Tíminn - 12.06.1931, Page 1

XV. ár.
Reykjavík, 12. júní 1931.
Aukablað 8.
Andsíæðingar íhaldsins í Reykjavík!
Til minnis
10 atriði af nokkmm hundruðum.
Sameinisi um að koma Helga Briem inn
í þingið í dag!
Meiri
fraihfarir!
Eefir ihaldið heðid konung'
ad „skakka leikinn“?
Fyrir mannsaldri stóð ísland
öllum nálægum löndum langt að
baki um verklega menningu og
framkvæmdir. Það, sem af er
þessari öld, hefir bilið milli vor
og granna vorra minnkað stórum.
En aldrei höfum véi\ íslendingar
gengið slíkum rísaskrefum á
framfarabrautinni sem undanfar-
in fjögur ár — stjórnartíð Fram-
sóknarf lokksins.
Hviar sem farið er um landið
blasa við framfarir og fram-
kvæmdir, tröllauknar á íslenzkan
mælikvarða. Öll héröð landsins
hafa af framkvæmdunum að
segja, rneira eða miima.
Ræktun landsins hefir aukizt
stórlega fyrir margvíslegan at-
beina Farmsóknarflokksins.
Tímamót hafa orðíð í húsagerð
sveitanna, með stofnun Bygg-
ingar- og landnámssjóðs.
Samgöngui’ hafa aukizt og
greiðst að stórurn mun, með meiri
vegagerð, brúasmíð og símalagn-
ingu en nokkru sinni áður á jafn-
skömmum tíma, og stórauknum
strandferðum.
Bankamál landsins hafa komizt
í stórbætt horf.
Hlynnt hefir verið að menntun
landsmanna, meir og betur en
nokkru sinni fyr. Barnafræðslan
hefir verið umbætt, héraðsskólum
komið upp í sveitunum, og end-
urbættir þeir, sem fyrir voru,
gagnfræðaskólai’ stofnaðir í kaup-
stöðunum, húsmæðraskólar stofn-
aðir, Norðlendingar fengu
menntaskóla, Reykj avíkurskóli
endurbættur, undirbúin framtíð-
arbygging fyrir háskólann og
vönduð útvarpsstöð reist. Enn
má nefna Menntamálasjóð, sund-
laugar víða um land o. m. fl.
Löggæzla, landhelgisvamir og
tollvarzla hafa gerbreyzt til batn-
aðar, og fangelsin komizt í nú-
tímahorf.
Bókhald ríkisins hefir verið
umbætt og eftirliti komið á með
embættisrekstri starfsmanna rík-
isins.
Margt hefir verið gerf til
sparnaðar og hagræðis í ríkis-
búskapnum (Arnarhvoll, ríkis-
prentsmiðjan, skipaútgerðin,
Landssmiðjan o. m. fl.).
Framfarir þær og umbætur,
smáar og stórar, sem þjóðin á að
þakka Framsóknarflokknum og
Framsóknarstjórninni, verða ekki
tölum taldar. En „þeir, sem augu
hafa, þeir sjárf.
Margvísleg og merk framfara-
mál eru undirbúin, að meira leyti
eða minna.
Kosningarnar í dág skera úr
því, hvort framfaraflokkur og
framfarastj órn eiga að fara með
völd áfram í þessu framfaraþurf-
andi landi.
Þær skera úr um það, hvort
hér verða áframhaldandi umbæt-
ur á hag, aðbúnaði og nrenningu
þjóðarinnar, eða ríkja skuli nú
um stund dauðamók íhalds-
mennsku og einstaklingssér-
drægni.
Þú svarar að þínum hluta,
kjósandi, með atkvæði þínu í dag.
Kj örlisti Framsóknarf lokksins,
listi athafnamannanna í verkleg-
um og menningarlegum framför-
um, er C-Usti.
„S j álf stæ ðis“-herinn
Ihaldsnafnið reyndist miður
vinsælt. Þess vegna tóku íhalds-
foringjarnir upp á því, að skipta
um nafn. Þeir gátu ekkert nafn
notað, er rétt lýsti ginkennum
flokksins og málum. Þá tóku þeir
nafn, sem verið hafði vinsælt með
þjóðinni og vonuðust eftir að geta
ginnt að sér eitthvað af æskulýð
á því. Ihaldsmenn urðu að „sjálf-
stæðismömium“. Og nú er fróð-
legt að líta á „sjálfstæðis“-ijóma
þeirra, er fremst ganga í hjörð-
inni.
Jón Þorláksson var uppkasts-
maður 1908 og andstæðingur
fánamálsins 1906—1915.
Magnús Guðmundsson beygði
sig fyrir útlendingnum í Krossa-
nesi og gerðist leppur útlendra
auðmanna í Shell.
Ólafur Thors er hálfur danskur
maður að ætt og eðli.
Einar Arnórsson gegndi utan-
stefnu Danakonungs, samdi um-
boðslaus við hann um mál lands
síns og gerðist ráðherra „af
kóngsins náð“, án vitundar og
vilja Alþingis.
Guðrún Lárusdóttir lifir og
starfar á fé því, er Danir greiða
til heintatrúboðs.
Þetta fólk gengur fremst í
„sjálfstæðinu“.
Og aðalmálgagn flokksins,
Morgunblaðið, er stofnað fyrir
danskt fé. Fyrir fáum árum var
formaður útgáfufélags þess al-
danskur. Og skammt er síðan, að
allverulegur partur hlutafjárins
var eign danskra manna, búsettra
í Danmörku*).
Ef þetta er ekki „danskur mál-
staður“, þá er hann hvergi til á
Islandi.
D-listi = Danski listinn.
*) Fyndinn maður nefndi Mbl. eitt
sinn „gamanblað Dana á íslandi".
C-listiim er Framsóknarlistimi. Ivjósið C-listann.
Grein, sem út kom í danska |
blaðinu „Finanstidende" rétt e£t>- j
ir þingrofið, vakti talsverða at-
hygli og umtal hér heima og það
að vonum. Þar var nefnilega að
því vikið, að í raun og veru væri
þörf á því, að konungur færi þá
þegar til Islands í þeim erindum
að binda enda á þá deilu, sem nú
ætti sér stað milli stjórnmála-
flokkanna íslenzku.
Flestir álitu þá, að þessi fárán-
legu ummæli stöfuðu af ókunn-
leik um afskifti konungs eins og
þau hafa tíðkast, af íslenzkum
málum.
En skýring þessa fyrirbrigðis
er nú fengin. Hún er fengin með
íregnum, sem hingað hafa bor-
ist frá Kaupmannahöfn allra síð-
ustu daga.
Þessar fregnir herma, að frum-
kvæðið um för konungs hingað
til að „skakka leikinn“ sé kom-
in héðan af Islandi.
Fregnimar herma, að einn
nafnkenndur borgari búsettur hér
í Reykjavík, sem er hirðmaður
konungs, hafi af íhaldsins hálfu
haft í frammi slíka málaleitun
við konung sjálfan.
Ihaldsmennimir hafa þá eftir
þessu ekki látið sér nægja, a.3
fara fram á það við Konungs-
valdið, að virða að vettugi ráð-
stöfun íslenzkrar þingræðisstjóm
ar og setja hér konungkjörið
þing. Þeir hafa þá líka farið fram
á það við konunginn, að hann
kæmi hingað í eigin persónu til
að setja „hina konungkjömu“
inn í umboðin.
Þetta eru hinir íslenzku „sjálf-
stæðismenn", mennimir, sem í
dag flagga með íslenzka fánan-
um á kosningabílum og fremstu
síðu í Morgunblaðinu.
Slíkum mönnum geldur þjóð-
in í dag verðskuldaða fyrirlitn-
| ingu.
A að vera skríll í Reykjavík?
Forsprakkar íhaldsflokksins
segja að Framsóknannenn tali um
skríl í Reykjavík.
En það eru einmitt andstæðing-
ar Framsóknarflokksins, sem frek
ast hafa gengið fram í því, að
sanna að Reykjavík eigi skríl.
Þeir sönnuðu það vikuna eftir
þingrofið 14. apríl s.l. og þeir
sönnuðu það með vinnubrögðum
sínum í barnaskólaporfinu á kjós-
endafundunum síðastliðna daga.
Að undirlagi Jakobs Möllers og
Magnúsar Jónssonar var safnað
saman illa vöndum drengjum við
ræðupallinn, til þess að æpa að
ræðumönnum Framsóknarflokks-
ins og vama áheyrendum að
heyra mál þeirra.
Ihaldsmennirnir þorðu ekki að
láta kjósendur í Reykjavík heyra
þau rök, sem ræðumenn Fram-
sóknarflokksins höfðu fram að
bera.
Þeir þorðu því ekki af því, að
þeir voru búnir að skrökva því
að fólkinu, að Framsóknarmenn-
imir væru óvinir Reykjavíkur.
En geta kjósendur Reykjavík-
ur þolað það, að þeim sé varnað
að heyra rök stjómmálaflokkanna
sem þeir eiga að velja um við
kjörborðið ?
Er það ekki frekleg móðgun
við reykvíska kjósendur, að hóa
saman æpandi götudrengjum til
þess að taka frá þeim tækifærið
til að dæma milli flokkanna?
Er það ekki skylda kjósendanna
að koma í veg fyrir að slík ó-
svinna verði oftar höfð í frammi?
Er það ekki skylda kjósend-
anna að refsa þeim, sem þannlg
vnna að því, að setja skrílssvip á
höfuðstaðinn?
Reykvískir kjósendur eiga að
gefa upphafsmönnum ófagnaðar-
ins áminning-u, sem dugir.
Þá áminningu er auðveldast að
gefa við kjörborðið og þar verð-
ur hún eftirminnilegust.
Löghlýðnir og friðsamr borg-
arar, sem ekki vilja að Reykja-
vík sé skrílbær, eiga ekki að láta
atkvæði sín falla á Jakob Möller
og Magnús Jónsson.
Áminning kjósendanna við kjör
borðið er það eina, sem getur
komið í veg fyrir, að óhlutvandir
ofstopamenn leyfi sér að gjöra
ráðstafanir til að spilla fundafriði
og koma óorði á höfuðstaðinn.
Meiðyrðamál
hefir Helgi Briem bankastjóri
höfðað gegn ritstjófa Vísis fyrir
ósæmilegar aðdróttanir, sem í
blaðinu hafa birzt nú í kosninga-
baráttuimi. Dróttaði blaðið því að
Helga Briem, að hann hefði farið
með falskar tölur viðvíkjandi
verzlanafjölda hér í bænum í sam-
bandi við dýrtíðina. En tölur þær
sem H. Br. nefndi, voru teknar
upp úr Árbók Hagstofunnar.
Togarastöðvunin. Ný skýring.
Andinn kemur yfir Jón Ólafs-
son með seinheppilegum hætti í
Þylíkvabæ.Á fundi þar í fyrradag
gaf haim þá skýringu, að togar-
arnir hefðu verið bundnir við
hafnargarðana hér í Reykjavík á
hávertíð í vetur af ótta við það
að sjómennii’nir mundu fá inflú-
enzul
Allir kjósi C-listann.
C-listinn er Framsóknai'Iistinn.
Við kjörborðið er nauðsynlegt
að muna þetta:
1. Það var fyrir íhaldsflokkinn,
sem atkvæðin voru fölsuð í Hnífs-
dal 1927, og það voru íhaldsblöð-
in, sem vörðu fölsunina.
2. Það voru íhaldsmenn, sem
frömdu mesta ódrengskap, sem
ltunnur er í stjómmálum, er
þeir reyndu að fá Jónas Jónsson
úrskurðaðan geðveikan.
3. Það voru íhaldsmenn, sem
sáu ekki ólagið hjá Einari
Barðastrandaryfii-valdi, breiddu
yfir sjóðþurðina í Brunabótafé-
laginu og vörðu vaxtatöku Jó-
hannesar.
4. Það eru íhaldsmenn, sem
sólundað hafa 33 miljónum af fé
bankanna — fé almennings — og
orsakað með því háa vexti og al-
menna fjárþröng.
5. Það voru blöð íhaldsins, sem
báru út róg um hag og láns-
traust landsins s. 1. sumar og
reyndu með því að hindra það,
að ríkislán fengist.
6. íhaldsblöðin, sem kenna sig
við „sjálfstæði“, hafa dróttað
glæpum að æðstu mönnum lands-
ins og sett með því skrílsmark
á þjóðina í augum erlendra
manna.
7. fhaldið reynir að breiða yf-
ir hugsjónaleysi sitt og viljaskort
til framfara — reynir að fela
hagsmunastreitu sína fyrir fá-
menna auðborgaraklíku, — með
því að segjast heita „sj álfstæðis-
flokkur". Með þessu reynir það
að vekja deilur um mál, sem all-
ir íslendingar eru einhuga um og
hafið er yfir flokkadeilm*.
8. íhaldið hefir gerzt svo ó-
heyrilega ósvífið að nota helg-
ustu mál manna, trúmálin, sem
beitu til að veiða sér á kjörfylgi.
9. Það var íhaldslýður (—
,,sjálfstæðismenn“), sem gerði
aðför að bústað sendiherra er-
lends ríkis að náttarþeli, landi
og þjóð til uppiverandi skammai’.
10. Ihaldsmenn höfðu í frammi
skrílslæti í barnaskólaportinu að
kvöldi 9. þ. m., Reykjavíkurbæ
til stórhneisu.
Svona mætti telja óendanlega.
Enginn samvizkusamiu' íslending-
ur getur kosið íhaldsmenn á
þing. Listi íhaldsins er D-listi,
en A-lista-menn eru bandamenn
þess.
Einu andstæðingar íhaldsins
eru Framsóknarmenn.
Listi -þeirra er
X C-listi.
Kjósið hann!
-----o----
Ein sönnunin enn.
Ólafur Thórs og Guðbrandur
Jónsson héldu fund í Keflavík á
sunnudaginn. Fundur þessi stóð
í tvær klukkustundir, og hafa
viðstaddir jafnaðarmenn sagt frá
því, að framsöguræða Guðbrands
Jónssonai’ hefði verið afsaltan-
leg lokai’æða á þingmálafundi,
sem staðið hefði í 10 klukku-
stundir. Framsóknarmenn sendu
engan ræðumann á fund þennan
og þá höfðu þessir fullhugai*
íhaldsins og jafnaðarmanna ekk-
ert til að deila um. Ekki er óværð-
in í flatsænginni þarna.