskrárbrot, en þá virðist aug-
ljóst, að þingmönnum Sjálfstæðis-
ílokksins, sem eiga þó fjórum lóg-
fi’æðingum á að skipa, sé ekki síður
lieimilt að taka þá afstöðu til máls-
ins, er þeir telja réttasta.
Leiðrétting mín heíir auk þessa
komið ritstjóra „Timans“ til þess að
ráðast á Stúdentafélag Reykjavíkur,
þannig að ekki má láta óátalið.
Segir blaðið að félagið hafi nú lengi
undanfarið starfað sem pólitískt
flokksfélag íhaldsmanna. þessum
ummælum blaðsins leyfi ég mér að
mótmæla sem rakalausum og ósönn-
um. Stúdentafélag Reykjavlkur,
liefir aldrei starfað sem pólitískt fé-
iag. Sönnun þessa verður bezt feng-
in með því að benda á hverja stjóm-
ir félagsins hafa fengið á síðastliðrx-
um árum til þess að gerast máls-
hefjendur ínnan félagsins. Hefi ég
farið yfir fundarbók félagslns siðustu
fimm árin, og hafa þessir menn
verið frummælendur á þexm tíma:
Vilhjálmur þ. Gíslason magister,
Héðinn Valdimarsson, alþingismaður,
Mattliías þórðarson, formnenjavörð-
ur, Jón Ófeigsson, yfirkennari, Jak-
ob Möller, bankaeftirlitsmaður, Einar
Benediktsson, slcáld (tvívegis), Dr.
Kort Kortsen, Ludvig Guðmundsson,
skólastjóri, Jónas Jónsson, fyrv.
ráðherra, þorlákur Helgason, stud.
I’olyt. (tvívegis), Joannes Patursson,
kongsbóndi, Thor Thors, lögfræðing-
ur (tvívegis), Sigurður Nordal, pró-
fessor, Ásgeir Ásgeirsson, alþingis-
maður, Guðmundur Kamban, ritliöf-
undur, Einar B. Guðmundsson, lög-
fræðingur, Pétur Halldórsson, bæjai'-
fulltrúi, Ólafur Thors, alþingismað-
ur, Maggi Júl. Magnús, læknir, Berg-
sveinn Ólafsson, stud. med., Björn
þórðarson, lögmaður, Einar H.
Kvaran, rithöfundur, Jón þorláksson,
íilþingismaður.
Má af þessu sjá, að menn þessir
hafa verið valdir án nokkurs tillits
til stjói'nmálaskoðana. þetta vita og
allir íélagsmenn, þ. á m. ritstjón
„Tímans".
Að endingu vil ég geta þess, að
engu blaði hefir verið sendar tillögur
þær, er samþykktar voru á síðasta
fundi Blöð .þau, er birtu tillögurnar
hafa sjálf fengið þær hjá félaginu og
hefir því „Tímanum“ ekki verið
sýndur neinn óréttur. Er ritstjóra
„Tímans“ heimilt að fá tillögurnar til
birtingar ef hann óskar þess.
Raykjavík, 1. maí 1931.
F. h. Stúdentafélags Reykjavíkur
Einar B. GuSmundsson
p. t. formaður
Viðvikjanda framangreiudu svari
yðar vil ég taka þetta iram:
1. Ég tei það vel fariö, að þér lýsiö
yfir því enn einu sinni, að Stúdenta-
léiag Reykjavikur „tók ekki afstöðu
til þess, hvort þingroí stjómarinnar
14. apríl s. L heiði veriö stjórnar-
skrárbrot eða ekki“.
Z. Mér er ekki kunnugt um, aö
„þingmenn Framsóknarílokksins “
haii geíið neina yfirlýsing um, að
þingrofið sé ekki stjórnarskrárbrot, þó
að þeir hinsvegar hafi sýnt það i
vex’ki, að þeir telji x’ikisstjórnina haía
haft fagalegan rétt til að rjúia þingið.
3. Mér virðist það mjög undarleg
rökfærsla hjá yðui’, ef þór hafið kom-
ízt að þeirri niðux-stöðu, að þingmenn
íhaldsliokksins séu öðrum fremur
hærir til að dæma um, hvort stjórn-
arskrárbrot hafi verið íx’amið, af því
að þeir séu sjálfir aðilar í málinu.
Slík rökfærsla virðist mér minna tals-
vert á nokkuð umtalaðan flokksbróð-
ur yðar og stéttai’bróður, sem vikið
var úr sýslumannsemhætti, en setti
þá sjálíur rétt og úrskurðaði, að
hann ætti ekki að víkja úr embæit-
inul
4. Ég veit ekki, livaða merkingu
þér leggið i orðatiltækið að „þekkja"
lög. Ems og allir vita liefir ekki verið
um það deiit, hvað í stjórnarskrármi
standi heldur, hvernig eigi að skýra
það, semi lienni stendur. Og ég trúi
ekki, að yður sé það alvara, að ófög-
lærðir fyrv. alþingism. í ihaldsflokkn-
um, t. d. Hákon Kristófersson eða Jón
Ólafsson, svo að einhverjir séu nefnd-
ir, hafi betur við á lögskýringum en
lögi'ræðinganir i Stúdentafélagi
Reykjavíkur. Ástæðan til þess, að
iögfræðingarnir töluðu ekki um
„stjórnarskrái’brot" í tillögunum, var
vitanlega sú, að þeim þótti ekki ráð-
legt, að skriía undir yfirlýsingu fiokks-
bræðra sinni í þinginu, en vildu hins-
vegar ekki ganga í móti þeim opin-
berlega.
5. „Sönnun“ yðar íyrir pólitísku
hlutleysi Stúdentaíélags Reykjavíkur
er mjög óheppilega valin. Skýrsla yð-
ar sýnir nl„ að af þeim mönnum,
sem i'élagsstjórnin heíir valið sem
frummælendur í málum síðastl. 5
ár eru a. m. k. 13 viðurkenndir
íhaldsmennn, en aðeins 4 Framsókn-
armenn og 1 jafnaðarmaður.
6. Viðvíkjanda síðasta lið í svari
yðar læt jeg nægja að vísa til þess,
að iundarstjóri bar upp tillögu urn
að birta gjörðir fundarins „í Morgun-
blaðinu og Vísi“. þó að félagsstjórnin
kunni fyrir hönd blaðamanna að hafa
„fengið“ tillögumar hjá sjálfri sér,
skiptir það engu máli.
Rltstj.
----O*-----
Aumastir allra!
Helgi bóndi Hannesson á Sum-
arliðabæ í Holtum gaf á fundin-
um á Ægissíðu nokkuð eftir-
minnilega lýsingu á fyrv. þing-
mönnum Rangæinga. Kvaðst
hann hafa farið um flestar sveitr
ir þessa lands og átt tal við fjölda
þingmanna úr öllum flokkum, og
væri sér hvarvetna núið því um
nasir, að Rangárvallasýsla ætti
tvo lélegustu fulltrúana á Alþingi.
Lét Helgi svo um mælt, að
skemmtilegast hefði verið þeirra
vegna og héraðsins, að „losna við
þá þegjandi“, en að öðrum kosti
vildi hann vænta þess að Rangæ-
ingar hefðu eigi skap til að „stilla
upp“ slíkum „fígúrum" í þingsöl-
unum framvegis til spotts fyrir
allan landslýðinn.
J. Þ. á „lensinu“.
Nýlega komst Jón Þorláksson
svo að orði í Mbl., að þingrofið
hafi „sennilega verið gjörræðis-
verk“. Hann virðist ekki vera
alveg eins viss í sinni sök nú og
á dögunum þegar gífuryrðin
dundu þéttast um stjórnarskrár-
brot og „tröðkun þingræðisins“.
-----o-----
Síðumúla 1. maí 1931
Andrés Eyjólfsson
pt, form. skólanefndar
Osannindi
Morgunblaðsins
Sunnudaginn 26. f. m., sagði
Morgunblaðið frá fundi sem
Framsóknarfélag Skagfirðinga
hefði haldið að Læk. Það segir
þar aðalvígi flokksins og er
gleitt yfir hv'emig fundurinn hafi
farið. En meginið af því sem af
fundinum er sagt, er „Mogga-
sannleikur“.
Ihaldsmenn af Sauðárkrók fóru
á 6 bílum yfir að Lónsbrekkum
en þaðan gengu þeir að Læk.
Morgunblaðið telm’ Sauðkræklinga
6, og villist á bíla og manna tölu.
Eða það telur bílana eins góða
til fundarsóknar og íhaldsmenn
Sauðárkróks, en svo skömmótt
hélt ég ekki að það væri um sína
menn, að gera þá að sálarlausum
bílskrokkum.
Þegar svona vel var smalað af
Sauðárkrók var von að þeir
íhaldsmenn héldu að þeir gætu
fengið samþykkta tillögu er lýsti
vantrausti á stjórnina og vítti
þingrofið, enda segii- Morgunblað-
ið tillöguna samþykkta með 48:37.
En sannleikurinn er að tillagan
var felld með 40:34. Þrátt fyrir
bílhlössin 6, vorn aðeins 34 með
henni. Ski-ifarar voru kosnir tveir
á fundinum, og bókuð fundargerð.
I lok fundarins var hún lesin upp
og samþykkit athugasemdalaust,
og úr henni eru tölumar 40:34
teknar.
Af þessu geta menn séð hve
Morgunblaðið er óskammfeilið.
Það veigrar sér ekki við að skýra
þveröfugt frá fundum, þar sem
eru fyrir hendi samþykktar fund-
argerðir, sem vitna á móti því.
í dag, 1. maí, segir það frá
fundi á Norðfirði. Þar getur það
ekki einusinni sagt rétt frá heit-
um ræðumanna, hvað þá, að rétt
sé sagt frá öðm.
Þetta er ekki nýtt með rit-
stjóra Morgunblaðsins. Menn
munu muna hvernig það fyrir
nokkra var sannað í Vísi, að engu
orði Morgunblaðsins væri trá-
anda. Það gæti ekki sagt rétt frá
neinu. Ekki einu sinni frá
skemmtunum hér kringum bæinn,
hvað þá öðru.
Það er nú svo komið „að hvert
mannsbam á íslandi veit“, að
engu orði Morgunblaðsins er trú-
í anda. Þessvegna er það lítt verj-
andi fyrir heiðarlega íhaldsmemi
; að lesa það, og til skammar fyrir
| útgefendur, að reyna að fá menn
til að halda það óskeikult.
Staddur í Reykjavík 1. maí 1931.
Skagfirðingur.
----o----
Bankastjóri í „salemisstíl“.
Jón Ölafsson bankastjóri og
stórútgerðarmaður í Reykjavík
var á miðvikudaginn var mættur
fyrir íhaldið á fundi austur í
Rangárvallasýslu. Aldrei mun
„salernisstíllinn", sem kunnur er
úr blöðum íhaldsins, hafa náð
jafn mikilli fullkomnun og í ræð-
um þessa stórhöfðingja úr höfuð-
staðnum, sem þama var að láta
ljós Reykjavíkurvaldsins skína
heima á æskustöðvum sínum. Þeir
sem viðstaddir voru á fundinum,
fullyrða, að svo klúrt orðfæri og
ósmekklegt hafi aldrei áður
heyrzt í opinberum umræðum.
Ferflamenn,
sem koma til Reykjavíkur, geta
fengið ódýrasta gistíngu á Hverf-
isgötu 32.
A vídavangL
Fundii’ á Eyrarbakka
og StokkseyrL
Félag ungra íhaldsmanna í
Rvík, Heimdallur, boðaði til
fundai’ á Eyrarbakka sl. sunnu-
dag og bauð þangað ræðumönn-
um frá Félagi ungra Framsókn-
armanna og Félagi ungra Jafn-
aðarmanna. Mættu íhaldsmenn og
kommúnistar úr Rvík fjölmennir
á fundinum (30—40 frá hvor-
um), til þess að tryggja lófa-
klapp og ókyrrð á fundinum.
Lítinn sóma höfðu þó íhaldsmenn
af fundinum og er það til marks,
að þegar síðasti ræðumaður
þeirra, Guðmundur Benediktsson,
fyrv. ritstjóri Sigurðar Eggerz
hóf mál sitt, fóru allir fundar-
menn út að fjóram undanteknum.
Þuldi Guðmundur stjórnspeki
þeirra íhaldsmanna yfir galtóm-
um salnum, og hentu margir
gaman að. Skömmu eftir að fund-
ur hófst, laumuðust nokkrir úr
liði íhaldsmanna austur á Stokks-
eyri og efndu þar til fundar, en
fengu litla áheyrn. Þegar fregnin
um leynifund þennan barst til
Eyrarbakka, komu einnig full-
trúar frá hinum flokkunum og
varð þá fátt um vamir hjá Heim-
dellingum. Stóð fundur á Stokks-
eyri til kl. að ganga 8 um kvöld-
ið. Varð fátt um kveðjur, er
Heimdellingar óku brott, söfnuð-
ust þorpsbúar margir saman við
fundarhúsið og báðu þá aldrei
þrífast. — Framsóknarmennimir
fengu góðar viðtökur á báðum
fundunum, og stoðaði lítt, þó að
klapparar íhaldsins úr Rvík
reyndu að gjöra óp, að ræðum
þeirra. En líklega eiga Jafnað-
armenn mest fylgi í þorpum
•þessum, eða hafa haft, hvað sem
nú verður, er foringjar þeirra
hafa gjört bandalag við íhaldið.
„Guð má vita,
hvernig kosningarnar fara!“
Einn af ræðumönnum stjómar-
andstæðinga á fundinum á Eyrar-
bakka, deildi á foringja íhalds-
flokksins fyrir það, að þeir hefðu
ekki haft kjark til að halda þing-
inu áfram, eins og þeir marg-
sinnis hefðu lofað á götufundum
í Rvík. Þótti ræðumanni framtíð
bandaflokkanna nú heldur dapur-
'leg, „því að guð má vita, hvemig
kosningamar fara“, sagði hann.
Foringjar stjórnarandstæðinga
óttast það nú sýnilega, að við-
leitni þeirra til að ófrægja Fram-
sóknarflokkinn fyrir þingrofið og
í'jármálastjórnina muni reynast
haldlaus í kosningunum, að kjós-
endur í hinum dreifðu byggðum
landsins muni vera stjórninni
þakklátir fyrir að hafa stöðvað
framgang leynisamninganna, og
að þjóðin muni senda hreinan
Framsóknarflokks meirahluta inn
á Alþingi þann 12. júní næstkom-
anda.
Ritstjóri: Gísli Guðmundsson,
Ásvallagötu 27. Sími 1246.
Prentsmiðjan Acta.