Tíminn - 12.12.1931, Blaðsíða 4
258
TlMINN
á svipaðan hótt og þúsundir ungra
manna á lilcu reki, gera nú í menn-
ingarlöndum álíunnar.
Á Laugum var skólastjórinn ekki
heima. En ráðsmaður hafði þar
greiðasölu og gistingu fyrir skóla-
nefndina. Skólinn er ungur og í tölu-
verðum stofnskuldum. Ferðamönnum
er þar seldur greiði. þessir gestir
höfðu tjöld sín og teppi. þeir gátu
notað þau ef þeir vildu. En úr því
þeir kusu að leita gistingar á stað,
sem seldi greiða, var allmildl litil-
þœgni í því fólgin, að búast við að
þessum gestum væri gefið, fremur en
öðrum.
þegar kemur til Akureyrar kástar
fyrst tólfunum, og til skólameistara
þar er flestum örvunum beint. þetta
er því undarlegra þar sem hann gerir
sór óvanaiega mikið far uin að greiða
fyrir gestum þessum. þrern sinnum
er þeim veitt á heimili hans, og
sannarlega ókeypis, auk margrar
annarar sæmdar. Eitt dæmi um
skifti þessara ferðamanna við Sig-
ui'ð Guðmundsson og frú hans er
sem hér segir:
Nemendahópurinn kemur austan
yfir Vaðlaheiði. Forsjármaður þeirra
símar til frú Halldóru Ólafsdóttur að
þeir muni koma seint um kvöldið,' að
þeir vilji gjarnan fá rúm með dýn-
um í heimavist skólans, en teppi hafi
þeir með sér og leggi sér til. Nú vill
svó illa til að veður spillist á fja.ll-
inu. Ferðin sækist seint, og eitthvað
af farangri og þar með teppin er
skilið eftir, sennilega austan heiðar.
Piltamir ná ekki til Akureyrar fyr
en undir morgun og eru þá að von-
um þreyttir og votir. Frú Halldóra
hefir séð það fyrir og látið kynda
miðstöðina til að halda húsinu heitu.
Hún vakir alla nóttina vegna gest-
anna. Hún og fólk hennar veitir
ferðamönnum allan þann greiða,
sem þau mega. Helzt er að sjá af
frásögn Vísis að söguritarinn ætlaðist
til að venjulegt heimili liafi nægileg-
ar vistir til handa nokkrum tugum
svangra unglinga, sem ekki er ætl-
að borða þar, en góðfúsir húsbænd-
ur opna hús sín fyrir meðan annað
fólk sefur og veita allan þann beina
er þau mega, þar á meðal taka sæng-
urföt frá börnum sínum til að veita
þann atbeina, sem frekast mætti
veita þreyttum ferðamönnum.
Og hver eru svo launin? Ekki kurt-
eisi hins vel siðaða manns, sem
þakkar slíkan höfðingsskap. Ekki
hlutleysi þess manns, sem viðurkenn-
ir drengilega hjálp en veit ekki
liversu honum ber að sýna þakklæti
sitt. Hér er höfð ný aðferð. 1 mörgum
blaðagreinum hafa fáeinir sjálí-
vaídir forsjármenn sunnanpilta látið
spott og dylgjur dynja yfir skóla-
meistara og frú hans fyrir drengskap
þeirra og rausn.
Ef eitthvað má setja út á fram-
komu skólameistara í sambandi við
ferð sunnanpilta síðastliðið vor, þá
er það hið gagnstæða við það, sem
hinir vandfýsnu gestir segja. Sigurð-
ur skólameistari og frú hans hafa
gert Akureyrarskólann að einhverju
glæsilegasta skólaheimili, sem nokk-
urntíma hefir þekkst hér á landi og
þessi staðreynd er svo alviðurkennd,
að það er með öllu ofurefli fyrir
íhaldsunglinga höfuðstaðarins að
hnekkja þvi. Hið eina sem með
nokkrum rétti má ásaka skólameist-
ara og frú lians fyrir er það, að þau
iiafi sýnt gestrisni, þar sem hennar
var ekki þörf. Nemendur úr skóla
hans og úr Reykjavíkurskóla höfðu
tjöld sín og áttu að búa í þeim og
íerðast um fagrar byggðir án þess að
jþyngja þeim, sem þar bjuggu, án
þess að eiga rétt á gjöfum, veizlum
eða liátíðlegum móttökum. þetta
sýndu nemendur Reykjavíkurskóla
alveg réttilega vorið 1930. þá komu
nokkrir norðanpiltar suður. Eng-
inn menntaskólapiltur tók á móti
þeim á bryggju. þeim voru engar
veizlur haldnar, og engir dansar
stignir þeim til vegsemdar. Norðan-
menn tjölduðu á túni hjá góðkunn-
ingja sínum í Ileykjavík og fóru ferð-
ir sínar án þess að sýna nokkrum
manni áreitni eða heimtufrekju. þeir
notuðu ferðaaðstöðu sína eins og til
var ætlast af þeim er til ferðannn
hafði stofnað.
Sennilega verður að skrifa* mistök
þeirra sunnanmanna í þessu efni að
mestu á reikning Mbl.-heimilanna í
bænum. Andi þeirra hefir til skamms
tíma gegnsýrt skólalífið. Andi þeirra
olli kirkjuspjöllunum á þingvöllum
í vor. Andi Mbl.-stefnunnar segir að
stúdentar eigi að drekka og verða
ölvaðir þegar þeir sleppa úr skól-
anum. „Alþekktur bindindisfrömuð-
ur“ eins og Jakob Möller lætur blað
sitt hjálpa Mbl. til að afsaka of-
drykkjuhneyksli stúdenta á þingvöll-
um í vor. Og á bak við bæði blöðin
stóð áreiðanlega þéttur hópur af þétt-
heimskum íhaldsforeldrum í liöfuð-
staðnum.
Hinn einkennilega samsetti hugs-
unarháttur þeirra sem vilja sameina
yfirborðseinkenni kröfumikils höfð-
ingja við lítiiþægni gjafafýkna
mannsins gegnsýrir öll árásarskrifin i
Vísi og Mbl. á hendur Sig. skólameist-
ara. Og einmitt þetta lundarlag ein-
kennir mikið af hinni ágjömu en
þróttlausu,. svokölluðu „heldrimanna11
stétt. Reykjavíkur. Um unglinga þá,
sem tekið hafa þátt i frumhlaupi
þessu má segja, að þeiin sé nokkur
vorkunn þó að fjórðungi bregði tií
fósturs.
Atvik þessi úr forðalífi Reykjavík-
urskóla geta haft áhrif á tvennan
hátt viðvíkjanda hlunnindum þess-
um í framtíðinni. Ef kennslumála-
stjómin getur óttast að leiðangrar
námsmanna úr menntaskólum lands-
ins verði á fleiri en einn hátt til
byrði og óþæginda fyrir fólkið í
byggðum þeim, er þeir fara um, fer
að verða meir en vafasamt hvort
leggja á út í slíka framkvæmd. í
öðru lagi hefir það vitaskuld alveg
sérstök áhrif í erfiðleikaátt fyrir leið-
angursmenn sjálfa, ef fólk út um
land getur búizt við langvinnum og
ekki sérlega kurteisum blaðaárásuin
fyrir livern greiða og ómak, sem
siikum gestum er sýnt. Mætti því svo
fara að slíkir leiðangrar yrðu í fram
tíðinni annaðhvort ekki farnir eða þá
eingöngu af þeim mönnum, sem
kynnu að ferðast upp á eigin spýtur.
íhaldið í Reykjavík sýndi i vor
menningarmátt sinn í þingrofs-
ritgjörð Önnu Ólafsdóttur nemanda
í íhaldskólanum. þingvallaferð stúd-
entanna og kirkjubrotið var annað
dæmið, og blaðaskrif pilta úr Reykja-
víkurskóla um norðurferðina í vor
er hið þriðja.
Sennilega halda menn eins og Val-
týr Stefánsson og Jakon Möller, að
þessi framkoma ungra manna sé
ennþá góð og gild. Fyrrum, á æsku-
árum þessara manna, mun það hafa
verið svo. En siðan hafa timarnir
breyzt. Ný kynslóð með nýjum lífs-
venjum er að vaxa upp. Drykkju-
skapur og ruddamennska er ekki
lengur neitt allsherjar inngaugshliö
til trausts og áhrifa á landi liér. Og
svo gæti farið, áður en langir tímar
líða, að þeir æskumenn, senr í skjóli
stúdentaofdrykkju fremja henndar-
verk á elstu kirkju landsins, til að
marka rétt sinn til að ganga inn
i þann háskóla, sem sjálfur lrefir
kjörið sér Árna Pálsson sem ötulan
starfsmann þjóðlegrar vísinda-
mennsku, finni að eftir þeim biði
fáar tegundir ábyrgðarstarfa. Ef til
vill þurftu einhver atvik lík þeirn,
sem hér hafa verið rædd að koma
fyrir til að færa þjóðinni heim sann-
in um, að þörf var að geta alið upp
embættismannaefni og tilvonandi
fræðimenn að einh.verju leyti annars-
staðar en í skjóli við menningu brodd-
borgaranna í Reykjavík. J. J.
----0------
pegar íbaldið „klæðir landið".
íhaldinu er illa við þá stjórnmála-
menn, sem vilja verja fé rikissjóðs
tii að rækta landið, byggja upp
sveitabæi og skóla eða leggja síma
um hinar dreifðu liyggðir. þesshátt-
ar ráðstöfun á fé almennings heit-
ir „óhóf og fjárbruðl" á Mbl.máli.
En að flytja inn silkifatnað, harmo-
nikur og skrautgripi á krepputím-
um, er mikil þjóðurnauðsyn að dómi
sömu manna. Magnúsi prestakenn-
ara þykir skömm til koma, þó að
þjóðin spari „nokkrar miljónir" með
því að fresta innkaupum á slíkum
„nauðsynjavörum", þegar framleiðsl-
an hrekkur ekki til að borga ólijá-
kvæmilega úttekt erlendis. Erfiðis-
fólkið í landinu er annarar skoðun-
ar en Mbl.menn i Reykjavík. því
finnst skynsamlegra, að þjóðin neiti
sér um silkifatnað og glymskratta
en framkvæmdir, sem bæta lífsskil-
vrði almennings. ílialdið vill „klæða
landið" með silki i harðærinu! Fram-
sóknarmerin álíta, að annar klæðn-
aður muni verða skjólbetri til fram-
búðar.
Ritstjóri: Gísli Guðmundsson
Mímisveg 8. Sími 1245.
FERÐAMENN
sem koma til Rvíkur, fá her-
bergi og rúm rneð lækkuöu
verði á Hverfisgötu 32.
SKRIFSTOFA
FRAMSÓKNARFLOKKSINS
er á Amtmannsstíg 4 (niðri).
Sími 1121.
Vald. Poulse^.
Klapparstig’ 29.
Simi 24.
Hefír á lager:
Vélareimar.
Reimalása.
Verkfæri.
Síðastliðið haust var mér dreg-
ið hvítt hrútlamb, sem ég á ekki,
með mínu marki, sem er: blað-
rifað fr. hægi'a, biti fr. vinstra.
Réttur eigandi semji við mig.
Ólafur Ólafsson (yngri)
Eyri, Svínadal, Borgarfjarðars.
Allt með íslenskum skipum? «fi
Vel særni
Signrðar á Veðramóti.
þar sem að Sigurðnr ritar grein í
31. tölublað „ísafoldar" og gjörir
þar að umtalsefni kosningarnar 12.
júní sl. og er allharðorður í garð
þeirra, sem studdu Framsókn við
kosningarnar og telur að sú stefna
sé norðan og neðan við allt velsæmi,
vil ég taka til athugunar frámkomu
Sigurðar. Skal aðeins nefna fátt,
þó af nógu sje að taka. Verður fyrst
að minnast þess að þessi maður sýn-
ir á fiestum fundum þann rudda-
hátt að vera oft og einatt að gjamma.
íram í, þegar aðrir cru að halda
ræður og lýsir slík framkoma iitiu
velsæmi.
F.ins bei' að geta þess, að Sigurð-
ur á Veðramóti, fyrverandi oddviti
Skarðshrepps, heimtaði af mönnum
hér í hreppi sein gjald fyrir hvert
brennimark, 35 aura, en gjald þctta
var ákveðið 25 aurar af sýslunefnd
Skagafjarðarsýslu — og í henni sit-
ur Sigurður. — Sézt á þessu, að
maðurinn beygir sig eftir iitlu og er
vægast sagt, að slík framkoma sé
óviðeigandi og ættu siíkir meim
ekki að setja sig á liáan liest og
höggva stórt að mönnum og málefn- |
um. Verður nú ljósara en áður af )
liverju Sigurðui' á Veðramóti fyllir 1
þann fiokk sem hefir orðið til þess |
að vei'ja í biöðum sínuni livert af- !
brotið af öðru, s. s. kosningafölsun,
sjóðþurðir, vanrækslu og ýmsa aðra
svikscmi.
En sá mikli ótti sem Sigurður á-
lítur að menn hafi af hinni ægilegu
skuldasvipu, mun stafa af því, að
hann lemur nokkuð fast með slíkri
svipu, og að fáum dögum áður en
hann skrifaði grein sína, var önnur
svipa reidd til höfuðs honum, svo að
hann veitist úr oddvitastöðu hér í
lireppi, fékk sárfá atkvæði.
Að Sigurður á Veðramóti skuli
minnast á „Verziunarfélag Skagfirð-
inga“ og Jón á Reynistað, gegnir
furðu, því slíkt er aðeins til að auka
andúð manna á þeim stjórnmála-
floklci sem undanfarin ár Hefir æ og
sí haft nafnaskifti eins og sumir af-
brotamenn hafa gjört á þoim stund-
um iífsins, sem þeir hafa haft veika
löngun til að bæta lífernið.
Meyjarlandi 29. ágúst 1931.
I
Bjarni Siguríinnsson. j
I
-----0----
/ Skinn
Kaupi selskinn (vorkópa og útsels)
hæsta verði. Bömuleiðie kálfskinn.
Þóroddnr E. Jónsson
Hafnarstræti 15. Sími 2036
Tryggið adeins hjá islensku fjelagi.
Pósthólf:
'18
Símnefni:
Ineurance
BRUNATRYGQINGAR
(hús, innbú, vörur o.fl.). Sími 254
SJÓVATRYGGINGAR
(skip, vörur, annar flutningur o.fl.). Sími 542
Framkvæmdastjðri: Sími 309
Snúið yður til
Sjóvátryggingafjelags Islands h.í.
Eimskipafjelagshúsinu, Reykjavík
i
Munið
að ÞORS - MALTÖL er
nú bragðbesta en
annað maltöl, nær—
ingarríkara en
annað maltöl og því
ódýrara en annað
maltöl. Biðjið ávalt um
Þórs-maXtöl.
Hey-grímur á kr. 4,50.
Haglabyssur, 2-hleyptar á kr. 85.
Haglabyssur, 1-hleyptar á kr. 65.
Púður, högl, hvellhettur o. fl.
Sportvöruhús Reykjavíkur.
Maltextrakt
Filsner
Blér
Bayer
Hvítöl.
Ölgerðin
il SkðllinBL
Reykjavík Simi 249
NiðursuðuvÖrur vorar:
KJiií......i i kg. og >/2 kg. dósuio
K»fa .... - t - - 1/2 - -
Bayjanibjíiga l - 1/2 -
Elskaboilnr - 1 - - 1/2 —
Lax........- 1 - - 1/2 -
hljóta alinonningslof
Ef þór hafið ekki reynt viirur
þessar, þá gjöriö það nú. Notið
innlendar vörur frenauren erlendar,
með þvl atuðlið þór að því. að
íslendingar verðl sjálfmu sér nógir.
Pantanir afgreiddnr fljótt og
vel hvert A land setn er.
Hallur Hailsson
tannlæknir,
Austurstræti 14. Reykjavík.
Viðtalstími 10—6.
Alltaf lægsta verð á tilbúnum
tönnum. — Fljót afgreiðsla fyrir
-----— aðkomufólk. — — —
SJélfs er hðndin
hollust
Kaupið innlenda framleiðslu,
þegar hún er jafngóð erlendri og
ekki dýrari.
framieiðir:
Kristalsápu, grænsápu, stanga-
sápu, handsápu, raksápu, þvotta-
efni (Hreins hvítt), kerti alls-
kon&r, skósvertu, skógulu, leður-
feiti, gólfáburð, vagnáburð, fægi-
lög og kreólínsbaðlyf.
KaupiS H R E IN S vörur.
Þær eru lðngu þjóðkunnai- og
fást í flestum verzlunum landsins
H. í. Hreínn
Skúlagötu. Reykjavílc. Simi 1826.
I
*Sá Allt með íslenskum skipum!
Prentsmiðjan Acta 1931