Tíminn - 23.01.1932, Blaðsíða 4

12
TÍMIMN
Munið
að ÞORS-MALTÖL er
11 ú bragðbesta en
annað maltöl, nær-
ingarpíkara en
annað maltöl og því
ódýrara en annað
maltöl. Biðjið ávalt um
> ósrs-maltöl.
er
Stefán Egilsson
* •
murari
Síðast í nóvember var ég staddur
austur í Hornafirði. Kvöld eitt flutti
útvarpið þá frétt að Stefán Egilsson
múrari, gamall og góður Reykvík-
ingur, hefði andazt þann 30. nóv. á
heimili sonar síns, Sigvalda Kalda-
lóns læknis í Grindavík.
Hin siðastliðnu 10—11 ár hafði
ég-þó nokkur kynni af Stefáni, og
voru þau öll á þann veg, að ég
hafði fyrir löngu hugsað mér að
minnast hans í þessu blaði, þó að
ekki hafi af því orðið, fyr en nú, að
honum latnum.
Hann var orðinn hálfáttræður þeg-
ar ég sá hann fyrst, og heyrði ég
hann fyrst nefndan „gamla Stefán",
en við það varð ég var, undireins
við fyrstu kynni, að að þó líkaminn
væri orðinn hrörlegur þá voru engin
ellimörk önnur á Stefáni gamla og
þann áratug sem ég þekkti hann,
varð ég við enga afturför var hjá
honum. Og því kom mér lát „gamla"
Stefáns Egilssonar á óvart.
Stefán var einn af þeim fyrstu
sem ég kyntist er ég kom hingað til
landsins og fór að starfa hér aS
garðyrkju. Hann var einn af þeim
allra fyrstu, sem leituðu ráða til
mín um garðyrkju, og hann, öldung-
urinn, færði sér í nyt þau ráð er
honum voru gefin. Hann hafði í
elli sinni dvalið á Armúla á Snæ-
fjallaströndinni hjá syni sínum Sig-
valda og konu hans, en iðjuleysið
lét aldrei Stefáni. þau sumur sem
hann dvaldi þar vestra, sá hann um
garðana á Ármúla með mestu prýði.
Svo fluttizt Stefán suður til
Reykjavíkur er Sigvaldi varð að
segja héraðinu lausu vegna heilsu-
brests. — þá tók gamli Stefán land
til garðræktar á hinum gróðurlausu
Melum vestan við borgina og fram-
leiddi þar ýmiskonar matjurtir
handa heimilinu. — þá kom Stefán
til mín og fékk ný kartöfluafbrigði,
tilbuinn áburð, fræ o. þ. h. og þurfti
þá um margt að spyrja. Og Stefán
gamli mundi það sem honum var
sagt og jurtunum leið vel í garðin-
um hjá honum.
Svo 1925 fór gamli maðurinn vest-
ur í Flatey með syni sínum, og ekki
var hann fyr kominn þar en hann
fór að hugsa um garðana, bæði við
læknishúsið og eins i útey, þar sem
lundinn greíur sundur svörð jarðar.
Spratt þar vel því mold er frjósöm.
Mörg bréf bárust mér að vestan frá
Stefáni viðvikjandi garðyrkjunni.
Blómfræ og matjurtafræ fékk hann
frá mér — en um gulrófnafræ þurfti
hann ekki að biðja,því það ræktaði
hann sjálfur. — Skyldi gulrófnafræ
hafa verið ræktað fyr eða síðar á
Flatey á Breiðafirði? —
í „fristundum" sínum frá garð-
yrkjunni um sumarin var Stefán
oft að hitta uppi á húsaþökum á
eyjunum — var þá að dytta að
sprungnum reykháfum o. þ. h., fást
við sitt gamla handverk. — Eitt
sinn kom ég til Flateyjar; síðan leit
ég é gamla Stefán sem yngsta mann-
inn á eyjunni, — hann gerði mörg-
um yngri manninum skömm til;
enda var nú „Flateyjar framfara stift-
unar stofnfélags bréflega félag" löngu
búið að vera.
Veðurathuganir gerði Stefán þar á
eyjunni á degi hverjum, þau árin
sem hann dvaldi þar. Ekki ræktaði
Stefán kartöflur einungis handa sér
og sínum, heldur miðlaði hann öðr-
um útsæði af góðijm afbrigðum.
Nálega halfníræður fluttist Stefán
Egilsson til Grindavíkur með Sig-
valda syni sínum fyrir tveimur ár-
um síðan. Ekki var hann iðjulaus
þar fremur en annarsstaðar. Tók sér
land til ræktunar þar í hrauninu og
ruddi. Ógrynni af hraungrjoti varð
hann að flytja burtu og hlóð úr
því skjólgarð fyrir vindáttum. Ótrú-
legt er það hve miklu gamli Stefán
afkastaði þar, og aleinn var hann
við J?að. Brátt mátti sjá blómlegan
j^GA%
'CCo
1
ReybjaTÍk Sími 249
Niðursuðuvörur vorar:
IjBt.....11 kg. og »/2 kg. dósum
Kefs ....- 1-----i/a -
Bayjarakjúgn í ,- • Mi -
FÍRkaboUnr -1 - 1/2 - -
L«x.....- 1 - . - 1/2 -
hljóta almenniitgglof
Ef þér hafið ekki reynt vftrur
þeagar, þá jrjöri& það nú. Nolíö
lnnlendar vörur freraur en erlendar,
með því aruðliö þér að þvi, að
íalendingar Yörðl sjélfuin Bér néglr.
Pantanir afgreiddar fljótt og
vel hvert á land getn er.
garð þar sem úfið hraun var áður og
í haust sem leið fékk Stefán 20
tunnur af kartöflum upp úr honum,
fyrir utan allt smávegis, gulrófur,
biómkál o. þ. h. — þótti mér þettað
afroksverk, þó ekki væri tekið tillií
til hins háa aldurs. Yngri menn i
Grindavik gerðu ekki betur og fjærri
því; garður Stefáns bar af öðrum
göi'ðum þar, hvað umhirðu snerti,
því það var yndi gamla mannsins
að láta gróa, þar sem áður var
auðn. Væru margir jafningjar Stef-
áps Egiissonar um skilning á rækt-
un lands og um framkvæmdir, þá
því skilyrðin eru víða góð ef mað-
urinn réttir náttúru landsins hjálp-
andi hönd. Og hve miklu gætu ekki
ungar sterkar hendur komið til leið-
ar af góðu, — þegar gamla lúna
höndin hans Stefáns vann slík af-
reksverk. — þá þyrfti hin fátæka ís-
lenzka þjóð ekki að ílytja inn kar-
töflur fyrir uppundir hálfa miljón
krónur á ári.
Síðast kom Stefán heitinn til mín
í október, hress og ræðinn að vanda,
nú var búið að „taka út" handaverkin
hans og leggja í dagsverk og gamli
maðurinn átti nú von á jarðabóta-
styrknum sínum, sem viðurkenningu
hins opinbera fyrir starf sitt. En svo
kom Dauðinn og setti endpunktinn
fyrir hina löngu starfsömu æfi. Síð-
ast i nóvember var hann að ljúka
við að slétta steingólf í kjallara og
féll þar í valinn, með múrskeiðina i
hendinni. Hann dó 30. nóv. og vant-
aði þá 2 daga til að hafa lifað 86 ar.
Stefan Egilsson var fæddur 2. des.
1845, a Laugarvatni. Eg kann ekki að
rekja hans löngu sögu, því ég þekkti
hann aðeins hinn síðasta áratug æfi
hans. Iðjusemi og jafnaðargeð þótti
mér einkenna hann öðru fremur og
fróðleiksfýsn og góðmennska. Hann
var sjálfmenntaður maður og víða
heima, las mikið og erlendar bækur
ekki síður en innlendar. Að loknu
dagsverki tók hann sér alltaf bók í
hönd. Og dagbækur hélt Stefán sið-
astliðin 50 ár.
I iðn sinni, steinsmíðinni, var harm
einnig sjálfmenntaður að öllu leyti,
en þó gerði hánn teikningar og út-
reikninga af stórbyggingum og fór
það hið bezta úr hendi. En þeirri
hlið málsins eru aðrir kunnugri en
ég.
Stefán Egilsson Var kvæntur Sess-
elju Sigvaldadóttir fyrrum ljósmóðir
hér i bæ, hún er enn á lífi. Fjórir
synir þeirra komust upp, en þeir eru:
Sigvaldi Kaldalóns læknir og tón-
skáld, Snæbjörn skipstjóri á „Agli
Skallagrímssyni", Guðmundur stein-
smiður vestan hafs, og Eggert söngv-
ari.
En því bið ég Tímann fyrir þessar
línur um Stefán Egilsson, að mér
þótti hann hinn merkilegasti gamli
maður, sem ég hefi þekkt og sönn-
un þess, að enn er kjarni og kraftur
í körlum á íslandi, þó ekki komi
það lengur fram í barsmíðum og víga-
ferlum, heldur í einlægri trú á rækt-
un lands og lýðs.
Ragnar Ásgeirsson.
SKRIPSTOFA
FRAMSÓKNARFLOKKSINS
á Amtmannsstíg 4 (niðri).
Sími 1121.
FERÐAMENN
sem koma til Rvíkur, fá her-
bergi og rúm með lækkuðu
verði á Hverfisgötu 82.
Hallur Hailsson
tannlœknir,
Austurstræti 14. Reykjavík.
Viðtalstími 10—«.
Alltaf lægsta verð é tilbúnum
tönnum. — Fljót afgreiðsla fyrir
------------aðkomufólk. —--------
SJáifs er höndin
hoilust
Kaupið innienda framledðahi,
þegar hún er jafngóð erlendri og
ekki dýrari.
framleiðir:
Kristalsápu, grænsápu, stanga-
sápu, handsápu, raksápu, þvotta-
ofni (Hreins hvítt), kertí alls-
konar, skósvertu, skógulu, leður-
feiti, gólfáburð, vagnáburð, fægi-
iög og kreólínsbaðlyf.
Kaupið HREINS vörur.
Þær eru lðngu þjóðkunnar og
fást í flestum verzlunum landsins
H. í. Hreinn
Skúlagötu. Reykjavík. Sími 1825.
Svar
Nl.
Pússning í sambandi við ljósalagn-
ir Júlíusar Björnssonar stafar, einsog
hér að neðan er greint, frá breytingu
á veggjum hússins, sem ég hefi engu
ráðið um.
Neðangreint vottorð hefi ég fengið
frá Júlíusi Björnssyni yfir sundur-
Hðun á viðbótum og breytingum að
upphæð 8500 kr., sem húsameistari
hefir kennt mér um.
Rvík, 29. des. 1931.
Herra verkfræðingur
Gunnlaugur Briem,
Reykjavík.
Samkvæmt ósk yðar læt ég yður
héí-með í té sundurliðað yfirlit yfir
kostnað við raflagnir í Símahúsinu,
umfram það, sem samið var um sam-
kvæmt útboðsuppdrætti:
1. Lögn fyrir ritsimavélar í ritsíma-
salnum kr. 1600.00.
2. Lögn fyrir hieðsluvélar í kjallara
kr. 550.0.
3. Lögn á háalofti, sem var óráð-
stafað þegar útboð fór fram kr.
300.00.
4. Breyting á lögn í afgreiðslusal
kr. 300.00. íþar af ca. 250 vegna lækk-
un lofta í taiklefum).
5. Stofnleiðslur, sem undanskildar
voru í útboðinu kr. 550.00.
6. Breyting á lögn í veljarasal kr.
200.00 og viðbótarlögn í stigum ea.
100 kr.
7. Breytingar og viðbætur á lögn,
vegna breytinga á skilrúmum og við-
gerðar vegna skemmda, sem orsök-
uðust af steinhöggi fyrir miðstöðv-
arleiðslu og skolpleiðslur kr. 5000.00.
ákveða straumeyðslu og þar me'ð
RfkissjöDshálflendan Vattornes
í Fáskrúðsfjarðarhreppi, er laus til ábúðar í fardögum 1932.
Tún vænt og girt, vetrarbeit mikil, verstöð og lending góð.
Helmingsnot af fuglabjarginu í Skrúð fylgja jarðnæði þessu
og nokkur rekahlunnindi.
Semja verður um ábúð við
1
Syein Olafsson Firði.
Jörd til abúðar.
Þrír fjórðu hlutar jarðarinnar Akureyjar í Skarðstrandarhreppi verður
laus til ábúðar í næstkomandi fardögmn. . .
Jörðinni fylgja íbúðarhús og venjuleg fónaðarhús.
Hlunnindi eru þar töluverð, dúntekja og sela.
Að öllu samanlögðu mun jörð þessi vera meðal .betri jarða landsins.
Lysthafendur snúi sér til Jóns Steingrímssonar sýslumanns í Stykkis-
hólmi, er gefur allar frekari applýsiugar.
.. ísaflrði, 30. desember 1931.
Oddur Gíslasou
T. W. Buch
(Iiitasmiðta Buchs)
Tietgensgade 64. Köbenhavn B.
LITIR TIL HEIMALITUNAR:
Demantssorti, hrafnsvart, kastorsorti, Parisarsorti og
allir litir, fallegir og ster^ir.
Mælum með Nuralin-lit, á ull og baðmull og silki.
TIL HEIMANOTKUNAR:
Gerduft „Fermenta"og „Evolin" eggjaduft, áfengis-
lausir ávaxtadropar, soya, matarlitir, „Sun"-skósvert-
an, „ökonom" skósvertan, sjálfvinnandi þvottaefnið
„Persil", „Henko"-blæsódinn, „Dixin"-sápuduftið,
„Ata"-skúriduftið, kryddvörur, blámi, skilvinduolía
o. fl.
Brúnspónn.
LITVÖRUR:
Anilinlitir, Catechu, blásteinn, brúnspónslitir.
GLJÁLAKK:
„Unicum" á gólf og húsgögn. Þornar vel. Ágæt tegund.
HOLLENSKT EXPORT KAFFI-SURROGAT:
Bezta tegund, hreint kaffibragð ojg ilmur.
Fæst alstadar á íslandi.
legu sjálfvirku tækjanna, og viðbótar-
lögn í stigum er að mestu leyti
smekkatriði.
6. liður nær til nokkurra breytinga
veljarasals, sem varð að gera vegna
gildleiki leiðslanna, en pípurnar voru
innifaldar i útboðinu.
7. liðurinn er lang hæstur og staf-
ar af breytingum, sem ég hefi entjit
ráðið um, og munu slíkar breytingar
vera algengasta orsök til þess hve
mikið kostnaður af raflögnum hefir
hækkað á mörgum opinberum bygg-
ingum hér á landi, svo sem húsa-
meistara er bezt kunnugt um.
Sundurliðun þessi er án skuldbind-
ingar, þar eð verkinu er ekki lokið
að fullu, og það því ekki endanlega
uppgert.
Virðingarfyllst
Júlíus Björnsson.
1. liður vottorðsins að upphæð 1600
kr. felur í sér sjálfstætt verk, sem
var ráðgerð að bjóða út seinna, þega.r
ákvcðið væri hvaða vélar yrðu í rit
símasalnum, og hvar þær yrðu settar,
en í staðinn var settur þrífasatengill
í ritsímasalinn. Um fyrirkomulag
þessara véla hefir síðar verið ákveðið
án minnar vitundar og gerður sér-
stakur samningur um þa lögn. þessi
uphæð kemiir því ljósalagnarútboði
mínu ekkert við.
Um 2. lið er það að segja, að hann
var ekki tekinn i útboðið þar sem
ætlast var til, að firmað er útvegaði
sjálfvirku tækin og hleðsluvélarnar,
vildi ráða um uppsetningu þeirra;
þetta er líka sjálfsætt verk og óvið-
komandi ljósalagnir útboðinu.
3. liður nær til lagnar í nýjum her-
bergum á háalofti, sem ekki voru til
á teikningu, er útboð fór fram.
4. liður stafar nærri eingöngu af
breytingu á lofthæð í talklefum,' sem
ég hefi ekki ráðið.
5. liður nær yfir stofnleiðslur, sem
voru undanskyldar í upphaflegu út-
boði vegna þess, að þá var ekki
endanlega ákveðið hvaða vélar yrðu
á hverri hæð, og því ekki hægt að
Hefi ég nú sýnt, að það er ekki
iiægt að ámæla mér fyrir þessar
10.500 kr., sem áætlað er að þurfi
að. greiða til ofannefndra verka. Af
þessum 10.500 kr. eru um 5000 kr.
fyrir ný verk L húsinu, sem voru
alveg aðskilin frá upphaflega útboð-
inu, en ca. 5500 kr. broytingar á lögn
þeirri, scm fólst í upphaflega útboð-
inu og voru gerðar vegna breytinga á
skilrúmum og líka vegna skemmda,
og er aðeins síðast nefnd upphæð
því eiginlega aukning á kostnaði við
það verk er útboðið náði yfir.
Ég vil loks taka það fram, að
starðir lampa, slökkvara og tengla
voru ákveðnir í samráði við fyrv.
landsímastjóra (og Ólaf Kv'aran
símastjóra, vegna íbúðar hans) og
fór ég nákvæmlega eftir óskuin
þeiri-a hvað þetta snertir við útboð
Ijósalagnarinnar. Rafmagnsteikningar
af húsrúmi sjálfvirku tækjanna voru
samkvæmt samningi sendar út til at-
hugunar, án þess að kæmu nokkrar
óskir um breytingar beint þaðan.
Húsameistarinn hefir talið sig
þurfa að skrifa greinar sínar vegna
einhyerra árása, sem á sig hafi verið
gerðar út af ráðstöfunum hans við-
víkjanda fyrirkomulagi í landsíma-
húsinu. Mér er ókunnugt um þess-
ar árásir og eru þær ekki komnar
fram að neinu leyti fyrir mína til-
hlutun. Hinsvegar h.efir þessi ótíma-
bæra vörn húsameistarans í rauninni
snúist í persónulegar árásir á mig,
til þess fallnar að hnekkja álitl mínu
sem verkfræðings. Hefir mér því þótt
nauðsynlegt að bcra hönd fyrir höfuð
mér, án þess að í vörn minni eigi að
felast neinar rásir á húsameistarann;
því þótt ég álíti hann enganveginn
óskeikulann þannig, að hann geti
ekki misminnt eða honum yfirsézt i
neinu, þá hefi ég ekki löngun né tel
mig hafa astæðu til þess að hnekkja
áliti hans.
6. Briem.
Ritstjóri: Gísli Guðmundsson
Mímisveg 8. Sími 1245.
Prentsm. Acta.