Tíminn - 14.11.1931, Blaðsíða 3

TÍMINlf
m
um notkunartíma „tesla“-tækja.
Samkvæmt ákvæðum reglugerðar frá 28. okt. 1931 um viðauka
við reglugerð frá 13. maí 1930 um varnir gegn útvarpstruflunum
er óheimilt að nota svonefnd „tesla“-tæki og önnur lík truflandi
áhöld á öðrum tímum dags en hér segir:
Frá kl. 12 á miðnætti til kl. 9 árdegis.
— — ÍO1/^ árdegis til kl. 12 á hádegi.
— — 2 til kl. 4 síðdegis virka daga og
— — 12 á miðnætti til kl. 10 árdegis á helgum dögum.
Er hérmeð brýnt fyrir öllum beim, sem hlut eiga að máli,
að fylgja nákvæmlega settum reglum um þetta efni, að viðlögð-
um lögmæltum refsingum, ef út af er brugðið.
Reykjavík, 10. nóv. 1931.
JÓNAS ÞORBERGSSON
útvarpsstjóri.
hann fyrst minna en ónýtur að hjálpa
og setti hærra heimskulegan metnað
sinn en gagn kjósendanna. þeim lá
á að fá enda á sín mál, annars var
efnahagur þeirra og nánasta framtíð
í voða. Ólafur hugsaði ekki um for-
mennina, sjómennina, konur þeirra
og börn. Hann hugsaði meira um
heimskulegt stærilæti sitt. Fyrir metn-
að sinn vildi hann hætta á, að sínir
fornu stuðningsmenn og samherjar
lentu í óláni.
Eiga Borgfirðingar í J>ór?
Mbl. virðist gleyma, að allir lands-
menn eiga varðskipin, líka bændui' ,
landsins. Og þegar Mýramönnum og
Borgfirðingum þykir svo mikils um
vert, að vígja mesta og fegursta hús
héraðs sins, að 600 menn safnast
þangað á einu vetrarkvöldi, þá mun
slíkum mönnum þykja vel farið, að
ráðherrar landsins komi til þeirra á
varðskipi, úr þvi ekki er kostur ann-
ara ferða. Og víst mun þeim 600 gest-
um í Reykholti hafa þótt þeir ráð-
herrar er þangað koma með þór hafa
átt meira erindi i Borgarnes heldur
en Jón þorláksson átti til sama stað- 1
ar 1926, er Óðinn „snattaði" þangað
til að sækja Jón, er kom úr Döl-
um frá að reyna að fella Sig. Egg- 1
erz. Sú ferð Jóns var eingöngu í þágu
ihaldsflokksins. Engum öðrum var
þægð i því en flokki lians. Núver-
andi stjórn hefir notað varðskipin í
almennings þágu, en Jón þorláksson
í þjónustu þrengstu flokkshagsmuna.
Hótel Borg.
Björn Björnsson bakari hefir nú
tekið Hótel Borg á leigu og fengið
leyfi til veitinga- og gistihússreksturs
þar. íhaldið í bæjarstjóm Rvíkur
ætlaði að gjöra sig merkilegt með
því að mæla með Bimi með því
skilyrði, að breytt yrði vínveitinga-
tímanum, en slíkt er auðvitað með-
mælunum alveg óviðkomandi. Ann-
ars má telja víst, að íhaldið sé á-
Leíðréttur
mísskilníngur
Vinur minn þórir Guðmundsson
kennari á Hvanneyri hefir gert at-
hugasemdir við grein þá er ég reit í
Tímann 59. tbl. Athugasemdir þessar
eru að mestu leyti byggðar á mis-
skilningi, og þar sem ég get búizt
við, að fleiri hafi fisskilið nefnd at-
riti en höfundur, verð jeg að fara
um þau nokkrum orðum.
þórir vitnar til þess, að við fóður-
tilraunir Búnaðarfélags íslands hafi
síldarmjölið ekki reynst betur en það
að fyrir eitt kg. af því hafi þurft 8
kg. af útheyi. þess vegna þykir hon-
um ég áætla of djarft, er ég segi, að
það megi oft spara 15 kg. af útheyí
með 1 kg. af síldarmjöli.
Málið horfir þannig við: Um land-
ið, þvert og endilangt, ,eru jarðir, sem
á er miklu léttari beit en á þeim
þrem jörðum, sem tilraunirnar hafa
verið gerðar á. Mér telst svo til, að
það séu um þúsund jarðir, sem bænd-
ur beita ekki á, miðbikið á vetrin-
um, af því að beitin þar er svo létt,
að ef þeir beita, fá þeir ærnar sínar
ekki til að éta næga viðbót af út-
heyi, til þess að þær haldi við. þess
vegna grípa þeir til þess neyðarúr-
ræðis að gefa inni. En með því að
nota síldarmjöl með beitinni á þess-
um jörðum, hefir aðstaðan til að nota
beitina gjörbreytzt. Nú geta þeir not-
að hana, og reynslan sýnir, að þeir
þurfa lítið af lieyi, að gefa með beit-
inni þegar þeir nota síldarmjöl. Ég
skal nefna tvö deemi. Bóndi, sem van-
nægt með, að Björn reki hótelið, þar
sem hann er öruggur fylgismaður
þess, og treysti honum tii að gæta
vel liagsmuna bæjarins að því er hó-
telinu við kemur. — Veitingasalir
hótelsins voru opnaðir á laugardag-
inn var, en vínveitingar hófust í
fyrradag. Hefir ríkisstjórnin sett
strangar reglur um meðferð áfengis
á hótelinu, og skipað eftirlitsmann
þar, sem hefir umsjón með öllu þvi,
er að vínveitingum lýtur. Gestum,
sem gjöra sig seka um áberandi
ölvun inni á hótelinu, má ekki veita
vín þar um lengra eða skemmra
tíma. f herbúðum Mbl. mun, eftir
því sem Tíminn hefir frétt, vera tals-
verð gleði yfir opnun hótelsins en
hlutfallslega jafn mikil sorg yfir
hinu nýja eftirliti, sem hina grand-
vöru „bindindismenn" í íhaldinu
bafði ekki órað fyrir.
Vígði íhaldið fjósið?
Mbl. segir, að samkoman í Reyk-
holti á dögunum hafi verið „þriðja
vígslan" sem fram hafi farið á
húsakynnum skólans. Tímanum er
ekki kunnugt um, að nein slík
vígsla hafi farið þar fram á undan
þessari. það skyldi þá vera, að íhald-
ið hafi á sínum tíma látið vígja
fjósið, sem það lét byggja þar í
minningu Snorra Sturlusonar! Jón
þorláksson, sem stóð fyrir um-
ræddri fjósbyggingu, getur sjálfsagt
gefið upplýsingar um þá vígslu, ef
hún hefir farið fram.
Úr hörðustu átt!
Mbl. hefir orðið ónotalegt innan-
brjósts út af grein Eysteins skatt-
stjóra, þar sem rætt er um mögu-
leika til að afnema tolla af nauð-
svnjavörum almennings og taka það
fé, sem þeim nemur, af gróða milli-
liða og annara þeirra, sem njóta
ríkulegra lífsþæginda fyrir þá pen-
inga sem erfiðisfólk til sjávar og
sveita vinnur fyrir með atorku og
ur er að gefa inni frá nýári og fram
á einmánuð, og eyða 5 sátum í hverja
á, beitti allan síðastliðinn vetur, og
gaf síldarmjöl með beitinni. Hann
eyddi þá tveim sátum af heyi, og lið-
ugum 6 kílógrömmum af síldarmjöli
í hverja kind. Annar bóndi sem van-
ur er að eyða um 200 kg. af heyi í
kind yfir veturinn, og gefa að mestu
leyti inni vegna léttrar beitar, þó
hann segi „ég renni fé að vísu út, af
þvi að ég tel því það hollara, en
dreg aldrei neitt af því“, gaf í fyrra
sildarmjöl með beitinni. þá eyddi
hann 76 kg. af heyi og 5,26 kg. af
síldarmjöli. Mörg svipuð dæmi eru
til, þau sýna að síldarmjölið gerir
mönnum mögulegt að nota beit, þó
þeir ekki gætu það áður, og með því
geta þeir sparað miklu meira hey en
svarar til fóðurgildis þess, og þannig
sparað meira en útreikningar og til-
raunirnar sýna.
þá þykir þóri, að ég ætli blöndu
af síldarmjöli og maís að jafngilda
móti of miklu af heyi, og að ég ætli
kúnni of mikla gjöf. Hvorutveggja
stafar af því, að við metum töðuna
ólíkt. þórir segir: Samkæmt efna-
greiningum þeim, sem fyrir hendi
eru, af íslenzkri töðu, má reikna 55
gr. af meltanlegri eggjahvítu í hverju
kílógr. þetta er vitanlega rétt, en við
þetta þori ég ekki að miða, þegar
ég tala við bændur landsins almennt.
þessar tölur eru nefnil., eins og þór-
ir segir, byggðar á þeim rannsóknum
sem fyrir eru, en þær eru flestar
af túnum, sem eru í miklu betri rækt
en tún almennt. Og það er alviður-
kennt, hver áhrif frjósemi jarðvegs-
ins hefir á töðugæðin. þetta hefir ver-
ið orsök þess, að ég miða við verri
sjálfsafneitun. þetta kallar íhaldið
að bæta nýjum sköttum á „Reyk-
víkinga". Eyrarvinnumennimir og
sjómennirnir, sem nú gjalda skatt af
brauðinu, sem þeir borða, eru ekki
„Reykvíkingar" að dómi Mbl.manna!
þessi lifsspeki Mbl. minnir á kerl-
inguna, sem átti kött og hænu, og
áleit, að þessar þrjár verur væru
helmingurinn af veröldinni, og meira
að segja betri helmingurinn! íhald-
inu finnst í hjarta sínu Garðar Gísla-
son, Fenger, Ólafur Thors og Valtýr
og nokkrir álíka þjóðskörungar vera
öll Reykjavík, og aukning á opin-
berum gjöldum þessara manna skatt-
ur á alla Reykvíkinga! f góðri trú á
þessa lífsspeki heimtar nú Mbl., að
fá að vita, eftir hvaða reglum séu
ákveðin útsvör og tekjuskattur í
Rvík, og hótar hörðu um það, að
„Reykvíkingar" muni neita að greiða
þessi gjöld að öðrum kosti. Um tekju-
og eignaskattinn er það að segja, að
reglurnar um upphæð hans eru á-
kveðnar í lögum frá Alþingi. Átti
Magnús Guðmundsson mikinn þátt
í þeim lög>im, og ætti blaðið að
snúa sér til hans, úr þvi að það
ekki veit skil á þessu máli. Við-
víkjandi útsvörunum mun það vera
ákvörðun niðurjöfnunarnefndar, sem
haldin er með góðu samþykki íhalds-
fulltrúanna í nefndinni, að skýra
ekki frá þeim mælikvarða, sem
nefndin notar við niðurjöfnunina. Er
þá ekki um annað að gjöra fyrir
blaðið en að standa við hótun sína
um að gangast fyrir þvi að gjald-
endur í Reykjavík neiti að greiða
útsvör til bæjarins. En hætt er við
að Knúti borgarstjóra muni þykja
það nokkur bjamargreiði frá sam-
herjum sínum nú, þegar hann getur
hvergi fengið lán handa bænum og
getur ekki framkvæmt fjárhagsá-
ætlunina. þó að Framsóknarmenn
hafi litið álit á Iínúti og eigi honum
fátt gott upp að unna, hafa þeir ekki
hugsað sér að eiga frumkvæði að
því, að gjöra íhaldsmeirahlutanum í
bæjarstjórn erfitt fyrir með því. að
bregðast skyldum sínum, sem þegn-
ar bæjarfélagsins. En ef Mbl.liðið
neitar að borga Knúti útsvör, hafa
andstæðingar hans sjálfsagt líka
nóg að gjöra við sína peninga. —
En óvænt kemur þessi uppástunga
frá Mbl. og úr hörðustu átt.
Lækkun fiskverðsins.
Viðvíkjanda lækkun þeirri á fisk-
verði í Reykjavik, sem oi'ðið hefir í
haust fyrir atbeina fisksölusamlags
smábátasjómanna og varðskipsins
þórs, hefir Tíminn snúið sér til um-
sjónarmanns fisksölunnar, hr. þor-
leifs Guðmundssonar og fengið hjá
honum eftiríarandi upplýsingar:
„þegar við byrjuðum á fisksölunni
i haust, var útsöluverð á ýsu 20—
25 aurar og á þorski 15—20 aurar %
töðu en þórir gerir, og mun gera svo
héreftir, þegar ég tala um töðu al-
mennt og fóðrun kúnna almennt.
Loks greinir okkur á um það, hvort
betra muni v.era að gefa einhliða
fóðurtegundir, síldarmjöl og maís, eða
blöndur, sem búnar eru til af fleiri
fóðurbætistegundum. Tilraun sú, sem
þórir vitnar í, og gerð var af Búnað-
ar félaginu, benti á, að einhæfublönd-
urnar væru góðar, og þær eru t. d.
nú, ódýrari en hinar. þess vegna ráð-
lagði ég þær, væri ekki gefið mikið,
en þorði ekki að ganga eins langt
og þórir í þeim efnum. þetta var
bæði af reynslu annarsstaðar, en þar
er, eins og þórir tekur fram, minni
heygjöf, og því meiri þörf fjölbreyttr-
ar blöndu, en hér, en líka af því að
nokki'ir sem notað hafa mais og
síldai'mjöl eingöngu sem fóðurbæti
handa kúm, hafa fengið minna rjóma
og þynnra rjóma, og ekki getað selt
hann, en þetta hefir aftur breytzt,
er þeir fóru að gefa meir samsettar
blöndur. Dæmi eru líka til þess, að
mjólk hefir verið fyrir meðan lögboð-
ið fitumagn, og hefir orðið að breyta
fóðri til að fá fituna upp, og þá
minnka síldarmjöls- og maisgjöf, en
auka alliliða fóðurblöndur.
V.egna þessa er ég ragur við að
í’áða mönnum til að nota mais og
síldarmjöl eingöngu, ef um mikla
fóðurbætisgjöf er að ræða.
Páll Zóphóníasson.
-----O——
Jónas porbergsson útvarpsstjóri
lagði af stað héðan noi'ður í land sl.
þriðjudagskvöld og dvelur nyrðra
nokkra daga, á Akureyri og í þing-
eyjarsýslu.
kg. Við seldum þá ýsuna á 15 aura
og þorsk á 10 aura. þrátt fyrir það
liélzt óbreytt verðið hjá fisksölunum,
þangað til við settum á stofn útsöl-
urnar, og útsölumenn okkar komu
á torgin. Fyrsta moi'guninn sem við
seldum á torgunum, buðu fisksalarn-
ir fiskinn með sama verði og áður
fyrst í stað, en rétt eftir að okkar
menn komu, settu þeir niður verðið,
svo að það var jafn lágt og hjá okk-
ur. Er fiskur nú yfirleitt í bænum
seldur með sama verði og hjá okk-
ur. þó skal þess getið, að fiskteg-
undir, sem við höfum ekki á boð-
stólum sem stendur, eru seldar ó-
eðlilega háu verði, t. d. rauðspretta.
Hún er nú seld á 35 aura y2 kg.,
en á mcðan við höfðum hana, seld-
um við hana á 20 aui’a. Af þessu
dæmi má ráða, að fiskverðið yfir-
leitt í bænum, myndi enn vera hið
sama og áður, ef fisksölusamlagið
hefði ekki verið til“. —
Á þessum upplýsingum hr. þ. G.
má sjá, að almenningur í Rvík spai'-
ar sér álitlegan skilding nú í ki’epp-
unni, vegna hinna nýju ráðstafana
viðvíkjandi fisksölunni.
Syndir annara.
Alþýðublaðið hefir verið furðan-
lega natið við rógburð sinn um
kaupfélögin undanfarna mánuði. Að-
standendur blaðsins vita, að tímarn-
ir eru nú erfiðir, eigi sízt fyrir þá,
sem stunda einhverja framleiðslu,
en langflestir kaupfélagsmenn í
landinu eru bændur og smáútgei’ðar-
menn. Alþýðublaðið álitur sjálfsagt,
að tíminn sé nú einkar hentugur til
að vinna félögunum varanlegt tjón.
Sama lxélt B. Kr. á erfiðleikaárunum
1921—1923, en þá stóð hann í fylking-
arbrjósti fjandmanna samvinnufélag-
anna. Samvinnufélögin stóðu þessa
atlögu af sér og hafa eflzt og styrkzt
mjög síðan. — Svo mun enn fara.
Reyndar lömuðu félögin sókn B. Kr.
með málsshöfðun, en „alþýðuforingj-
arnir“ svokölluðu liafa búið svo um
hnútana, að engum dettur í hug að
lögsækja ritstjóra þann, sem ber
ábyi’gð á rógi Alþýðublaðsins. Til
þess er hann á allan hátt of ómerki-
legur. — þessi fjandskapur jafnaðai’-
manna við samvinufélögin verður
ekki skilinn á amxan veg en þann, að
þeim vaxi í augum, að bændur skuli,
með frjálsri samvinnu í verzlun og
framleiðslu, hafa getað komið í fram-
kvæmd mikilsvei'ðum umbótum sér
og alþjóð til hagsbóta. „Alþýðufoi'-
ingjarnir" hér í bænum hafa aldrei
komið í framkvæmd neinum varan-
legum umbótum fyrir verkamenn.
þau fáu fyrirtæki, sem þeir hafa
byrjað á, hafa annaðhvort oltið um
koll eða hanga á hoi’riminni eins og
Alþýðubrauðgerðin og Byggingarfélag
Reykjavíkur. Og sjálfur höfuðforingi
hinna „rauðu", Héðinn Valdimarsson,
er sagður á bólakafi í steinolíuskuld-
um. Ættu þessir menn að líta nær
sjálfum sér, því að þeir þurfa áreið-
anlega ekki út fyrir vébönd síns eig-
in félagsskapar til að leita sér verk-
efna til aðfinnslu og umbóta næstu
misseri.
Samviimumaður.
-----O-----
Gestir í bænum. þórólfur Sigurðs-
son bóndi í Baldursheimi, Sigurður
Steinþórsson kaupfélagsstj. í Stykkis-
hólmi og frú, Elías Kristjánsson bóndi
Elliða, Bergur Jónsson sýslumaður,
Patreksfii'ði, Vigfús Guðmundsson
bóndi á Bjargi, Andrés Eyjólfsson
bóndi Siðumúla, Pétur Bjarnason
hreppstjóri Grund.
Framsóknarfélag Reykjavikur hélt
umi'æðufund í Kaupþingssalnum
fyrra sunnudag kl. 4 s. d. Hannes-
Jónsson dýralæknir hóf umræður um
innflutningshöftin. Samþykkt áskor-
un til ríkisstjórnarinnar og inn-
flutningsnefndar að veita ekki und-
anþágu frá reglugjörðinni nema í
„allra brýnustu nauðsyn'*. Næsta
íund heldur félagið á þi’iðjudaginn
kemur. þar verður rætt um ný úr-
ræði í íslenzkum atvinnuvegum
(sjá augl.).
Aðalfundur Félags ungra Fram-
sólcnannanna í Rvík var haldinn
íyrra þriðjudag. Formaður félagsins
var kosinn Gísli Brynjólfsson stud.
theol. og meðstjórnendur Auður Jón-
asdóttir, Helgi þórarinsson, Rannveig
þorsteinsdóttir og Sigurjón Guð-
mundsson. 15 manns gengu í félag-
ið á fundinum.
Euska þingið nýkjöma var sett 9.
þ. m. MacDonald er áfram forsætis-
ráðherra, þrátt fyi’ir hinn mikla kosn-
ingasigur íholdsmanna,
Nýtt
HvammstangakJSt
er það bezta, sem þið fáið á reyk-
vískum markaði.
Ostar og Smjör frá Kaupfélagi
Eyfirðinga á Akureyri.
Einnig allskonar pylsur og
ofanálag, unnið úr íslenzkum efn-
um.
Kjötverzlun
Benedikt B. Guðmundsson & Co.
Vesturg. 16. Sími 1769.
AUGLÝSING.
I haust voru mér dregin þrjú
lömb með mínu marki, sem er:
biti aftan hægra og blaðstýft
framan vinstra. — Lömb þessi á
ég ekki. Réttur eigandi vitji and-
virði lambanna til mín.
Minni-Borg í Grímsneshreppi
10. nóv. 1931.
Karl Magnússon.
Mig nndirrítaðan
vantar hest, bleiktoppóttan, hvít-
an á fótum. Mark: standfjöður
fr. h., hófbiti fr. v. — Ef ein
hver kynni að verða var við hest
þennan, þá að gjöra mér við-
vart.
13. nóv. 1931.
Sigurður Eiríksson,
Langholtskoti, Hrunam.hreppi.
Sylltóa
af primin foreldra og fallegasta
krosstóa, i allt 57 hvolpar frá
vores egin tóngor, til kjóps. —
Hjerna kann þið fá ukkur godar
tóurr til billegg priss.
K. Ás, Hordvik, Norge.
Nýkomið út
r málgagn æsku og al- ^
Þýðu, náttúrunnar og
nýja tímans.
,,J O R Г.
Ódýrasta tímaritið.
Tekið á móti áskriftum T
bókaverzlun E. P. Briem,
V Fæst hjá bóksölum j/
Iiistdómari
Morgunblaðsina
það er eigi all-sjaldan að „Morg-
unblaðið" flytji lesendum sinum at-
hyglisverða dóma um tónlist. Sumir
þeirra bera þess glögg merki að hinn
göfgi máttur tónlistarinnar hefir átt
all örðugt með að festa rætur og
bera þá ávöxtu, sem hefði mátt
vænta, eftir þeirri tónlistastarfs.emi
er hér hefir verið hafin á liðnum
árum. Hlutverk listdómarans á meðal
annars að vera i því fólgið, að dæma
réttilega og láta hvern einn njóta
sannmælis, þvi þeir sem hafa ekki
notið neinnar tónfræðilegrar fræðslu,
kunna ef til vill að líta svo á, sem
ummæli listdómarans séu óyggjandi
mælikvarði á listgildi þess, sem um
er skrifað.
Hinn kunni listdómari „Morgun-
blaðsins" hefir öllum fremur þótt
hlutdrægur í dómum sínum. Dómar
hans hafa oft verið þannig, — og
þó einkum nú í seinni tíð, — að
sumir af tónlistamönnum vomm,
sem standa listdómaranum framar,
bæði hvað snertir sanngimi og þekk-
ingu, hafa jafnvel orðið að andmæla
þeim opinherlega. Má í þessu sam-
bandi benda á ummæli hans um
norska söngvarann, Erling Krogh, er
þeir báðir andmæltu óbeinlínis Páll
ísólfsson og Emil Thoroddsen. það
er því mjög í samræmi við annað
góðgœti frá „Morgunblaðsins“ hálfu,
að hafa slíkan listdómara sér við
hlið. Síðasti listdómur Sigfúsar Ein-
arssonar birtist í „Morgunblaðinu"
10. þ. m. og var um hljómleika hr.
Hans Neff í Gamla Bíó 8. s. m. Um
dóm þennan er það að segja, að
hann er höfundi og blaðinu sem
flytur hann, til vanvirðu, auk þess
sem gerð er tilraun til að spilla því
áliti, er þessi ungi listamaður hefir