Tíminn - 23.05.1931, Blaðsíða 4

140
TIMINN
ans og g-egndi því starfi til hausts
1927, er hann tók sæti í ráðu-
neyti Framsóknai-flokksins. —
Hann varð landkjörinn þingmað-
ur 1922 og síðan. Hefir átt sæti
í lögjafnaðarnefndinni síðan 1926.
Dóms- og kirkjumálaráðherra
1927—1980.
Jónas Jónsson er þjóðkunnur
maður vegna stjórnmálastarfsemi
sinnar og margvíslegra rítstarfa.
Höfuðáhugamál hans hafa jafnan
verið menntamálin og hefir hann
átt meiri þátt í því að hrinda í
framkvæmd margvíslegum umbót-
um og nýjungum í skólamálum
þjóðarinnar en nokkur annar
maður. Jafnframt hefir hann unn-
ið mikið og gott starf fyrir sam-
vinnuhreyfinguna. Og fá munu
þau þjóðþrifamál vera, er á
baugi hafa verið með þjóð vorri
tvo síðustu áratugi, sem hann
hefir ekki veitt lið og átt drjúg-
an þátt í að bera fram til sigurs.
Hann er kvæntur Guðrúnu
Stefánsdóttur frá Granastöðum í
Suður-Þingeyjarsýslu.
J. J. er í 2. sæti á framboðs-
lista Framsóknarflokksins í Rvik
nú við kosningarnar.
Jónas Þorbergsson
útvarpsstjóri.
Hann er fæddur á Helgastöðum
í Reykjadal í Suður-Þingeyjar-
sýslu 22. jan. 1885. Foreldrar:
Þóra Hálfdánardóttir og Þorberg-
ur Ilallgrímsson bóndi á Helga-
stöðum.
Hann lauk prófi við Gagnfræða-
skólann á Akureyri vorið 1909.
Næsta ár sigldi hann til Vestur-
heims og dvaldi þar 6 ár. Árið
1920 — í aprílmánuði — tók hann
við ritstjórn Dags á Akureyri.
Því starfi gegndi hann þangað til
í septembermánuði 1927, er hann
fluttist hingað suður og tók við
ritstjórn Tírnans af Tryggva
Þórhallssyni. En um næstsíðustu
áramót var hann settur útvarps-
stjóri og lét þá jafnframt af rit-
stjórninni.
Af ritstörfum sínurn er Jónas
Þorbergsson löngu þjóðkunnur
maður.Enginn þeirra manna, sem
við blaðamennsku hafa fengizt
hér á landi, á yfir beittara penna
að ráða en hann. Það er almermt
viðurkennt, að Jónas Þorbergsson
sé nreðal þeirra, sem fegurst og
þróttmest rita nú á íslenzka
tungu.
Eins og af hkum má ráða hefir
J. Þ. í 10 ára pólitísku ritstjóra-
starfi aflað sér slíkrar þekkingar
um þjóðmálin, sem frekast verð-
ur á kosið. Að því leyti er aðstaða
hans til þátttöku í löggjafarstarf-
inu nú, hliðstæð aðstöðu hinna
reyndustu þingmanna.
Samvinnumálin eru kærasta
áhugaefni hans. Náið samstarf
við glæsilegasta samvinnufélagið
í landinu, hefir gefið honum óbil-
andi trú á mátt samvinnustefn-
unnar til lausnar á erfiðustu við-
fangsefnum þjóðfélagsins.
En J. Þ. á líka ýms áhugamál,
sem eru utan við hin venjulegu
deiluefni stj ómmálanna. Á bók-
menntir er hann smekkmaður
með afbrigðum, og er það margra
manna mál, að hann myndi hafa
verið líklegur til mikilla afreka á
sviði listarinnar eigi síður en á
þeim vettvangi, sem hann hefir
valið sér.
Alstaðar þar sem J. Þ. hefir
•komið við sögu opinberra mála,
hefir hann reynst liðsmaður í
röskasta lagi. Þannig var hann t.
d. einn af öruggustu hvatamönn-
um þess, að Kristneshælið var
reist noiðanlands, í því héraði,
þar sem grimmilegastur var hei*n-
aður „hvíta dauðans“.
í kirkjumálanefndinni átti hann
sæti sl. ár.
Ef Dalamenn kjósa Jónas Þor-
bergsson á þing 12. júní n. k.,
hafa þeir éignast þann fulltrúa,
sem eigi er líklegur til að láta
lilut þeirra manna eftir liggja,
sem falið hafa honum umboð
sitt.
Jónas er tvíkvæntur. Fyrri
kona hans var Þorbjörg frá Arn-
arvatni Jónsdóttir Þorsteinsson-
ar. Síðari kona hans er Sigurlaug
M. Jónasdóttir frá Uppsölum í
Skagafirði.
Jör. Brynjólfsson
fyrv. 1. þm. Árn.
Jörundui' er fæddur 22. febr.
1885 á Starmýri í Álptafirði.
Hann stundaði nám við kennara-
skólann og var svo í nokkur ár
kennari í Reykjavík. Lét hann
fljótt mikið til sín taka um op-
inber mál og 1916 var hann kos-
inn á þing í höfuðstaðnum, með
fleiri atkvæðum en dæmi voru til
áðui. Fannst mönnum mikið til
um það, en það koma líka fljótt í
ljós, að hér var maður á ferðinni,
er mikið kvað að.
Nokkru síðar fluttist Jörundur
burt úr Reykjavík og fór að búa
i Múla í Biskupstungum. Nokkni
seinna fluttist hanri að Skálholti
og hefir búið þar síðan. Jörundur
leitaði því ekki endurkosningar í
Reykjavík, en síðan 1928 hefir
hann setið á þingi sem fulltrúi
Árnesinga. Hann var í nokkur
ár endui skoðunarmaður lands-
reikninganna, en síðan 1927 hef-
ii hann átt sæti í milliþinganefnd
i landbúnaðarmálum, á síðustu
þingum var hann varaforseti
neðri deildar, en í vetur var hann
kosinn forseti deildarinnar.
Jörundur er mikill atkvæða-
maður á þingi. Vel máli farinn,
og sómir sér vel í forsetastól,
kappsamur og fylginn sér í
hverju máli. Hann hefir tekið
rnikinn þátt í héraðsmálum,
sveitarstjórn og kaupfélagsmál-
um og nýtur almenns trausts og
virðingar héraðsbúa og allir vita,
að hann verður framvegis 1.
þingmaður Árnesinga.
Jörundur er kvæntur Þjóð-
björgu Þórðardóttur trésmiðs í
Reykjavík.
Dr. Kr. Guðmundss.
kennari á Akureyri.
Dr. Kristinn Guðmundsson,
f ramb j óðandi Framsóknarflokks-
ins í Akureyrarkaupstað, er fædd-
ur í Króki á Rauðasandi í Barða-
strandarsýslu 14. okt. 1897. For-
eldrar: Guðrún Einarsdóttir og
Guðmundur bóndi Sigfreðsson.
Dr. Kristinn lauk stúdentsprófi
við menntaskólann í Reykjavík
voriC 1920 og heimspekisprófi við
háskólann. Eftir það byrjaði hann
á lögfræðinámi, en hvarf frá því
og tók að leggja stund á hagfræði
við háskólann í Kiel á Þýzkalandi.
Doktorsprófi í hagfræði lauk
hann árið 1926.
Eftir að dr. Kristinn kom heim
til Islands aftur stundaði hann
verzlunarstörf o. fl. í Reykjavík.
En haustið 1929 fluttist hann til
Akureyrar og hefir síðan haft á
hendi kennslu í þýzku við mennta-
skólann þar.
Sumarið 1930 hafði hann ásamt
íleirum með höndum endurskoðun
á embættisrekstri og bókfærslu
hjá sýslumönnum landsins. Síð-
astliðinn vetur átti hann sæti í
skattanefnd í Akureyrarkaupstað.
Jafnframt kennslustarfinu rek-
ur dr. Kristinn búskap í Iáig-
roannshlið í Eyjafirði, og eru
i'oieldrai' lians þar til heimilis,
hjá syni sínum. Konu á hann af
] ýzkum ættum.
Hann er mjög álitlegt þing-
mauiisifni, þó eigi hafi liann gef-
ið sig mikið opinberlega við
stjófnmálum hingað til. Má af
honum mikils vænta, þar sem
saman faia ágætis hæfileikar og
sérnárn í þeirri vísindagrein, sem
næst stendur þjóðmálastarfinu.
Færi óneitanlega vel á því, að
menntaskólinn nýi legði nú til
þingmanninn í höfuðstað Norður-
lands.
Lárus Helgason
fyrv. þm. V.-Skapt.
Lárus bóndi á Kirkjubæjar-
klaustri er fæddur 8. ágúst 1873
á Fossi á Síðu. Hann byrjaði
búskap 1901, en síðan 1905 hefir
hann búið á Kirkjubæjarklaustri
og er heimili hans þjóðfrægt
fyrir gestrisni og rausn. Enda er
Lárus einn hinn merkasti hér-
aðshöfðingi í bændastétt íslands.
Hann hefir verið forvígismaður
sýslunga sinna í nálega öllum
velferðar- og hagsmunamálum
héraðsins. Hann hefir verið for-
maður kaupfélags Vestur-Skapt-
fellinga síðan 1911, í stjórn Slát-
urfélags Suðurlands um langt
árabil, og útbússtjóri félagsins
eftir að slátrun hófst í Vík.
Hann hefir verið formaður hluta-
félagsins ,,Skaptfellingur“ frá
upphafi, og eru samgöngur
Skaptfellinga við Reykjavík sjó-
leiðina honum mest að þakka.
Yfirleitt má segja, að flestar
góðar tillögur um samgöngubæt-
ur í Skaptafellssýslu, séu frá
Lárusi komnar, og hann hefir
líka haft hug og dug til þess að
berjast fyrir þeim.
Lárus var fyrst kosinn á þing
við aukakosningu 1922, en árið
eftir féll hann, og vakti það
mikla undrun víða um land. En
Skaptfellingar hefndu þess við
æstu kosningar og kusu Lárus
aptur, og það er enginn vafi á
því, að hann mun halda velli við
kosningar þær er í hönd fara.
Annað sæmdi heldur ekki Skapt-
fellingum.
Lárus er kvæntur Elínu Sigurð-
ardóttur frá Breiðabólstað á Síðu.
Magnús Torfason
fyrv. 2. þm. Árn.
Hann er fæddur í Reykjavík
12. maí 1868. Foreldrar: Jóhanna
Jóhannsdóttir verzlunarstjóra í
Vestmannaeyjum og Torfi bók-
haldari Magnússon prests í Ey-
vindarhólum.
Magnús Torfason lauk stúdents-
prófi 1889 og embættisprófi í lög-
fræði við Hafnarháskóla 1894.
Sama ár varð hann sýslumaður í
Rangárvallasýslu. 1904 varð hann
sýslumaður í Isafjarðarsýslu og
gegndi því embætti ásamt bæjar-
fógetaembættinu í Isafjarðar-
kaupstað til 1921, er hann varð
sýslumaður í Árnessýslu, en því
embætti hefir hann gegnt síðan.
Á hann nú að baki lengstan
embættisaldur allra sýslumanna á
íslandi.
Árið 1901 var M. T. kjörinn
á þing í Rangárvallasýslu og 1916
i Ísaíjarðarkaupstað. 1923 kusu
Árnesingar hann á þing og 1927
var hann endurkosinn. Árin
1927—29 var hann forseti sam-
einaðs Alþingis.
Áður en hin nýja flokkaskipt-
ing hófst var M. T. jafnan í
flokki Sjálfstæðismanna og í hópi
þeirra, er kröfuharðastir voru
fyrir hönd Islendinga. Greiddi m.
a. atkvæði gegn sambandslaga-
samningnum 1918.
Á hinum langa embættisferli
sínum hefir M. T. jafnan verið
skörulegur og réttlátur valdsmað-
ur og glöggskygn á umbætur á
lífskjörum almennings. Hin frjáls-
lynda lífsskoðun hefir eigi horfið
honum með aldrinum. Árnesing-
um hefir hann reynzt gott yfir-
vald og tryggur umboðsmaður á
Alþingi, og m. a. gengið að því
með miklum dugroaði að rétta við
fjárhag sýslunnar. Vafalaust
verður hann nú endurkosinn.
Hann var kvæntur Camillu
Stefánsdóttur sýslumanns Bjarn-
arsonar, en hún er nú látin.
Páll Hermannsson
íyrv. 2. þni. N.-Múl.
Hann er fæddur á Þorgerðar-
stöðum í Fljótshlíð 28. apr. 1880.
Foreldrar: Soffía Guðbrandsdótt-
ir og Hermann Jónsson bónda í
Firði í Mjóafirði.
Árið 1909, að loknu námi í
Möðruvallaskóla, lor Páll að búa
á Vífilsstöðum í Hróarstungu og
bjó þar til 1923, er hann fluttist
að skólasetrinu Eiðum og tók við
bústjóm þar.
Heima í héraði hefir Páll gegnt
mörgum trúnaðarstörfum. Hann
heíir verið hreppsnefndaroddviti,
sýslunefndatmaður, átt sæti 1
stjórn Búnaðarsambands Austur-
lands og Kaupfélags Héraðsbúa
og verið fulltrúi þess á aðalfundi
S. I. S.
Norðmýlingar kusu Pál á þing
árið 1927. Hefir hann átt sæti í
efri deild og reynst hinn nýtasti
maður. Hefir hann verið kjörinn í
fjárveitinganefnd deildarinnar og
framsögumaður þeirrar nefndar.
Ber það vott um mikið traust til
þingmanns á fyrsta kjörtímabili.
Hann er eindreginn samvinnu-
maður og ötull forvígismaður
landbúnaðarins.
Páll er tvíkvæntur. Fyrri kona
hans var Þórey Eiríksdóttir frá
Bót en er nú látin. Síðari kona
hans er Dagbjört Gnðjónsdóttir
fiá Saurum í Helgafei'.'sveit.
Pálmí Loftsson
útajörðarstjóri.
Ilann er kunnur af niargra ára
starfi við siglingar á skipum Eim-
skipafélagsins og víðar. Hann er
fæddur 17. sept. 1894. Lauk stýri-
mannsprófi vorið 1913, fór utan í
árslok 1914 og var þá tvö næstu
árin í siglingum víða um heim.
Árið 1917 varð hann 1. stýrimað-
uá „Sterling“, en síðan var
hann i þjónustu Einmskipafélags-
ins, ýmist sem 1. stýrimaður eða
skipstjóri fram til ársins 1928,
lengst á „Goðafossi“. Um vorið
1929 er Þórólfur Beck lézt tók
Pálmi við skipstjórn Esju þangað
til í október s. á. En um það leyti
var sameinuð útgjörð rikissldp-
anna, sem áður hafði verið í
ýmsra höndum, og var Pálmi ráð-
inn forstjóri hennar og hefir síð-
an gegnt því starfi. — I for-
stjórastarfinu hefir Pálmi reynzt
hinn nýtasti maður, ötull, gætinn
og samvizkusamur.
Ilann var kvæntur Guðríði Vil-
hjálmsdóttur úr Reykjavík, en
hún er látin fyrir nokkrum ár-
um, og hefir hann eigi kvænst
aftur.
Pálmi Loftsson er í 4. sæti á
framboðslista Framsóknarflokks-
ins í Reykjavík nú við kosning-
arnar.
-----o-----
Frambjóöendur Framsóknarflokks-
ins eru alls 34 nú við kosningarnar,
fleíri en nokkru sinni áður. Flokkur-
inn liefir nú í fyrsta sinn við al-
þingiskosningar menn i kjóri í
Reykjavík, Akureyri, Vestmannaeyj-
um og Norður-ísafjarðarsýslu. Við
kosningarnar 9. júlí 1927 voru alls
27 frambjóðendur í kjöri af Iiállu
flokksins.
Ritstjóri: Gísli Guðmundsson,
Ásvallagötu 27. Sími 1245.
Prentsmiðjan Acta.